1-2. Nja ôvé ô ne zañ ésaé nkañete a melebe bia koone me kalate Ecclésiaste 11:6?

MESI méziñ, bôte ba kôme nye’e be wô’ô Mejô me Zambe. A wô’ô bo ve ane bia ba too be yange’e. Ve mesi mefe, bôte be nji bi atañ ajô a Zambe nge ke a Bible. Bôte ya vôm ô too be be wô’ô bo aya éyoñ Bengaa ba kañete be? Be kusa fo’o nyoñe bia aya, susu’a jame Yéhôva a yi a ne na bi kee ésaé nkañete ôsu akekui émien a ye jô na bi nto ve telé abim ete.

² Yéhôva a tyi’iya éyoñ ésaé nkañete ja ye man. Nné ane awolo ete da ye kpwaan, wônaa “asu’ulane da ye bo.” (Mt. 24:14, 36) Jé ô ne bo zañe va mfa’a ya bo “te ve wo wôé awo’an”? *​—Lañe’ Ecclésiaste 11:6, Mfefé Nkôñelan.

3. Jé bia zu yen ayé’é di?

³ Ayé’é ya mvus, bi nga yene mam menyin me ne volô bia na bi bo mintyetyeñe beyobe bôt. (Mt. 4:19) Ayé’é di ki, bia zu fase mam melale me ne ve bia ngule ya kee ésaé nkañete ôsu akusa bo minju’u bi ne tôbane mie. Bia zu yen amu jé é ne mfi na (1) bi telé ésaé nkañete ôsu ényiñe jangan, (2) bi bo ôjibi, a (3) na bi ba’ale ngule mbunan.

4. Amu jé bia yiane telé jôme jia ôsu, ve ésaé Yéhôva a nga ve bia?

⁴ Yésus a nga kate beyé’é bé mam ma ye bobane melu ya asu’ulan, a liti fe be na mam mete me ne kamane be na be telé ésaé nkañete ôsu. Jôm ete nje a nga lebe be na ‘be ke ôsu a mombô.’ (Mt. 24:42) Melu me Noé, abui mam e nga bo na bôte be bo te bisi foé a mbe a kate’e be; nge bi bo fianga, mam mete me ne fe wone bia den. (Mt. 24:37-39; 2 P. 2:5) Jôm ete nje e ne mfi na bi telé jôme jia ôsu, ve ésaé Yéhôva a nga ve bia.

5. Bela’ane Mam Minlôman 1:6-8 na ô liti abim avé ésaé nkañete ja boban.

⁵ Dene nnye bia yiane dañe ve ngule na bi telé ésaé nkañete ôsu. Yésus a nga jô na beyé’é bé ba ye kee ésaé éte ôsu mvus awu dé, a na ba ye bo bo je adañ abim a nga bo. (Jean 14:12) Éyoñ Yésus a nga wu, beyé’é béziñ be nga bulane bo beyobe kos. Éyoñ a wômôya miñwuan, a nga bo asimba mfa’a ya volô beyé’é béziñe na be bi abui kos. Nde a nga belan asimba ete asu na a ye’ele be na ésaé ñyobane bôte nje ja dañe mfi. (Jean 21:15-17) Mon éyoñ ôsusua na a bulane yôp, a nga kate beyé’é bé na ésaé nkañete a nga kaa je Jérusalem ja ye mane yandane si se. (Lañe’e Mam. 1:6-8.) Mvuse bone mimbu, Yésus a nga liti nlômane Jean mam ma ye bobane “môse ya Tate.” * Jean a nga yen éngele a bili “mbamba foé ya nnôm éto” asu bôte ya ‘meyoñ mese, a nda bôt ése a nkobô ôse, a mvoñe bôt ése.’ (Nli. 1:10; 14:6) Teke vaa nge beté, Yéhôva a yi na bi nyoñe ngabe beta ésaé nkañete a bobane si va akekui a ye jô na a maneya.

6. Mam mevé ma tindi bia na bi telé ésaé nkañete ôsu ényiñe jangan?

 ⁶ Bia ye bo ngule ya telé ésaé nkañete ôsu nge bia tebe mone jôm a simesane nju’ ôse Yéhôva a nyoñ asu na a volô bia. Mfa’a ya nsisim, bi bili dina bidi a zene ya bekalate, bevidéo, a minlô mejô mia kui télé wongan. Tame simesane na anjeñe mefoé dangan, bia koone bekalate minkobô a lôte 1 000! (Mt. 24:45-47) Jam afe e ne na, nté pôlitik, ñyebe, a mam me makit bia bo na bôt be kandane mengam émo, bebo bisaé be Yéhôva a lôte million 8 be be ne nlatane si se meku’u menyin. Éve’an é ne na, mbu 2019, Ngone nyini é too melu 19, Bengaa be Yéhôva ya si se be nga yene vidéo ya éfuse ya môse Nkul éwônga ôte. Ngô’é éte, bôte 20 919 041 be nga sulan asu Mesimesa’ane ya awu Yésus. Éyoñe bia simesane na bi ne benyoñe ngabe ya beta be mame Yéhôva a bo melu ma, nleme wo tindi bia ve na bi telé ésaé nkañete ôsu ényiñe jangan.

7. Aval avé éve’ela Yésus ja volô bia na bi telé ésaé nkañete ôsu?

⁷ Jam afe e ne volô bia na bi telé ésaé nkañete ôsu ényiñe jangan é ne na bi vu Yésus. Yésus a nji kañese na jam éziñ e kamane nye na a kañete benya mejôô. (Jean 18:37) Môs éziñ, Satan a nga liti nye ‘bijôé bise ya si nyô, a duma ya été,’ bôt be jeñe jeñe fe na ba telé nye njôô, ve mam mete me nji jô nye jôm. (Mt. 4:8, 9; Jean 6:15) To’o akum ébien e nji be e jô’ô Yésus jôm; nde fe na a nji be a ko étibela’a woñ. (Luc 9:58; Jean 8:59) Jôm ete nje melebe me Paul me ne volô bia éyoñ bia tôbane meve’ele. A nga jô Bekristene na asu na be bo “te tek a ku som,” ba yiane jeñe na be vu Krist.​—Beh. 12:3.

8. Ba jô na môt a ne ôjibi éyoñ évé, a amu jé fulu éte é ne nya mfii den?

⁸ Môt a ne ôjibi a babelane ki éyoñe jam éziñ da ndeñele nye, ve a yange na é kômban nlem ô bôô nye si. E wô’ô sili na bi bi fulu éte éko éziñ éyoñe nju’u éziñe wo tya’a bia nlem, nge ke éyoñe bi jaéya yange jam éziñ. Nkulu mejô Habakuk a nga jaé yange na Yéhôva a man a mbia be bôte ya Juda. (Hab. 1:2) Beyé’é be Yésus ki be mbe be buni’i na Éjôé Zambe ja ye tebe été été, a na ja ye vaa be étibela’a Beromain si. (Luc 19:11) Bia fe bia feb ôkaé na Éjôé Zambe é zu vaa mbia be bôte si nyô, ndembene bi nyiñe mfefé émo, vôme bia ye bu’ubane zôsôô. (2 P. 3:13) Ve bia yiane ke ôsu a jibi a yange akekui Yéhôva émien a ye kut abenge. Bi tame ñhe zu yen avale Yéhôva a ye’ele bia fulu ôjibi.

9. Mam mevé ma liti na Yéhôva a ne ôjibi?

⁹ Yéhôva émien a ne éve’ela ja dañe mfa’a ya liti fulu ôjibi. A nga ve Noé abui éyoñ asu na a mane lôñ arche a na a bo ésaé “nkate foé ya zôsôô.” (2 P. 2:5; 1 P. 3:20) Yéhôva a nga vô’ôlô Abraham a ôjibi ôse nté a mbe a sili’i Nye minsili a lat a ntyi’ane Wé ya jiane Sodome a Gomorrhe. (Met. 18:20-33) Fulu ôjibi Yéhôva ja tu’a beta yené éyoñ bia yen abim mimbu a nga jibi ébiasé bone b’Israël. (Néh. 9:30, 31) Melu ma ki? Abim ôjibi ete na Yéhôva a ngenan a va’a ba bese ba kômbô late ngbwa a nye éyoñe ya “kôñelane minlem”! (2 P. 3:9; Jean 6:44; 1 Tim. 2:3, 4) Mbamba éve’ela Yéhôva a tindi bia na bia fe bi bo ôjibi nté bia bo ésaé nkañete jangan. Ve Yéhôva a ye’ele fe bia fulu ôjibi a zene ya éve’an éziñe bia koone je Bible été. Éve’an évé?

10. Jé éve’ela mbé mefup bia koone je Jacques 5:7, 8 ja ye’ele bia?

 ¹⁰ Lañe’e Jacques 5:7, 8. Éve’ane môt a bé bidi mevale meval ja ye’ele bia fulu ôjibi. E ne été na bidi biziñe bia ji’a faa. Ve bidi bivo’o bia nyoñ abui éyoñ, e dañe dañe bilé bia wume bibuma. E si Israël, mbé mefub a mbe a yiane’e yange jôm ane ngon ésaman asu na bidi bié bi vu. A mbe a béé’ fese jé éyoñ su’u a kaa, a kele’e ke koé je éyoñe mveñe ja su’ulan é lôteya, mvus éngôn. (Marc 4:28) Bia yiane fo’o jeñe na bi vu ôjibi mbé mefup. Ve jam ete e nji bo tyi’ibi.

11. Aval avé fulu ôjibi ja volô bia ésaé nkañete?

¹¹ Môta binam a ne aka’a ôjeja’a ya bi ma’ane ya ésaé jé. A too ke na, nge bia yi na bidi biangane bi vu, bia yiane bo mbamba ésaé afube dangan: bia yiane tôt, bia yiane bé, bia yiane bale bilok, bia yiane fe bo bi sôé mendim. A ne fe ve avale da ésaé nkañete. Da sili éyoñ asu na bi ye’ele ñyé’é Bible na a sa’ale nsisim ôbangam, a na a nye’e bôt. Ôjibi wo volô fe bia na bi bo te bili atek éyoñe bôte ba bene vô’ôlô bia. To’o éyoñ bia tôbane môt a kañeseya ayé’é, da sili fe bia fulu ôjibi. Bi nji yiane tindi môt éziñ a ngule na a yaé nsisim. Te bia vuane na beyé’é be Yésus bebien be nga kate wô’ô mam a mbe a ye’ele’e be biyoñ biziñ. (Jean 14:9) Bia yiane kôme ba’ale na ésaé jangan é ne ve na bi bé a sôé mendim, Môte ki a bo na fes é yaé a ne Yéhôva.​—1 Bec. 3:6.

12. Aval avé bi ne liti fulu ôjibi éyoñe bia kañete bivuvumane biangan?

¹² E ne bo ayaé na bi liti fulu ôjibi éyoñe bia kañete évuvumane jangan. Melebe bia koone me kalate Ecclésiaste 3:1, 7 me ne volô bia mfa’a ôte. Bifuse bite bia jô na: “Jam ese e ne yôbe si e bili  éyoñ . . . éyoñe ya tabe évô, a éyoñe ya kobô.” Mbamba ntabane wongan nnye a yiane dañe kañete bivuvumane biangan, ve nalé a nji tinane na bia yiane dibe menyu éyoñe bi bili fane ya kañete be. (1 P. 3:1, 2) Bia yiane liti bôte bese fulu ôjibi éyoñe bi ne nkañete, to’o bibu’a ya menda me bôte mangan.

13-14. Beza ba liti bia mbamba éve’ela mfa’a ya bo ôjibi?

¹³ Bive’ela bia koone bie Kalate Zambe a bive’ela bi bobejañe ya melu ma bi ne volô bia na bi bi fulu ôjibi. Habakuk a mbe a yi fo’o na Yéhôva a tyame mbia be bôt, ve akusa bo nalé, a nga jô na: “M’aye tebe vôm me wô’ô mombô.” (Hab. 2:1) Nlômane Paul ki ô nga jô na wo kômbô sondô ésaé jé. Ane a nga ke ôsu a “kate mbamba foé.”​—Mam. 20:24.

¹⁴ Bi tame zu kobô ajô mojañ éziñ ba ngal. Éyoñe be nga mane sikôlô ya Galaad, be nga lôme be si éziñ é mbe teke abui Bengaa, e beta fe kui na abui bôte ya wôé e nji be e buni’i Krist. Ajô te, e mbe nya ayaé na be tôbane môt a kômbô yé’é Bible. E beta fe kui na, bobejañ ba be be be mbe sikôlô be mbe be tili’i be, a kate be aval ésaé jap je ja wume bibuma vôm be nga lôme be. Ye jam ete e nga te’e mojañ ate ba ngal? Teké’é! Be nga kee ésaé nkañete jab ôsu to’o abui bôt e nji be e vô’ôlô’ô be. Mvuse mimbu mwom, ava’a dap é nga kui vôme mfe éyoñe be nga yene ñyé’é Bible woba wua a baptizôban. Nja ôvé ô ne zañe minkañete bia te yene Bible a éve’ela bobejañe ba? Teke môte wua ya be be a nga jañele ayôñe dé ya nsisim nge ke ve wo wé awo’an, ane Yéhôva a nga botan ôjibi wop. Ngo’o nge bia fe bia “bo bevu be ba ya ba nyoñ ngabe ya mintiñetan, amu mbunan a mbane ya jibi”!​—Beh. 6:10-12.

15. Aval avé mbunane wo yemete ntyi’ane wongane ya kañete?

¹⁵ Mbôle biabebiene bia taté buni mam bia kañete, ajô te bia jeñ a ngul ése na bi kañete me abui bôt. Ôwé, bi too ndi a bengaka’a ya Bible. (Bs. 119:42; És. 40:8) Bia yen ane minkulane mejô mia tôébane den. Bia yene fe a mise mangan ane binyiñe bi bôt bia tyendé éyoñe ba taté na ba tôñe melebe ya Kalate Zambe. Nde fo’o bia ye bo te ke ôsu a kañete mbamba foé ya Éjôé aya?

16. Bela’ane Besam 46:1-3 na ô liti aval avé ntyi’ane wongane ya kañete wo tu’a yem amu bia buni Yéhôva ba Yésus.

¹⁶ Bia buni fe Yéhôva, Miene ya foé bia kañete, a bia buni Yésus Krist, nnye ate Yéhôva a nga telé Njôô ya Éjôé Zambe. (Jean 14:1) Bi kusa yen aya, Yéhôva a ne asoé dangan a ngule jangan. (Lañe’e Besam 46:1-3.) Bi too fe ndi na Yésus a belan éjôé a ngule Yéhôva a nga ve nye asu na a wulu ésaé nkañete a too yôp.​—Mt. 28:18-20.

17. Éve’an évé ja liti bia mfi ya ke ôsu a kañete?

¹⁷ Mbunane wo bo fe na bi yeme na to’o jé to’o jé, Yéhôva a ye botane ngule bia ve na bi kañete. (Ec. 11:6) Môs ôse betoyini be bôt ba yene meta’a bekalate mangan. Ye fatane nkañete éte ja wume fo’o bibuma nga? Teke vaa nge beté! Ministère du Royaume ya Ngon awôm a jia ya mbu 2014 a nga kobô ajô ésoé éziñ ya université é mbe é yiane’e kobô ajô Bengaa nkate wé sikôlô. Mona minga ate a mbe a yeme’e na a taté vé! A  nga jaé jeñ Aba Éjôé Bengaa be Yéhôva ve teke ndoñ. Nde môs éziñ a nga yen ata’a bekalate dangane sikôlô wé, ane a nga kui na a bo nkate wé. Mona minga ate a nga su’ulane bo Ngaa Yéhôva. Awolo bia kobô di, a ne nkpwa’a mefane ya éyoñ ése. Avale minkañete ete da ve bia ngule ya kee ésaé jangan ôsu, amu mia bo’olô na bôte béziñ be ngenane be kômbô’ô vô’ôlô mbamba foé ya Éjôé Zambe.

18. Amu jé bi too ndi na ésaé nkañete ja ye tebe ve éyoñ awolo Yéhôva da ye kpwaan?

¹⁸ Bi too ndi na ésaé nkañete ja ye tebe ve awolo Yéhôva a nga tyik. Tame yene jam e nga kui melu me Noé. Yéhôva a nga kôme liti na a ne Zambe a semé awolo. Jôm ane mimbu 120 mvus, a mbe a maneya kate Noé éyoñe Ndône mendim ja ye taté. Éyoñ a maneya kate nye de, a nga beta bo mimbu mewôm ôsusua na a jô nye na a lôñ arche. Éko éziñe Noé a nga ke ôsu a bo ésaé éte mimbu 40 nge ke mimbu 50 ôsusua na Ndône mendim ja taté. A to’o abui bôt e mbe e fiase’e fo’o, a nga ke ôsu a kañete akekui éyoñe Yéhôva a nga jô nye na awolo ya nyiñili betit arche e kpwaaneya. Yéhôva a nga fete mbé ya arche awolo ébien a mbe na a bo de.​—Met. 6:3; 7:1, 2, 16.

19. Jé ja yange bôte bese be ne ayôñ ésaé nkañete?

¹⁹ Ana’ana Yéhôva a mbeme jô bia na bi telé ésaé nkañete. Mvuse ya valé, a ye tyam émo Satan, ane si ja ye li’i ve a bôte ba bo nye mewôk. Nté bia yange môs ôte, bia yiane bibane na bi vu Noé, Habakuk, a bebo bisaé be Yéhôva bese bevok ba bene ve wo wob awo’an. Ngo’o nge bia ke ôsu a telé ésaé nkañete ôsu ényiñe jangan, a liti fulu ôjibi, a ba’ale ngule mbunan!