Zuzuku -bhölɩ -tiasɛ! -Mä zuzuku a ˈbhlɩ ˈmö, zuzuku -mimii nɛnɩ ˈn -mimii ˈnɩɛ nɛnɩ. Nɩkpa a -muë yɛ a-a mäˈä dʋdʋ ˈwʋ -bhölɩnɩ ˈwë ˈn wa yiɛ ˈku, ˈmö yɩ glɩnɩ bhä -a?

Nˈnn. -Mumuë -tɔnɩ nɩɩ nɩkpɛ -kä ˈku, ˈkudu ˈwʋ ɔ möä. ˈLɩlɩlɩ a dɔˈwʋ, nɩkpɛ -kä ˈku ɔˈɔɔ dɛ mö. Sɛɛ -a -yi bhä sɛ ˈnɩ? Ɛˈɛ -bhö ɲɩasɛ, maa Biblë mɛɛ gbää -sɩbhä. Biblë -lɛ ˈbɔgʋ a -mu kää gbëaa ˈmö. -Tiamö a Lagɔ -ɔ -bhliɛ -bhlʋ -kpöö, ˈmö ɛ ˈbhöönɩɛ ˈmö. Ɔ ŋlɩɛ Zoova. Zoova mɔɔ ˈwäla nɩkpa zaa, mɔɔ -yiɛ -tiamö ˈsaa plɩɛ ˈwʋ nɩkpɛ -kä ˈku ˈwë.—Psaume 83:18; 2 Timotee 3:16.

Biblë lɛ nɩɩ, Lagɔ ˈkää tɛkänɩkpɛ Adaa ˈwäla yii, “dʋdʋ” ˈmö ɔ ˈlibhïä ˈwʋ. (Genèse 2:7) ˈN Lagɔ yoo -mä Edɛɛnɩ a ˈlagblɛɛ ˈmö ˈzʋ. Adaa -kä a-a Zoova ˈa gba ˈklʋkpamö ˈzʋ, ɔ ˈnaa ˈkä a-a ˈku, ɔ yi a-a -bhlɛ zɩˈɛ mäˈä dʋdʋ ˈwʋ -bhölɩnɩ ˈyize. Maa, -zlɩ Adaa -sɛɛ -blipäsɛ Lagɔ ˈa gba ˈklʋkpamöö, Lagɔ yiɛ nɩɩ: “Dʋdʋ ˈmö -n ˈbhöönɩɛ zaa, -mä dʋdʋ ˈmö -mä -n ˈkää ˈwlu sɩbhä.”—Genèse 3:19.

Sɛ yɩ sɛ bhä zɛmö ˈnɩ? Yɩɛ -ka. Dɛɛ Zoova ˈnɩ a-a -bhlɛ Adaa ˈwälaa, dɛ ɔ -wʋ a-a ɔ ˈnɩ? Ɔˈɔ a-a käbödɛ -wʋ. Ɔˈɔ -bhö aˈbhë zuzukwë a -ma -bhölɩnɩ a-a -mä zlɩ ˈmö. Ɔˈɔ a-a -bhölɩ ˈlɩlɩlɩ. Zaa, dɛɛ Zoova ˈɲɛɛ Adaa ˈdɩ nɩɩ, “-mä dʋdʋ ˈmö -mä -n ˈkää ˈwlu sɩbhä,” mɩɩ sɛɛ zɛmö nɩɩ, Adaa ˈku ɔ ˈkää ˈku. Adaa ˈkuä, ɔˈɔ -mä ˈkudu ˈwʋ mö. Ɔ ˈkuä sɛ ɔ ylɛɛ ˈlɩlɩlɩ. Zaa, nɩkpɛ -kä ˈkuu, ɔˈɔ a-a -bhölɩ.

 Sɛ yɩ -wʋ bhä ˈmö, nɩkpa -mumuë -wa yɛɛ ˈku ˈwë a dɔˈwʋ ˈnɩ? ˈYli wa bhɩɛ ɔ ˈlɩlɩlɩ -a? Yɩɛ sɛɛ Biblë gbää:

• “Wa ˈwuë [nɩkpa -ɲɛ nɩma ˈsɔ] dɛ -bhlʋ -kpɔ -lɩbhä wa möä. Wa ˈwuë, dʋdʋ ˈmö wa ˈbhöönɩɛ ˈn wa ˈwuë wa sɩbhää -mä dʋdʋ ˈmö ˈwlu.”—Ecclésiaste 3:20.

• “-Wa yɛɛ ˈku ˈwë ˈnɩ a -lu a sɛ -yi.”—Ecclésiaste 9:5.

• “ˈWa -wawʋʋ wa kä a-a, ˈwa nɩkpa a -gblɩgblɛ, ˈwa ŋluɲiɲe wa kä a-a, -miˈla ˈwuë yɩ yɛ ˈyli bhɩɛ ˈwë ˈlɩlɩlɩ.”—Ecclésiaste 9:6.

• “Libho ˈnɩ -mä -wʋ, waˈaa dlɩ ˈpä, -lii a yɩbhlɩnɩyɩbhɩnɛ ˈn ˈnɛɛnɔɔ ˈnɩɛ -mä lesikpëa ˈmö -wʋ, mää -n -wʋä mö dɔˈwʋ.” —Ecclésiaste 9:10.

• “[Nɩkpɛ] dʋdʋ ˈmö mää ɔ ˈbhöönɩ a-a, -mä ɔ sɩbhää ˈwlu. -Lɛ a zlɩ ˈla ˈmö, ˈɔ dlɩpäpʋʋ ˈwuë ˈyli wʋ bhɩɛ.”—Psaume 146:4.

 Sɛɛ Biblë ˈa gbɛlɩɩ ˈlɛ gbää, -n ˈkɩ dlɩ ˈwʋ -kä a dɔˈwʋ, kɛˈmö yɩ ˈtɛɛnɩ ˈmö bhä -a? ˈN ɛ -kä -sɩbhä ma, ˈpää -ka -yɩ ˈlɛ ˈwʋ dlɩ: -Mä ˈligbï a -bɛ ˈmö, ˈligbëlowli mɔɔ tɛlɩɛ moni sɛ ɔ ˈkäa ˈɔ ˈligbë ˈmö ˈa -nʋa ˈyli zʋnɩ a za. Maa ɔ -kä ˈkuu, ˈɔ ˈligbëa ˈmö ˈa -nʋa yɔlɔ wa yɔlɔɔ teɲii. ˈTɛɲɩ -mɛmɛɛ ˈmö, ˈɔ ŋlɔɔ -ɲɛ ˈɔ yuëa ˈsɔ ˈnɩɛ moni -kä wa ˈkä li. Nɩkpɛ ˈla a -gblɩwa, bhɛnɩˈɛ -kamä wa ˈkuë ŋäzɩsɛ nʋ. Yɩbhä a -sɩkaa -naɲɩ nimï: ‘ˈN nɩkpɛ ˈla ˈkäa -mä ˈkudu ˈwʋ -bhölɩnɩ, -yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn ɔ nɩ ˈzʋnuë bhä ˈkwädlɩ ˈyli ˈyize ˈnɩ? ˈSaa kä ɔ ˈŋlɩ ˈn ɔ ˈnɩ -kʋ bhä ˈɔ ˈligbë ˈmö ˈa -nʋa ˈwʋ nɩkpa zoku a za ˈnɩ? Ɛˈɛ -bhö ɲɩasɛ, maa sɛɛ Biblë ˈa gbɛlɩɩ gbää, mii glɩnɩɛ gbëaa. Nɩkpɛ ˈla ˈnɩa -bhölɩ, ɔˈɔa bhɛnɩ ɔ ˈkä -lu nʋ.—Psaume 115:17.

Mii sɛ ɔ zɛmö nɩɩ, -wa yɛɛ ˈku ˈwë ˈnaa ˈkäa zɩkö ˈwʋ ˈsɔ -bhölɩnɩ -a? Nˈnn, ɛˈɛ -bhö -sɩbhä ma. -A yi bhäla gluwlʋwlɛ a wɛlɩ bhïla. Maa, sɛˈɛ yɩ sɛɛ zɛmö nɩɩ, -wa yɛɛ ˈku ˈwë ˈnɩɛ ˈsaa -a nʋä -yi. Waˈaa bhɛnɩ wa -kaɲɩ ˈylɩmö, waˈaa -ŋö, waˈaa bhɛnɩ wa -ɲɛ -abhʋa ˈkä bhïla. Zaa, -a nɩ tʋa -guu. Waˈaa bhɛnɩ wa -kaɲɩ kwänɩ, ˈn waˈa bhɛnɩ wa -kaɲɩˈɛ -lizokuu ˈwlu nʋ.—Ecclésiaste 9:4; Isaïe 26:14.