TEKE bisô na wo nyane mbamba be mame Yéhôva a ve wo, a na wo ve nye akiba amu a nga ve wo fili ya top avale wo ye bu’ubane me. Kalate Zambe a jô na meyok fe me ne dase da so be Zambe, jôme te nje a jô na: “Vin ja ve nleme môt avak, . . . A bidi bia ve nleme môt ngu.” (Éc. 10:19; Bsa. 104:15) Ve ô yianeya yene na bôte béziñe ba nyu meyok aval é nji yian. Nde fe si se meku’u menyin, bôte be bili asimesane mevale meva a lat a ñyuane meyok. Nde jé é ne volô bekristene na be nyoñe mbamba mintyi’an a lat a ñyuane meyok?

Éyoñe bia nyoñe mintyi’ane bia yiane tôñ ôsimesane Zambe sa ke wu bôte ba bômane bia, a nalé a ye so bia abui mevak ényiñe jangan.

Éko éziñ ô yianeya yene na abui bevôme abui bôte da nyu meyok a lôte nné. Bôte béziñe ba nyu meyok asu na be bo ôsesa. Bevo’o ki ba nyu amu ba simesane na me ne volô be na be vuane minju’u miap. Bevôme béziñe bôte abui ba simesane na éyoñe môt a nyu abui meyok, nalé a liti na a ntoo étôtôlô nge ki na a ne ngungule môt.

Bekristene ba bu’ubane mbamba melebe ma so be Nté wop a nye’e be. A kate bia minju’u bi ne tôbane mie éyoñe bia nyu meyok mbia ñyuan. Kalate Minkana 23:29-35 a kate été môt a ne tebe éyoñe a maneya nyu meyok mbia ñyuan a minju’u miziñ a ne tôbane mie. a Daniel, mvendé éziñe ya Europe ja simesan aval ényiñ a mbe a nyiñi’i ôsusua na a yeme benya mejôô. A jô na: “Me mbe me nya’a meyok aval é nji yian a nalé a nga bo na me nyoñe mbia mintyi’an a na me tôban abui minjuk. Azukui den éyoñe ma simesane mame mete, nlem ô ne ma angôndô ya abé.”

Aval avé bi ne nyoñe mbamba mintyi’an a lat a ñyuane meyok, a sa’ale minju’u mbia ñyuane meyok a ne soo mie? Bia ye kui na bi bo de nge bia tyi’i na bia nyoñe mintyi’ane mia lu’an a ôsimesane Zambe.

Bi tame zu yene mame Kalate Zambe a jô a lat a meyok, a mame méziñe ma tindi bôte na be nyu meyok.

Kalate Zambe a tyili ki ñyuane meyok. A jô na meyok me ne ve môte nlem avak. Kalate Zambe a jô fe na: “Ja’a fembé jôé a mevak, a nyu vin wôé a meva’a nlem.” (Eccl. 9:7) Yésus a nga nyu meyok biyoñe biziñ, a bitôtôlô bebo bisaé bi Yéhôva biziñe fe bi mbe bi nya’a meyok.—Matt. 26:27-29; Luc 7:34; 1 Tim. 5:23.

Ve Kalate Zambe a kôme liti ne fômelé na nsela’ane a ne zañe ñyuane bone meyok a ñso’one meyok. A jô teke buti anyu ékume na: “Te keané ôsu a vibane meyok.” (Éphé. 5:18) A jô fe na, “beso’o meyok . . . ba ye ke nyoñeban Éjôé Zambe.” (1 Cor. 6:10) Ôwé, Yéhôva a kôme tyili mbia ñyuane meyok a nso’one meyok. Bi nji bo mam avale bôte ba bômane bia ba bo, bia bo mame ma ve nleme Zambe avak.

Bôte béziñe ba yene na be ne nyu abui meyok ve teke bili. Jam éte é ne angôndô ya abé. Kalate Zambe a liti ne sañesañe na befam (nge ke binga) be ne “belo ya nyuane vin abui,” be ne bo mbia minsem a ndaman élate jap a Yéhôva. (Tite 2:3; Mink. 20:1) Yésus  a nga kôme jô na “mbia nyuan” a ne bo na môt a bo te ke nyiine mfefé émo. (Luc 21:34-36) Nde jé é ne volô kristene na é sa’ale mbia ñyuane meyok?

Éyoñe bia nyoñe mintyi’an a lat a ñyuane meyok, bi nji yiane jeñe na bi vu bôte ya vôme bi too. Bekristene ba jeñe na avale ba di a avale ba nyu é ve Yéhôva nlem avak. Kalate Zambe a lebe bia na: ‘Nge bia di, nge nyu, nge bo jôm éziñ éfe, bia yiane bo mame mese asu duma Zambe.’ (1 Cor. 10:31) Bi tame zu yene minsili miziñ a miñye’elane miziñe ya Kalate Zambe:

Ye ma nyu meyok amu ma kômbô vu bôte bevok? Kalate Nkôlan 23:2 a jô na: “Te tôñ ékôane bôt.” Éfus éte, Yéhôva a jô bone be Israël na be nji yiane vu bôte ya meyoñe ma kañe ki nye. Melebe mete ma fombô fe bekristene ya melu ma. Nge bia kañese na bôte bevok mbe be mé ôsimesane wongan a lat a ñyuane meyok, bi ne su’ulane lume Yéhôva mvus a tyame memvinda mé.—Rom. 12:2.

Ye ma nyu meyok amu ma kômbô liti na me ne ngul? E metume méziñ, abui bôte da nyu meyok mbia ñyuan a teke môt éziñ a yene na jam éte é ne abé. (1 P. 4:3) Ve kalate 1 Becorinthien 16:13 a jô na: “Taba’ané vevee, teba’ané ne bip mbunan été, bo’ané mame nya mboone, bo’ané ngul.” E nya ajôô, ye meyok me ne fo’o kôme volô môte na a tu’a bo ngul? Teke jôm, ve me ne viane bo nye na a kate fase mvo’é, na a bi mbia be asimesan a tindi nye na a bo mbia be mam. Ajô te, mbia ñyuane meyok a nji liti na môte a ne ngul, a viane liti na môt a ne akut. Kalate Ésaïe 28:7 a liti na môt a tôñesane meyok a ke a ndembe a tyabetan.

Nya ngul a so be Yéhôva, a volô fe bia na bi tabe vevee, a tebe ne bip mbunan été. (Bsa. 18:32) Kristen é ne kui na é tabe vevee éyoñe ja nyoñe mintyi’ane mia volô nye na a bo teke ndaman élate jé a Yéhôva. Éyoñe Yésus a mbe si va, a nga liti na a bili ngul élat a Yéhôva. A abui bôt é nga semé nye amu a mbe ayok a bo’o fe mame me ne zôsô.

Ye ma nyu meyok asu na me vuane minju’u miam? Ntili besam a nga tili a ngule  ya mfufube nsisime na: “Abui minsimesan é ne me nlem été. Mimvolane minleme miôé [Yéhôva] mia ve nleme wom avak.” (Bsa. 94:19) Nge jam éziñe da tyelé wo nleme yôp, jeñe’e mvolane be Yéhôva sake élaé meyok. Nalé a tinane na wo yiane ye’elane Yéhôva mban éyoñe nlem ô tyele wo yôp. Nde fe abui bôt é nga yene na é ne angôndô ya mfi ya sili étôtôlô kristene ya ékôane Yéhôva melep. Éyoñe bia nyu meyok asu na bi vuane minju’u miangan, nalé a ne bo na môt a jañele mbamba mfasan a na a kate kui na a nyoñe ntyi’ane ya bo jam é ne zôsô. (Ôsée 4:11) Daniel bia te jô nye yôp a meme na: “Nlem ô mbe ô tyele ma yôp a me mbe me va’a mamiene bijô. Me mbe me nya’a meyok asu na me vuane minju’u miam. Ve minju’u miame mi nga tu’a nen, me nga jañele bemvôé bam a éjijine jam.” Nde jé é nga su’ulane volô Daniel? A jô na: “Me nga su’ulane yene na Yéhôva nnye a ne volô ma sake meyok. Me nga kui na me dañe minju’u miam a mvolane Yéhôva.” Nya ajôô a ne na, Yéhôva a ne valé éyoñ ése asu na a volô bia, to’o da yené ve ane bi vo’o beta tyendé.—Philip. 4:6, 7; 1 P. 5:7.

Nge wo yi na ô yeme nge wo yiane bo mintyendane miziñ a lat a abime meyok wo nyu, sili’i womiene minsili mi: ‘Ye môt éziñe ya nda bôte jame nge ke mvôé jam éziñ é nga kate ma na nlem ô tyele nye yôp éyoñ a yen avale ma nyu meyok?’ Nge é ne nalé, yeme’e na éko éziñ ô tatéya na wo nyu mbia ñyuane womiene teke yem. ‘Ye me nga nyu a lôt abime me mbe me nya’a?’ Nge éyalane ya nsili ôte é ne ôwé, nalé a ne tinane na, ô to’éya abo dulu da ke wo zen éte to’o ô ngenane teke bo ôlo meyok. ‘Ye ma yen ayaé ya lôte bone melu nge ayap éyoñe teke nambe meyok?’ Nge é ne nalé yeme’e na ñyuane meyok ô ntoo wo nyule nyule nge ki ôkon. Éko éziñ é ne sili na ô ke yene bedokita asu na be volô wo na ô dañe nju’u ôte.

Mbôle ñyuane meyok ô ne soo abui minjuk, bekristene béziñe be nga tyi’i na ba ye nambe atoé meyok. Bôte bevo’o ki be ne tyi’i na ba nyu ki meyok amu ba wô’ô me abé anyu. Nge môt mia nye mia kui a nyoñ  avale ntyi’an éte, ô ne liti na ô ne mbamba nlem a na wo semé ntyi’ane wé éyoñe wo bo te ve nye bijô.

Éko éziñ ô nga yene na é ne mfi na ô nyoñe mintyi’ane miziñ. Kristen é ne tyik abime meyo’o jé bo é nya’a. É ne fe tyik abime biyoñe jé bo é nya’ak, éko éziñ é ne jô na jé bo é nya’a éyoñe jia sondô nge ke na jé bo é nya’a bone meyok éyoñe ja di. Bôte bevo’o be nga tyi’i na ba ye bo be nya’a fo’o ve fatane meyok jia, aval ane wone nge bia, ve teke nyu meyo’o me ne ényane nge fulane befatane meyok, be nya’a ki abime da yian. Éyoñe môt a maneya nyoñe mintyi’ane miziñ a lat a ñyuane meyok, nalé a ye volô nye na a semé mie tyi’ibi. Éyoñ étôtôlô kristene ja te nyoñe ntyi’an éziñ a lat a ñyuane meyok, é nji yiane ko jôme bôte bevo’o ba ye jô woñ. Ja yiane kôme semé mintyi’ane mite.

Éyoñe bia nyoñe mintyi’an a lat a ñyuane meyok, bia yiane fe simesan avale bôte bevo’o ba wô’ôtan. Kalate Beromain 14:21 a jô na: “É ne mvaé ya bo te di tit, nge nyu woon, nge bo jôm éziñ é ne bo na monyoñ a kolé ôbak.” Nde aval avé bi ne tôñe melebe mete? Bi ne de bo éyoñe bia nye’e bobejañ a besita. Nge wo yene na môt éziñ a ne kolé ôbak éyoñe wo nyu meyok, nga nye’an ô ne tindi wo na ô bo teke nyu? Éyoñe wo bo nalé wo liti na wo nye’e bôte bevok, na wo semé be a na miñyiane miap mmie wo télé ôsu, sa ke émiôé.—1 Cor. 10:24.

Nge é ne ki na bijôé bi teléya metiñe méziñ a lat a ñyuane meyok, kristene ja yiane tôñe metiñe mete. Metiñe mete me ne kat ôkala môt a ne taté na a nyu meyok, nge tyili môte meyok éyoñ a zu wulu bibi’iti nge éyoñ a zu belane beminsini béziñ.—Rom. 13:1-5.

Yéhôva a nga ve bia fili ya bu’uban abui bedas a nga ve bia. Nalé a tinane na bi ne fili ya tobe jôme bia ye di a jôme bia ye nyu. Mintyi’ane miangane mi liti’i ke ja’ate na bia nyane fili éte a belane je na bi ve Ésa wongane ya yôp été nlem avak.