1. Ôsusua na Yésus a wu, jé a nga jô mbo mam abé a mbe a tyele nye fefel? (Luc 23:39-43)

 YÉSUS a bebo mam abé bebaé be mbe be tyele nye fefel be mbe be ye’e wu a mintaé éyoñ awu é mbe é to be bebé. (Luc 23:32, 33) Bebo mam abé bete bebaé be nga taté na ba kobô Yésus abé, nalé a liti na be nji be beyé’é bé. (Mt. 27:44; Marc 15:32) Ve wua ya été a nga kôñelan nlem. A jô Yésus na: “A Yésus, ô simesa’ane ma éyoñ wo ye kui [Éjôé jôé].” Ane Yésus a nga yalan nye na: “Ma bele fo’o ane ma jô wo dene na, bia wo bia ye tabe Paradis.” (Lañe’e Luc 23:39-43.) Teke jôm éziñ ja liti na mbo mam abé ate a nga kañese mbamba foé ya ‘Éjôé Zambe’ Yésus a mbe a kañete’ éyoñ a mbe si va. A Yésus a nji ve’ele jô na môt ate é tabe Éjôé Zambe yôp été. (Mt. 4:17) Yésus a mbe a kobô’ ajô Paradis a ye bo si va melu ma zu. Amu jé bia jô nalé?

2. Mam mevé ma liti na mbo mam abé a nga kôñelan nlem a mbe mone Bejuif?

² Éko éziñ mbo mam abé a nga kôñelan nlem a mbe mone Juif. Mbo mam abé ate a nga jô nyi mbo’o na: “Ye ô ne te ko Zambe won, ke mia nye mia nyoñe mekua avale da?” (Luc 23:40) Bejuif be mbe be kañe’e fo’o ve Zambe wua, ve bôte ya meyoñ be mbe be kañe’e abui bezambe. (Nk. 20:2, 3; 1 Bec. 8:5, 6) Nge bebo mam abé bete be mbe bôte ya meyoñ, ve mbo mam abé nyi a nga ye sili nyi mbo’o na: “Ye ô ne te ko bezambe woñ?” Nde fe, Yésus a nji so si va asu bôte ya meyoñ, ve asu “mintômba ya  nda Israël mi dimiya.” (Mt. 15:24) Zambe a nga kate bone b’Israël na a ye wômôlô bewu. Éko éziñ mbo mam abé a nga kôñelan nlem a mbe a yeme’e mejô mete, mam a nga jô ma liti na a mbe a yiane yeme na Yéhôva é wômôlô Yésus asu na a bo njôô ya Éjôé Zambe. É mbe fe é yené’ ve ane môt ate a mbe a too ndi na Yéhôva a ne wômôlô nye.

3. Jé mbo mam abé a nga kôñelan nlem a mbe a yiane simesan éyoñ Yésus a nga kobô ajô Paradis? Timi’in. (Metata’a 2:15)

³ Mbôle mbo mam abé a nga kôñelan nlem a mbe a yiane bo mone Juif, a mbe a yiane yem nkañete Adam ba Ève a Paradis Yéhôva a nga toé be. Ajô ete môt ate a mbe a yiane yeme na Paradis Yésus a nga jô nye a mbe a yiane bo mbamba afup a ye bo si va.​—Lañe’e Metata’a 2:15.

4. Mejô Yésus a nga jô mbo mam abé ma bo na bi simesan aya?

⁴ Mejô Yésus a nga jô mbo mam abé ma yiane tindi bia na bi simesan aval ényiñe jé bo Paradis. Éyoñ bia yé’é aval ényiñ é mbe éjôé Salomon si, bi ne yem aval ényiñe jé bo Paradis. A bi ne tabe ndi na Yésus, nyi a dañe Salomon a ye saé ba be miñwo’on asu na ényiñ é bo abeñ si va. (Mt. 12:42) Ajô te “mintômba mife” mia yiane jeñe na mi yem mam mia yiane bo asu na mi nyiñ nnôm éto Paradis.​—Jean 10:16.

5. Wo simesane na ényiñ ya Paradis ja ye bo aya?

⁵ Jé ja taté wo so ôsimesan éyoñ wo wô’ô éfia Paradis? Éko éziñ wo simesan mbamba afup a funan afube ya Éden. (Met. 2:7-9) Éko éziñ ô ne fe simesan nkulan ajô Michée a nga bo na bebo bisaé be Yéhôva “ba ye tabe si môt ase ndi’i wé si a élé figuier jé si.” (Mic. 4:3, 4) Ô ne fe simesan bifuse ya Kalate Zambe bia jô na bidi bia ye bo ne vôô nat. (Bs. 72:16; És. 65:21, 22) Ajô te éyoñ wo simesane Paradis, ô ne yene womien ô to abeñ vôm, tebele a tele wo ôsu a to njalan a mvaé bidi. Ô nyoñe’e mbamba mimfebe, ô wô’ô abeñ binyum mesam a bilé. Tame ve’ele simesan mia bibu’a ya nda bôte jôé a bemvôé bôé, to’o ba be nga wu mi to vôma wua mi woék, mi lôte’e mbamba biyoñ. Mam mete mese me nji bo biyeyem. Teke bisô na mbamba be mam bete bese bé boban si va. Ve Paradis bii bo fe ésaé ja ye so bia mevak.

6. Jé bii bo Paradis? (Fombô’ô fôtô.)

⁶ Yéhôva a nga té bia a ngule ya bu’uban ésaé jangan. (Éc. 2:24) Éyoñ Yésus é jôé toyini mimbu bia ye bi abui mame  ya bo. Da ye sili na bôte bé dañe beta étibila’a a bemilion be bôt bé wômô be bi biyé ya jaé, jôme ya di, a vôme ya tabe. Asu na bi jalé miñyiane mite da ye sili na bi saé abui. Aval ane Adam ba Ève be mbe be yiane saé asu na be bo na si é bo afube ya Éden, avale te fe bia ye bi mvome ya saé asu na si nyi é bo Paradis. Tame fe simesan abim meva’a bia ye bi éyoñ bia ye ye’ele bemillion be bôt bé wômô, mbe bete be nji yem abui mam a lat a Yéhôva a nkômbane wé. Bia ye fe volô bebo bisaé be Yéhôva be nga wu ôsusua na Yésus a zu si va, na be yem mame me nga li’i me boban.

7. Jé bi ne tabe je ndi, a amu jé?

⁷ Bi ne tabe ndi na e Paradis bia ye nyiñe mvo’é été. Bii bi jôm ése bia yi, a mame mé bo mbamba nta’an. Amu jé? Yéhôva a volô bia na bi yem avale mame mé boban éjôé Mone wé si a zene ya mame me nga boban éjôé Salomon.

8. Aval avé mejô bia koone me Besam 37:10, 11, 29 me nga tôéban éyoñe Njô bôt David a nga mane tili me? (Fombô’ô “Minsili bôte ba sili” Nkume mmombô nyi.)

⁸ A zene ya mbamba nsisim, Njô bôte David a nga kate aval ényiñe ja ye bo éyoñe mfefek njô bôte wo ye tabe éto njôane jé. (Lañe’e Besam 37:10, 11, 29.) Bi wô’ô jaé lañe Besam 37:11 éyoñe bia kobô bôt ajô ya Paradis a zu. Bi bili fo’o mbamba beamu ya belan éfus éte, amu Yésus émien a nga kobô bifia ya éfus éte éyoñ a nga bo Nkañete ya nkôle yôp. A nga liti na éfus éte jé tôéban melu ma zu. (Mt. 5:5) Ve mejô me David me nga liti fe aval ényiñ é mbe melu me Njô bôt Salomon. Éyoñe Salomon a mbe a jôé Israël, bôte be mbe be nyiñe’e mvo’é été a mefok été vôme “menyañe a wôé bia len.” Yéhôva a nga jô na: “Nge mia ye wulu memvinda mam été . . . , ma ye ve si mvo’é, a mia ye bômbô si, teke môt aye ve mia woñ.”  (Lv. 20:24; 26:3, 6) Bengaka’a bete bese be nga tôéban éjôé Salomon si. (1 Mka. 22:9; 29:26-28) Yéhôva a nga ka’ale fe na mbia be bôt ‘ba ye ke tabe.’ (Bs. 37:10) Nde fe mejô bia koone me Besam 37:10, 11, 29 me nga tôéban melu mvus, a ma ye fe tôébane melu ma zu.

9. Jé njô bôte minga ya Shéba a nga jô a lat a éjôé Salomon?

⁹ Minkumuku nge ke mefoé ya ényiñe mefok a mvo’é ya Israël éjôé Salomon si mi nga ke jimbi njô bôte minga ya Shéba. Minga ate a nga wulu ayabe dulu azukui Jérusalem asu na émien a yene jam ete a mis. (1 Bb. 10:1) Éyoñe be meneya liti nye éjôé Salomon, a nga jô na: “Be nji kate ma to’o étun. . . . Ébotan a bôte bôé, ébotan fe a bebo bisaé bôé ba, ba tebe asu dôé melu mese, a ba wô’ô ñyemane mame wôé!” (1 Bb. 10:6-8) Ve ényiñe bôte be mbe be bili éjôé Salomon si é mbe fo’o ve mone éfunane ya ényiñe Yéhôva é ve bôt éyoñe Mone wé Yésus é jôé.

10. Mimfa’a mivé Yésus a dañe Salomon?

¹⁰ Yésus a dañe Salomon mimfa’a mise. Salomon a mbe a be’e metyi ya abé. A nga bo fe bikop ntyi’ane mejô wé a telé ayoñ Israël mbia été. Ve Yésus ki a ne teke ayeñ, ajô te a ne Njô a ne étyi teke bo bikop. (Luc 1:32; Beh. 4:14, 15) Yésus a nga tebe ne bip akusa bo Satan a nga ve’ele nye. Yésus a nga liti na a vo’o bo jam éziñ e ne telé bôte be ne éjôé jé si minju’u été. A ne Njô a dañe bejô bese bi ne bi.

11. Beza ba be Yésus ba ye jôé nsamba?

¹¹ Yésus a ye jôé ba be bôte 144 000 asu na be nyoñe ngap a bone be bôt a na be tôé nsôñane Yéhôva a lat a si nyi. (Nli. 14:1-3) Bôte bete be nga tôban abui bitibila’a a minjuk éyoñe be mbe be nyiñi’i si va, ajô te ba ye yeme tebe été bôte bevok. Ésaé évé bôte bete bé bo?

12. Ésaé évé Yéhôva é ve bôte 144 000?

¹² Ésaé Yésus a miñwo’one bé bo mam ma dañe ma Salomon a mbe a bo’ok. Njô bôte Salomon a mbe a yiane nyoñe ngap a bemillion be bôte be mbe be nyiñi’i fo’o ve si jia. Ve bejôô ya Éjôé Zambe ba ye nyoñe ngap a bemillion be bôte ba nyiñe si se meku’u menyin. Yéhôva a nga ve fo’o bôte 144 000 beta mvom.

13. Beta mbe’e mbé bôte ba be Yésus bé jôé be be’e?

¹³ Aval ane Yésus, miñwo’one mia ye bo bejôô a beprêtre. (Nli. 5:10) Éyoñe bone b’Israël be mbe Atiñe Moïse si, ésaé ôsu beprêtre be mbe be bo’o é mbe na be véé mise na bone b’Israël be bo mvo’é minsôn a na be bi mbamba élat a Yéhôva. Atiñ é mbe “nsisiñe ya mbamba be mam ba ye zu.” Bi ne jô na bôte bé jôé a Yésus bé volô bôte bé nyiñe si va na be bi mvo’é ya minsôn a mbamba élat a Yéhôva. (Beh. 10:1) Den, bi ngenane teke yem aval avé bejô bôt a beprêtre bete bé bo asu na be laan a bôte ba ye nyiñe si va Éjôé Zambe si. To’o Yéhôva a ye bo mam aya, jame bi to de ndi é ne na bôte bé nyiñe si va bé bi mebendé ma yian.​—Nli. 21:3, 4.

14. Élat évé é ne zañe “mintômba mife” a bobenyañe be Yésus?

¹⁴ Yésus a nga loone bôte ba be nye bé jôé na “mone nsamba mintômba.” (Luc 12:32) A nga kobô fe ajô  nsamba ôfe a nga loone na “mintômba mife.” Minsamba mite mibaé mi ne nsamba wua. (Jean 10:16) Minsamba mite mibaé mi jaéya zu mia saé nsamba a mia ye ke ôsu a saé nsamba akekui Paradis a ye bo si va. Teke bisô na ba be ne ngabe “mone nsamba mintômba” bé nyiñe yôp. Ba ke be ne ngabe “mintômba mife” bé bu’uban ényiñe nnôm éto si va. Ve ba be ne ngabe “mintômba mife” ba yiane bo mame méziñ asu na be nyiñe Paradis.

15. (a) Aval avé “mintômba mife” mia saé fufulu a bobenyañe be Krist? (b) Aval avé ô ne vu mojañe ya fôtô? (Fombô’ô fôtô.)

¹⁵ Mbo mam abé a nga kôñelan nlem a nga wu ôsusua na a bi fane ya liti a zene ya mimboone mié na a ve Yéhôva akiba asu beta jam Yésus a nga bo. Ve bia, “mintômba mife” bi bili abui mezene ya liti na bia nye’e Yésus. Bia liti na bia nye’e nye éyoñe bia su’u bobenyañe bé be ne miñwo’on. Yésus a nga jô na avale mintômba mi nga nyoñe bobenyañe bé nde é fombô éyoñ a ye tyi’i mie mejô. (Mt. 25:31-40) Bi ne su’u bobenyañe be Yésus éyoñe bi ne ayôñ ésaé nkañete a ésaé ya bo bôte beyé’é. (Mt. 28:18-20) Ajô te bia jeñe na bi yeme belane bipkwelé ba ve bia aval ane Kalate Bu’uban ényiñ nnôm éto! Nge wo bo ki môt éziñ ayé’é a kalate ate, ke mbamba nsôñane ya bi le!

16. Jé bi ne bo den asu na bi tabe nkômesane ya nyiñ Éjôé Zambe si?

¹⁶ Bi nji yiane yange na bi nyiñe Paradis asu na bi bo avale môte Yéhôva a nye’e. Éyoñe ji nje bia yiane jeñe na bi bo zôsô mimfa’a mise. Nkobô wongan, mimboone miangan a ntabane wongan. Bi ne fe liti na bia wulu ba’aba’a a Yéhôva avale bia nyiñ a môte bi nga luk a Bekristene bevok. Nge bia yé’é na bia bo Yéhôva mewôk mbia émo nyi, da ye bo tyi’ibi asu dangane na bi bo nye mewôk éyoñe bia ye nyiñe Paradis. Bi ne fe bo mame ma liti na bi ne nkômesane ya nyiñe mfefé si. Fombô’ô nlô ajô ô ne na,  “Ye ô ne nkômesane ya nyoñe si?” ô ne Nkume mmombô nyi.

17. Ye bia yiane ke ôsu a ve biabebiene bijô asu minseme bi nga bo melu mvus? Timi’in.

¹⁷ Bia yiane fe ve ngule na bi bo teke ke ôsu a ve biabebiene bijô asu beta minsem bi nga bo melu mvus. Nde fe bi nji yiane yene ntañ Yésus a nga ve ane zene ya ke ôsu a “vañe bo abé.” (Beh. 10:26-31) Ve bia yiane tabe ndi na nge bia kôme jôban abé dangan, a sili mvolane Yéhôva a bemvendé a tyendé, Yéhôva a ye jamé bia. (És. 55:7; Mam. 3:19) Simesa’ane mejô Yésus a nga jô Bepharisien ma: “Me nji zu loone bôte be ne zôsô, ve ba be ne abé.” (Mt. 9:13) Ntañ ô ne ngule ya buti abé dangan ése.

18. Mame mevé ô ne kômbô laan a mbo mam abé ba Yésus be nga kobô?

¹⁸ Tame ve’ele simesane womien ô nyiñe’e Paradis, mia mbo mam abé ba Yésus be nga kobô mi laan. Teke bisô na mia bese bebaane mia ye kat abim avé mia ve Yésus akiba asu ntañ a nga ve. Ô ne sili nye na a kañete wo mame me nga boban éyoñe Yésus a mbe a nga zu wu. Ô ne fe sili nye na a kate wo aval a nga wô’ôtan éyoñ Yésus a nga kañese jam a nga sili nye. Nye ki a ne jô wo na ô kate nye aval ényiñ é mbe melu ma su’ulan. Ngo’o abim beta mvom ete, mvome ya yé’é Kalate Zambe a aval bôt ete Éjôé ya toyini mimbu si!​—Beép. 4:22-24.

19. Amu jé ényiñe ya Paradis ja ye ke bo som? (Fombô’ô fôtô ya ékô’ôla.)

¹⁹ Ényiñe ya Paradis ja ye ke ve’ele bo som. Bii tôbane mimfefé mi bôt môs ôse a bii bo ésaé jé so bia mevak. Jame da dañ e ne na, môs ôse bii tu’a yem Ésa wongane ya yôp a bu’uban a mbamba be mam é ve bia. Môs ôse bii bi mimfefé mi mame ya yé’é a lat a Yéhôva. Bii yé’é fe abui mam a lat a bitétéa bié. Nté bii ke ôsu a nyiñ, nye’ane bia nye’e Yéhôva wé tu’a bo ngul. Nlem ô ne bia njalan a mevak a mvean akiba asu Yéhôva ba Yésus amu mbamba ngaka’a be nga bo bia, ngaka’a ya nyiñ nnôm éto Paradis.