1-2. Jé éngele a kate binga be nga zu soñe Yésus, a mbañete ôvé Yésus émien a lôme beyé’é bé?

BI NE ndibe tyé ya Ngone Nisan é too melu 16 ya mbu 33 É.J. Mewolo me nkolo 36 a mvuk me lôteya nté ane be nga jame Yésus. Binga, bese bebo bisaé be Yéhôva, ba kune ke soñ nlem ô taé’ be. Éyoñ ba kui vôm be nga bôône mbime Yésus, éko éziñ asu na be wo’o wô mbon, ba teme na soñ é nto ékôkoé! Éngele a kate be na Yésus a wômôya, éyoñ éte a jô fe be na: “A ye ke mia ôsu, a ke Galilée; nne mia ye yene nye wôé.”​—Mt. 28:1-7; Luc 23:56; 24:10.

² Éyoñ be nto zene na ba bulan, Yésus émien a subu be bebé éyoñ éte a jô be na: “Kele’ a katane bobejañe na be . . .  ke Galilée, nne ba ye yene me wôé.” (Mt. 28:10) Teke bisô na Yésus a bili ngume jame ya kate be, amu ékôan ôsu a zu bo a beyé’é bé mvuse ñwômane miñwuane wé le.

3-4. Amu jé bi ne jô na mejô ya kalate Matthieu 28:19, 20 me nji be me fombô’ô ve minlôman? (Fombô’ô fôtô ya ékô’ôla.)

³ Lañe’e Matthieu 28:16-20. Ékôan éte, Yésus a nga dañe kobô beyé’é bé ajô ya beta ésaé be mbe be yiane bo ntete mimbu ôsu, ésaé éte nje bia fe bia ke ôsu a bo den. Yésus a nga jô be na: “Ajô te kelan, mi bo [bôte ya] meyoñ mese beyé’é, . . .  a ye’ele be be ba’ale mejô mese me nga jô mia.”

⁴ Yésus a yi na beyé’é bé bese be nyoñe ngab ésaé  nkañete. Abendé éte é nji be ve asu minlômane mié awôm a wua. Amu jé bi ne bo’olô de? Entame fasané: Ye minlôman étam mmie mi mbe nkôle Galilée éyoñe Yésus a va’a abendé ete? Nge mi ngenane mi simesa’an, éngele a nga jô binga na : “Mia  ye yene nye [Galilée.]” Mejô mete ma liti na binga fe be nga yiane be ékôan éte. Ve sa ke mbe étam. Nlômane Paul ô nga jô na Yésus “a nga yené be bobenyañ . . .  a dañe mintet mitan, éyoñe jia.” (1 Bec. 15:6) Jam ete e nga bobane vé?

5. Jé kalate 1 Becorinthien 15:6 a ye’ele bia?

⁵ Abui mam da bo na bi simesane na Paul a mbe a kobô’ô ajô ékôan é nga bobane Galilée, nje éte kalate Matthieu 28 a ngôné. Jam ôsu, abui beyé’é e mbe bôte ya Galilée. Ajô te Yésus a nga jibi sulane bizu’u bi bôte bite nkôle ya Galilée, a lôte na be ke yem mon ôfanefane nda Jérusalem. Jame baa, éyoñ Yésus a wômôya, ba minlômane mié 11 be mbe be maneya yenane nda éziñ Jérusalem. Nge abendé ya kañete é mbe é fombô’ô ve minlôman, ye Yésus a nji ye mane ve be de éyoñ éte? Ye a nga ye beta sulane be, a binga, a bôte befe, nkôle ya Galilée?​—Luc 24:33, 36.

6. Aval avé kalate Matthieu 28:20 a liti na abendé ya bo bôte beyé’é da fombô fe bia, a abim avé ésaé éte ja bobane den?

⁶ Jam afe da liti na abendé Yésus é nji be é fombô’ô ve minlôman 11 é ne na, Yésus a nga suu nkobô a bifia bi: “Ma ye tabe be mia melu mese, akekui asu’ulane ya si nyô [nge ke émo ji].” (Mt. 28:20) Avale Yésus a nga jô, azukui den, beyé’é bé ba kee ésaé nkañete ôsu. Tame ve’ele simesane na bôte bebé 300 000 ba dubane mbu ôse mfa’a ya bo Bengaa be Yéhôva a beyé’é be Yésus!

7. Jé bia ye yen ayé’é di, a amu jé?

⁷ Abui beyé’é Bible e wô’ô su’ulane duban. Ve ba bevo’o ba yem mebo si, akusa bo ba yé’é sondô ase a Bengaa be Yéhôva. Ba nye’e ayé’é, ve ba yaé ki mfa’a ya nsisim a duban. Nge wo wulu môt ayé’é, bi too ndi na ô bili nkômbane ya volô nye na a bo mam a yé’é, a na a su’ulane bo ñyé’é Yésus. Ayé’é di, bia zu yen aval avé bi ne nambe nleme môte bia be nye bia yé’é, a volô nye na a yaé nsisim. Amu jé bia yiane yé’é bo de? Amu biyoñ biziñ, e ne kui na bi sili biabebien nge bia yiane kee ayé’é éziñ ôsu, nge telé de.

8. Amu jé é ne bo ayaé na bi nambe minlem mi bôt?

⁸ Yéhôva a nye’e bôt, jôm ete nje a yi na be kañe nye. Ajô te, bia yiane kôme liti bôte bia be be bia yé’é na Yéhôva a wô’ô be benya mintaé, a na a nye’e môt ase ya be be nya abui. Bia kômbô volô be na be yene Yéhôva ane “Ésaa bobenyui, a ntyi’i mejô ya minkus.” (Bs. 68:5) Éyoñe ñyé’é Bible a ye kôme wô’ôtan abim avé Yéhôva a nye’e nye, jam ete da ye nambe nye, a émiene fe a ye tu’a nye’e Yéhôva. Asu bôte béziñ, é nji bo tyi’ibi ya yene Yéhôva ane Ésaa ya nye’an, amu beésaa bap be nji wô’ô be mintaé a liti be nye’an. (2 Tim. 3:1, 3) Ajô te, éyoñe wo bo môt ayé’é, tuka’a ngôné mbamba mefulu me Yéhôva. Volô’ô bôte mia be be mia yé’é na be kôme wô’ô na, Ésaa wongane ya nye’an a yi na be bi ényiñe ya melu mese, a  na a kômbô volô be na be tôé nsôñan ôte. Ane ô vaa nalé, jam avé afe ô ne beta bo?

9-10. Bekalate bevé bia yiane belane be éyoñe bia bo bôte meyé’é?

⁹ Bela’ane “Jé Kalate Zambe a ne ye’ele bia” a “Ba’ale’e womien nye’ane Zambe été.” Tin ékôan é nga kuli bekalate bete mfa’a ya volô bia na bi nambe minleme beyé’é Bible. Tame yene ve kabetôlô ôsu ya kalate “Jé Kalate Zambe a ne ye’ele bia?”. Été bia koone biyalane ya minsili mi: Ye Zambe a nyoñe bia ngap, ye a ne njet?, Zambe a wô’ô aya éyoñe bôte be tele minju’u été?, a Ye ô ne bo mvôé Zambe? Kalate mbo’o ki, “Ba’ale’e womien nye’ane Zambe été,” a volô beyé’é Bible na be yen aval avé be ne bi mbamba ényiñ a yemete élate jab a Yéhôva éyoñ ba tôñe miñye’elane ya Kalate Zambe. To’o ô jaéya zu wo belane bekalate bete na ô ye’ele bôt, e ne mfi na ô kôme kômesan ayé’é ese, ô simesa’ane miñyiane mi môte mia nye mia yé’é.

 ¹⁰ Bi tame jô na ñyé’é Bible a nye’e nlô ajô éziñe ya kalate a nji bo asu ayé’é. Ô ne jô nye na émien a lañe kalate ate, nté mia kee ayé’é denan ôsu mi bela’ane bekalate bia te jôô be abeñ ébulu.

11. Bia yiane taté na bia ye’elan a bôt éyoñ évé, a aval avé bi ne liti ñyé’é Bible mfi ya bo nalé?

¹¹ Taté’é ayé’é a meye’elan. Éyoñ bi tooéya mbôka’a ya ayé’é, e ne mvo’é na bi bo bi taté’é a dibe de a meye’elan, bi nji yiane vañe jô’é na abui éyoñ é lôt ôsusua na bia bo de. Bia yiane kôme liti nye na nsisime Yéhôva étam ñwô ô ne volô bia na bi tu’a wô’ô Mejô me Zambe. Bobejañ béziñ be wô’ô bo be lañe’e Jacques 1:5 mfa’a ya liti môte mfi ya ye’elan; éfus éte ja jô na: “Nge môt éziñe ya be mia a jeñe fek, a sili’i Zambe.” Mvuse ya valé, be wô’ô sili na: “Aval avé bi ne sili Zambe fek?” E ne tyi’ibi na môt a yalane na a zene ya meye’elan.

12. Aval avé kalate Besam 139:2-4 a ne volô ñyé’é Bible na a bo te ko woñe ya kate Yéhôva mam me ne nye nlem?

¹² Ye’ele’e ñyé’é Bible avale ba ye’elan. Liti’i nye na Yéhôva a nye’e éyoñ a yooé nye nleme wé. Jô’ô nye na, éyoñ a ye’elan étam, a ne kate Yéhôva mam mese me ne nye nlem, to’o ma a vo’o kate môte mfe tyi’ibi. A yiane yeme na Yéhôva a yem asimesan ese ya minlem miangan. (Lañe’e Besam 139:2-4.) Ô ne fe liti nye mfi ya sili Yéhôva mvolan asu na a tyendé mbia mefulu mé, a mbia b’asimesan be ne nye nlem. Bi tame nyoñ éve’ane na, mia môte mi yé’éya ôbe nté, ve môt ate a ngenan a jeme’ abô’ô éziñe ya évuse ñyebe. A yeme na abô’ô ete e ne abé, ve a ke ôsu a nye’e mam méziñe ya été. Lebe’e nye na a kate Yéhôva jam ete meye’elan, a na a sili nye ngule ya nye’e ve mame Yéhôva fe a nye’e.​—Bs. 97:10.

13. (a) Amu jé bia yiane ji’a bañete bôte bia ye’ele Bible bisulan? (b) Jé bi ne bo asu na ñyé’é Bible a bo te wô’ôtane na a ne nneñ éyoñ a zu Aba Éjôé?

¹³ Jika’a bañete môte mia nye mia yé’é bisulan. Mame ñyé’é Bible a yen a vô’ôlô bisulan me ne nambe nye a volô nye na a yaé nsisim. Liti’i nye vidéo a ne nlô ajô na Jé j’aboban aba éjôé été? a bañete nye na a zu tabe ésulan a wo. Nge teke jam da ndeñele, jô’ô nye na ô ne zu nyoñe nye môs ésulan. Bo’o fe ô kele’ bobejañe mevale meval éyoñe wo ke bo ayé’é dé. Nalé a ye bo na môte mia nye mia yé’é a mane yemban a bobejañe ya akônda, a na a bo teke wô’ôtane na a ne nneñ éyoñ a ye zu tabe bisulan.

14. Jé é ne volô ñyé’é Bible na a yaé nsisim?

¹⁴ Nsôñane wongan ô ne na bi volô beyé’é Bible na be yaé nsisim. (Beép. 4:13) Éyoñ môt a kañese ayé’é Bible, a ne dañe taté fas aval avé mam a yé’é me ne volô nye ényiñe jé. Ve ane a tu’a ke ôsu a nye’e Yéhôva, a ne taté na a fase fe aval a ne volô bôte bevok, to’o bôte ya akônda. (Mt. 22:37-39) Jôm ete nje wo yiane fe kobô nye ajô mimveane nné ane wo yene fane ya bo de; liti’i nye na nye’e fe a ne bu’uban ava’a ya su’u ésaé ya Éjôé.

15. Aval avé bi ne volô ñyé’é Bible na a yeme kôme mejô?

¹⁵ Ye’ele’e ñyé’é Bible avale ba kôme mejô. Bi tame jô na môte wo ye’ele Bible a nto nkañete mbamba foé a ngenane te duban, éyoñ éte a kate wo na  môt éziñe ya akônda a te bo nye jam da ndeñele nye. Te tebe ngame ngume môt, ve liti’i nye melebe ya Bible me ne volô nye na a kôm ajô te. A ne tyi’i na a jamé mojañ, nge ke yene nye évôvoé été nge a lôô na jam mojañ a te bo nye da ndeñele nye abui; nsôñane wé wo yiane bo na a ‘late monyañe wé ngbwa.’ (Melebe mete ma lu’an a Matthieu 18:15.) Volô’ô ñhe nye na a kômesan mam a ye jô mojañ. Liti’i nye aval a ne belan application JW Library^®, Guide de recherche pour les Témoins de Jéhovah, a jw.org^® ndemben a yeme kôm ajô te. Nge a yé’é kôme mejô aval ete ôsusua na a duban, wônaa a ye bi mbamba bilat a bobejañe ya akônda éyoñ a ye su’ulane duban.

16. Amu jé é ne mfi na ô bañete bekañete mbamba foé befe meyé’é môé?

¹⁶ Bañete’e bekañete mbamba foé befe (nge ke njome mekônda éyoñ a ne valé) meyé’é môé. Amu jé? Ane ô vaa avale bia te mane jô yôp, bekañete mbamba foé befe be ne volô môte mia nye mia yé’é mimfa’a miziñe ya ényiñe jé womien ô vo’o tu’a kôme volô nye. Bi tame jô na môte mia nye mia yé’é Bible a nyu sika, a jaéya fe kômbô telé ve jam ete da kate nye. Jô’ô mojañ a nga dañe mbia fulu ate melu mvuse na a tame wo ke liti ayé’é éte. Melebe mojañ ate a ye ve nye me ne bo angôndô ya mfi asu dé. Nge wo ko woñe ya bo ayé’é éyoñ wo kañete a étôtôlô Kristen, jé ja kamane wo na ô jibi bo na Kristen éte nje é wulu ayé’é? Te vañe bo na ñyé’é Bible a sube mvolane bekañete befe be ne soo nye. Te vuane na nsôñane wongan ô ne na bôte bia be be bia yé’é be yaé nsisim.

17-18. Mam mevé wo yiane fas ôsusua na wo nyoñe ntyi’ane ya telé ayé’é éziñ nge momo?

¹⁷ Nge wo yene na môte mia nye mia yé’é a tyendé ki, éko éziñ ô ne sili womiene na: ‘Ye ma yiane jibi telé ayé’é éte nga?’ Ôsusua na wo nyoñe ntyi’an, wo yiane taté fas été môte mia nye mia yé’é. Da sili bôte béziñ ayab éyoñ asu na be yaé nsisim, jam ete e too ke ôbe tyi’ibi asu bôte bevok. Sili’i ñhe womiene na: ‘Éyoñ ma fombô été môte bia nye bia yé’é, ye da yené na a bo abim a ne ngule ya bo asu na a yaé nsisim?’ ‘Ye a tatéya na a ‘ba’ale’ nge ke bo mam a yé’é?’ (Mt. 28:20) Môt éziñ a ne ke a yaé ôte’ete’ ôte’etek, ve a nji yiane tebe afôla da.

¹⁸ Nge a ne ke na mia môte mi yé’éya ôbe nté, ve teke nya jame a liti na môt ate a nye’e ayé’é, wo yiane bo aya? Bi tame jô na môt a maneya yé’é “Jé Kalate Zambe a ne ye’ele bia?” ase ne meññ, éko éziñ a tatéya taté fe ayé’é kalate “Ba’ale’e womien nye’ane Zambe été,” ve azukui  den, a ngenane teke telé abo Aba Éjôé môs éziñ, to’o môse Mesimesa’ane! A wô’ô fe bo a bu’i bu’i ayé’é asu zezé mam. Nge nne ñyé’é Bible wôé a ne avale môt ete, da sili na ô kôme laan a nye. *

19. Jé ô ne bo nge da yené na môte mia nye mia yé’é a nji yene mfi ya ayé’é, ve jam avé wo yiane fe fas?

¹⁹ Ô ne taté sili nye na: ‘Éyoñe womiene wo fas, ô lôô na jé ja kamane fo’o wo na ô bo Ngaa Yéhôva?’ Ô ne tem a sô’ôya wo éyalane ji: ‘Me nji vini ayé’é Bible, ve me vo’o bo Ngaa Yéhôva môs éziñ!’ Nge é ne na mi yé’éya ôbe nté, amu jé wé beta wu nju’u na wo kee ayé’é éte ôsu? Ve nsili ôte ô ne fe volô wo na ô yem jame da kamane môte mia nye mia yé’é na a yaé nsisim nté ôse wu. Éko éziñ a ne kate wo na a ko woñe ya kañete menda menda. Éyoñ ô yemelaneya de, ô ne fe tu’a yem aval avé ô ne volô nye.

20. Aval avé kalate Mam Minlôman 13:48 a volô bia na bi yem nge bia yiane kee môt ayé’é ôsu nge momo?

²⁰ Éngôngol ajô é ne na, beyé’é Bible béziñe be ne ane b’Israëlite ya melu me nkulu mejô Ézéchiel. Tame yen avale Yéhôva a nga kobô ajô dap, a nga jô Ézéchiel na: “Ô ne be aval ane étua abeñe jia ya môt a bili mbamba tyiñ, a yeme fe bôme [mvet]; amu ba wô’ô mejô môé, ve be nji bo me.” (Éz. 33:32) Ô ne yen ayaé ya kate môte na wo zu telé ayé’é dé. Ve te vuane na “éyoñ [é li’iya] é nto étun.” (1 Bec. 7:29) A lôte na bi jañele éyoñ a bôte be nji yene mfi ya ayé’é Bible, bia yiane jeñe ba ba liti na ba nye’e Mejô me Zambe.​—Lañe’e Mam Minlôman 13:48 afebe si. *

21. Éfuse ya mbu 2020 ja jô aya, a amu jé ja yian?

²¹ Éfuse ya mbu 2020 ja ye liti bia mfi ya tu’a bo mintyetyeñe beye’ele Bible. Éfus éte ja ngôné mejô Yésus a nga jô beyé’é bé ékôan ôsu a nga bo mvuse ñwômane miñwuane wé nkôle Galilée; a nga jô be na: “Ajô te kelan, mi bo [bôte] . . .  beyé’é, a baptizô be.”​—Mt. 28:19.