AYÉ’É 2
JIA 132 Bi ntoo nsône wua
A beyôm, va’ané binga benane duma
“Mia beyôm, . . . mi va’a be duma.”—1 P. 3:7.
BETA BE MAME BIA ZU YEN
Bia zu yen avale nnôm a ne liti na a semene ngale nkobô a mimboon.
1. Amu wua mbé a nga bo na Yéhôva a té aluk?
YÉHÔVA a ne “Zambe ya mevak,” a a yi na bia fe bi bo mevak. (1 Tim. 1:11) A nga ve bia abui mam asu na bi bu’uban ényiñ. (Jacq. 1:17) Jame da ya été é ne aluk. Éyoñe fame ba minga ba lu’an, môt ase a bo nyu mbo’o ngaka’a na a ye nye’e nye, a ye semé nye a nyeñele nye. Nnôme ba ngale be ne bo benya meva’a nge ba ba’ale nye’ane wop ngul.—Mink. 5:18.
2. Minju’u mivé abui belu’u da tôbane de melu ma?
2 Éngôngole jam é ne na, abui belu’u ya melu ma da vuane ngaka’a be nga bo môse be nga luk. Jam éte da bo na be bo te bo mevak. Organisation mondiale de la santé a ndeme liti na abui beyôme da bôme binga bap, da kobô be abé, nge bo be mame ma te’e be minlem. Nnôm a bo avale mam éte a ne liti na a semé ngal e bôt été a too ke na a tibili nye éyoñe be ne nda jap. Abui melu’u da tôbane fe minjuk éyoñe nnôm a yene pornographie. a
3. Mame mevé me ne bo na nnôm a tibili ngal?
3 Jé é ne bo na beyôme béziñe be tibili binga bap? Éko éziñe be nga yaé avale menda ésa a mbe a tibili’i ngal, nde ba simesane na avale mboon éte é ne mvo’é. Bôte bevo’o ba tôñe metume ya vôme be too, mme mete ma ngôné ôsimesan ô ne na, “nya fame” a yiane belane ngule jé asu na a liti minga wé na nnye fo’o a jôé. Befame béziñe be nji yé’é na ba jôé bebiene nge jôé ayaa dap. Ba bevo’o ki ba yene pornographie éyoñ ése a nalé a ne bo na, be simesane na binga be ne valé fo’o ve asu na be ke binoñ a be. Nde fe, abui beyeme mam é nga yene na éyoñ ébubua ôkone COVID-19, abui beyôm é nga taté na da tibili binga bap. É ne été na teke jame da ya mame bia te yene yôbe le da ve befam ôva’a ngule ya tibili binga bap.
4. Jé beyôme be ne bekristene ba yiane tabe de ntyel, a amu jé?
4 Beyôme be ne bekristene ba yiane tabe ntyele ya yene binga aval é nji yian. b Amu jé? Amu wua a ne na, asimesane môte nde é wô’ô tindi nye na a ke bo mame méziñ. Nlômane Paul ô nga jô miñwo’one ya Rome na mi bo te “kañese na émo ji é mé [mie].” (Rom. 12:1, 2) Paul a nga tili bekristene ya Rome, e zu koone na ékôane bekristen é tebeya tañ abim éyoñ éziñ. A mbe a kômbô’ô jô na, bôte béziñe ya ékôane bekristene be mbe be ngenane be kele’e ôsu a tôñe metum a ôsimesane ya émo. Jôme te nje a nga jô be na be tyendé ôsimesane wop a mboone wop. Teke bisô na beyôme be ne bekristene ya melu ma, be fe ba yiane tôñe melebe mete. Mbia jam a ne na beyôme béziñe ya be be, be nga tôñ ôsimesane ya émo a tibili binga bap. c Aval avé Yéhôva a yi na nnôm a nyoñe ngal? Bia koon éyalane ya nsili ôte éfuse ja wulu ayé’é di.
5. Avale kalate 1 Pierre 3:7 a liti, aval avé nnôm a yiane nyoñe ngal?
5 Lañe’e 1 Pierre 3:7. Yéhôva a jô na beyôme ba yiane ve binga bap duma. Duma ba jô de éfuse ji é tii a avale bia nyoñe môte bia semé. Nnôm a ve ngale duma a nyoñe nye mvo’é a nye’an ôse. Ayé’é di, bia zu yen aval avé nnôm a ne ve minga wé duma. Ve bia taté zu yene mimboone miziñe mia wo’o binga ôsone nyul.
TE BO NYO NGALE JAME DA YE BALÉ NYE NLEM
6. Aval avé Yéhôva a yene befame ba bôme binga bap? (Becolossien 3:19)
6 Nnôm a nji yiane bôme ngal. Yéhôva a vini môt ase a ne évô. (Bsa. 11:5) A dañedañe vini beyôme ba tibili beyal. (Mal. 2:16; Lañe’e Becolossien 3:19.) Avale kalate 1 Pierre 3:7 éfuse ja wulu ayé’é di ja liti, nge nnôm a tibili ngal, jam éte é ne bo na a ndamane mbamba élat a ne zañe ba Zambe. Yéhôva a ne fe bo bo teke vô’ôlô meye’elane mé.
7. Avale kalate Beéphésien 4:31, 32 a liti, avale minkobô avé beyôme ba yiane sa’ale? (Fombô’ô fe “Asu na bi tuʼa wôk.”)
7 Nnôm a nji yiane yaa ngale nge lume nye mbia bifia. Beyôme béziñe ba kobô binga bap a ôlun ôse a ba lume be bifia bia balé be. Ve Yéhôva a vini “ôlun, ayaa, memvam a mbia nkobô.” d (Lañe’e Beéphésien 4:31, 32.) A vô’ôlô mame mese. Yéhôva a véé mis a avale nnôm a kobô minga wé, to’o éyoñe be ne ve bebaé. Nnôm a belane mbia bifia éyoñ a laan a minga wé a ndaman alu’u dé, a ndamane fe amvôé dé a Zambe.—Jacq. 1:26.
8. Aval avé Yéhôva a yene pornographie, a amu jé?
8 Nnôm a nji yiane yene pornographie. Aval avé Yéhôva a yene pornographie? A vini nye. Ajô te, nnôm a yene pornographie a ndaman élate jé a Yéhôva, a biasé fe minga wé. e Yéhôva a yi na nnôm a ba’ale élat é ne zañe ba ngal. Nnôm a ba’ale élat a ye ke ve’ele bo mvite mam a minga mfe a a ye ke de ve’ele simesane môs éziñ! Yésus a nga jô na, môt a fombô minga éziñ a nkômbane ya jô’ôbô a nye a boya mejian a nye “nleme wé été.” f—Matt. 5:28, 29.
9. Amu jé Yéhôva a vini éyoñe nnôm a yemete ngale na a bo jôm a kômbô ki bo éyoñe ba bo mame bisôk?
9 Nnôm a nji yiane yemete ngale na a bo jôm a kômbô ki bo éyoñe ba bo mame bisôk. Éyoñe ba ke binoñ a binga bap, beyôme béziñe be wô’ô yemete be na, be bo mame ba yene ve ane ba tibili be nge ma ma ndeñele mone môte ya nleme wop. Yéhôva a vini avale mbia mimboon éte, wu nnôm a simesane ve émiene teke bisi avale minga wé a wô’ôtan. A yi na nnôm a nye’e a nyeñele minga wé a na a semé aval a wô’ôtan. (Éphé. 5:28, 29) Jé nnôm a ne kristen a yiane bo éyoñ a yene na a biasé ngale nge tibili nye, a nge a yene pornographie? Aval avé a ne tyendé ôsimesane wé a mimboone mié?
AVALE NNÔM A NE TYENDÉ MBIA MBOONE WÉ
10. Jé éve’ela Yésus é ne ye’ele beyôm?
10 Jé é ne volô nnôme na a bo teke biasé ngale nge tibili nye? A ne jeñe na a vu Yésus. É ne été na Yésus a nji lu’u môs éziñ, ve aval a nga nyoñe beyé’é bé da liti avale nnôm a yiane nyoñe minga wé. (Éphé. 5:25) Tame fase mame beyôme be ne yé’é a lat a avale mezene Yésus a nga belane me na a kobô minlômane mié.
11. Aval avé Yésus a nga nyoñe minlômane mié?
11 Yésus a nga yeme nyoñe minlômane mié a liti mie ésemé. A nji be njet a a nji jeñe na a jôé be. To’o ane a mbe Tate wop a Masa wop, Yésus a nji jeñe na a liti be na nnye a ne njôô wop a na a dañe be ngul. Ve a nga saane be a éjote nyul ése. (Jean 13:12-17) A nga jô beyé’é bé na: “Za’ané fe yé’é be ma, amu me ne évôvoé nlem a éjote nyul, ma ye bo na mi beta bi ngule nyul.” (Matt. 11:28-30) Tame yene na Yésus a mbe évôvoé nlem. Môt a ne évôvoé a nji bo ntetek. Ve a ne ngul amu a yeme jôé émien. Éyoñe ba soñe nye, a tabe ne mieññ a a yeme bi nlem.
12. Aval avé Yésus a mbe a kobô’ô bôte bevok?
12 Yésus a nga belane bifia bié asu na a volô bôte bevo’o minlem a ve be ngule nyul. A nji be a kobô’ô beyé’é bé a njet ése. (Luc 8:47, 48) To’o éyoñe besiñe bé be nga ta nye a jeñe na be soñe nye, “a nji bulane [be] meta mete.” (1 P. 2:21-23) Biyoñe biziñ, Yésus a mbe a kuu évôl a lôte na a ve mbia éyalan. (Matt. 27:12-14) Za aka’a avale mbamba éve’ela di asu beyôme be ne bekristen!
13. Avale Matthieu 19:4-6 a liti, aval avé nnôm a ne “lat a minga wé”? (Fombô’ô fe fôtô.)
13 Yésus a nga ye’ele beyôme na be ba’ale élat é ne zañe ba binga bap. A nga tote bifia bi Ésa wé, nnye ate a nga jô na nnôm a yiane “lat a minga wé.” (Lañe’e Matthieu 19:4-6.) Éfia Grec ba kôñelan éfuse ji na e “lat a” é ne tinane na, “e ba’atane” jôm éziñe nge bôte béziñ. Ajô te, élat é ne zañe nnôme ba ngale ja yiane bo ngul ane vôme ba te ba’atane be nsamba. Nge môte wua a balé nyu mbok, bese bebaane ba ye tôbane minjuk. Môt a bili mbamba élat a minga wé a ye sa’ale befatane be pornographie bese. A ye ji’a vaa mise mé na “me bo te fombô mame [me ne] momo.” (Bsa. 119:37) Ajô te, a bo élat a mise mé na a ye ke fombô minga mfe a nkômbane ya jô’ôbô a nye.—Job 31:1.
Nnôm a ba’ale élat é ne zañe ba ngal a bene yene pornographie (Fombô’ô abeñ 13) h
14. Mame mevé nnôm a tibili ngal a yiane bo asu na a kôm élat é ne zañe ba Yéhôva a zañe ba ngal?
14 Nnôm a bôme ngale nge lume nye mbia bifia a yiane jeñe na a bo mame mefe asu na a kôm élat é ne zañe ba Yéhôva a zañe ba ngal. Mame mevé a yiane bo? Jam ôsu, a yiane yemelane na mboone wé ô ne abé. Teke jôm éziñ é solô mise me Yéhôva. (Bsa. 44:21; Eccl. 12:14; Héb. 4:13) Jame baa, a nji yiane beta tibili minga wé, a yiane fe tyendé mboone wé. (Mink. 28:13) Jame lale, a yiane yemelane na a te bo minga wé a Yéhôva mbia jam, a sili be njaman. (Mame mi. 3:19) A yiane fe ye’elane Yéhôva na a ve nye nkômbane ya tyendé a volô nye na a jôé asimesane dé, minkobô mié a mimboone mié. (Bsa. 51:10-12; 2 Cor. 10:5; Philip. 2:13) Jame nyini, mimboone mié mia yiane lu’an a meye’elane mé a liti na a vini fatan évô ése a mbia minkobô. (Bsa. 97:10) Jame tane, a yiane ji’a ke jeñe mvolane be bemvendé ya ékôane bekristen. (Jacq. 5:14-16) Jame samane, a yiane bo nta’ane mame wo ye volô nye na a sa’ale avale mimboon éte melu ma zu. Nnôm a yene pornographie a yiane fe tôñe mame mete mese. Yéhôva a ye botane ngul ése a ve asu na a tyendé mboone wé. (Bsa. 37:5) Ve nnôm a nji yiane su’u ve na a sa’ale mbia mimboon. A yiane fe yé’é na a ve minga wé duma. Aval avé a ne bo jam éte?
AVAL Ô NE LITI NA WO NYE’E NYO NGAL A NA WO SEMÉ NYE
15. Mame mevé nnôm a ne bo asu na a liti na a nye’e ngal?
15 Liti’i nye na wo nye’e nye. Beyôme béziñe be ne meva’a menda melu’u map be bili fulu ya bo binga bap mame méziñe môs ôse, asu na be liti be abim avé ba nye’e be. (1 Jean 3:18) Nnôm a ne liti ngale na a nye’e nye a zene ya bone be mam. Éve’an é ne na, a ne bi nye wo nge wubane nye. A ne lôme nye message a jô nye na, “Wo jembane ma angôndô.” A ne fe sili nye na, “Môse wo wulu wo aya?” Biyoñe biziñ a ne liti nye na a nye’e nye éyoñ a tili nye kalate a bili mbamba bifia a te kôme nyoñ éyoñe ya top. Éyoñe nnôm a bo mame mete, a ve ngale duma a tu’a fe yemete alu’u dap.
16. Amu jé nnôm a yiane se’e ngal?
16 Kate’e nye na a ne édima mise môé. Nnôm a nye’e ngal a se’e nye a ve nye ngule nyul. Zene jia ya bo de é ne éyoñ a ba’alane nye na a ne mevak, amu mame mese a bo asu na a su’u nye. (Col. 3:15) Nnôm a ve ngale nlem avak éyoñ a se’e nye a nleme wé ôse. Nlem ô bôô nye si, a wô’ôtane na nnôme wé a nye’e nye a na a semé nye.—Mink. 31:28.
17. Aval avé nnôm a ne liti na a semé ngal?
17 Bo’o mbamba nlem a ésemé. Nnôm a nye’e ngal a liti nye na a ne mfi a a nyeñele fe nye. A yene nye ane édima dase da so nye be Yéhôva. (Mink. 18:22; 31:10) Nalé a bo na a nyoñe nye a mbamba nlem a ésemé ése. To’o éyoñe ba ke binoñ, a ye ke yemete nye na a bo mam a vini nge bo mam a yene ve ane a tibili nye, nge ma ma ndeñele mone môte ya nleme wé. g Nnôme fe a ye jeñe na a ba’ale mone môte ya nleme wé mfubane mise me Yéhôva.— Mame mi. 24:16.
18. Jé beyôme ba yiane nyoñe ntyi’ane ya bo? (Fombô’ô nka’ale ô ne nlô ajô na, “ Mame menyine me ne volô nnôme na a semé ngal.”)
18 A beyôm, mi ne tabe ndi na Yéhôva a yen a nye’e ngul ése mia ve na mi ve binga benane duma mezene mese ya ényiñe jenan. Nyoña’ané ntyi’ane ya semé binga benan éyoñe mia sa’ale mbia mimboon. Bo’ané fe mbamba nlem, ésemé a litané be nye’an. Nge mia bo nalé, mia ye liti na mia nye’e be a na be ne mia mfi. Sema’ané binga benan, ndembene mia ye kamane beta amvôé a dañ, nnye ate a ne amvôé denan a Yéhôva.—Bsa. 25:14.
JIA 131 “Jôme Zambe a maneya lat”
a Éfia “pornographie” ja fombô bevidéo, befôtô, bekalate a beenregistrement audio ba liti mame bisôk, a biôme bite bise bia tindi bôte na be bi nkômbane ya bo mame bisôk.
b Beyôme ba ye yene mfi ya lañe nlô ajô ô ne na, “Ye wo yene binga avale Yéhôva a yene be?” Nkume mmombô a bete ya Ngon ôsu, mbu 2024.
c Binga beyôme ba tibili ba ye yene mfi ya lañe nlô ajô ô ne na, “De l’aide pour les victimes de violences conjugales” e vôm a ne ntilane na, “Divers” e jw.org a JW Library®.
d ASU NA BI TU’A WÔK: Môt a kuli “mbia nkobô” éyoñ a jô môte mbo’o mbia be mam. A ne bo meta, nge ke mame ma bo na a wôk émien éngôngol. Môt a ne fe kuli mbia nkobô éyoñ a kate môte mbok éyoñ ése mam a vini be nye. Ajô te, mame mese nnôm a ne jô minga wé ma balé nye nge ta nye, me ne mbia nkobô.
e Fombô’ô nlô ajô ô ne na, “La pornographie peut briser votre couple,” e jw.org a e JW Library.
f Minga nnôm a yene pornographie a ne yene mfi ya lañe nlô ajô ô ne na, “Jé ô ne bo nge môte mia nye mi ne nlu’an a yene bôte minsoé bingengeñ?” Nkume mmombô a bete ya Ngone muamô, mbu 2023.
g Kalate Zambe a nji kat avale nnôme ba ngale ba yiane ke binoñ. Belu’u be ne bekristene ba yiane nyoñe mintyi’ane mia liti na ba ve Yéhôva duma, a na môt ase a kômbô ve nyu mbo’o nlem avak, a ba’ale mone môte ya nleme mfuban. Ve nya ajôô, belu’u be nji yiane kañete bôte bevo’o mame ba bo éyoñe ba ke binoñ.
h FÔTÔ YA ÉKÔ’ÔLA: Bôte be nji bo Bengaa be Yéhôva ba saé a mojañ éziñ, ba jeñe na be tindi nye na a yene pornographie.
