Bi tame kobô ajô ya minkañ mia late bôte ba dañe bebé: benya mimbiase. Mimbias mi bili angôndô ya ngul élat e zañe jap. Nancy Segal, masa ya wofis éziñ wo fas ajô mimbias, émien a to fe mbias, a jô na mimbias miziñ mia “yeme yeme jôme nyô mbo’o a kômbô jô, ja’a a nji kôme nye de kat.” Minga éziñ a kobô ajô minkañe mia late nye a mbiase wé a jô’ô na: “Môt ase a yeme nyô mbo’o nya ñyemane.”

Aval avé ba kui na be wô’an avale ñwô’ane di? Befase mam ba liti na, nge avumane dap a vôm ba yaé bia volô mfa’a ôte, begène be ne be nyul, begène be bili bebé avale mame da, mbe ba dañe bo na be bo nlatan abim ete.

BI TAME FAS: Nté beta nta’ane mam a ne bia nyul été ba loone na matériel génétique, a yiane yeme môt ase ya be bia nya ñyemane avale môte mfe a vo’o bia yem. Amu nalé nde ntili besam David a nga jô na: “Ô nga late me éyoñ me nga to abum be nane. Bivese biam bi nji bo wo nsolan, éyoñ me nga téban asoé. . . . Mise môé me nga yene me me ngenan te kômban; a kalate wôé été mese me nga tiliban.” (Besam 139:13, 15, 16) Zambe nnye étam a ne ngule ya yem a tu’a wô’ô avale bi nga tééban, a wô’ô fe mam mese bi nga dañ ényiñe jangan a bo na bi su’ulane bi mefulu bi bili. Beta ñyemane Zambe a bili a lat a bia a avale bi nga téban a bo na bi tabe ndi na, a ne fo’o ngule ya wô’ô bia mimfa’a mise.

David a nga ye’elane: “A Yéhôva, ô faseya ma a yeme ma. W’ayem ane m’atabe si a kôlô si; w’ayem ane m’asimesan éyoñ me ngenan ôyap. Amu te ke ajô da e ne me ôyem, ve tame yen, a Yéhôva, w’ayeme de ese.” (Besam 139:1, 2, 4) Yéhôva a kôme fe yem avale bia wô’ôtan mam, a ‘befe’e ya asimesan ese.’ (1 Minkañete 28:9; 1 Samuel 16:6, 7) Jé bifuse bi bia liti a lat a Zambe?

Ja’a bi nji bo ngule ya kate Zambe mam mese me ne bia nlem été a bifia éyoñe bia ye’elan, Nté wongan a nji fombô ve mam bia bo, a wô’ô fe amu jé bia bo mam mete. A wô’ô fe mbamba be mam bia te kômbô bo, ja’a minné miangan mia kamane bia na bi tôé me. Nya ajôô a ne na, mbôle Zambe a ve bia ngule ya bi mbamba b’asimesan a minsôñan amu a nga futi nye’an minleme miangan été, a yeme na bi ne ngule ya fas a bi mbamba miñyian, a ne fe ôjeja’a ya yen ane bia bo mam amu asimesan dangan a beamu bangan bi tii a nye’an.​—1 Jean 4:7-10.

 Mintilane mia ve bia ndi nleme na

• “Mise me [Yéhôva] me lô bezôsô be bôt, a melo mé me avô’ôlô meye’elane map.”​—1 PIERRE 3:12.

• Zambe a ka’ale na: “M’aye ye’ele wo a liti wo zen w’aye ke: m’aye bôndé wo fek mise mam me lô wo.”​—BESAM 32:8.

Ye e yeme na Zambe a wô’ô été bi tele a asimesane dangan a volô bia na bi dañe minjuk? Bi tame yene jam e nga kui Anna, minga ya Nigéria. A jô na: “Me mbe me sili’i mamien nge é mbe mfi ya ke ôsu a nyiñ, amu mam me mbe me tôbane me. Me mbe nkuse minga, me nyoñe ngap a ngo jam é mbe nda biañ, a konô’ô hydrocéphalie (a ne éyoñe nkon ba loone na céphalo-rachidien ô nto abui e boo). Nde éyoñe be nga fase ma a bi ma cancer ya abé (cancer du sein) é nga sili na be sale ma, be bo ma chimiothérapie, a radiothérapie. Jam ete e mbe angôndô ya ayaé ya yeme na, bia mone wome bebaane bi ne nda biañ.”

Jé é nga volô Anna na a jibi? A jô na: “Me nga nyoñe ngul a bifuse ya Bible ane Bephilippien 4:6, 7, ja jô na ‘mvo’é Zambe nje éte je adañe fe’ ése, je aye ba’ale minlem mienan a minsimesane mienan.’ Éyoñ éfus éte é mbe é so ma nlô été, me mbe me wô’ôtane na me ne Yéhôva bebé, me yeme’e na a wô’ô ma a lôte mamien. Me nga bi fe nya mvolane nleme a so’o ma be bebobejañ a bekale bam y’akônda Bekristen.”

“Ja’a ma ke ôsu a juan a ôkone wom, été jam a ji ngo jam é tyendéya. Amu Yéhôva a su’u bia, bia te yé’é na bi bo te bi mbia b’asimesan éyoñe bia tôbane minjuk. Kalate Jacques 5:11 a jô bia na: ‘Bi aloene ba be nga bo mbane ya jibi na, benyoñ ébotan: mi wô’ôya njibane Job, a mi yeneya susu’a jame ya [Yéhôva], aval ane na, [Yéhôva] a ne éngôngol ne lut, a mvam.’” Yéhôva a nga wô’ô été Job a mbe a tele, a bi ne tabe ndi na, a wô’ô fe minju’u mise bia tôbane mie.