Langsung hu konten

Langsung hu daptar isi

Ambah ni Hatorangan

Ambah ni Hatorangan

1 JAHOWA

Jahowa do goran ni Naibata. Artini, “Ia do na Mambahen Saud.” Pargogoh na So Tarimbang do Jahowa, sitompa haganup. Markuasa do Ia mangkorjahon ganup na iharosuhkon-Ni.

Bani sahap Heber, goran ni Naibata isurat ompat hurup. Bani sahap Simalungun isurat gabe JHWH. Bani Bibel na parlobei sahali ai ma sahap Heber, goran ni Naibata isurat hira-hira 7.000 hali. I sab dunia on palegan-legan do pandilo ni halak bani goran ni Naibata, domu bani sahap ni sidea.

Psl. 1, par. 15

2 “SINAHAPKON NI NAIBATA” DO BIBEL

Naibata do pengarang ni Bibel, tapi jolma do ipakei laho manuratkon ai. On usih songon sekretaris na isuruh pangulu mambahen surat. Sonai ma Naibata mamakei tonduy na pansing manogu-nogu panurat ni Bibel laho manuratkon pingkiran-Ni, sipata marhitei panonggoran atap pe marhitei nipi.

Psl. 2, par. 5

3 ONJOLAN-ONJOLAN NI BIBEL

Onjolan na iajarhon ni Bibel, patugahkon hasintongan na so boi mubah. Sontohni, “Magou do biak na madear, anggo nahombari na masambor.” On mangajarhon, ise na ipilih hita gabe hasoman boi parohkon na dear atap na sambor hu banta. (1 Korint 15:33) Onjolan na legan ai ma “ai ia in itidahkon halak, ai do sabionni”, ai mangajarhon aha na ihorjahon hita ai do na jinalonta.​—Galatia 6:7.

Psl. 2, par. 12

4 PANJAHAION

Panjahaion, ai ma tonah humbani Naibata, na patorangkon harosuh, ajaran moral, sipasingat, atap pe panguhuman-Ni. Boi homa do ai barita pasal ari simagira. Buei do panjahaion ni Bibel na domma saud.

Psl. 2, par. 13

5 PANJAHAION PASAL KRISTUS

Buei do panjahaion Bibel na domma saud bani Jesus. Idah ma kotak “ Panjahaion pasal Kristus.”

Psl. 2, par. 17, satatan partoruh.

6 SURA-SURA NI JAHOWA BANI TANOH ON

Jahowa manompa tanoh on gabe paradeiso, ianan ni jolma na mangkaholongi-Si. Seng mubah janji ni Naibata. Lang piga dokah nari iripaskon Naibata ma parjahat anjaha mambere hagoluhan na sadokah ni dokahni bani juakjuak-Ni.

Psl. 3, par. 1

7 SETAN SIBOLIS

Setan ai ma malekat na parlobei manlawan dompak Naibata. Setan artini “Panlawan”, halani ia manlawan dompak Jahowa. Igoran do homa ia Sibolis, artini “Parladung”. Ibere do goran ai hu bani, halani marladung pasal Naibata janah pakahouhon jolma.

Psl. 3, par. 4

8 MALEKAT-MALEKAT

Domma dokah malekat-malekat itompa Jahowa paima itompa tanoh on. Sidea tading i surga. Dong do marratus juta malekat. (Daniel 7:10) Dong bei do goran ni sidea anjaha sidea na setia seng ra isombah manisia. Palegan-legan do horja ni sidea. Dong na mangidangi i lobei ni paratas ni Jahowa, dong na padaskon tonah, mangondingi janah manogu-nogu juakjuak ni Naibata, mandalankon panguhuman-Ni, atap pe mangurupi horja parambilanon. (Psalmen 34:8; Pangungkabon 14:6; 22:8, 9) Bani ari simagira, dihut do sidea pakon Jesus marporang i Harmagedon.​—Pangungkabon 16:14, 16; 19:14, 15.

Psl. 3, par. 5; Psl. 10, par. 1

9 DOUSA

Dousa ai ma pangahap, pingkiran, atap horjanta na lang iharosuhkon Jahowa. Halani dousa seda ma parhasomananta pakon Naibata. Ibere do hubanta uhum pakon onjolan ni Bibel ase ulang ihorjahon hita na lepak. Mungkahni, gokan dear do itompa Jahowa haganupan. Tapi dobkonsi si Adam pakon si Hawa manlawan dompak Jahowa, mardousa janah lang be gokan dear sidea. Ujungni sidea matua janah matei. Halani manean dousa humbani si Adam, hita pe matua janah matei.

Psl. 3, par. 7; Psl. 5, par. 3

10 HARMAGEDON

Harmagedon ai ma parporangan ni Naibata laho manripaskon dunia Setan ampa ganup parjahat.

Psl. 3, par. 13; Psl. 8, par. 18

11 HARAJAON NI NAIBATA

Harajaon ni Naibata aima pamarentahan na ipajongjong Jahowa i surga. Jesus do Rajani. Bani ari simagira, iripaskon Jahowa ma ganup parjahat marhitei Harajaon-Ni. Ujungni, mamarentah ma Harajaon ai i sab tanoh on.

Psl. 3, par. 14

12 JESUS KRISTUS

Humbani haganup, Jesus do na parlobei itompa Naibata. Isuruh Jahowa ma Jesus hu tanoh on mambere hagoluhanni bani manisia. Dobkonsi Jesus ibunuh, ipapuho Jahowa do ia. Sonari, Jesus domma mamarentah gabe Raja i surga.

Psl. 4, par. 2

13 PANJAHAION PASAL 70 TAHUN MINGGU

Domma isuratkon bani Bibel, attigan do parroh ni Jesus. Ai ma bani ujung ni 69 tahun minggu na ietong humbani tahun 455 SM ronsi tahun 29 M.

Sonaha do hita mambotoh anggo panorang ai marujung bani tahun 29 M? 69 tahun minggu ai imulai bani tahun 455 SM sanggah si Nehemia das i Jerusalem janah padearhon use huta ai. (Daniel 9:25; Nehemia 2:1, 5-8) Songon hata “salusin” ibotoh hita bilanganni 12, janah hata “saminggu” ibotoh hita bilanganni 7. Minggu bani panjahaion ai, sedo patugahkon pitu ari tapi pitu tahun, domu bani panjahaion “sadari gabe satahun”. (4 Musa 14:34; Hesekiel 4:6) On mararti tiap tahun minggu dokahni pitu tahun. Jadi 69 tahun minggu gabe 483 tahun (69 x 7). Anggo ietong hita 483 tahun ai humbani 455 SM, das ma hita bani tahun 29 M. Topat do bani tahun ai Jesus ididi janah gabe Mesias!​—Lukas 3:1, 2, 21, 22.

Dong ope panjahaion tahun minggu na legan ambah ni tahun minggu ai. Sadokah panorang ai, bani tahun 33 M ibunuh ma Jesus. Dob ai mulani tahun 36 M, barita na madear pasal Harajaon ni Naibata iambilankon bani ganup bangsa, lang pitah bani halak Jahudi.​—Daniel 9:24-27.

Psl. 4, par. 7

14 NAIBATA SITOLU SADA

Bibel patugahkon, Naibata Jahowa do Panompa. Jesus do na parlobei itompa humbani haganup. (Kolosse 1:15, 16) Jesus sedo Pargogoh na So Tarimbang. Ia lang ongga mangkatahon dirini dos pakon Naibata. Tapi ihatahonni do, “Banggalan do Bapa in ase Ahu.” (Johannes 14:28; 1 Korint 15:28) Tapi, piga-piga ugama mangajarhon sitolu sada do Naibata ai. Ai ma: Naibata Bapa, Anak, pakon tonduy na pansing. Hata “Sitolu sada” sedo ajaran ni Bibel.

Tonduy na pansing ai ma hagogohon ni Naibata, na ipakei laho mandalankon ganup harosuh-Ni. Tonduy na pansing sedo sada hadirion. Sontohni, bani abad na parlobei, halak Kristen “gabe gok Tonduy Na Pansing”. Janah Jahowa mangkatahon, “Useihonon-Ku do humbani Tonduy-Hu bani sagala daging.”​—Lahoan ni Apostel 2:1-4, 17.

Psl. 4, par. 12; Psl. 15, par. 17

15 SILANG

Mase halak Kristen seng ongga mamakei silang ibagas panombahan?

  1. Hinan, silang domma dokah ipakei ibagas ugama na ladung, laho manombah gana-gana pakon upacara seks kekafiran. 300 tahun dobkonsi Jesus matei, seng ongga halak Kristen mamakei silang ibagas panombahan. Tapi Kesar Rom, si Konstantin mamakei silang gabe tanda ni halak Kristen. Ibahen sonai ase Kekristenan lambin tarsar. Tapi, silang seng dong kaitanni pakon Jesus. New Catholic Encyclopedia patorangkon, “Silang domma dong sanggah pra-Kristen ampa hasomalan ni non-Kristen.”

  2. Jesus seng matei bani silang. Bani sahap Junani hata “cross” iterjemahkon gabe “sada tiang” atap “sada hayu”. The Companion Bible patorangkon, “Bani Padan na Baru seng ongga patuduhkon dua hayu na marsilang.” Jadi, bani sada hayu do Jesus matei.

  3. Jahowa seng marosuh hita mamakei gana-gana atap pe lambang-lambang ibagas panombahan.​—2 Musa 20:4, 5; 1 Korint 10:14.

Psl. 5, par. 12

16 ARI PARDINGATAN

Iparentahkon Jesus do bani susianni ase mambahen pardingatan pasal hamateanni. Sidea mambahen ai tiap tahun bani tanggal 14 Nisan, mangihutkon tanggal perayaan pesta Paskah ni halak Israel. Angkula ni Jesus igambarhon ruti, janah darohni igambarhon anggur. On ibagihon sanggah ari Pardingatan. Sidea na laho mamarentah rapkon Jesus i surga mangankon ruti pakon minum anggur. Sidea na marpangarapan i tanoh on pataridahkon hormat janah seng mangankon ruti atap minum anggur bani ari ai.

Psl. 5, par. 21

17 TONDUY

Bani Bibel New World Translation edisi Bahasa Inggris, hata “tonduy” boi mangartihon (1) jolma, (2) binatang, atap (3) hagoluhan ni jolma atap pe binatang. On ma piga-piga sontoh:

  • Jolma. “Bani panorang ni si Noak . . . ualuh halak haganup, maluah do marhitei na manlopusi bah ai.” (1 Petrus 3:20) Hata “tonduy” bani ayat on mangartihon jolma, ai ma si Noak, parinangonni, tolu anakni, pakon tolu parumaenni.

  • Binatang. “Marsahap ma Naibata use, ‘Manjuluri ma ibagas bah in na tinompa na manggoluh, [“tonduy”, surat partoruh], anjaha marhabangan ma manuk-manuk i atas ni tanoh, ibagas hajangkajang ni langit in!’ Marsahap ma use Naibata, ‘Ipantubuhkon tanoh in ma na tinompa na manggoluh, [“tonduy”, surat partoruh] marsiboan masamni, pinahan, binatang na manjulur pakon binatang na i talun marsiboan masamni.’ Anjaha jadi ma sonai.”​—1 Musa 1:20, 24.

  • Hagoluhan ni jolma pakon binatang. Nini Jahowa bani si Musa, “Ai domma matei ganup halak na mantahihon hosahmu [“mantahihon tonduymu”, surat partoruh]. (2 Musa 4:19) Sanggah Jesus i tanoh on, nini do, “Parmahan Na Madear do Ahu. Ibere Parmahan Na Madear do hosah-Ni [“tonduy”, surat partoruh] mangkopkop biribiri-Ni.”​—Johannes 10:11.

    Ambah ni ai, sanggah sasada halak mangkorjahon humbani “gok ni tonduy” artini tongon-tongon do ia mangkorjahon ai. (Mateus 22:37; 5 Musa 6:5) Hata “tonduy” boi do homa mangartihon rosuh ni uhur. Halak na matei boi do homa ihatahon tonduy na matei4 Musa 6:6; Podah 23:2; Jesaya 56:11; Haggai 2:13.

Psl. 6, par. 5; Psl. 15, par. 17

18 HOSAH

Bani Bibel New World Translation edisi bahasa Inggris, hata “hosah” na iterjemahkon humbani sahap Heber ampa Junani boi do piga-piga artini. Gati do ai ipakei laho patuduhkon na lang boi ididah songon alogo, hosah ni jolma atap binatang. Ipakei do homa hata on bani gogoh ni jolma ampa gogoh ni Naibata ai ma tonduy na pansing. Lang ongga iajarhon Bibel dong tonduy na totap manggoluh dobkonsi sasada halak matei.​—2 Musa 35:21; Psalmen 104:29; Mateus 12:43; Lukas 11:13.

Psl. 6, par. 5; Psl. 15, par. 17

19 NARAKA

Hata Naraka sasintongni ibuat humbani sahap Junani, ai ma Ge·henʹna. Ge·henʹna aima sada ianan dohorhon Jerusalem laho manutung sampah ronsi bois. Seng dong bukti bani masa ni Jesus anggo binatang-binatang atap pe jolma na manggoluh itutung ijai. Jadi Naraka sedo patuduhkon ianan laho mangarsik-arsik jolma na matei sadokah ni dokahni. Sanggah Jesus mangkatahon halak iambukkon hu Naraka, ai mangartihon seng dong pangarapan parpuhoon bani.—Mateus 5:22; 10:28.

Psl. 7, par. 20

20 TONGGO HAM BAPANAMI

On ma tonggo na iajarhon Jesus bani susianni. Tonggo on igoran Tonggo Ham Bapanami atap contoh doa. Sontohni, Jesus mangajar hita manonggohon:

  • “Sai napapansing ma Goran-Mu”

    Hita martonggo ase ipapansing goran ni Naibata humbani ganup ladung. On patuduhkon, holi sidea na i surga pakon na i tanoh on pasangapkon goran-Ni.

  • “Sai roh ma Harajaon-Mu”

    Hita martonggo ase dunia ni Sibolis iripaskon Harajaon ni Naibata, janah mamarentah i sab tanoh on, anjaha mambahen tanoh on gabe paradeiso.

  • “Sai saud ma harosuh ni uhur-Mu i nagori tongah on”

    Hita martonggo ase harosuh ni Naibata saud i tanoh on, ai ma manisia na unduk gabe sempurna, manggoluh sadokah ni dokahni, songon hinarosuhkon-Ni bani mungkahni.

Psl. 8, par. 2

21 TOBUSAN

Jahowa pasirsirhon tobusan laho paluahkon jolma humbani dousa ampa hamatean. Tobusan aima arga na igalar laho paulakkon hagoluhan ni manisia na sempurna na dob magou ibahen si Adam, janah padearhon parhasomanan ni manisia pakon Jahowa. Isuruh Naibata do Jesus hu tanoh on laho mambere hagoluhanni bani manisia. Hamatean ni Jesus mambere pangarapan hagoluhan sisadokah ni dokahni bani jolma.

Psl. 8, par. 21; Psl. 9, par. 13

22 MASE PONTING TUMANG TAHUN 1914

Panjahaion buku Daniel bindu 4 mangajarhon hubanta anggo Harajaon ni Naibata jongjong bani tahun 1914.

Panjahaion: Ibere Jahowa do bani Raja Nebukadnesar nipi na marisi panjahaion pasal sada hayu na banggal na iroboh. Anjaha, irantei bani bosi pakon tombaga do bona ni hayu ai, ase ulang martumbor sadokah “pitu panorang”. Dobkonsi ai martumbor ma use hayu ai.​—Daniel 4:1, 10-16.

Arti ni panjahaion ai hubanta: Hayu na banggal ai, artini pamarentahan ni Naibata. Martahun-tahun, ipakei Naibata do Raja i Jerusalem laho mamarentah halak Israel. (1 Kronika 29:23) Tapi, raja-raja ai lang setia. Halani ai lang ibere Jahowa be sidea mamarentah. Iripaskon ma Jerusalem bani tahun 607 SM. On ma mungkahni “pitu panorang” ai. (2 Raja-Raja 25:1, 8-10; Hesekiel 21:25-27) Sanggah Jesus mangkatahon, “Dogei-dogeian ni halak parbegu ma huta Jerusalem, paima gok panorang ni parbegu”, pasal na “pitu panorang” ai do na ihatahonni. (Lukas 21:24) Jadi, lape das ujungni “pitu panorang” ai sanggah Jesus i tanoh on. Bani ujung ni “pitu panorang” ai, iminaki Jahowa ma sada Raja, ai ma Jesus, domu bani janji-Ni. Marhitei pamarentahan ai, ipasu-pasu ma ganup juakjuak ni Naibata i tanoh on sadokah ni dokahni.​—Lukas 1:30-33.

Dokahni “pitu panorang” ai: “Pitu panorang” dokahni 2.520 tahun. Anggo ietong 2.520 tahun humbani tahun 607 SM, das ma hita bani tahun 1914. Bani panorang ai ma Jesus gabe Raja bani Harajaon ni Naibata i surga.

Hunja do dapot hita bilangan ni na 2.520 tahun ai? Bibel mangkatahon dong tolu satongah panorang, dos do ai pakon 1.260 ari. (Pangungkabon 12:6, 14) Halani ai, dos ma “pitu panorang” pakon 2 x 1.260 = 2.520 ari. Jadi, 2.520 ari sarupa ma ai pakon 2.520 tahun domu bani tahun panjahaion “sadari gabe satahun”.​—4 Musa 14:34; Hesekiel 4:6.

Psl. 8, par. 23

23 SI MIKAEL SINTUA NI MALEKAT

Hata “sintua ni malekat” artini aima “kopala ni malekat”. Bani Bibel pitah sada do sintua ni malekat, ai ma si Mikael.​—Daniel 12:1; Judas 9.

Si Mikael aima pambobai ni ganup malekat ni Naibata na setia. Pangungkabon 12:7 mangkatahon, “Marporang ma si Mikael rap pakon sagala malekatni marmunsuh dompak naga ai . . . rap pakon sagala malekatni.” Bani buku Pangungkabon ihatahon pambobai ni tentara ni Naibata ai ma Jesus. Jadi, si Mikael ai ma goran na legan bani Jesus.​—Pangungkabon 19:14-16.

Psl. 9, par. 4

24 ARI PARPUDI

Hata on pataridahkon, bani sada panorang dong na masa i tanoh on paima dunia Setan iripaskon Harajaon ni Naibata. Bani Bibel, hata “ajal ni dunia on” ampa “parroh ni Anak ni Jolma in” ipakei do homa laho patugahkon pasal ari parpudi. (Mateus 24:3, 27, 37) “Ari parpudi” imulai bani tahun 1914, sanggah Harajaon ni Naibata mamarentah i surga ronsi dunia Setan iripaskon i Harmagedon.​—2 Timoteus 3:1; 2 Petrus 3:3.

Psl. 9, par. 5

25 PARPUHOON

Sanggah sasada halak mulak manggoluh ibahen Naibata, on ma na igoran parpuhoon. Bani Bibel dong siah parpuhoon na ipatugah. Si Elias, si Elisa, Jesus, si Petrus, pakon si Paulus ongga do papuhohon na matei. Halongangan on boi masa halani gogoh humbani Naibata. Janji ni Naibata, mulak manggoluh do “parpintor ampa pargeduk” ase manggoluh i tanoh on. (Lahoan ni Apostel 24:15) Bibel pe patugahkon dong do parpuhoon hu surga. On masa sanggah sidea na iminaki, ipapuho Naibata ase tading rapkon Jesus i surga.​—Johannes 5:28, 29; 11:25; Pilippi 3:11; Pangungkabon 20:5, 6.

Psl. 9, par. 13

26 SPIRITISME

Spiritisme aima marsaor pakon begu-begu, gati mamakei parhiteian songon datu. Horja na masambor do on. Sidea mandalankon on, halani porsaya bani ajaran na ladung ai ma pasal tonduy na totap manggoluh dobkonsi sasada halak matei, na boi mangurupi atap pe manjahati sidea. Marosuh do begu-begu ase jolma mangkorjahon na lang iharosuhkon Naibata. Sontoh horja spiritisme ai ma ramalan bintang, hadatuon, partondungon, sijujur nipi, sulap pakon na leganni. Buei do buku, majallah, gambar-gambar, film pakon doding mambahen horja on iharosuhkon buei halak. Bahat do homa hasomalan na legan na dong kaitanni bani begu-begu, songon adat hubani na matei, mambahen galangan bani na matei, mambere tujung, ampa lang modom-modom halani manjaga-jaga na matei.​—Galatia 5:20; Pangungkabon 21:8.

Psl. 10, par. 10; Psl. 16, par. 4

27 HAK NI JAHOWA MAMARENTAH

Naibata Pargogoh Na So Tarimbang do Jahowa, na manompa sagala na adong. (Pangungkabon 15:3) Ia do Simada haganup janah dong hak-Ni mamarentah bani ganup tinompa-Ni. (Psalmen 24:1; Jesaya 40:21-23; Pangungkabon 4:11) Ia mambere titah bani ganup tinompa-Ni. Dong do homa hak-Ni mamilih ise na laho mamarentah. Anggo ihaholongi janah itangihon hita do Naibata, ai patuduhkon hita unduk bani hak-Ni mamarentah.​—1 Kronika 29:11.

Psl. 11, par. 10

28 MANGGUGURHON

Manggugurhon, aima sangaja mamunuh janin i kandungan, sedo halani parmaraan, atap pe naboritan. Hassi pe janin ai lape itubuhkon, tapi ia domma gabe sada hosah.

Psl. 13, par. 5

29 TRANSFUSI DARAH

Transfusi darah, ai ma prosedur medis laho mamindahkon daroh hubani sada halak humbani daroh na isimpan atap humbani halak na legan. Adong ompat bagian ni daroh, ai ma plasma, sel darah merah, sel darah putih, pakon keping darah.

Psl. 13, par. 13

30 PINSANG-PINSANG

Bani Bibel, hata pinsang-pinsang sedo pitah uhuman. Sanggah ipinsang hita, artini ai hita ipodahi, iajari, janah ipaingat. Seng ongga kejam Jahowa sanggah maminsang. (Podah 4:1, 2) Jahowa mambere siusihan na madear bani na matoras. Dear tumang do pinsang-pinsang ai, mambahen sasada halak rosuh bani sipasingat ai. (Podah 12:1) Jahowa maminsang juakjuak-Ni halani holong. Ia mambere pangajarion bani sidea pasal na lepak, ase sidea boi mandalankon harosuh-Ni. Namatoras, sanggah maminsang niombah ni nasiam, urupi sidea mangarusi mase sidea porlu manangihon pinsang-pinsang ai. Dob ai urupi use sidea ase mangkaholongi Jahowa, hata-Ni, janah mangarusi onjolan-onjolan ni Bibel.

Psl. 14, par. 13

31 BEGU-BEGU

Begu-begu aima malekat-malekat na jahat, na lang taridah janah gogohan humbani manisia. Sidea ihatahon jahat halani lang manangihon Naibata, janah gabe munsuh-Ni. (1 Musa 6:2; Judas 6) Sidea rapkon Setan manlawan dompak Jahowa.​—5 Musa 32:17; Lukas 8:30; Lahoan ni Apostel 16:16; Jakobus 2:19.

Psl. 16, par. 4