AYÉ’É 31
JIA 12 A Yéhôva Zambe wongan . . .
Mame Yéhôva a nga bo asu na a kôté bôte be be’e metyi ya abé
“Zambe a nga nye’e bôte bese ya si nyu étua ya abui ane a nga lôm atyi’i Mone dé.”—JEAN 3:16.
BETA BE MAME BIA ZU YEN
Ayé’é di bia zu yen avale Yéhôva a nga nyoñe ntyi’ane ya volô bia na bi wosane nsem a bo jam ése da sili asu na bi nyiñe nnôm éto, teke atañ ayeñ éziñ.
1-2. (a) Jé é ne nsem, a aval avé bi ne dañe wô? (Fombô’ô fe “Asu na bi tu’a wôk.”) (b) Jé bia zu yen ayé’é di a meyé’é mevo’o me ne Nkume mmombô a bete nyi? (Fombô’ô fe nlô ajô ô ne na, “Ayemé asu bôte ba lañe Nkume mmombô a bete nyi.”)
YE WO kômbô yem abim avé Yéhôva a nye’e wo? Mbamba zene ya bi éyalane ya nsili ôte nnye nyi: Jeñe’e na ô yé’é mame Yéhôva a nga bo asu na a kôté wo nsem a awu. Nsem a ô ne ngule nsiñ, avale nsiñ ô vo’o kui na ô dañ étam. Bia bese bia bo minseme môs ane môs a bia wu amu bi be’e metyi ya abé. (Rom. 5:12) Ve mbamba foé a ne na, a mvolane Yéhôva bi ne dañe nsem. Teke vaa nge beté bia yeme na bia ye bi medañ!
2 Den a nga ke jôm ane mimbu 6 000 Yéhôva Zambe a volô bôte na be wosane nsem. Amu jé a bo de? A ne amu a nye’e bia. Yéhôva a nye’e bôt ataté éyoñ a nga té be, jôme te nje a boya abui mam asu na a volô be na be wosane nsem. A yeme na nseme wo kee bia awu, a a nji yi na bi wu. A yi na bi nyiñe nnôm éto. (Rom. 6:23) A yi na wo fe ô nyiñe nnôm éto. Ayé’é di, bia zu yalane minsili milale mi: (1) Aval avé Yéhôva a nga ve bôte be be’e metyi ya abé ndi nlem? (2) Jé bôte ya melu mvuse be mbe be be’e metyi ya abé be nga bo asu na be ve Yéhôva nlem avak? (3) Jé Yésus a nga bo asu na a kôté bôte nsem a awu?
AVAL AVÉ YÉHÔVA A NGA VE BÔTE BE BE’E METYI YA ABÉ NDI NLEM?
3. Jé é nga bo na Adam ba Ève be bo nsem?
3 Éyoñe Yéhôva a nga té fam ôsu a minga ôsu, a mbe a yiik na be bo mevak. A nga ve be mbamba étaba’a, mbamba nda aluk a mbamba ésaé ya bo. Be mbe be yiane jalé si a mvoñe bôte jap a bo na si ése é bo paradis fo’o ve aval ane afup Éden. A nga ve be zezé mon atiñe wua. A nga kate be na ba ye wu nge be tyam atiñ éte a vañe bo nye melo. Bia yeme jam é nga boban. Mbia éngele éziñ a nji be a nye’e Zambe nge bone be bôt a nga tindi Adam ba Ève na be bo Zambe melo. Be nga bo jame mbia éngele ate a mbe a yiik. Be nga bo nsem amu be nji tabe ndi a Ésa wop a nye’e be. Avale bia yem, mejô me Yéhôva me nga tôéban. Mbôle be nga bo Zambe melo, Adam ba Ève be nga tôban abui minjuk ényiñe jap ése. Be nga yômbô a su’ulane wu.—Mett. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.
4. Amu jé Yéhôva a vini nsem, a amu jé a volô bia na bi wosane wô? (Beromain 8:20, 21)
4 Yéhôva a nga bo na be tili nkañete ôte e Kalate wé asu na bi bo ngule ya yé’é beta jam éziñ. Nkañete ôte wo volô bia na bi yem amu jé Yéhôva a vini nsem angôndô. Nseme wo ndaman amvôé dangan a Yéhôva a wo kee bia awu. (Ésa. 59:2) Jôme te nje Satan a nga ve’ele Adam ba Ève asu na be bo nsem, a ke fe ôsu a bo de melu ma amu a vini Yéhôva a bôt. A nga yiane simesane na a biya beta medañ afup Éden. Ve a nga vuane na Yéhôva a nye’e bia angôndô ya abui. Zambe a nji ve’ele tyendé nsôñane wé a lat a mvoñe bôt Adam ba Ève. A nga ji’a ve bôte ndi nlem amu a nye’e be. (Lañe’e Beromain 8:20, 21.) Yéhôva a mbe a yeme’e na, bôte béziñe ya mvoñe bôt Adam ba Ève ba ye nye’e nye a jeñe mvolane wé asu na be wosane nsem. A mbôl a ne Ésa wop a Nté wop, a ye ve be fane ya dañe nsem a subu nye bebé. Jé Yéhôva a nga bo asu na mame mete mese me boban?
5. Éyoñ évé nje Yéhôva a nga tyi’i na a ye jiane Satan a ve bôte ndi nlem, a jé nkulan ajô ya kalate Metata’a 3:15 ô nga jô?
5 Lañe’e Metata’a 3:15. Ve nné ane Adam ba Ève be nga bo melo, été été, Yéhôva a nga jô na a ye jiane Satan a ve bôte ndi nlem. A nga ka’ale na “mvoñ” éziñe ja ye nyii bone be bôt. Mvoñ éte ja ye su’ulane ko’o Satan a mane vaa mbia be mame bese a nga bo afup Éden. (1 Jean 3:8) Ve Satan a ye taté “tibi” mvoñ éte, nalé a tinane na a ye bo na é wu. Yéhôva a ye wô’ô jam éte mbia mintaé. Ve a ye jibi mintaé mite mise, amu mbamba be mame ba ye so mvuse ya valé. Mvoñ éte nje é mbe na ja ye nyii abui bôte nsem a awu.
JÉ BÔTE YA MELU MVUSE BE MBE BE BE’E METYI YA ABÉ BE NGA BO ASU NA BE VE YÉHÔVA NLEM AVAK?
6. Jé bôte be mbe be bili mbunan aval ane Abel a Noé be nga bo asu na be subu Yéhôva bebé?
6 Mintete mimbu mi nga tôñe valé, ôte’etek ôte’etek, Yéhôva a nga liti mame bôte be be’e metyi ya abé be ne bo asu na be subu nye bebé. Mvus éngana’a ya afup Éden, Abel, mone baa Adam ba Ève, nnye a mbe môt ôsu a nga buni Yéhôva. A nga ve Yéhôva metuna’a amu a mbe a nye’e nye, a kômbô’ô fe ve nye nlem avak a subu nye bebé. Abel a mbe mba’ale mintômba, ajô te, mintômba a nga belane mie na a ve Yéhôva metuna’a mi mbe mi mi nga taté bialé mbame mintômba wé. Aval avé Yéhôva a nga yene jam Abel a nga bo? A “nga yen Abel a mveane wé mvaé.” (Mett. 4:4) Yéhôva a nga nye’e fe metuna’a me bôte befe aval ane Noé, mbe bete be mbe be nye’e nye a tabe nye ndi. (Mett. 8:20, 21) Yéhôva a nga kañese metuna’a map asu na a liti na, bôte be be’e metyi ya abé be ne bo bemvôé bé a subu nye bebé. b
7. Abraham a mbe nkômesane ya ve mone wé metuna’a. Jé jam éte da ye’ele bia?
7 Môs éziñ, Yéhôva a nga jô Abraham, môte ya beta mbunane na a bo jam éziñ é mbe angôndô ya ayaé. A nga jô nye na a ve mone wé Isaac metuna’a. Jam éte é nga yiane taé Abraham nlem angôndô a bi vo’o simesan abime mintaé a nga wôk. Ve akusa bo nalé, a nga bo Yéhôva mewôk. Éyoñ Abraham a mbe a nga zu wôé mone wé, ane Zambe a nga kamane na a bo de. Nkañete ôte wo ye’ele bôte bese ba buni Yéhôva beta jam. Yéhôva fe a mbe nkômesane ya ve atyi’i Mone dé a nye’e metuna’a. Yéhôva a nye’e bôt angôndô ya abui.—Mett. 22:1-18.
8. Metiñe me Moïse me mbe me jô’ô na bone be Israël ba yiane ve betite metuna’a. Jé jam éte da ye’ele bia? (Lévitique 4:27-29; 17:11)
8 Éyoñe Yéhôva a nga ve bone be Israël metiñ, a nga jô be na ba yiane ve betite metuna’a, ndembene ba ye bi njamane ya mam abé map. (Lañe’e Lévitique 4:27-29; 17:11.) Metuna’a mete me mbe éfunane ya beta metuna’a me mbe na ma ye veban, a mane vaa abé ése é ne bôte menyul. Zambe a nga jô bekulu mejô bé na be tili mam a lat a mvoñ a nga ka’ale. Be nga jô na Mone Zambe a ne ngum aval a ye tôbane minjuk a wu. A ye wu aval ane ntômba ba ve metuna’a. (Ésa. 53:1-12) Tame fase jame di: Yéhôva a nga bo nta’ane mame ya ve Mone wé a nye’e e metuna’a asu na a nyii bôt abé a awu. Wo fe ô ne môte wua ya été!
JÉ YÉSUS A NGA BO ASU NA A KÔTÉ BÔT?
9. Jé Jean Baptiste a nga jô a lat a Yésus? (Behébreu 9:22; 10:1-4, 12)
9 Ntete mimbu ôsu ya É.J., Jean Baptiste, mbo ésaé Zambe a nga kobô ajô Yésus ya Nazareth a jô’ô na: “Tama yenan, Ntômba Zambe wo vaa minseme mi bôte ba nyiñe si!” (Jean 1:29) Mejô mete me mbe me liti’i na Yésus nnye a ne mvoñe be mbe be jô’ô je. A mbe a yiane ve ényiñe jé metuna’a. Mvoñe Yéhôva a nga ka’ale é nga su’ulane so na é zu vaa abé ése é ne bôte menyul éyoñe jia ya biyoñe bise.—Lañe’e Behébreu 9:22; 10:1-4, 12.
10. Aval avé Yésus a nga liti na a nga “zu loone” bebo minsem?
10 Yésus a nga bem ôsimesane wé e be bôte be mbe be be’e adite mbe’e ya nsem. A nga bo de aval é mbe ngum aval a loone be na be bo beyé’é bé. Yésus a mbe a yeme’e na, nya amuu a bo na bôte be tôbane minjuk a ne nsem. Jôme te nje a nga dañe volô bôte be mbe be tôba’ane minjuk amu minseme be nga bo. A nga belan éve’an éziñ éyoñ a nga jô na: “Dokita a nji bo mfi asu bôte be ne mvo’é minsôn, ve asu minkôkon.” A nga beta jô na: “Me nga so na me zu loon, sa ke bôte be ne zôsô, ve bebo minsem.” (Matt. 9:12, 13) Yésus a nga tôñe mejô mete ényiñe jé. A mbamba nlem ase, a nga jamé minseme mi minga a nga sôbe nye mebo a mili’i mé. (Luc 7:37-50) A nga ye’ele minga ya Samarie a nga zu labe mendim benya mejôô be mbe na ba ye nyii nye. A nga bo de akusa bo a mbe a yeme’e na minga ate a nyiñe mvit ényiñ. (Jean 4:7, 17-19, 25, 26) Zambe a nga ve fe Yésus ngule ya mane vaa mbia be mame bese nsem ô nga so be, aval ane awu. Aval avé Yésus a nga bo de? A nga wômôlô bôte mevale meval, befam a binga, bongô a benya bôtô.—Matt. 11:5.
11. Amu jé bebo mam abé be nji be be koo woñe ya subu Yésus bebé?
11 Amu jé bebo mam abé be nji be be koo woñe ya subu Yésus bebé? A ne amu Yésus a nga liti na a ko be éngôngol a na a tebe été jap. Be nji be be koo woñe ya laan a nye. (Luc 15:1, 2) Nde fe, Yésus a nga sek a bo mbamba nlem a bôte be nga liti na ba buni nye. (Luc 19:1-10) A nga liti bôt abim avé Ésa wé a ne mvam. (Jean 14:9) A zene ya mam a nga jô a bo, a nga liti na Ésa wé a ko bôt éngôngol, a ne mvam, a nye’e bôt angôndô ya abui, a na a kômbô volô môt ase ya bebe na a wosane nsem. Yésus a nga volô bebo mam abé na be bi nkômbane ya tyendé mefulu map a tôñe nye.—Luc 5:27, 28.
12. Jé Yésus a nga ye’ele a lat a awu dé?
12 Yésus a mbe a yeme’e na awu da yange nye. Abui biyoñ a nga kate beyé’é bé na, bôte ba ye koñe nye a tyelé nye élé. (Matt. 17:22; 20:18, 19) A mbe a yeme’e na avale Jean Baptiste a bekulu mejô be nga jô, awu dé da ye vaa nseme ya émo. Nde fe a nga jô na éyoñ a ye ve ényiñe jé, a ye “dutu kane bôt ése” be nye. (Jean 12:32) Bôte be be’e metyi ya abé be ne ve Yéhôva nlem avak nge ba kañese Yésus ane Tate wop a tôñe bibu’a mebo bié. Nge be bo de, ba ye su’ulane ‘kôtébane nsem.’ (Rom. 6:14, 18, 22; Jean 8:32) Mame mete mese mme me nga bo na Yésus a kañese awu mintaé a ayo’o nlem ése.—Jean 10:17, 18.
13. Aval avé Yésus a nga wu, a jé awu dé da ye’ele bia a lat a Yéhôva Zambe? (Fombô’ô fe fôtô.)
13 Mvôé Yésus jia é nga koñe nye. Mvuse ya valé nde besiñe bé be nga bi nye a ta nye a bôte nye mejô. Be nga tyi’i nye ajô na a yian awu a tibili nye. Bezimbi be nga kee nye vôme be mbe na ba ye wôé nye a bômôlô nye élé. Nté ôse a mbe a du’uk, Ésa wé, Yéhôva Zambe a mbe a wô’ô mbia mintaé. Yéhôva a mbe a bili ngule ya telé minju’u mi Mone wé, ve a nji de bo. Jé é mbe ve tindi Ésa a nye’e Mone wé abime di na a kañese na a tôbane minjuk a wu? Éyalan é tii éfia jia: Nye’an. Yésus a nga jô na: “Zambe a nga nye’e bôte bese ya si nyu étua ya abui ane a nga lôm atyi’i Mone dé, ndembene môt ase a bili mbunane be nye a ne bo teke wu, ve bi ényiñe ya nnôm éto.”—Jean 3:16.
Éyoñ a nga kañese na Mone wé a wu, Yéhôva a nga jibi avale mintaé bi se ngule ya simesane mfa’a ya kôté bia nsem a awu (Fombô’ô abeñ 13)
14. Awu Yésus da ye’ele wo jé?
14 Awu Yésus é ne beta ndem a liti abim avé Yéhôva a nye’e mvoñe bôt Adam ba Ève. Da liti fe abim avé Yéhôva a nye’e wo. A nga jibi avale minjuk ô vo’o simesan asu na a nyii wo nsem a awu. (1 Jean 4:9, 10) Ôwé, a kômbô volô môt ase ya be bia na a wosane nsem a dañe wô!
15. Jé bia yiane bo asu na bi bi bibotane bia so a zene ya awu Yésus?
15 Zambe a nga ve atyi’i Mone dé asu na bi bi njamane ya mam abé mangan. Ve asu na Zambe a jamé bia, bia yiane bo jam éziñ. Jam éte é ne jé? Jean Baptiste a mvuse ya valé Yésus Krist émiene be nga ve éyalane ya nsili ôte: “Kôñela’ané minlem, amu Éjôé ya yôp é ntoo bebé.” (Matt. 3:1, 2; 4:17) Nalé a tinane na bia yiane kôñelane minleme nge bia kômbô wosane nsem a subu Ésa wongane ya nye’ane bebé. Ve, e kôñelane minlem a tinan aya, a aval avé nalé a volô bia na bi ve Yéhôva nlem avak akusa bo bi be’e metyi ya abé? Ayé’é da zu da ye ve éyalane ya nsili ôte.
JIA 18 Bia ve akéva amu ntañ
a ASU NA BI TU’A WÔK: E Kalate Zambe, éfia “nsem” é ne bo mbia mimboone miangan. Nsem ô ne fe éyoñ ényiñe jangane nge mame bia bo ma lu’ane ki a memvinda me Yéhôva. Ve éfia “nsem” é ne fe bo a lat a metyi ya abé me ne bia nyul été, nge ke été bebo mam abé jangan, nje éte ja so bia be Adam. Abé é ne bia nyul été nde ñhe da bo na bia bese bi wu.
