Minsili bôte ba sili
Ye bone be Israël be mbe be bili bidi bife ya di nkôte si ane ô vaa manne a abem?
Manne nnye a mbe bidi bone be Israël be nga dañe di mimbu mewôme menyine be nga wulu nkôte si. (Nkôl. 16:35) Yéhôva a nga ve fe be abem biyoñe bibaé. (Nkôl. 16:12, 13; Nlañan. 11:31) Ve be mbe fe be bili bone bidi bife ya di a ne ô vaa bili.
Éve’an é ne na, biyoñe biziñe Yéhôva a mbe a kele’e ayoñe dé “vôme ba ye wo’an,” vôme mendime ya nyu a bidi ya di bi mbe. (Nlañan. 10:33) Vôme wua ya été a mbe oasis ya Élim, “vôme ate a mbe a bili menjeñe mendim 12 a melen 70,”—éko éziñe bepalmier dattier. (Nkôl. 15:27) Kalate book Plants of the Bible a liti na “bepalmier dattier be ne fatane melene ba dañe koone je nkôte si, . . . Melene mete me ne ngule ya ve bemillion de bôte bidi, mbon, a mbamba vôme ya wu’ubu vian.”
Bone be Israël be nga yiane fe tebe beta oasis ba loone dene na Feiran, nnye ate a ne ngabe ya fatan ôsôé é nji bi mendim éyoñ ése ba loone na Feiran. a Kalate Discovering the World of the Bible a liti na ôsôé ôte nge ke mon ôtôñ a lôte zañe minkôl ate, “a ne kilimita 130, ñwô wo dañ ayap a abeñ, ñwô fe wo dañe wum a dañe beoasis bese ya Sinaï.” Kalate ate a ke ôsu a jô’ô na: “Mon ôtôñ ate a ne kilimita 4.8, mbamba oasis ya Feiran a ne kilimita 45 a vôme mon ôtôñ ate a ke suan. Vôm ate a ne angôndô ya abeñ, njalan a abui melen. Melene mete me ne ôyabe yôp a mañ bebé méta 610. A ne mone Éden ya Sinaï. Betoyini bepalmier dattier bete be nga dutu abui bôte vôm ate melu mvus.”
Éyoñe bone be Israël be nga kôlô Égypte be nga nyoñe fembé é mbe é ntoo mfulan, biôme ba ko’o bie fembé, éko éziñe be nga nyoñe fe bone bidi bife a mbon. Ve nya ajôô a ne na biôme bite bi nji be ve tabe ayap. Bone be Israël be nga nyoñe fe “mintômba a binyaka, étua abui biyem.” (Nkôl. 12:34-39) Mbôl ényiñ é nji be tyi’ibi nkôte si, nalé a nga yiane bo na abui betit é mane wu. Be mbe be yiane di betite béziñe ya été, be nga yiane ve betite bevo’o ya été metuna’a be bifuse bezambe. b (Mame mi. 7:39-43) Ve bone be Israël be mbe be ngenane be bili bone biyem, mame Yéhôva a nga jô ayoñe dé éyoñ é nga bo nye melo ma yemete de. A nga jô be na: “Bone benan ba ye bo [beba’ale biyem] fé été tañe mimbu mewôm menyin.” (Nlañan. 14:33) Éko éziñe biyeme bite bi mbe bi va’a be menyañ, be mbe fe be yiane bie di, ve bi nji be ngule ya jalé miñyiane mi bôte million élale tañe mimbu 40. c
Nde betit be mbe be yene’e bidi a mendime ya nyu vé? d Éyoñ éte abui mveñ é mbe é yiane noñe nkôte si, a bilo’o bi mbe bi yiane bo abui. Étude perspicace des Écritures, Volume 1, a jô na a ntoo mimbu 3500 den, “abui mendim é mbe vôme be Israëlite be mbe a lôte abim mendim bia koone de vôm ate den. Bia yeme de amu abui bone be atôñ a asôé é ne nkôte vôm ate den, é mbe é bili mendim melu mvus.” Akusa bo nalé, nkôte si ô nji be vôme bôte be mbe be nyiñi’i, a ô mbe fe vôm a mbe éko woñ. (Deut. 8:14-16) Nge Yéhôva a nji ye bo asimba asu na a ve bone be Israël mendim, wônaa bebien a betite bap be nga ye mane wu.—Nkôl. 15:22-25; 17:1-6; Nlañan. 20:2, 11.
Moïse a nga jô bone be Israël na Yéhôva a ye ve be manne ya di “nde te a ye ve [be] ñyemane na môt a nji nyiñ a fembé étam, ve môt a nyiñ a jôm ése ja so anyu Yéhôva.”—Deut. 8:3.
a Fombô’ô Tour de garde ya Ngone tane é too alu 1, mbu 1992, af. 24-25.
b Kalate Zambe a jô na bone be Israël be nga ve metuna’a biyoñe bibaé éyoñe be mbe nkôte si. Éyoñ ôsu é mbe éyoñe be nga telé beprêtre, éyoñe baa é mbe môse Pâque. Mame mete mebaé me nga bobane mbu 1512 Ô.É.J., éyoñ éte bone be Israël be kôlôya Égypte valé a ntoo mimbu mibaé.—Lév. 8:14–9:24; Nlañan. 9:1-5.
c Éyoñe mimbu 40 bone be Israël be nga bo nkôte si mi mbe mi nga zu man, be nga nyoñe mintete betoyini betite bita be nga bo. (Nlañan. 31:32-34) Ve akusa bo nalé, be nga ke ôsu a di manne akekui be nga nyiine si ya ntiñetan.—Jos. 5:10-12.
d Bi ne jô na betite be nji be be ja’a manne, amu Yéhôva a nga jô na môt ase a kôan abim a ne ngule ya di.—Nkôl. 16:15, 16.