1. Nlômane Paul ô mbe ô yene’e bevolô ya ékôane bekristen aya?

 BEVOLÔ ba bo beta ésaé bikôane bekristen été. Nlômane Paul ô mbe ô nye’e ésaé bôte bete be mbe be bo’ok. Éve’an é ne na, éyoñe Paul a nga tili bekristene ya Philippes kalate, a nga dañe kobô ajô bevolô a bemvendé.—Philip. 1:1.

2. Mojañe Luis a wô’ôtan aya mfa’a ya ésaé a bo ane mvolô?

² Be kusa bo bisoé nge minnôm, abui bobejañ é dubaneya da bi abui meva’a ya saé ane bevolô ya ékôane bekristen. Éve’an é ne na, Devan a nga bo mvolô éyoñ a mbe a bili mimbu 18. Mojañe Luis ki a nga bo mvolô e zu koon a mbili mimbu 50 a mvuk. A nga kañete aval abui bevolô da wô’ôtan éyoñ a nga jô na: “Mfa’a wom, e bo mvolô ya ékôane bekristen a ne beta mvom. E dañedañ éyoñe ma simesane nye’an ôse ékôane bekristene ja liti ma!”

3. Bia zu bi biyalane ya minsili mivé ayé’é di?

³ Nge ô ne mojañ a dubaneya a na ô ngenane teke bo mvolô ya ékôane bekristen, ye ô ne bi nsôñan ôte? Jé é ne tindi wo na ô bi nsôñane ya bo mvolô ya ékôane bekristen? A mbamba mefulu mevé Kalate Zambe a jô na wo yiane bi asu na ô bo mvolô? Ayé’é di, bia zu bi biyalane ya minsili mite. Ve bia zu taté yene bisaé bevolô ba bo ékôane bekristen.

 BISAÉ BIVÉ BEVOLÔ YA ÉKÔANE BEKRISTENE BA BO?

4. Bisaé bivé bevolô ya ékôane bekristene ba bo? (Fombô’ô fe fôtô.)

⁴ Mvolô a ne mojañ a dubaneya be nga telé a zene ya mfufube nsisim asu na a su’u bemvendé, ndembene be ne bo abui bisaé be bili ékôane bekristen. Bevolô béziñe ba jeñe na be yeme nge bekañete be bili abim abôta nkañete da yiane be, a bekalate ba sili asu ésaé nkañete. Ba bevo’o ba suk ésaé ya bo mfuban Aba Éjôé a ba’ale je. Bevolô ba saé fe accueil a beminsini ya Aba Éjôé éyoñe bia bo bisulan. Bevolô ba su’u fo’o bemvendé angôndô ya abui. Ve ba yiane taté liti na be ne bitôtôlô mfa’a ya nsisim, na ba nye’e Yéhôva a na ba tôñe bezôsô memvinda bé ényiñe jap. Ba nye’e fe bobenyañ a bekale bap ya nsisim angôndô ya abui. (Matt. 22:​37-39) Jé mojañ a dubaneya a ne ntindane ya bo asu na a bo mvolô?

5. Jé mojañ a ne bo asu na a tôé nsôñane ya bo mvolô?

⁵ Kalate Zambe a kate bia mbamba mefulu bobejañe be ne telé ane bevolô ba yiane bi. (1 Tim. 3:​8-10, 12, 13) Ô ne jeñe na ô bi nsôñane ya bo mvolô éyoñe wo ye yé’é mbamba mefulu mete a saé ngul asu na ô bi me. Ve wo yiane taté jeñe na ô yeme mame ma tindi wo na ô kômbô saé ane mvolô.

JÉ JA TINDI WO NA Ô KÔMBÔ SAÉ ANE MVOLÔ?

6. Jé ja yiane tindi wo na ô saane bobenyoñ a benyo bekal? (Matthieu 20:28; fombô’ô fe ékô’ôla.)

⁶ Tame simesane Yésus Krist, beta éve’ela wongan a dañ. Mame mese a nga bo, a nga bo me amu a mbe a nye’e Ésa wé a amu a mbe a nye’e bôt. Nye’an ôte ñwô ô nga tindi nye na a saé a ngul ése, a na a bo bôte bevok avale bisaé bôte be mbe be biasé’é. (Lañe’e Matthieu 20:28; Jean 13:​5, 14, 15) Nge nye’ane ñwô wo tindi wo na ô bi avale nsôñan ôte, Yéhôva a ye botane wo a volô wo na ô tôé nsôñane wôé ya bo mvolô.—1 Cor. 16:14; 1 P. 5:5.

7. Amu jé mojañ a kômbô saé ane mvolô a nji de yiane bo fo’o ve amu a yi na bôte be ve nye ôlu’u?

⁷ Bôte ya émo be wô’ô wumulu bôte ba  jeñe na ba bete bebiene yôp amu mame ba bo. Ve sa ke nde mame ma bobane nalé ékôane Yéhôva. Mojañ a nye’e bôt aval ane Yésus a ye ke jeñe na a jôé bôte bevok, nge tindi be na be yene nye ane môt a ne nkenge. Nge be telé avale môt éte ane mvolô ya ékôane bekristen, a ne bene bo zezé bisaé asu bidima mintômba mi Yéhôva. Môt ate a ne yene na sa ke nnye a yiane bo avale bisaé éte. (Jean 10:12) Yéhôva a ye ke botane môt ase a bo mam amu a jeñe na a bete émiene yôp.—1 Cor. 10:​24, 33; 13:​4, 5.

8. Melebe mevé Yésus a nga ve minlômane mié?

⁸ Biyoñe biziñ, bemvôé be Yésus be nga kômbô be’e mimbe’e, ve be nji bo de a mbamba nsôñan. Bi tame zu nyoñ éve’ane ja liti jame minlômane mi Yésus mibaé, Jacques ba Jean mi nga bo. Be nga jô Yésus na a ve be beta mimbe’e Éjôé jé. Yésus a nga kate be na be nji yiane sili avale mam éte. Ve a nga kate minlôman 12 mise na: “Môt ase a kômbô bo beta môt, a yiane bo mia mbo ésaé, a nyu ase a kômbô bo ntebe ôsu zañe jenan a yiane bo ôlo wônane mia bese.” (Marc 10:​35-37, 43, 44) Bobejañe ba kômbô bo bevolô asu na be saane bôte bevo’o be ne beta ébotan asu ékôane bekristen.—1 Thes. 2:8.

JÉ É NE VOLÔ WO NA Ô BI NKÔMBANE YA BO MVOLÔ?

9. Jé é ne bo na ô tu’a bi nkômbane ya bo mvolô?

⁹ Teke bisô na, wo nye’e Yéhôva a na wo kômbô saane bôte bevok. To’o nalé, é ne kui na ô bo teke bi nkômbane ya bo bisaé bife mvolô a yiane bo. Jé é ne volô wo na ô tu’a bi nkômbane ya bo bisaé bite? Ô ne nyoñ éyoñe ya fase meva’a wo ye bi nge wo saane bobenyoñ a benyo bekal. Yésus a nga jô na: “Meva’a me ne abui be môt a ve, a lôte nyi a nyoñ.” (Mame mi. 20:35) Yésus émien a nga tôñe mejô mete. A nga bi abui meva’a ya saane bôte bevok, wo fe ô ne bi avale mevak éte.

10. Aval avé Yésus a nga liti na a mbe meva’a ya saane bôte bevok? (Marc 6:​31-34)

¹⁰ Bi tame zu yen éve’ane ja liti aval avé Yésus a nga bi meva’a ya saane bôte bevok. (Lañe’e Marc 6:​31-34.) Môs éziñ, Yésus a minlômane mié be mbe nte’an. Be mbe be kele’e vôme be ne tabe étam asu na be wo’on. Ve nsamba bôt ô nga suan ôsu wop ô too ndi na Yésus a ye ye’ele wô. A mbe ve bene bo de. Nde fe ba be bemvôé bé “be nji bi éyoñe ya di.” Yésus a mbe fe ve ye’ele bôte bete nya ajôô wua nge benya mejôô bebaé a bo na be bulan. Ve amu a mbe a nye’e bôt, a nga “taté na a ye’ele be abui mam.” A nga ke ôsu a ye’ele be akekui “alu é nga vin.” (Marc 6:35) A nga bo de sa ke amu a mbe a yiane de bo, ve amu “a nga wô’ô be éngôngol.” A mbe a kômbô’ô ye’ele be amu a mbe a nye’e be. E saane bôte bevok a mbe a va’a Yésus abui mevak.

11. Jé Yésus a nga bo asu na a saane bôte be mbe be vô’ôlô’ô nye? (Fombô’ô fe fôtô.)

¹¹ Éyoñe Yésus a nga kañete nsamba bôt, a nji su’u ve na a ye’ele wô. A nga jalé fe miñyiane miap ya minsôn, a nga bo asimba a ve be bidi a bo na, beyé’é bé be ke ba kabe bidi bite. (Marc 6:41) A zen éte a nga ye’ele beyé’é bé avale be ne saane bôte bevok a liti be beta bisaé bevolô be ne bo. Tame simesane meva’a minlômane mi nga bi éyoñe mi nga ke mia kabe bidi ya asimba Yésus a nga bo akekui “[bôte] bese be nga di a jaé”! (Marc 6:42) É ne été na, a nji be susu’a éyoñe Yésus a nga telé miñyiane mi  bôte bevok ôsu émmié ke mvus. A nga saane bôte bevo’o nté ôse a nga tabe si va. (Matt. 4:23; 8:16) Yésus a nga bi abui meva’a ya ye’ele bôte bevok, a nga jalé miñyiane miap a éjote nyul ése. Teke bisô na, wo fe wo ye bi abui meva’a nge wo saane bôte bevok a nleme wôé ôse ane mvolô.

12. Amu jé môt éziñe ya be bia a nji yiane simesane na a vo’o bo mfi asu ékôane bekristen?

¹² Te bili ate’e nge wo simesane na ô vo’o bo mvolô ya ékôane bekristen. Teke bisô na, ô bili mefulu me ne bo mfi asu ékôane bekristen. Tame fase jame Paul a nga jô e kalate 1 Becorinthien 12:​12-30, mvuse ya valé, ye’ela’ane Yéhôva na a volô wo na ô yen aval avé ô ne tôñe mejô mete ényiñe jôé. Mejô me Paul mete ma liti ne fômelé na, mbo ésaé Yéhôva ase a bili beta mbe’e ékôane bekristen, to’o wo fe. Nge ô ngenane teke bi mefulu ma sili éyoñe ji na ô bo mvolô, te ve’ele bili atek. Ve va’a ngule jôé ése na ô bo mfi e mise me Yéhôva, a e mise me bobejañ a bekale bôé. Ô ne tabe ndi na, bemvendé ba ye simesane wo a ve wo bisaé ô ne ngule ya bo.—Rom. 12:​4-8.

13. Jé bia yiane yem a lat a abui mefulu ya ma Kalate Zambe a jô na bobejañe be mbe’e mimbe’e ba yiane bi?

¹³ Abui mefulu ya ma Kalate Zambe a jô na bevolô ba yiane bi me ne mefulu bekristene bevo’o bese fe ba yiane bi. Bekristene bese ba yiane subu Yéhôva bebé, ba yiane bi meva’a ya ve bôte bevok a bi aval ényiñe da ve Zambe nlem avak. Ajô te, bi ne jô na ô yianeya bi abui mefulu ya ma mvolô a yiane bi. Jé ñhe mojañ a ne bo asu na a bo mvolô?

JAM Ô NE BO ASU NA Ô BO MVOLÔ

14. E “bo éjijin” a tinan aya? (1 Timothée 3:​8-10, 12)

¹⁴ Bi tame zu yene mefulu méziñe bia koone me e kalate 1 Timothée 3:​8-10, 12. (Lañe’e.) Mvolô ya ékôane bekristen a yiane “bo éjijin.” Be ne fe kôñelane bifia bite na “môt a yian ésemé,” nge na “môte be too nye ndi.” Nalé a nji tinane na ô vo’o woé nge bo fianga. (Eccl. 3:​1, 4) Ve ô nji yiane nyoñe bisaé biôé éngbwemese. Nge ô ne avale môte be ne tabe de ndi a môt a kabetane bôte bevok, ékôane bekristene ja ye semé wo.

15. Bevolô be nji yiane “bi ayem abaé” a be ‘nji yiane bo bôte ba nye’e moné be jeñe’e ve mfi wop bebien.’ Nalé a tinan aya?

 ¹⁵ Bifia “teke bi ayem abaé” bia tinane na ô ne zôsô a môte be ne tabe nye ndi. Wo bo jame wo te tyi’i na wo ye bo a wo du’u ki bôte bevok. (Mink. 17:20) Kalate Zambe a jô na bevolô be ‘nji yiane bo bôte ba nye’e moné be jeñe’e ve mfi wop bebien.’ Nalé a tinane na wo yiane bo zôsô bisaé wo bo a bôte bevok a avale wo belane moné. Wo belane ki mbamba bilat ô bili a bobenyañe bôé ya nsisim asu na ô bi moné.

16. (a) Bifia “be nji yiane vibane meyok” bia tinan aya? (b) Jé ja tinane na e bi “mone môte ya nlem a ne mfuban”?

¹⁶ Bifia ô “nji yiane vibane meyok” bia tinane na ô nji yiane nyu meyok a lôte nné nge bo na bôte be yeme wo ane beta nyu meyok. Kalate Zambe a jô fe na wo yiane bi “mone môte ya nlem a ne mfuban” nalé a tinane na wo yiane nyiñ avale memvinda me Yéhôva me né. É ne été na ô be’e metyi ya abé, ve wo bu’ubane mvo’é ja so éyoñ ô bili mbamba élat a Zambe.

17. Aval avé mojañ a ne liti na a ne nyu be ne tabe nye ndi éyoñe ba “ve’ele ve [nye] ésaé”? (1 Timothée 3:10; fombô’ô fe fôtô.)

¹⁷ Ba yiane “ve’ele ve be ésaé.” Nalé a tinane na, bemvendé be yeneya na wo yeme mame méziñ a na be ne tabe wo ndi. Ajô te, éyoñe bemvendé ba ve wo ésaé éziñ, kôme’e tôñe melebe ba ve wo a melep ékôane Yéhôva ja ve a lat a ésaé éte. Kôme’e jeñe na ô yem ésaé ba ve wo a éyoñ ésaé éte ja ye man. Nge ô bo ésaé ba ve wo a nleme wôé ôse, bôte bevo’o ya ékôane bekristene ba ye yene de, a ba ye wô’ô mvaé amu wo yaé mfa’a ya nsisim. A bemvendé, jeña’ané na mi yañele bobejañe be dubaneya. (Lañe’e 1 Timothée 3:10.) Ye bobejañe be dubaneya be ne minkpwa’a bendôman, nge ki ba be ngenane bongô abui be ne ékôane bekristene jenan? Ye ba bo ayé’é étame dap a kômesane bisulan? Ye ba yalane mbane bisulan a ye ba nyoñe ngap ésaé nkañete? Nge ba bo mame mete, va’ané be mimbe’e mia yian a ôkala wop a bité biap. A zen éte, minkpwa’a bendômane mite mia ye liti na mi ne ngule ya bo bisaé ba ve mie. Be ne telé be ane  bevolô ya ékôane bekristene to’o be bili mimbu 17 akekui 19.

18. E bo “te bijô” a tinan aya?

¹⁸ Bifia “te bijô” bia tinane na, teke môt éziñ a yiane bôte wo ajô na ô nga bo mbia jam éziñ. É ne été na bôte be ne bôte bekristene mejô. Be nga bôte Yésus mejô, a a nga jô na beyé’é bé fe ba ye tôban avale nju’u da. (Jean 15:20) Ve nge ô kele ôsu a bi mbamba ntaban avale Yésus a nga bo, wo ye bi mbamba éyôlé ékôane bekristen été.—Matt. 11:19.

19. E bo “nnôme ya minga wua” a tinan aya?

¹⁹ “Nnôme ya minga wua.” Nge ô ne nlu’an, wo yiane tôñ avale Yéhôva a nga bôndé aluk ôsu. A nga jô na fame ja yiane lu’u minga wua. (Matt. 19:​3-9) Fam é ne kristen é nji yiane ve’ele bo mvite mame ya bisôk. (Héb. 13:4) Nalé a tinane fe na, ja yiane kabetane minga wé éyoñ ése, é nji yiane ve’ele bo binga befe ayas.—Job 31:1.

20. Aval avé fam é ne liti na ja ‘wulu bone bé a nda bôte jé avale da yian’?

²⁰ ‘A wulu bone bé a nda bôte jé avale da yian.’ Nge ô ne ntebe ôsu ya nda bôt, te ve’ele nyoñe mimbe’e miôé éngbwemese. Bo’o mbane ya bo ayé’é ya nda bôt. Va’a ngule na ô bo ô kañete’e a ébu’a ése ya nda bôte jôé. Volô’ô bone bôé na be bi mbamba bilat a Yéhôva. (Éphé. 6:4) Fame ja nyoñe ngap a nda bôte jé ja liti na é ne fe nyoñe ngap a ékôane bekristen.—Ve’ek a 1 Timothée 3:5.

21. Jé ô ne bo nge ô ngenane teke saé ane mvolô ya ékôane bekristen?

²¹ A bobejañ, nge mi ngenane teke saé ane bevolô, ye’ela’ané Yéhôva a fasané mame bia te yen ayé’é di. Yé’éané mbamba mefulu mia yiane bi asu na mi bo bevolô, a jeñané na mi bi mefulu mete. Simesa’an abim avé wo nye’e Yéhôva a abim avé wo nye’e bobenyoñ a benyo bekal. Jeñe’e na ô tu’a bi nkômbane ya saane be. (1 P. 4:​8, 10) Bo’o meva’a ya bo Yéhôva ésaé a nda bôte jôé ya nsisim. Ngo’o nge Yéhôva a botane ngul ése wo ve na ô saé ane mvolô ya ékôane bekristen!—Philip. 2:13.