Nkume mmombô a bete ya Ngon ôsu é too alu 1 ya mbu 1918, (nkobô énglis) a taté a nsili wu: “Jé ja yange bia mbu 1918?” Beta bita bi mbe bi ngenan Europe, ve mam méziñ me nga bobane mbu ôte me nga ve Beyé’é Bible a émo ése ndi nlem asu melu ma zu.

Mbu 1918, Ngon ôsu é too melu 8, Woodrow Wilson, Président ya États-Unis, a nga bo misikôte Congrès ya États-Unis, a liti’i mam 14 a buni na me ne soo “nya mvo’é.” Mfa’a wé, asu na mvo’é é bo, meyoñ ma yiane bo mam fufulu, ba yiane sé’é nkômane mengal, ba yiane fe bôndé “ékôane meyoñ” mfa’a ya su’u meyoñ mese, “ma me ne ngul, a ma me ne atek.” Asimesane dé éte e nga bo na be bôndé Ligue des Nations, a na be sane Traité de Versailles, Beta Bita ve tebe.

Akusa bo jo’ojo’o ya mbu ya mvus, * mam me nga bobane réunion annuelle ya société Watch Tower Bible and Tract Society me nga ve Beyé’é Bible ndi nleme na ba zu kañe Zambe wobe mvo’é été.

Ékôan éte é nga bobane mbu 1918, Ngon ôsu é too melu 5; beta be bôt béziñ be nga taté saé Béthel be nga jeñ na be jôé ékôane Yéhôva. Richard H. Barber, éwôlô njome mekônda, nnye a nga ye’elan ôsusua na ékôane ja taté. Éyoñ be maneya kat aval ésaé é nga wulu mbu ya mvus, vote bedirecteur ô taté ñhe. Mojañ Barber a nga tobe Joseph Rutherford a bobejañe befe besaman. Wônaa loya éziñ a mbe fe ékôan éte; a mbe a too ngame besiñe bangan, nye fe a nga tobe bôte zangbwal, bevo’o ya été be too ba be nga vaa Béthel. Besiñ bangan be nga ku vote. Abui bôt é nga tobe Mojañ Rutherford a bôte besamane be Barber.

Bobejañe be nga tabe ékôan éte be nga jô na “be nji yen nsisime Yéhôva ô wulu’ ékôan éfe ane ô nga wulu jili.” Ve meva’a map me nji libi.

Beyé’é Bible be nga bo bengon be kabe’e kalate a too nlô ajô na Le mystère accompli. Abui bôt é nga nye’e miñye’elane ya Bible mi mbe été.

E. F. Crist, njome mekônda ya Canada, a nga tôbane môt éziñ ba minga wé, môt ate a nga kate nye na be nga lañ Le mystère accompli, a mvus sondô étan be nga taté na ba bo Yéhôva ésaé. Njom mekônda a nga jô na: “Môt ate ba ngal be nga nyoñe benya mejôô nya nyoñane, a be nga yaé nsisim angôndô ya avôl.”

Môte mfe ki, éyoñ a biya kalate ate, a nga liti nye bemvôé bé été été. Foé ya été é nga “ku” nye nyul. A kañete bia aval e nga boban: “Me mbe me wulu’u njoñe ba loene na Troisième avenue, ane jôm é nga ku ma étul, me nga taté buni na ane ébañe brik, nde a mbe ‘Le mystère accompli’. Ane me nga kee nye nda, a mane lañ ase ne meñ. . . . Be nga su’ulane kate ma na ñye’ele do’oten éziñ . . . nnye a nga fubelan nye vundu  amu a mbe a wô’ ôlun . . . Bôt a nga bo na be nyiine benya mejôô amu a nga febelane kalate ate, ba dañ abime bôt a nga dutu ñyebe wé nté ane a nga taté na a ye’ele do’oten. . . . Ôlune wé ô nga volô na bi kañe Yéhôva Zambe den.”

Sa ke ñye’ele do’oten ate étam nnye a nga vini kalate wongan. Be nga tyili Le mystère accompli Canada Ngone baa é too melu 12 ya mbu 1918, be jô’ô na a soo ngbwangbwa, a na a kamane bôte na be su’u bita. Ye mon éyoñ a nga tame ke lôt, États-Unis fe é bo avale da. Éjôé é nga taté na ja fas vôme Béthel a bewofise bangane ya New York, Pennsylvanie, a Californie be né, be mbe be jeñe’ fane ya bôte bobejañ ba tebele ésaé ajô. Môs awôm a nyini ya Ngone lale ya mbu 1918, Département de la Justice des États-Unis a nga tyili Le mystère accompli, a jô’ô na kalate ate a kamane bôte na be su’u bita, a na a tyam atiñe ba loone na Loi sur l’espionnage.

Ngone tane ya mbu 1918 é too melu 7, Département de la Justice a nga tyi’i na be ke bi bobejañe ba: Giovanni DeCecca, George Fisher, Alexander Macmillan, Robert Martin, Frederick Robison, Joseph Rutherford, William Van Amburgh, a Clayton Woodworth. Étome ke évé? Be nga jô na bobejañe bete “ba biasé metiñ, na ba koñe ngovina, na be ne bôte b’éngana’a, a na ba vañe bene su’u nkane bita ya États-Unis.” Be nga taté na ba kobô ajô ete Ngone samane é too melu 5 ya mbu 1918, a bobejañ be nji be ve fame mimbôk. Amu jé?

Procureur général ya États-Unis a nga jô na bobejañe bete be nga tyam atiñ ngovina ba loone na Loi sur l’espionnage. Ngone tane ya mbu 1918 é too melu 16, Congrès a nga bene tôñ atiñ afe é mbe é kama’ane bôte ba kuli bekalate ba kobô “mam me ne betotyii, be sôñe mbamba be mam asu bôte ba lañe be.” Be nga jaé sañetan ajô Le mystère accompli. Nde be nga su’ulane kui tyiñe na: “E yene mbia kalate si nyi ve ‘Mystère accompli’ . . . Beta kalate ate a tindi bezimbi na be bo te tabe ngovina ndi, a na be . . . mane kôlô nkane bita.”

Ngone samane ya mbu 1918 é too melu 20, be nga tyi’i na bobejañ ba ku ajô. Môs ô nga tôé valé ntyi’i mejô a nga yôtan aba mejô na: “Foé bôte ba be miaseya a zene ya kalate nyi . . . é ne nsu, bia yiane tabe je ntyel adañe nkane bita Jaman. . .  Ba yiane ngule fonos!” Mvuse sondô ébaé, be nga lôme bese mimbô’ Atlanta, e Georgie, be nga ve bevo’o ya be be mimbu 10, ba bevo’o ki akekui mimbu 20.

Nté ôte ôse, Beyé’é Bible be nga tôban abui mewosan. FBI (Federal Bureau of Investigation)  a nga tu’a véé mis ésaé bobejañ, a yene na be ngenane be kuli’ bizu’u bekalate. Ane be nga yemelane na bobejañ ba ye ke sili mo si.

Môt éziñ a mbe a saé’ poste ya Orlando, e Floride, a nga tili FBI na: “[Beyé’é Bible] ba ke ôsu a kañete menda menda, e dañedañ alu. . . . Da yené na to’o étibela’a é vo’o ke telé ésaé nkañete jap.”

Colonel éziñ a nga tili Wofise wo wulu mam bita na: “Frederick W. Franz . . . a kuaneya bizu’u bikalate.” Frederick W. Franz ate a nga su’ulane bo ébu’a ya Tin Ékôan.

Charles Fekel fe a nga tôban angôndô ya abui étibela’a; nye’e fe a nga su’ulane bo ébu’a ya Tin Ékôan. Be nga bi nye a ku’ane Le mystère accompli, éjôé é mbe fe é ku’i bekalate bôte ba tili nye a lañe be. Be nga fete nye mimbô’ô ya Baltimore, e Maryland, a nga bo ngone jia mimbôk; be nga yôlé nye na “mone bikule ya Autriche a siñ éjôé.” Nté a mbe a yala’ane minsili, a kañete’ fe be a ayo’ ése, a nga simesane mejô me Paul ya 1 Becorinthien 9:16 ma: “Ngo’o ma nge me abo te kate mbamba foé.” * 

Ane ô vaa na be mbe be kañete’ a ayôñ ése, Beyé’e Bible be nga ke fe ba yene bôte na be san asu na bobejañ be kui mimbôk. Anna K. Gardner a nga jô na: “Bi mbe bi vuñu’ éyoñ ése. Nté bobejañ be mbe mimbôk, bi’i ki bi mbe bi jeñe’ bôte na be sane kalate na éjôé é suu be. Bi nga kute mimbé mise. Bôt a lôte betoyini be nga san! Bi mbe bi kate’e bôte na bobejañ be ne benya Bekristene a na be nga wua be mimbôk teke étom.”

Nté étibela’a é mbe é kele’ ôsu, beta bitôkan bi mbe bi boba’an, mfa’a ya yemete mbunane bobejañ. Nkume mmombô a bete a mbe a jô’ô na: “Bitôkan a lôte mewôm menyin . . . bi nga bobane mbu ôte . . . Be nga tili bia na bitôkane bite bi nga wulu nya mvo’é. Atata’a, beta bitôkan bi mbe bi boba’an memane me ôyôn (été), nge ke atatata’a ya su’u (automne); ve éyoñe ji, bia bo beta bitôkane ngon ése.”

Mbamba be bôt be nga ke ôsu a vô’ôlô mbamba foé. Bôte bebé 1 200 be nga tabe beta étôkan a nga bobane Cleveland, Ohio, bôte 42 be nga duban, ôyôme mona fam ô mbe nsamba ôte, mongô ate “a mbe a nye’e Zambe a to fe ayôñ nsisim, mbunane wé ô mbe ve bo na benya bôtô be viane wô’ô ôson.”

Memane me mbu ya 1918, Beyé’é Bible be mbe éngôngol, teke yeme jam da yange be. Be nga kuane mesi map a menda map méziñe ya Brooklyn, be vaa fe wofise wo tebele ésaé ya si ése wôé, be kelee wô Pittsburgh, e Pennsylvanie. Nté bobejañ be mbe mimbôk, réunion annuelle mfe a mbe na a beta bobane Ngon ôsu ya mbu 1919 é too melu 4. Jé é nga ye boban ékôan éte?

Bobejañ be nga ke ésaé jab ôsu. Ndi nleme jap é mbe avale ngul é ne na, éfuse ji nje be nga tobe na é bo éfuse ya mbu: “Te ke étyé mewosan be akôme na be wosane wo j’ aye bo jôm.” (És. 54:17) Ve mam me mbe na ma tyendé nya mvo’é asu Beyé’é Bible, mam mete me nga yemete mbunane wop a tômôlô be asu beta ésaé a mbe a yange’ be ôsu.