Langsung hu konten

Langsung hu daptar isi

PANGALAMAN

Lang Ra Hanami Manulak Tugas humbani Jahowa

Lang Ra Hanami Manulak Tugas humbani Jahowa

SANGGAH hanami mandipari sungai, domma marbutak sungai ai, halani baru pe roh haba-haba ijai. Jadi doras tumang sungai ai, janah bahat batu-batu na iboan bah. Halani dorasni, gabe putus ma titi ijai. Mabiar tumang ma ahu, si Harvey suamiku, pakon penerjemahnami. Tapi maningon mandipar do hanami. Anjaha domma dong sanina botou na paima-imahon hanami i dipar. Jadi ipanaik hanami ma motornami hubagas truk na banggal. Janah lang dong rante atap tali na mangikat motornami. Jadi, nanget-nanget ma truk ai mardalan mandipari sungai ai. Songon na dokah do huahap das hanami. Sai martonggo ma ahu bani Jahowa. Ujungni das ma hanami i dipar. Tahun 1971 ma ai masa sanggah hanami i pesisir timur Taiwan. Daoh tumang ai humbani nagorinami. Eta, husaritahon ma pangalaman goluhku.

MANANDA JAHOWA

Si Harvey ma anak sikahanan humbani ompat marsanina. Kaluargani marlajar Bibel i Midland Junction, Western Australia, hira-hira bani tahun 1930-an. Sanggah ai, sunsah do perekonomian i nagori ai. Halani holong uhur ni si Harvey hubani Jahowa, ididi ma ia sanggah marumur 14 tahun. Ongga do lang ra ia manjalo tugas laho mambasa parlajaran Ambilan na Madear i partumpuan, halani nini uhurni lang pandei ia. Tapi dong sada sanina na mangkatahon hu bani, “Anggo dong na mambere tugas ibagas organisasi ni Jahowa, artini pos do uhurni boi do ihorjahon ham tugas ai.” Dobkonsi ai, gabe marlajar ma ia ase ulang manulak tugas aha pe na ibere organisasi ni Jahowa.​—2 Kor. 3:5.

Ahu, inang, pakon kakakku sibanggalan marlajar Bibel i Inggris. Mungkahni lang marosuh Bapa bani Saksi. Tapi ujungni gabe Saksi Jahowa do homa ia. Sompat do lang ibere Bapa ahu ididi. Tapi totap do ahu ididi sanggah marumur siah tahun. Marcita-cita do ahu gabe perintis ampa misionaris. Tapi ihatahon Bapa ma bangku dobkonsi marumur 21 tahun do ase boi merintis. Dokahtu do huahap ai. Jadi, sanggah marumur 16 tahun, hupindo ma bani Bapa ase ilopas ahu hu Australia, hu rumah ni kakakku na sibanggalan. Ujungni, gabe perintis ma ahu sanggah marumur 18 tahun.

Sanggah hanami marhajabuan bani tahun 1951

Pajumpah ma ahu pakon si Harvey i Australia. Sarupa do cita-citanami laho mangidangi gabe misionaris. Marhajabuan ma hanami bani tahun 1951. Dob dua tahun hanami rup merintis, itugaskon ma si Harvey gabe sintua kaliling i Australia Barat. Bolag tumang daerahnami. Anjaha gati do hanami marjam-jam mamontasi gurun pasir ampa huta-huta na bagas.

SAUD MA CITA-CITANAMI

Wisuda Sikolah Gilead i Yankee Stadium bani tahun 1955

Bani tahun 1954, iontang ma hanami hu sikolah Gilead kelas na paduapuluh-limahon. Malas tumang uhurnami halani saud do hape cita-citanami gabe misionaris. Jadi, markapal ma hanami hu New York. Daskonsi ijai, lambin bagas ma iparlajari hanami isi ni Bibel. Ijai pe iparlajari hanami do homa bahasa Spanyol. Tapi, lang urah bani si Harvey mamakei bahasa ai halani lang pandei ia mangkatahon huruf “R”.

Bani sada ari, ihatahon instruktur ma bani siswa, ise na sihol mangidangi hu Jepang boi ma mandaptar hu kelas parlajaran bahasa Jepang. Tapi lang mandaptar hanami halani nini uhurnami organisasi ma na manontuhon ija hanami mangidangi. Dob ai, dong ma sada instruktur na margoran si Albert Schroeder, ibotoh ia ma anggo hanami lape mandaptar. Jadi nini ma, “Pingkiri nasiam ma use.” Tapi totap do bungbang hanami. Jadi nini ma use, “Anggo sonai, hanami ma langsung na mandaptarhon goran ni nasiam da. Coba nasiam ma marlajar bahasa Jepang ai.” Janah tongon do ai. Urahan do iahap si Harvey marlajar Bahasa Jepang marimbangkon bahasa Spanyol.

Bani tahun 1955, mangidangi ma hanami hu Jepang. Pitah 500 halak ope parbarita ijai. Sanggah ai, 26 tahun ma umur ni si Harvey, janah ahu 24 tahun. Itugaskon ma hanami hu kota pelabuhan Kobe, anjaha ompat tahun ma hanami mangidangi ijai. Dob ai, itugaskon ma use si Harvey gabe sintua kaliling i dohorni kota Nagoya. Malas tumang uhurnami mandapot tugas ai. Jenges do pemandangan ijai. Bujur-bujur do sanina botou anjaha mantin homa sipanganon ijai. Tapi, lang piga dokah ipindahkon ma hanami. Idingat hanami ma use ase ulang manulak tugas humbani Jahowa.

TANTANGAN I TUGAS NA BARU

Ahu, si Harvey, pakon misionaris na legan sanggah mangidangi i Kobe, Jepang, bani tahun 1957

Dobkonsi tolu tahun mangidangi gabe sintua kaliling ijai, ipindo kantor cabang Jepang ma hanami pindah hu Taiwan laho marbarita hubani halak hun suku Amis. Ijia, bahat tumang do halak na murtad i Taiwan. Jadi porlu tumang ma adong sada sanina na boi marbahasa Jepang laho mangurus masalah ai. * Sunsah tumang do pangahapnami laho pindah hujai, halani domma marosuh hanami i Jepang. Tapi, idingat si Harvey ma use ase ulang manulak tugas aha pe na ibere Jahowa. Ujungni, pindah ma hanami hu Taiwan.

Das ma hanami i Taiwan bani bulan November 1962. Ijia dong 2.271 halak parbarita, janah bahatan do humbani suku Amis. Parlobei, iparlajari hanami ma bahasa Mandarin. Tapi pitah sada dassa buku na boi ipakei laho marlajar bahasa Mandarin. Anjaha na mangajari hanami pe, lang ibotoh marbahasa Inggris. Hassi pe sonai, totap do iparlajari hanami bahasa ai.

Lang piga dokah dobkonsi hanami i Taiwan, itugaskon ma si Harvey gabe hamba cabang. Halani etek ope kantor cabang ijai, jadi lang pala bahat tugas ni si Harvey i kantor. Halani ai, ibagas na sabulan dong ma tolu minggu ia i lapangan laho mangurupi sanina botou hun suku Amis. Sipata, gabe pengawas distrik do homa si Harvey janah marambilan i kebaktian. Sasintongni boi do si Harvey marambilan mamakei bahasa Jepang halani bahat do sanina botou ijai na mangarusi bahasa Jepang. Tapi lang ibere pamarentah izin mambahen acara ugama anggo lang mamakei bahasa Mandarin. Halani ai, marpala-pala ma si Harvey marambilan mamakei bahasa Mandarin, janah iterjemahkon hasomanta ma ambilanni ai hu bahasa Amis.

Ijia, hukum militer do na ipakei i Taiwan. Halani ai, anggo sihol mambahen acara kebaktian, maningon dong izin. Tapi sunsah tumang do mangurus izin ijai, janah dokah homa. Hape tading saminggu nari ma kebaktian. Jadi roh ma si Harvey hu kantor polisi, janah hundul ma ia lalab ijai ronsi kaluar izin ai. Gabe maila do polisi-polisi anggo dong halak hun luar nagori na lalab paimahon i kantor ni sidea. Halani ai, mintor ibere sidea ma izin ai.

PARLOBEI SAHALI MANDAKI GUNUNG

Mandipari sungai sanggah laho marbarita i Taiwan

Sanggah hanami marbarita pakon sanina botou, somalni maningon marjam-jam ma hanami mardalan, mandipari sungai, ampa mandaki gunung. Hudingat ma pangalamanku parlobei sahali mandaki gunung. Dobkonsi sarapan, jam tongah onom pagi laho ma hanami hu sada huta na bagas. Idipari hanami ma sada sungai na bolag janah laho ma hanami mandaki gunung. Halani terjal tumang gunung ai, gabe songon na i atas ni mataku ma nahei ni sada sanina na i lobeihu.

Bani ari ai, marbarita ma si Harvey pakon hasomanta ijai. Anggo ahu, sahalakku ma marbarita hu sada huta na etek janah marbahasa Jepang do halak i huta ai. Tapi hira-hira jam sada siang, loheian ma ahu. Huahap songon na laho pingsan ma ahu. Pajumpah ma ahu pakon si Harvey, tapi lang dong be hasomanta na mangkasomani ia. Domma sompat itukar si Harvey piga-piga majallahta pakon tolu tolor. Iajari ia ma ahu sonaha mangankon tolor na matah. Ibahen ia ma sada lubang na etek i ujung ni tolor ai, janah iossop ma isini. Songon na magigi do ahu mangidah ai, tapi hucoba ma sada. Tapi ise ma na mangankon tolor na sada nari? Ibere si Harvey ma ai hubangku, halani ihatahon ia anggo pingsan holi ahu, lang tarombah ia ahu turun hun dolog ai.

PANGALAMAN NA LUCU

Adong pangalamanku na lucu. Sanggah hanami kunjungan kebaktian wilayah, marborngin ma hanami i rumah ni sada hasomanta. Janah i samping ni rumah ai ma homa Balei Harajaon. Ponting tumang do bani halak Amis maridi. Halani ai, ipasirsir istri ni sintua kaliling ma bannami ugas-ugas na ipakei laho maridi. Ibahen ma saember bah na borgoh, saember bah na milas, ampa sada baskom. Halani bahat ope horja ni si Harvey, isuruh ma ahu parlobei maridi. Hape lang husangka, i lobei ni rumah ai do ember-ember ai ibahen. Janah pas homa i Balei Harajaon dong piga-piga hasomanta na mambahen persiapan laho kebaktian wilayah. Jadi hupindo ma kain-kain na boi ibahen gabe tutup-tutup. Hape plastik na tembus pandang do na ibere bangku. Jadi hutonggor ma hu pudi ni rumah ai atap na boi do ahu maridi ijai. Hape ijai dong angsa na i kandang. Anggo dohor hita otik, mintor kaluar ma ulu ni angsa ai, lanjar ipagut ma hita. Jadi nini uhurhu ma sonon, ‘Ah paturut ma ahu maridi i lobei ni rumah ai. Sibuk do holi hasomanta i Balei ai mambahen persiapan kebaktian. Lang mungkin itonggor-tongorni hujon. Anggo lang maridi ahu, gabe lang enak holi pangahap ni halak ijon.’ Ujungni, saud ma ahu maridi.

Mamakei baju tradisional hun suku Amis

PUBLIKASI IBAGAS BAHASA AMIS

Ipardiateihon si Harvey ma bahat do hasomanta hun suku Amis na sunsah mambahen hamajuon halani bahat do sidea lang ibotoh mambasa. Anjaha lang dong homa publikasi ibagas bahasa Amis. Tapi bani panorang ai, domma adong tulisan ibagas bahasa Amis. Jadi boi ma sidea iajari mambasa. Ujungni, gabe boi ma sidea marlajar pasal Jahowa ibagas bahasa Amis. Bani ujung ni tahun 1960-an ibahen ma piga-piga publikasi ibagas bahasa Amis. Anjaha bani tahun 1968, ibahen do homa majallah Ambilan na Madear ibagas bahasa ai.

Tapi ilarang pamarentah do adong buku atap majallah na lang mamakei bahasa Mandarin. Halani ai bani majallah Ambilan na Madear, ibahen ma isini mamakei dua bahasa, ai ma bahasa Mandarin pakon Amis. Jadi lang curiga be halak hu bannami. Iagan sidea ma hanami laho mangajarhon bahasa Mandarin. Dobkonsi ai, lambin bahat ma publikasi na ipasirsir organisasi laho mangurupi halak Amis marlajar hasintongan.​—Lah. 10:34, 35.

MANGURUPI KURIA ASE TOTAP BORSIH

Bani tahun 1960-an ronsi tahun 1970-an, bahat do hasomanta hun suku Amis na mangkorjahon na salah halani lang iarusi sidea prinsip ni Bibel. Halani ai, dong ope sidea na mangkorjahon na butak, martenggen-tenggen, mangissop, ampa mangankon pining. Jadi roh ma si Harvey hu kuria-kuria, laho patorangkon lang iharosuhkon Naibata pambahenan ni sidea ai. Sanggah ibagas pardalanan ai ma masa banjir na husaritahon na parlobei ai.

Jadi anggo sanina botou na martoruh ni uhur, ra ma sidea mambahen parubahan. Tapi bahatan do na lang ra. Halani ai, gabe moru ma jumlah ni parbarita i Taiwan. Ibagas 20 tahun, 2.450 hinan parbarita tading 900 halak dassa. Gabe pusok tumang uhurnami. Tapi, ibotoh hanami do kuria na borsih dassa na ipasu-pasu Jahowa. (2 Kor. 7:1) Ujungni, gabe iarusi hasomanta ijai ma prinsip ni Bibel, anjaha lang be ihorjahon sidea na lepak. Sonari, dong 11.000 lobih parbarita i Taiwan.

Dobkonsi tahun 1980-an, gabe lambin toguh ma haporsayaon ni hasomanta hun suku Amis. Halani ai, gabe boi ma si Harvey mangurupi hasomanta na marbahasa Mandarin. Hinan, bahat do suami ni hasomanta na lang Saksi. Jadi, malas uhur ni si Harvey mangurupi suami ni sidea marlajar Bibel. Hudingat do sanggah isaritahon si Harvey bangku, malas tumang uhurni halani dong sada humbani sidea na parlobei sahali ra martonggo hubani Jahowa. Ahu pe malas tumang uhurhu halani bahat do na huurupi marlajar Bibel ronsi ididi. Anjaha sanggah ahu mangidangi i Betel Taiwan, dong do homa piga-piga niombah ni parlajar Bibelku hinan na dihut homa mangidangi ijai.

PUSOK NI UHUR

Sonari, sahalakku mando. Bani tanggal 1 Januari 2010, marujung goluh ma si Harvey halani kanker. Pusok tumang uhurhu. Domma adong hira-hira 59 tahun hanami marhajabuan. Anjaha si Harvey pe domma adong hira-hira 60 tahun ia mangidangi ibagas dinas sepenuh waktu. Hassi pe sonai, malas tumang uhurhu halani boi do rap hanami mangidangi i dua nagori. Boi do homa hanami marbahasa Jepang pakon Mandarin. Ai ma dua bahasa i Asia na susah iparlajari. Anjaha gari si Harvey pe boi do homa ia manulis ibagas dua bahasa ai.

Dob piga-piga tahun, ihatahon Pangurus Pusat ma bangku halani domma matua ahu janah porlu iurupi, dearan ma ahu mulak hu Australia. Mungkahni lang ra ahu, halani domma rosuhan ahu i Taiwan. Tapi hudingat ma hata ni si Harvey ase ulang hanami manulak tugas aha pe na ibere organisasi. Anjaha tongon do ai, haputusan na dear do ai.

Malas uhurhu marbahasa Jepang atap Mandarin sanggah mamboan hasomanta tur i Betel

Sonari, mangidangi i kantor cabang Australasia do ahu. Anjaha bani ari Sabtu pakon Minggu, mangidangi ma ahu pakon hasoman i kuria. Malas tumang uhurhu boi mamakei bahasa Jepang atap Mandarin anggo dong hasoman na tur hu Betel. Sai tarpaima-ima do ahu bani pangarapan parpuhoon. Pos do uhurhu ipapuho Jahowa do holi si Harvey halani lang ongga ia manulak tugas aha pe humbani Jahowa.​—Joh. 5:28, 29.

^ par. 14 Sonari, bahasa Mandarin do bahasa resmi i Taiwan. Tapi hinan, bahasa Jepang do bahasa resmi ijai sadokah marpuluh-puluh tahun. Halani ai, bahat do suku i Taiwan na boi marbahasa Jepang.