Matius 13:1-58

  • PERUMPAMAN KERAJAN (1-52)

    • Si ngamburken benih (1-9)

    • Engkai maka pake Jesus perumpaman (10-17)

    • Erti perumpaman kerna kalak si ngamburken benih (18-23)

    • Page ras sesa (24-30)

    • Benih sawi ras ragi (31-33)

    • Gunaken Jesus perumpaman bagi si enggo inubuatken (34, 35)

    • Erti perumpaman kerna page ras sesa (36-43)

    • Erta si terbuni ras mutiara si mejile (44-46)

    • Jala (47-50)

    • Erta-erta si mbaru ras si enggo ndekah (51, 52)

  • Jesus la ialoken i kutana (53-58)

13  Bas wari e berkat Jesus arah rumah e nari, kundul ia i tepi laut.  Enterem kalak reh ndahi ia, emaka nangkihina sada perahu, kundul ia i je. Kalak si enterem e tedis i pantai.+  Katakenna man kalak e melala kebenaren alu perumpaman.*+ Nina, “Lit sekalak perjuma lawes ngamburken benih.+  Sanga amburkenna benih e, lit si ndabuh i tepi dalan, jenari reh perik-perik manganisa ngasa keri.+  Lit ka si ndabuh ku taneh si erbatu-batu, si la mbue tanehna, mis turah benih e perban la mbages tanehna.+  Tapi kenca kena las matawari, mis melus janah kerah sinuan-sinuan e sebap la mbages uratna.  Lit ka si ndabuh ku tengah peren duri, reh galangna peren e janah talu banna sinuan-sinuan e.+  Lit ka si ndabuh ku taneh si subur, mulai ia erbuah, lit si 100 kali lipat, lit si 60 kali lipat, si debanna 30 kali lipat.+  Ise pe si ercuping, begikenlah.”+ 10  Reh murid-murid Jesus nungkun man bana, “Engkai maka alu perumpaman kam ngerana man kalak e?”+ 11  Ngaloi ia, “Man kena enggo ibereken kengasupen guna ngangkai rahasia si badia+ Kerajan surga, tapi man kalak enda lang. 12  Sebap man kalak si lit bas ia, itambahi gelah reh buena, tapi man kalak si la lit bas ia, si lit e pe ibuat arah ia nari.+ 13  E me sebapna ngerana aku man kalak e alu perumpaman, sebap amin gia inenna, la idahna, amin gia begina, la angkana.+ 14  Alu bage terjadi kai si enggo nubuatken Jesaya man kalak e, ‘Begi kena pagi tapi sitik pe la angka kena, nen kena pagi tapi sitik pe la idah kena.+ 15  Sebap pusuh bangsa enda lanai erpenggejapen. Amin pe enggo begina alu cupingna, la diatena, enggo tutupna matana. Alu bage, ndigan pe la ia banci ngidah alu matana ras megi alu cupingna, pusuhna lanai erpengangka, lanai kalak e mulih man bangKu gelah Kupepalem.’+ 16  “Ermeriah ukurlah kena, sebap mata kena erpengidah, cuping kena erpemegi.+ 17  Situhuna kukataken man kena, enterem nabi bage pe kalak benar si merhat ngidah kai si idah kena gundari e, tapi la banci,+ merhat kalak e megi kai si begi kena, tapi la begina. 18  “Gundari begikenlah erti perumpaman kerna kalak si ngamburken benih e.+ 19  Kalak si megi berita kerna Kerajan tapi la angkana, bali kap ia ras benih si ndabuh i tepi dalan.+ Reh si jahat*+ nangko kai si enggo iamburken ku bas pusuhna e. 20  Benih si ndabuh ku taneh si erbatu-batu, bali ras kalak si mis ngaloken berita e alu meriah ukur sanga begina,+ 21  tapi la rurat berita e bas pusuhna, ntisik ngenca ia tek. Kenca reh kiniseran ntah pe penyiksan perban berita e, mis bene kinitekenna. 22  Benih si ndabuh ku tengah-tengah peren duri bali ras kalak si megi berita e, tapi kuatir ia kerna kegeluhen i doni* enda,+ janah perban itipu kebayaken, dungna kicat kata Dibata e emaka la erbuah.+ 23  Tapi benih si ndabuh ku taneh si subur bali ras kalak si megi berita e janah angkana, jenari tuhu-tuhu ia erbuah, lit si 100 kali lipat, lit si 60 kali lipat, si debanna 30 kali lipat.”+ 24  Ceritakenna ka perumpaman si deban, nina, “Kerajan surga bali bagi kalak si ngamburken benih si mejile i jumana. 25  Sanga kerina kalak medem, reh musuhna, amburkenna benih sesa* ku tengah-tengah page,* dung e lawes ia. 26  Kenca turah page e janah erbuah, teridah me sesa ndai. 27  Emaka sungkun sierdahinna si mada juma e, nina, ‘O Tuan, la kin benih si mejile nge amburkenndu i jumandu? I ja nari nge rehna sesa e?’ 28  Nina ngaloi, ‘Musuhku nge si erbanca.’+ Nina sierdahin e, ‘Nggit nge kam cabut kami sesa e?’ 29  Nina, ‘Ula, sebap sanga cabuti kena sesa e, page e pe banci ka tercabut. 30  Pediat saja duana radu turah seh ngasa rani. Bas paksa peranin e pagi, kukataken man kalak si rani: Pepulung lebe sesa e, iket gelah itutung. Jenari pepulung page ku bas lumbungku.’”+ 31  Ceritakenna ka perumpaman si deban, nina, “Kerajan surga bagi sada benih sawi si ibuat kalak janah isuanna bas jumana.+ 32  Situhuna, benih sawi benih si kitikna arah kerina benih. Tapi kenca turah, ia jadi gulen si galangna janah jadi batang kayu, emaka perik-perik i langit rehen ku je, rasar bas dahan-dahanna.” 33  Ceritakenna ka perumpaman si deban, nina, “Kerajan surga e bagi ragi si ibuat sekalak diberu, adukna ragi e ras tepung si buena telu sukaten si galang seh ngasa kembang kerina.”+ 34  Kerina enda peseh Jesus man kalak si enterem alu perumpaman. Adi la arah perumpaman labo kai pe katakenna man kalak e.+ 35  Alu bage terjadi kai si ikataken arah nabi, “Alu perumpaman-perumpaman kap aku ngerana. Kukataken pagi kai si terbuni mulai kin tangtangna nari.”*+ 36  Kenca suruhna jelma si enterem mulih, masuk ia ku rumah. Dahi murid-muridna ia, nina, “Kataken min man kami erti perumpaman kerna sesa i juma e.” 37  Ngaloi ia, “Si ngambur benih si mejile e eme Anak manusia, 38  juma e eme doni enda.+ Benih si mejile eme kalak si masuk pagi ku bas Kerajan surga,* tapi sesa eme anak-anak si jahat,*+ 39  musuh si ngamburkenca eme Iblis. Paksa peranin eme kedungen jaman* enda, si rani eme malekat-malekat. 40  Emaka, bagi sesa si ipepulung janah itutung, bage ka pagi bas kedungen jaman* enda.+ 41  Suruh Anak manusia pagi malekat-malekatna, pedarat malekat e pagi bas Kerajanna nari kerina si erban kalak erdosa ras kalak si ngelanggar undang-undang. 42  Ambekkenna pagi kalak e ku api si gurlah.+ I je pagi ia tangis, erderep ipenna ban suina. 43  Paksa si e, kalak si benar ersinar pagi bagi matawari terangna+ bas Kerajan Bapakna. Ise pe si ercuping, begikenlah. 44  “Kerajan surga bagi erta si terbuni i juma, si dat kalak janah bunikenna mulihi. Perban meriah kel ukurna, lawes ia, dayakenna kerina si lit bas ia, jenari tukurna juma e.+ 45  “Kerajan surga pe bali ka bagi sekalak pedagang keliling si ndarami mutiara si mejile. 46  Kenca jumpa ia sada mutiara si seh kel ergana, lawes ia, dayakenna kerina si lit bas ia, jenari tukurna mutiara ndai.+ 47  “Kerajan surga pe bali ka bagi jala si iamburken ku laut jenari pepulungna erbage-bage ikan. 48  Kenca dem, tarik nelayan jala e ku pantai. Kundul ia, pepulungna ikan si mejile+ ku bas tong, tapi si la mejile+ ambekkenna. 49  Bage ka pagi si terjadi bas kedungen jaman* enda. Reh pagi malekat-malekat misahken kalak jahat arah kalak si benar nari, 50  ambekkenna pagi kalak jahat e ku api si gurlah. I je pagi ia tangis, erderep ipenna ban suina. 51  “Angka kena nge ertina kerina enda?” Nina kalak e, “Angka kami.” 52  Emaka nina Jesus, “Adi bage, tiap guru* si enggo iajar kerna Kerajan surga bali bagi sekalak tuan rumah, si mpedarat erta-ertana si mbaru ras si enggo ndekah bas inganna nari.” 53  Kenca dung ceritaken Jesus kerina perumpaman e, lawes ia je nari. 54  Kenca seh ia i kutana,+ mulai ia ngajar bas ingan pulung kalak Jahudi.* Takjup kalak e, nina, “I ja nari nge datna kepentaren ras perbahanen si dem kuasa e?+ 55  La kin ia anak tukang kayu?+ La kin Maria nge mamakna, janah Jakup, Jusup, Simon, ras Judas nge seninana?+ 56  Turangna, la kin kerina nge i jenda ras kita? Ja nari dage datna kerina enda?”+ 57  Emaka la aloken kalak e Jesus.*+ Tapi nina Jesus, “I japa pe nabi ihamati, tapi i kutana ras bas keluargana lang.”+ 58  Perban kurang kiniteken kalak e, emaka la melala ban Jesus perbahanen si dem kuasa i je.

Cataten i teruh

Ntah “anding-andingen.”
Maksudna, Setan.
Ntah “jaman.” Nen Kamus.
Enda dukut si mirip ras page.
Ntah “gandum,” enda seri bagi page si turah i Israel si iban jadi roti.
Ntah banci saja “tangtangna doni iciptaken.”
As. “eme anak-anak Kerajan.”
Maksudna, Setan.
Ntah “doni.” Nen Kamus.
Ntah “doni.” Nen Kamus.
Ntah “doni.” Nen Kamus.
Ntah “guru man jelma si enterem.”
As. “bas sinagoga.” Nen Kamus.
As. “Emaka mulai kalak e tertuktuk perban ia.”