1. Amu jé Abraham a mbe a yiane ke ôsu a tabe ndi na a ye bi mon?

 YÉHÔVA a nga ka’ale mvôé jé Abraham na meyoñe mese ya si ma ye yen ébotan a zene ya mvoñe bôte jé. (Mett. 15:5; 22:18) Amu Abraham a mbe a bili ngule mbunane be Zambe, a mbe a too ndi na ngaka’a Zambe a nga bo nye ja ye tôéban. Ve akusa bo nalé, Abraham a mbe a ntoo mimbu 100 minga wé Sara ki mimbu 90 teke mon. (Mett. 21:1-7) Akusa bo nalé Kalate Zambe a jô na: “[Abraham] a mbe a too ndi, a buni’i na a ne bo ésa ya abui meyoñ . . . a nga buni de amu é mbe njôan.” (Rom. 4:18) A wo yeme na ngaka’a Abraham a mbe a too je ndi é nga su’ulane tôéban. A nga su’ulane bo ésa Isaac, mon a nga ju’u yange. Amu jé Abraham a nga tabe ndi na Yéhôva a ye tôé ngaka’a jé?

2. Amu jé Abraham a mbe a too ndi na Yéhôva a ye tôé ngaka’a a nga bo nye?

² Mbôle Abraham a mbe a bili ngul élat a Yéhôva, a mbe “a too nya ndii na jôme Zambe a nga kak” ja ye tôéban. (Rom. 4:21) Yéhôva a nga wô’ô Abraham mvaé a loone nye na zôsôa môt amu mbunane wé. (Jacq. 2:23) Avale kalate Beromain 4:18 a liti, Abraham a mbe a bili mbunan a ndi nlem. Éyoñe ji, bi tame zu kobô ajô ya kalate Beromain kebetôlô 5 asu na bi yeme jame nlômane Paul wo jô a lat a ndi nlem.

3. Jam avé Paul a kate bia a lat a ndi nlem?

³ Paul a kate bia amu jé bi ne tabe ndi na “ndi nlem é ne  teke samele.” (Rom. 5:5) A volô fe bia na bi yem aval avé ndi nleme jangan é ne tu’a bo ngul. Nté bia zu ke ôsu a la’ase mejô me Paul bia koone me kalate Beromain 5:1-5, tame ve’ele simesan aval avé ndi nleme jôé ya melu ma zu é nga tu’a bo ngul ane éyoñ é nga lôt. Ayé’é di da zu fe volô wo na ô yem aval avé ô ne bo na ndi nleme jôé ya melu ma zu é tu’a bo ngul a dañ abim é ne den. Bi tame taté zu yene mbamba ndi nleme Paul a jô nye na a ne teke samele.

4. Kalate Beromain 5:1, 2 a kobô ajô jé?

⁴ Lañe’e Beromain 5:1, 2. Paul a nga tili ékôane bekristene ya Rome mejô bia koone me éfus éte. Bobejañe ya ékôane bekristen éte be nga yé’é abui mame a lat a Yéhôva ba Yésus, be nga buni mame mete ane be nga tyi’i na ba bo bekristen. Zambe a nga su’ulane loone be “zôsô amu mbunane” wop, a bo na be bo miñwo’one mié a zene ya mfufube nsisim. Nalé a nga bo na be bem ôsimesane wop ma’ane map a na be tabe ndi na ngaka’a Zambe a nga bo ja ye tôéban.

5. Ndi nleme fé miñwo’one mi bili?

⁵ Paul a nga su’ulane tili miñwo’one ya Éphèse a kobô be ajô ya ndi nleme Zambe a nga ve be. Ba ye bi “élik é ne asu mimfufup.” (Éphé. 1:18) Paul a nga kate fe bekristene ya Colosse vôme ba ye bi ma’ane map. A nga loone je na “ndi minlem é ne mia mba’alane yôp été.” (Col. 1:4, 5) Ndi nleme bekristene be ne miñwo’on é ne na, ba ye wômô a ke nyiñe nnôm éto yôp été, vôme ba ye jôé nsamba a Krist.—1 Thes. 4:13-17; Nlitan 20:6.

6. Jé ñwo’on éziñ ô nga jô a lat a ndi nleme jé?

⁶ Bekristene be ne miñwo’one ba nyane ndi nleme jap. Wua ya bebe Mojañe Frederick Franz a nga jô mejô ma me so’o nye nlem été mbu 1991: “Ndi nleme jangan é ne été, a môt ase ya be bia, miñwo’one 144 000 a ye bi ma’ane Zambe  a nga ka’ale nye. Ma’ane bia ye bi ma ye dañe biôme bise bi bili den.” “[Bia] ke ôsu a nyane ndi nleme jangane nya abuii. . . . Nté bia ke ôsu a yange je, nté ôte ôse fe nleme wongan ô ne njalan a mvean akiba amu mbamba ndi nlem ate. É ne jôme ja dañe mfi a lôte jôm ése bi ne yange, to’o da sili na bi yange million mimbu. Ma tu’a nyane ndi nlem éte den a lôt avale me mbe me nyane’e je melu mvus.”

7-8. Ndi nleme fé abui bebo bisaé be Yéhôva be bili? (Beromain 8:20, 21)

⁷ Abui bôte da kañe Yéhôva dene da bili ki avale ndi nleme da. Abraham a mbe a bili ndi nleme ya—nyiñe nnôm éto si va Éjôé Zambe si. (Héb. 11:8-10, 13) Paul a nga kobô ajô ya bibotane bôte be bili ndi nlem éte ba ye bi. (Lañe’e Beromain 8:20, 21.) Éyoñ ôsu ô nga taté wô’ô bengaka’a Kalate Zambe a bo asu melu ma zu, jé é nga dañe nambe wo? Ye nlem ô mbe wo njalan a mevak éyoñ ô nga wô’ô na bia ye bo ne seleñ teke fe metyi ya abé, a kôlô éto belo ya abé? Nge ke na, ye ô nga ye wu a mevak éyoñ ô nga wô’ô na bôte bôé be nga mane wu ba ye beta nyiñe Paradis si va? A zene ya mbamba ndi nleme Zambe a nga ve bia, ô ne bi angôndô ya abui bibotane melu ma zu.

⁸ To’o bia ye bu’uban a ényiñe yôp nge ki si va, bi bili mbamba ndi nlem a ve bia beamu ya vak. A bi ne tu’a yemete ndi nleme jangan éte. Jame Paul a nga tili mvuse ya valé da liti bia avale bi ne bo de. Bi tame zu yene jam a nga jô a lat a ndi nleme jangan. Nalé a ye volô bia na bi tu’a tabe ndi na ndi nleme éte ja ye tu’a bo ngul a na ja ye ke ve’ele samele bia.

9-10. Aval éve’ela Paul ja liti, jé é ne kui bekristene bese? (Beromain 5:3, 4) (Fombô’ô fe befôtô.)

⁹ Lañe’e Beromain 5:3, 4. Paul a nga jô na minju’u bia tôbane mie mi ne bo na ndi nleme jangan é tu’a bo ngul. Jam éte é ne bo na bi ku avem. Ve nya ajôô a ne na benya beyé’é be Yésus bese be ne tôbane  minjuk. Bi tame zu kobô ajô Paul. A nga jô bekristene ya Thessalonique na: “Éyoñe bi mbe a mia, bi nga jaé kate mia na, mia ye tôban étibila’a. Avale miabebiene mia yeme na é nga bobane nalé.” (1 Thess. 3:4) A nga tili ki bekristene ya Corinthe na: “A bobejañ, bia ye ke solé mia minju’u bi nga tôbane mie. . . mi nga lôte bia ngul aval é mbe na bi nga ko woñ asu binyiñe biangan.”—2 Cor. 1:8; 11:23-27.

¹⁰ Bekristene ya éyoñe ji fe ba yiane tabe nkômesane ya tôbane bitibila’a mevale meva. (2 Tim. 3:12) Ye wo fe wo tôbane bitibila’a amu wo buni Yésus a amu ô nga tyi’i na wo tôñe nye? Bemvôé bôé a bivuvumane biôé bi nga yiane kpwe’ele wo, nge ki wosane wo. Éko éziñe masa wôé nge ki bôte ya nda bisaé jôé be nga tibili wo amu ô nga bene bo mvôl. (Héb. 13:18) Ye bijôé bi nga tibili wo amu wo kañete bôte bevo’o ndi nleme jôé? To’o bia tôban avale bitibila’a avé, paul a jô na bia yiane bo mevak. Amu jé?

11. Amu jé bia yiane nyoñe ntyi’ane ya jibi avale minjuk ése?

¹¹ Bi ne bo meva’a to’o éyoñe bia tôbane minjuk amu bia yeme na minju’u mite mi ne bo bia na bi bi mbamba fulu éziñ. Avale kalate Beromain 5:3 a jô, “minju’u mia volô bia na bi bo mbane ya jibi.” Mbôle bekristene bese ba ye tôbane étibila’a, ajô te bekristene bese ba yiane bi fulu ôjibi. Bia yiane tabe nkômesane ya jibi fatane minjuk ése é ne jimbi bia. Bia ye bi ma’ane mangane vengevenge ve nge bia jibi minjuk a ke ôsu a kañe Yéhôva. Bi nji kômbô bo ane bôte Yésus a mbe a simesan éyoñ a mbe a kobô ajô ya mefese me nga ku si mekok. Be nga kañese mejô me Zambe a mevak mese, ve “nné ane [be nga] tôbane mewosan a étibila’a” be nga sili mo si. (Matt. 13:5, 6, 20, 21) É ne été na bitibila’a a mewosane bi nji bo jame mevak, ve bia bi abui bibotan éyoñe bia jibi a ke ôsu a bo Yéhôva ésaé. Aval avé?

12. Bibotane bivé bia bi éyoñe bia jibi minjuk?

¹² Ñyé’é Jacques a nga kôme liti bibotane bia bi éyoñe bia jibi minjuk. A nga tili na: “Jôka’ané mbane ya jibi ô sondô ésaé jé ése, ndembene mi ne bo ngumba a bo mame mese mvo’é mimfa’a mise, teke jembane jôm éziñ.” (Jacq. 1:2-4) Jacques a kobô ajô fulu mbane ya jibi ane nge é bili ésaé éziñe ja yiane bo. Ésaé évé mbane ya jibi wo yiane ñhe bo? Ô ne volô bia na bi bi mbamba mefulu mefe aval ane ôjibi, mbunan a na bi tabe ndi a Zambe. Ve bia bu’ubane fe mbamba jame mfe éyoñe bia jibi minjuk.

13-14. Jé bia bi éyoñe bi ne mbane ya jibi, a nja ôvé ô ne zañe ndi nleme a ôjibi? (Beromain 5:4)

¹³ Lañe’e Beromain 5:4. Paul a liti fe na éyoñe bi ne mbane ya jibi, bia bo “avale môte Zambe a yene mvaé.” Ôjibi wongane wo bo na bi yené mvaé mise me Yéhôva. Nalé a nji tinane na Yéhôva a ne mevak éyoñe wo tôbane minjuk. Wo wo ve Zambe nlem avak, sa ke minju’u wo tôbane mie. Ôjibi wôé ñwô wo bo na ô bo avale môte Zambe a yene mvaé. Ngo’o abime beta ébotane te!—Bsa. 5:12.

¹⁴ Te vuane na Abraham a nga tôbane minjuk a yené mvaé mise me Yéhôva. Abraham a nga bo mvôé Yéhôva a lañebane zôsô. (Mett. 15:6; Rom. 4:13, 22) Bia fe bi ne bo avale da. Yéhôva a nye’e ki bia amu abim ésaé bia bo nye nge ke amu vôme bia bo nye ésaé. Ve a wô’ô bia mvaé éyoñe bia ke ôsu a wulu ba’aba’a a nye to’o éyoñe bia tôbane minjuk. To’o bi ne ôkala ôvé, to’o bi tele aval été évé, to’o bi  bili abime ngul avé, bia bese bi ne ke ôsu a jibi minju’u bi tele ne bip. Ye wo tôbane njuk éziñ éyoñe ji, a ye wo ke fo’o ôsu a wulu ba’aba’a a Yéhôva akusa bo njuk ôte? Nge é ne nalé, yeme’e na wo ve Yéhôva nlem avak. Éyoñe bia yemelane na Yéhôva a wô’ô bia mvaé, nalé a ne volô bia nya abuii. A nalé a ne fe yemete ndi nleme jangan.

15. Jam avé afe Paul a nga jô, a amu jé jam éte é ne bo na bôte béziñe be vembe?

¹⁵ Avale Paul a nga liti, Yéhôva a wô’ô bia mvaé éyoñe bia ke ôsu a wulu ba’aba’a a nye a jibi minjuk. Yene’e jame Paul a jô mvuse ya valé: “Avale môte Zambe a yene mvaé ki, da volô bia na bi bi ndi nlem, a ndi nlem é ne teke samele.” (Rom. 5:4, 5) Mejô mete me ne bo na bôte béziñe be vembe. Amu jé? Amu bi ndôme yene kalate Beromain 5:2 na Paul a nga taté jô na bekristene ya Rome be mbe be bili ndi nlem, “ndi nleme ya étôto’o Zambe.” Ajô te môt éziñ a ne sili émiene na: ‘Nge bekristene bete be mbe be mbili ndi nlem, amu jé Paul a beta kobô be ajô ndi nlem?’

16. Jé ja bo na ndi nlem é tu’a bo ngul? (Fombô’ô fe befôtô.)

¹⁶ Bi ne kôme wô’ô jame Paul a mbe a kômbô’ô jô éyoñe bia ba’ale na ndi nlem é ne jôm é ne tu’a bo ngul. Bi tame nyoñe mon éve’an: Ye ô ngenan ô simesa’an éyoñe ôsu be nga kobô wo ajô mbamba ndi nlem a ne Kalate Zambe? Éyoñ éte, ô mbe ô yiane simesane na ngaka’a ya nyiñe nnôm éto e Paradis si va é ne angôndô ya abeñe ve ô nji tu’a tabe ndi na ja ye tôéban. Ve nté ô nga ke ôsu a yeme Yéhôva a bengaka’a bé be ne Kalate Zambe été, ô nga kui na ô tu’a tabe ndi na ngaka’a éte ja ye tôéban.

17. Aval avé ndi nleme jôé ja ke ôsu a bo ngule to’o ô maneya ve womiene ngumba be Zambe a duban?

¹⁷ To’o éyoñ ô maneya ve womiene ngumba  be Yéhôva a duban, ndi nleme jôé ja ke ôsu a yaé nté wo ke ôsu a yeme Yéhôva a tu’a nye’e nye. Nalé a nga bo na ô tu’a tabe ndi a bengaka’a bé. (Héb. 5:13–6:1) Éko éziñ ô nga kôme wô’ôtan ane mejô bia koone me kalate Beromain 5:2-4 ma nambe wo. Ô nga tôbane minju’u mevale meva, ve ô nga jibi mie a ô nga wô’ôtane na Yéhôva a wô’ô wo mvaé. Mbôle wo yeme na Yéhôva a nye’e wo, nalé a volô wo na ô tu’a tabe ndi na a ye ve wo mbamba be mam a nga ka’ale. Ndi nleme jôé é nga tu’a bo ngul a lôt aval é mbe atata’a. Ndi nlem éte é ntoo vevee asu dôé a wo nyane je nya abuii. Ja nambe fe wo nya abuii. Ja nambe mame mese ya ényiñe jôé, avale wo nyiñ a nda bôte jôé, mintyi’ane wo nyoñ, to’o avale wo belan éyoñe jôé.

18. Ngaka’a fé Yéhôva a bo bia?

¹⁸ Paul a beta kô’ôlane jam afe é ne nya mfii a lat a ndi nlem wo bi éyoñ ô maneya yené mvaé mise me Zambe. A bôône wo nleme si na ndi nleme jôé ja ye tôéban. Amu jé bi ne tabe mejô mete ndi? Paul a nga tili bekristene mejô ma a ngule ya mfufube nsisim: “Ndi nlem é ne teke samele; amu nye’ane Zambe ô nga sôébane fo’o bia minlem été a zene ya mfufube nsisim, nnye ate a nga vebane be bia.” (Rom. 5:5) Ô bili beamu bese ya tabe ndi na ndi nleme jôé ja ye tôéban.

19. Jé ô nji yiane vuan a lat a ndi nleme jôé?

¹⁹ Tame ve’ele simesane ngaka’a Yéhôva a nga bo Abraham a avale Zambe a nga wô’ô nye mvaé a nyoñe nye ane mvôé Jé. Abraham a nji tabe Zambe ndi zezé. Kalate Zambe a jô na: “Éyoñ Abraham a litiya ôjibi, a nga bi ngaka’a éte.” (Héb. 6:15; 11:9, 18; Rom. 4:20-22) Abraham a nji ve’ele same. Ajô te, ô ne tabe ndi na nge wo ke ôsu a wulu ba’aba’a a Yéhôva, wo ye bi ma’ane môé. Ô bili abui beamu ya vak, amu na ndi nleme jôé é ne vevee, a teke éyoñ éziñe ja ye samele wo! (Rom. 12:12) Paul a nga tili na: “Ngo’o nge Zambe a ve ndi nlem a jalé mia a mevak a mvo’é ése amu ndi mia futi be nye, asu na ndi nleme jenan é fuluku a zene ya ngule ya mfufube nsisim.”—Rom. 15:13.