JOSEPH YA ARIMATHÉE a mbe a yeme’e na, a yiane bo ayo’o nleme na a ke kobô Ponce Pilate, ngovina ya Rome. Ponce Pilate a mbe avale môt e ne na, éyoñ a bemeya sen, teke môt a ne je té. Asu ya na be jame Yésus éjijin été, môt a mbe a yiane ke sili Pilate mbime Yésus. Ve éyoñe Joseph a nga ke yene Pilate, a nga kam amu a nga nyoñe nye mvo’é. Mone bezimba Pilate a nga lôme na a ke fombô nge Yésus a wuya, a nga bulane zu ve nye njika’ane. Ane Pilate a nga kañese na Joseph a nyoñe mbime Yésus. Joseph a nga bulane vôm be nga wôé Yésus, a wô’ô nleme mintaé.​—Mc. 15:42-45.

• Za a mbe Joseph ya Arimathée?

• Joseph ya Arimathée a mbe Yésus jé?

• Amu jé bia yiane kôme fase nkañete wé?

Kalate Marc, a loone Joseph na, “éwôlô môt e nsamba betyi’i mejô.” Nsamba betyi’i mejô ba jô wô va, ô ne bôte ya Sanhédrin, nda mejô Bejuif é mbe é dañe anen. (Mc. 15:1, 43, Mfefé Nkôñelan) Nalé a liti na, Joseph a mbe nkukume môt, a to fe beta môte ya ayoñe dé. Jôm éte nje a nga kui na a laan a Ponce Pilate, ngovina ya Rome.​—Mt. 27:57.

Bôte ya Sanhédrin be mbe be vini’i Yésus. Be nga nyoñe ngap awu dé. Ve Kalate Zambe a loone Joseph na, “mba môte ya zôsô.” (Lc. 23:50) Joseph a nji be ane abui bôte ya Sanhédrin, a mbe zôsô, a mbe a bili mbamba ntaban, a mbe fe a va’a ngule ya tôñe metiñe me Zambe. “A mbe a yange’e Éjôé Zambe,” éko éziñe jôm éte nje a nga bo ñyé’é Yésus. (Mc. 15:43; Mt. 27:57, Mfefé Nkôñelan) A mbe a nyeke’e foé Yésus a mbe a kañete’e, amu a mbe a nyeke’e benya mejôô.

Kalate Jean 19:38 a jô na Joseph “a mbe fe ñyé’é Yésus, ve asoé amu a nga ko Bejuif woñ.” Joseph a mbe a koo jé woñ? A mbe a yeme’e na Bejuif ba vini Yésus, a na, ba ye vaa môt ase a liti bôt été na, a ne ñyé’é wé Synagogue. (Jn. 7:45-49; 9:22) E vaa môte synagogue a mbe a tina’ane na ba biasé nye; bôte be nji be be beta yiane fulane mam a nye. Ajô ete nde ñhe Joseph a nji liti mengana bôte na a buni Yésus. Nge a nga ye de bo, a nga ye jañele éto a mbe a bili, a akume dé.

Sa ke Joseph étam nnye a mbe a solé’é na, a ne ñyé’é Yésus. Kalate Jean 12:42, a jô na “abui ya bejô bôt be nga buni nye; be nji mem ajô te, amu Bepharisien be za titane be nda Zambe.” Nicodème fe a mbe nsamba ôte, a mbe fe ébu’a jia ya Sanhédrin.​—Jn. 3:1-10; 7:50-52.

Joseph nye a mbe ñyé’é Yésus, ve a nji bi ngule ya liti de bôt été. Nalé a nji be mbamba jam, e dañedañ amu Yésus a nga jô na: “Môt ase a ye meme ma vôm bôte be to, me fe me aye meme nye be Ésa wom a ne yôp. Ve bôte bese môt a ye kate ma vôm bôt be to, me fe me aye kate nye be Ésa wom a ne yôp.” (Mt. 10:32, 33) E ne été na Joseph a nji kate Yésus ne bôsa, ve a nji bi ayo’o ya meme nye. Wo ki ye ô bili ayo’o nleme ya meme Yésus bôt été?

Kalate Zambe a jô na, Joseph a nji be tyiñe jia a bôte ya Sanhédrin be nga wôé Yésus. (Lc. 23:51) Éko éziñ, avale bôte béziñe ba jô, Joseph a nji be valé éyoñe bôte ya Sanhédrin be nga tyi’i ajô  Yésus. To’o nalé, Joseph a nga yiane wô’ô mintaé nlem éyoñ a nga yem avale bôte ya Sanhédrin be nga tyik ajô Yésus, ve a nji be ve bo jôm éziñ.

Da yené ne ngeññe na, éyoñe Yésus a nga wu, Joseph a nji be a beta koo bôte woñ, a nga meme na a ne ñyé’é Yésus. Kalate Marc 15:43 nnye a liti bia nalé; a jô e Kalate Zambe, Mfefé Nkôñelan na: “Nde a nga bo ayo’o ya ke be Pilat, a ja’é mbime Yésus.”

A ne ane Joseph a mbe valé éyoñe Yésus a nga wu. A nga yeme na Yésus a wuya ôsusua na Pilate a yeme de. Jôm éte nje éyoñe Joseph a nga sili nye mbime Yésus, Pilate “a nga semé amu [Yésus] a nga ji’a wu.” (Mc. 15:44) Nge Joseph a nga yen ane Yésus a duk élé mintaé yôp, éko éziñe na mame mete mme me nga tindi nye na, a tu’a fas été jé, a na, a bi benya mejôô a mo mebaé. Joseph a nga tyi’i na a zu bo jôm éziñ. A zu liti bôte bese na a ne ñyé’é Yésus.

Atiñe Bejuif e mbe e jô’ô na, ba yiane jame môt a te bo mbia jam a yian awu, ôsusua na nlô jôbô a dim. (Dt. 21:22, 23) Beromain ki be mbe be jô’é na mimbim mi mane boé vôme mi tyelé élé, be mbe fe be mane’e wua mimbim mite mise soñe jia. Ve Joseph a nji yi na, be  bo mbime Yésus nalé. Joseph a be a bili soñ bebé vôme be nga wôé Yésus. Be mbe be ngenane te tame belane je, amu Joseph a mbe a ndôme zu tabe tisone ya Arimathée *, Jérusalem. A nga yiane kuse si éte na, é bo afube mesoñe ya nda bôte jé. (Lc. 23:53; Jn. 19:41) Éyoñe Joseph a nga kañese na a jame Yésus soñe jé émien, a nga liti na a ne akap. A nga bo fe na, nkulan ajô ya Kalate Zambe ô mbe ô jô’ô na, Messie a ye jambe “ba nkukum” ô tôéban.​—És. 53:5, 8, 9.

Bekalate benyin ba kañete ényiñe Yésus bese ba kañete na, éyoñe be vaya mbime Yésus élé yôp, Joseph a nga vuluku wô ndombo été, ane a nga ke jame nye soñe jé. (Mt. 27:59-61; Mc. 15:46, 47; Lc. 23:53, 55; Jn. 19:38-40) Nicodème étam nnye a nga volô Joseph, a nga soo mimbone ba wo’o mie mimbim. Mbôle Joseph ba Nicodème be mbe mimfañe mi bôt, bi ne simesane na, sa ke bebiene mbe be nga be’e mbime Yésus. Bebo bisaé bap mbe be nga yiane be’e mbime Yésus a jame wô. To’o nalé, jam be nga bo e nji be mone jam. Môt ase a mbe a nambe’e mbim, a mbe mvit tañe melu zangbwal, a jôm ése a mbe a nambe’e é mbe mvit. (Nb. 19:11; Ag. 2:13) Jam ete e nga bo na, be bo te beta fulan a bôte bevok akekui memane ya sondô Paska, a na, be bo te bi fane ya nyoñe ngabe a mam mese me tii a abô’ô ya Paska. (Nb. 9:6) Ntyi’ane Joseph a nga nyoñe na, a ke jame Yésus ô mbe fe ve bo na, bôte ba be nye be ne Sanhédrin be kpwe’ele nye. Ve akusa bo nalé, Joseph a nga kañese mam mete mese, asu ya na, a jame Yésus éjijin été, a liti ne ngeññe na, a ne ñyé’é Krist.

Ane ô vaa vôme ba kobô ajô ya awu Yésus, Kalate Zambe a nji beta kobô ajô Joseph. Nalé a bo na bi sili biabebiene na: Joseph a nga su’ulan aya? Nya ajô a ne na, bi nji yem. Ve mam me nga boban ma liti na, a nga yiane liti ne ngeññe na, a ne Kristen. Éyoñ a nga tôbane minjuk, mam a nga bo me nga liti na, mbunane wé ô ne ngul, a na, a ne ayo’o nlem.

Nkañete wu wo bo na bia bese bi sili biabebiene nsili wu: Ye jam éziñ aval ane nkôñ ényiñe wongan, ésaé bia bo, biôm bi mo biangan, nda bôte jangan, nge ke fili jangan da bo na, bi bo te telé élat é ne zañe bia be Yéhôva ôsu?