1. Jé Yéhôva a jô bebo bisaé bé na be bo? (Fombô’ô fe fôtô.)

 ZA NNYE bi ne sili melep a mvolane nlem? Bia bese bia yem éyalane ya nsili ôte. Bi ne ye’elane Yéhôva Zambe. Yéhôva a jô bia na bi ye’elane nye. A yi na bi bo de mban. (1 Thes. 5:17) Bi ne fili ya ye’elane Nye éyoñ ése a sili nye melep asu mame mese bia bo ényiñe jangan. (Mink. 3:5, 6) Mbôl a ne Zambe a ne angôndô ya akap, a jô bia na bi ye’elane nye éyoñ ése bia yi.

2. Jé bia zu yen ayé’é di?

² Bia ve Yéhôva abui akiba amu a kañese na bi ye’elane nye. Ve mbôle bia bese bi bili abui mame ya bo, é ne bo ayaé na bi bi éyoñe ya ye’elan. Bi ne fe yene na bia yiane ve ngul asu na meye’elane mangane me tu’a bo abeñ. Mbamba jam a ne na, bi ne bi ngule nyul a mbamba melebe ma so Kalate Zambe. Ayé’é di da ye liti bia aval avé éve’ela Yésus é ne volô bia na bi jeñe éyoñe ya ye’elan. Bia ye fe yen avale avé beta be mame betane bia zu yen ayé’é di be ne bo na meye’elane mangane me tu’a bo abeñ.

3. Jé Yésus a mbe a yeme’e a lat a meye’elan?

³ Yésus a mbe a kôme yeme na meye’elane mangane me ne nya mfii mise me Yéhôva. Ôsusua na a zu si va, Yésus a mbe a yene’e Ésa wé a yalane meye’elane befam a binga be mbe be wulu ba’aba’a a nye. Éve’an é ne na, éyoñe Yéhôva a nga yalane meye’elane me Anne, David, Élie a bôte befe, Yésus a mbe valé. (1 Sam. 1:10, 11, 20; 1 Bb. 19:4-6; Bsa. 32:5) Jôme te nje Yésus a nga ye’ele  beyé’é bé na be bo be ye’elane Yéhôva mban a tabe ndi na a ye wô’ô be!​—Matt. 7:7-11.

4. Jé Yésus a ye’ele bia a lat a meye’elan?

⁴ Éyoñe Yésus a mbe a ye’elan, a nga liti beyé’é bé mbamba éve’ela ya tôñ. Nté ôse a nga bo ésaé nkañete jé, Yésus a mbe mbane meye’elan. Yésus a mbe a yiane jeñ éyoñe ya ye’elan amu a mbe a bili abui mame ya bo, a amu abui bôt é mbe é bôma’ane nye kom ése. (Marc 6:31, 45, 46) A mbe a vee ndibe tyé asu na a bi éyoñe ya ye’elane vôm a ne étam. (Marc 1:35) Éyoñ éziñ a nga ye’elane ngumba alu ôsusua na a nyoñe beta ntyi’an. (Luc 6:12, 13) Ôsusua na Yésus a wu, a nga ye’elan abui biyoñ alu a nga kandane lôte si va asu na a sondô beta jam a mbe a yiane kandane bo.​—Matt. 26:39, 42, 44.

5. Aval avé bi ne vu Yésus?

⁵ Éve’ela Yésus ja ye’ele bia na, to’o bi bili abui mame ya bo, bia yiane jeñe na bi bi éyoñe ya ye’elan. Asu na bi bi éyoñe ya ye’elan, é ne sili na bi kôlô si ndibe tyé nge ke na bi ye’elane mame ngô’é éyoñe bôte bese be maneya ke ôyo. Éyoñe bia bo nalé, bia liti Yéhôva na bia nyane beta das a nga ve bia. Sita a ne jôé na Lynne a simesan abime meva’a a nga wôk éyoñ ôsu a nga yem abim avé meye’elane me ne mfi. A jô na: “Éyoñe me nga yeme na me ne ngule ya kobô a Yéhôva éyoñ ése ma yi, nalé a nga volô ma na me yene nye ane mvôé jam, a ma kômbô bo na meye’elane mame me tu’a bo abeñ.” Teke bisô na abui ya be bia da wô’ôtane nalé. Ajô te bia zu yene beta be mame betane bi ne jô meye’elane mangan.

6. Nlitan 4:10, 11 a liti na Yéhôva a yiane jé?

⁶ Va’a Yéhôva duma. Nlômane Jean ô nga bi étua ñyenan. Ô nga yene bemvendé 24 yôp été be kañe Yéhôva. Be mbe be va’a Zambe duma be yeme’e na nnye a yiane nyoñe “duma a ékaña’a a ngul.” (Lañe’e Nlitan 4:10, 11.) Beéngele ba wulu ba’aba’a a Yéhôva fe be bili beamu ya ve nye duma a ékaña’a. Beéngele bete ba be Yéhôva be ne yôp été a ba kôme nye yem. Ba yen ane mefulu mé ma kôme yené biôm A nga té. Éyoñe ba  yene mimboone mi mame mi Yéhôva, nalé a tindi be na be ve nye duma.​—Job 38:4-7.

7. Amu jé bi ne ve Yéhôva duma?

⁷ Bia fe bia kômbô ve Yéhôva duma éyoñe bia ye’elane nye. Bi ne kate nye mame bia nye’e be nye a amu jé bia semé nye. Éyoñe wo lañe Kalate Zambe a yé’é nye, jeñe’e na ô yemelane mefulu me Yéhôva wo dañe nye’e. (Job 37:23; Rom. 11:33) Kate’e Yéhôva avale wo wô’ôtan éyoñe wo yene mefulu mé. Bi ne fe ve Yéhôva duma amu a volô bia, a amu a volô bobejañ a besita ya si ése meku’u menyin. A nyoñe ngap a bia a ba’ale fe bia éyoñ ése.​—1 Sam. 1:27; 2:1, 2.

8. Mame mevé me ne tindi bia na bi ve Yéhôva akiba? (1 Minkañete 16:34)

⁸ Va’a Yéhôva akiba. Bi bili abui beamu ya ve Yéhôva akiba éyoñe bia ye’elane nye. (Lañe’e 1 Minkañete 16:34.) Bi ne ve Yéhôva akiba asu mbamba be mame bese bi bili; nya ajô a ne na mbamba mvean ase a so be nye. (Jacq. 1:17) Éve’an é ne na, bi ne Nye ve akiba amu si a nga té a mbamba bitétéa bise bi ne été. Bi ne fe ve Yéhôva akiba amu ényiñe jangan, nda bôte jangan, bemvôé bangan, a ndi nleme jangan. Bia kômbô fe ve Yéhôva akiba amu a kañese na bi bo bemvôé bé.

9. Amu jé bia yiane jeñe na bi bi fulu ya ve Yéhôva akiba?

⁹ Bia yiane ve ngule ya bo bi simesa’ane mame Yéhôva a boya ényiñe jangan a ve nye akiba amu mame mete. Abui bôte ya émo di da yeme ki ve akiba. Bôte ba dañe bem ôsimesane wop ve biôme bia jembane be, teke ke ve akiba asu mbamba be mam be bili. Nge bi taté na bia vu mbia fulu ate, meye’elane mangane ma ye bo fo’o ve na bia ja’é Yéhôva biôm. Nge bi nji yi na bi bi mbia fulu ate, bia yiane jeñe na bi ke ôsu a bi fulu ya ve Yéhôva akiba asu biôme bise a ve bia.​—Luc 6:45.

10. Aval avé fulu mvean akiba é nga volô kale jangane na é jibi minjuk? (Fombô’ô fe fôtô.)

¹⁰ Fulu ya ve Yéhôva akiba é ne volô bia na bi jibi minjuk. Bi tame yene jam é nga kui Kyung-sook, bia koone nkañete wé Nkume mmombô a bete ya Ngon ôsu é too melu 15 mbu 2015. Éyoñe be nga bo nye mimfaseban, be nga koone na cancer a nga mane di nye bisa bi nlem. A jô na: “Ôkon ôte ô nga te’e ma nyul angôndô ya abui. Me nga yene ve ane me maneya jañele biôme bise me mbe me bili, a me mbe me ko angôndô ya woñ.” Jé é nga volô nye na a dañe nju’u ôte? A jô na, ngô’é ése ôsusua na a ke bômbô si, a mbe a kele’e tabe nda yôp a ve Yéhôva akiba yôb été asu mame metan a ke bo asu dé môs ôte. Nalé a nga bo na nlem ô bômbô nye si a tindi nye na a kate Yéhôva abim avé a nye’e  nye. A nga yen abim avé Yéhôva a su’u bebo bisaé bé éyoñe ba tôbane minjuk, a nga su’ulane yene na bibotane bi bili ényiñe jangane bi ne abui a lôte minju’u bia tôbane mie. Aval ane Kyung-sook, bi bili abui beamu ya ve Yéhôva akiba to’o bi tele minju’u été. Éyoñe bia ve Yéhôva Zambe akiba meye’elan été, nalé a ne volô bia na bi jibi minju’u bia tôbane mie a na nlem ô bômbô bia si ne mieññ.

11. Éyoñe Yésus a nga bulane yôp, amu jé é mbe é sili’i na beyé’é bé be bo ayo’o nlem?

¹¹ Ye’ela’ane Yéhôva na a ve wo ngule ya kañete. Mon éyoñ ôsusua na Yésus a bulane yôp, a nga beta kate beyé’é bé na ésaé ba ye li’i be bo’o é ne na be bo bengaa bé “e Jérusalem, e Judée ase a Samarie a mfa’a si ja dañ ôyap.” (Mame mi. 1:8; Luc 24:46-48) Mon éyoñe mvuse jam éte, betebe ôsu ya ñyebe bejuif be nga bi nlômane Pierre a nlômane Jean a kee be ôsu Sanhédrin, a jô be na be bo te beta kañete. Be mbe be yiik na minlômane mi ko woñ. (Mame mi. 4:18, 21) Nde Pierre ba Jean be nga bo aya?

12. Mame minlôman 4:29, 31 a liti na beyé’é be nga bo jé?

¹² Pierre ba Jean be nga yalane betebe ôsu ya ñyebe bejuif na: “Nge é ne mvo’é e mise me Zambe na bi vô’ôlô mia a lôte Zambe, dili da fombô mia. Ve mfa’a wongan, bi vo’o bo te kobô mame bi nga yen a wôk.” (Mame mi. 4:19, 20) Éyoñe be nga suu Pierre ba Jean, beyé’é be Yésus be nga bete metyiñe map yôp a ye’elane Yéhôva na a volô be na be bem asimesane dap nkômbane wé. Be nga jô nye na: “Va’a bebo bisaé bôé ngule ya ke ôsu a kobô mejô môé teke ko woñ.” Yéhôva a nga kôme yalane meye’elane mete.​—Lañe’e Mame minlôman 4:29, 31.

13. Jé éve’ela Jin-hyuk é ne ye’ele bia?

¹³ Bi ne vu beyé’é be Yésus éyoñe bia ke ôsu a kañete to’o éyoñe bijôé ya émo ji bia jô bia na bi telé ésaé nkañete. Bi tame nyoñ éve’ela Jin-hyuk. Be nga futi mojañ ate mimbôk amu a nga bene nyoñe ngap a mame me pôlitik. Éyoñe a mbe nda mimbôk, be nga ve nye ésaé ya nyoñe ngap a mimbô’ô be mbe be fete’e étam e bone bitune bi nda ya nda mimbôk. Ve be nji be be kañese’e na a kañete be mejô me Zambe. Ane a nga ye’elane Yéhôva na a ve nye ayo’o nlem a atyeñe nkobô asu na a kate bôte bete mejô me Zambe éyoñ ése a ne bi fane ya bo de. (Mame mi. 5:29) A jô na: “Yéhôva a nga yalane meye’elane mam amu a nga ve ma ayo’o nlem a fe’e asu na me taté abui meyé’é me tele anyiine mbé ya bitune bi nda ya nda mimbôk. Me mbe me bo’o meyé’é mete fo’o ve minutane mitan. Wôna a alu ki, me mbe me tili’i bekalate ma ye ve mimbô’ô mite mame tyé.” Bia fe bi ne tabe ndi na Yéhôva a ye volô bia na bi bo ésaé nkañete jangan. Aval ane Jin-hyuk, bi ne ye’elane Yéhôva na a ve bia fek a na a volô bia na bi bo ayôñe nsisim.

14. Jé é ne volô bia éyoñe bia tôbane minjuk? (Besam 37:3, 5)

¹⁴ Ye’elane Yéhôva na a volô wo na ô jibi minju’u wo tôbane mie. Abui ya be bia é ne minleme ntya’an amu bia kon, amu môte bia nye’e a te wu, amu bia tôbane minju’u nda bôt, nge ke amu bia tôbane étibila’a a minju’u mife. Nde fe minju’u mife aval ane bibubua bi akon a bita  mi nga bo na bôte be yen ayaé ya jibi minju’u ba tôbane mie. Kate’e Yéhôva nju’u wôé aval ô ne kate mvôé jôé. Tabe’e ndi na Yéhôva ‘a nyoñe ngap a wo.’​—Lañe’e 1 Pierre 5:6, 7.

15. Aval avé meye’elane me ne volô bia na bi ‘jibi minjuk’? Va’a éve’an.

¹⁵ Éyoñe bi ne mbane meye’elan, nalé a ne volô bia na bi ‘jibi minjuk.’ (Rom. 12:12) Yéhôva a yeme minju’u bebo bisaé bé ba tôbane mie “a ye fe wô’ô ñyône wop.” (Bsa. 145:18, 19) Kristie, nkpwa’a mefan éziñ a bili mimbu 29 a nga yene na mejô mete me ne été. Be nga bi nye avale ngul ôkon a nji be a buna’an, ane a nga taté na a kone nlem. Mvuse ya valé, be nga bi fe nyia wé ngul ôkon, a ôkon ôte ô mbe ô ntoo avale be vo’o ki fe saé. Kristie a jô na: “Me mbe me ye’elane Yéhôva éyoñ ése na a ve ma ngule ja sili asu môs ôse. Me nga jeñe fe na me tabe bisulane mban a bo ayé’é étame dame mban.” A jô fe na: “Meye’elane me nga volô ma na me jibi mbia biyoñe bite. Me mbe me yeme’e na Yéhôva a ne a ma kom ése, a nalé a nga bôé ma nleme si. Akusa bo na me nji yet été été, ve Yéhôva a nga yalane meye’elane mam amu a nga ve ma mvo’é Jé a bôône ma nleme si ne mieññ.” Ngo’o nge bia bo te vuane na, “Yéhôva a yem aval a vaa bôte ba ko nye woñe meve’ele été.”​—2 P. 2:9.

16. Amu jé bia yi mvolane Yéhôva asu na bi dañe meve’ele?

¹⁶ Ye’elane Yéhôva na a volô wo na ô dañe meve’ele. Mbôle bi be’e metyi ya abé, bia yiane juan éyoñ ése asu na bi bo te ku meve’ele a bo jam é ne abé. Satan a ve ngul ése asu na ndum éte é bo bia ayaé. Zene jia a belane je asu na a ndaman asimesane dangan é ne mbia mimvôman. Avale mimvôman éte é ne bo na bi bi asimesan é ne ndamane  mone môte wongane ya nlem a tindi nye na a bo mbia minsem.​—Marc 7:21-23; Jacq. 1:14, 15.

17. Éyoñe bia sili Yéhôva mvolan, jé bia yiane bo? (Fombô’ô fe fôtô.)

¹⁷ Bia yi na Yéhôva a volô bia na bi dañe meve’ele me ne tindi bia na bi bo jam é ne abé. Éyoñe Yésus a nga ye’ele beyé’é bé avale ba yiane ye’elan, a nga kobô jam éte éyoñ a nga jô na: “Te bo na bi tôbane meve’ele, ve kôté’é bia be mbia môt.” (Matt. 6:13) Yéhôva a bili nkômbane ya volô bia, ve bia yiane sili nye mvolan. Bia yiane fe bo mame ma wô’an a meye’elane mangan. Bi ne bo mame méziñ asu na bi bo teke lañe nge wôk mbia be mam émo Satan ja wumulu. (Bsa. 97:10) Bi ne fe ve ngule ya lañ a yé’é Kalate Zambe asu na bi bi mbamba b’asimesan. Éyoñe bia tabe bisulan a nyoñe ngap ésaé nkañete, nalé a ye bo na bi bi mbamba b’asimesan. Yéhôva a ka’ale bia na, a ye ki jô’é na bi tôbane meve’ele avale bi vo’o jibi.​—1 Cor. 10:12, 13.

18. Jé bia bese bia yiane bo?

¹⁸ Môt ase ya be bia a yiane ye’elane nya abuii nge a kômbô ke ôsu a wulu ba’aba’a a Yéhôva melu ma su’ulane ma. Va’a ngule ya yoone Yéhôva nleme wôé môs ôse. Yéhôva a yi na bi ‘kuli mam me ne bia minlem asu dé’ meye’elan été. (Bsa. 62:8) Va’a Yéhôva duma a akiba asu mbamba be mame bese a bo. Ye’elane Nye na a volô wo na ô bo ésaé nkañete a ayo’o nlem. De’ele Nye mo asu na a volô wo na ô dañe minju’u mise wo tôbane mie, a na a volô wo na ô dañe meve’ele mese ô ne tôbane me. Te kañese na jôm éziñe nge ki môt éziñ a bo na ô kate ye’elane nye mban. Nde ñhe, aval avé Yéhôva a yalane meye’elane mangan? Bia ye bi éyalane ya nsili ôte ayé’é da zu.