1-2. (a) Amu jé abui bôt da kate tabe ndi a bôte be bili abim éjôé éziñ? (b) Jé bia zu yen ayé’é di?

 DEN, abui bôte da yen ayaé ya semé bôte be bili abim éjôé éziñ. Be nga yene na bijôé a metiñe bijôé bite bia telé bia dañe mvamane minkukum a mimfañe mi bôt, teke ke dañe volô minzôzoé. Kalate Zambe a nga kôme jô na: “Môte wua a jôô môt mfe njôane ya ndamane nye.” (Éc. 8:9) Nde fe na, betebe ôsu ya menda me Zambe ba bo mbia be mam. Nalé a nga bo na, bôte béziñ be lume Zambe mvus. Ajô te, éyoñe môt a kañese ayé’é ya Bible, bia yiane volô nye na a tabe ndi a Yéhôva a ba a nga ve abim éjôé éziñ si va.

² Sake beyé’é Bible étam mbe ba yiane yé’é na ba tabe ndi a Yéhôva a ékôane jé. To’o bia bi boya Yéhôva ésaé abui mimbu, bi nji yiane vuane na mimboone mi mam mi Yéhôva mi ne zôsôô kom ése. Biyoñ biziñ, bia tôbane mam ma telé mbunane wongan meve’ele été. Ayé’é di, bia zu yene mam melal me ne telé mbunane wongan meve’ele été: (1) éyoñ bia lañe minkañete miziñe ya Bible, (2) éyoñ ékôane Yéhôva ja ve bia miñye’elan miziñ, a (3) éyoñ bii tôbane minju’u melu ma zu.

3. Aval avé minkañete miziñe ya Bible mi ne telé mbunane wongan meve’ele été?

 ³ Nté bia lañe Kalate Zambe, bi ne kam éyoñ bia yen mintyi’ane Yéhôva a nga nyoñ a lat a bebo bisaé bé béziñ,  a sili biabebien amu jé a nga nyoñ avale mintyi’an ete. Éve’an é ne na, kalate Nlañane bôt a liti na Yéhôva a nga jô na be wôé mone Israëlite éziñ amu a nga vu to’é nja’a môse Sabbat. Ve mintete mimbu mvuse ya valé, kalate 2 Samuel a liti na Yéhôva a nga jamé njô bôte David éyoñ a nga bo mejian, a wôé môt. (Nb. 15:32, 35; 2 Sa. 12:9, 13) Bi ne sili biabebiene na, ‘Amu jé Yéhôva a nga jamé David éyoñ a nga bo mejian a wôé môt, ve a nga jô na be wôé môt a nga to’é nja’a môse Sabbat a too ke na nseme wé wo yené zezé éyoñ bia ve’e wô a mi mi David?’ Asu na bi bi éyalane ya nsili ôte, bia zu yene mame melal bi nji yiane vuan nté bia lañe Bible.

4. Aval avé Metata’a 18:20, 21 a Deutéronome 10:17 ba yemete ndi nleme jangan mintyi’ane mejô mi Yéhôva?

⁴ Bible a ne teke kate bia éyoñ ése mam ma bômane minkañete miziñ. Éve’an é ne na, bia yeme na David a nga jôban mbia be mam a nga bo nya njôbane. (Bs. 51:2-4) Ve môt a nga tyam atiñ a lat a môse Sabbat a mbe avale môt avé? Ye a nga sili njaman asu jam a nga bo? Ye a mbe a tameya tyam metiñe me Yéhôva môs éziñ? Ye a nga bene vô’ôlô melebe méziñ be nga ve nye melu mvus? Bible a nji bia de kat. Ve jam bi ne tabe de ndi e ne na Yéhôva a ne “zôsô a te mbia jam.” (Dt. 32:4) Éyoñ a nyoñe ntyi’an a lat a ajô éziñ, a bili ñyeman ôse a lat a ajô ete. A nji bo ane bone be bôt, mbe bete be wô’ô jô’é na mam bôte ba jô, ôbangam, nge ke mam mefe me joñôlô be éyoñ ba kômbô nyoñe ntyi’an éziñ. (Lañe’e Metata’a 18:20, 21; Deutéronome 10:17.) Éyoñ bia kôme yeme Yéhôva a memvinda mé, bia tu’a tabe ndi a mintyi’ane mejô mié. To’o éyoñ nkañete éziñe ya Bible wo bo na bi sili biabebien minsili bia kate bi biyalan éyoñe ji, abime mam bia yem a lat a Yéhôva da yian asu na bi tabe ndi na “a ne zôsô mezene mé mese.”​—Bs. 145:17.

5. Aval avé metyi ya abé bi be’e me ne bo na bi kate bi mbamba ñyenane mam? (Fombô’ô nka’ale ô ne na “ Metyi ya abé ma wosane zôsôô ntyi’ane mejô.”)

⁵ Metyi ya abé ma bo na bi kate tyi’i mam zôsôô éyoñ ése. Mbôle Yéhôva a  nga té bia éve’ela jé, bia nye’e bi yene’e be tyi’i bôte mejô zôsôô été. (Met. 1:26) Ve mbôle bi be’e metyi ya abé, bi ne bo te bi mbamba ñyenane mam to’o éyoñ bia simesane na bia yem mam mese ma bôman ajô éziñ. Tame simesan avale Jonas a nga wô’ô abé éyoñ Yéhôva a nga tyi’i na a mvamane bôte ya Ninive. (Jonas 3:10–4:1) Ve asu’ulan e mbe aya? Bôte ya Ninive e lôt 120 000 be nga jôban a bi ényiñ! Nde, za a mbe a yiane sôane ñyenane mam wé? Jonas, sake Yéhôva.

6. Amu jé Yéhôva a nji bo ntindane ya kate bia amu jé a nyoñe mintyi’ane mié?

⁶ Yéhôva a nji bo ntindane ya kate bia amu jé a nyoñ mintyi’ane mié. E ne été na Yéhôva a nga kañese na bebo bisaé bé béziñe ya melu mvus be kate nye avale ba yene mintyi’ane miziñ a nga nyoñ, nge ke mi a mbe a bili nsôñane ya nyoñ. (Met. 18:25; Jonas 4:2, 3) E nga kui fe biyoñe biziñe na a kate be amu jé a zu nyoñe ntyi’an éziñ. (Jonas 4:10, 11) Ve to’o nalé, Yéhôva a nji bo ntindane ya kate bia amu jé a bo jame si jame ka. Mbôle a ne Nté wongan, a bili ki na a sili bia ôva’a ngul asu na a bo jam éziñ.​—És. 40:13, 14; 55:9.

7. Nju’u ôvé bi ne tôbane wô, a amu jé?

⁷ Bia kañese fo’o a nleme wongan ôse na mam mese Yéhôva a bo me ne zôsôô. Ve bi ne yen ayaé ya tabe ndi a bôte a nga telé si va na be wulu ékôane jé. Bi ne sili biabebien nge bôte be tele bia ôsu ba tôñe fo’o memvinda me Yéhôva, a nge ba tôñe ki memvinda bebien be nga té. Éko éziñ, bôte béziñ be nga bi avale ôsimesan ete melu mvus. Tame simesan bôte bia te jôô be  abeñe lale. Évuvumane môt a nga tyam atiñe ya môse Sabbat é mbe ve sili ébien nge Moïse a nga sili fo’o Yéhôva melep ôsusua na a jô na be wôé évuvumane jé. Mvôé Urie, é mbe ve jô ébiene na David a nga belan éjôé jé asu na a sa’ale fonos é mbe é yiane nye éyoñ a nga bo mejian a minga Urie, mone Héthien. Nya ajôô a ne na, bi vo’o jô na bi too ndi a Yéhôva nge bi nji tabe ndi a bôt a nga telé bia ôsu, amu émien a too be ndi.

8. Aval avé jam bia lañe Mam minlôman 16:4, 5 da funane jam da boban akônda Bekristen den?

⁸ Melu ma, Yéhôva a wulu ngab ékôane jé ya si va a zene ya ôlo ô ne mewôk a fek. (Mt. 24:45) Aval ane tin ékôane ya ntete mimbu ôsu, ôlo ô ne mewôk a fek wo wulu bebo bisaé be Yéhôva ya si se meku’u menyin, a wo ve bemvendé melep. (Lañe’e Mam minlôman 16:4, 5.) Bemvendé ki ba véé mise na be tôñe melebe mete mekônda. Bia liti na bi too ndi a mimboane mi mam mi Yéhôva éyoñ bia tôñe melep ékôane jé a bemvendé ba ve bia.

9. Éyoñ évé bi ne yen ayaé ya su’u ntyi’an éziñ bemvendé ba te nyoñ, a amu jé?

⁹ Biyoñ biziñ, bi ne yen ayaé ya su’u mintyi’an bemvendé ba nyoñ. Éve’an é ne na, mimbu mi ndôme lôte mi, be nga bo mfefé nta’ane mam asu abui mekônda a minsamba mekônda. E mekônda méziñ, mbôle bekañete mbamba foé be mbe tyôtyoé, abui bito ya Meba m’Éjôé bi mbe bikôkoé mimos bisulan. Ajô te, bemvendé be nga jô bekañete mbamba foé na be ke mekônda mefe. Nge be jô wo na ô ke mfefé akônda, ô ne yen ayaé  ya kandan a bemvôé bôé a nda bôte jôé. Nde, ye Yéhôva nnye a kate bemvendé akônda ba yiane lôme nkañete mbamba foé ase? Momo. Nalé a ne bo na bi yen ayaé ya su’u ntyi’ane wop. Ve Yéhôva a too bemvendé ndi éyoñ ba nyoñ avale mintyi’an ete, bia fe bia yiane tabe be ndi. *

10. Aval avé Behébreu 13:17 a ngôné mfi ya su’u mintyi’an bemvendé ba nyoñ?

¹⁰ Amu jé bia yiane su’u mintyi’an bemvendé ba nyoñ, to’o éyoñ mia yené ke mvo’é mise mangan? Amu éyoñ bia bo nalé, bia volô ékôane Yéhôva na é bo mvo’é a nlatan. (Beép. 4:2, 3) Mekônda ma bu’uban éyoñ bôte ba su’u mintyi’an bemvendé ba nyoñ a éjote nyul. (Lañe’e Behébreu 13:17.) Jam da dañe mfi e ne na, bia liti na bi too Yéhôva ndi éyoñ bia su’u bôt émien a too be ndi amu a yeme na bé nyoñe ngap a bia.​—Mam. 20:28.

11. Jé é ne volô bia na bi tu’a tabe ndi a mintyi’an bemvendé ba nyoñ?

¹¹ Bi ne tu’a tabe ndi a mintyi’an bemvendé ba nyoñ éyoñe bia simesane na, ba nyoñ éyoñe ya sili Yéhôva nsisime wé éyoñe ba kômbô fase mam ma fombô akônda. Ba nyoñe fe éyoñe ya fombô miñye’elane ya Kalate Zambe mi ne volô be, a meleb ékôane Yéhôva ja ve be. Nkômbane wop ô ne na be bo mam avale Yéhôva a yi, a na be nyoñ ngap a bebo bisaé bé avale da yian. Biwôlô Bekristene bite bia yeme na Yéhôva a kôme fombô aval avé ba nyoñe ngap a mintômba mié. (1 P. 5:2, 3) Tame fase jame di: Nté émo ja té mengam amu nyul ékôp, ñyebe, nge ke pôlitik, bebo bisaé be Yéhôva be be ne nlatan a ba kañe nya Zambe. Jam ete da bobane fo’o ve amu ébotane Yéhôva a noo ékôane jé!

12. Mam mevé bemvendé ba yiane kôme fas asu na be yeme nge môt a jôban nya njôbane?

¹² Yéhôva a nga ve bemvendé beta mbe’e ya ba’ale akônda mfuban. Éyoñ Kristen éziñ ja bo mbia nsem, Yéhôva a yi na bemvendé be nyoñ éyoñe ya fas nge Kristen éte ja yiane ke ôsu a tabe akônda été. Ba yiane kôme yem nge môt ate a jôban abé dé nya njôbane. Émien a ne fo’o jô na a jôban, ve ye jam a te bo da vindane nye nlem? Ye a tyi’iya nlem wé été na a ye ke beta bo nsem ôte? Nge mbia mewoso mme me nga tindi nye na a bo mbia jam ate, ye a bili nkômbane ya kandan a me? Bemvendé ba ye nyoñ éyoñe ya fas mam mete mese meye’elan été a zene ya Kalate Zambe, be fombô’ô fe avale mbo nsem a yene jam a nga bo. Mvuse ya valé, bé tyi’i nge a yiane ke ôsu a tabe akônda été nge momo. Biyoñ biziñ, e ne sili na be telé nye feñ.​—1 Bec. 5:11-13.

13. Jé é ne tyelé bia nleme yôp nge ébu’a ya nda bôte jangan nge mvôé jangan ja tebe feñ?

¹³ Aval avé ndi bi too je bemvendé é ne tebe meve’ele été? Nge môt ba te telé feñ a nji bo mvôé jangan nge ke ébu’a ya nda bôte jangan, bi ne yebe ntyi’an bemvendé ba te nyoñ tyi’ibi. Ve tame simesane na, môt ba te telé feñ a ne mvôé jôé. Ye wé sili womien nge bemvendé be nga kôme nyoñ éyoñe ya fase mam mese, a tyi’i ajô ete avale Yéhôva a yi. Jé é ne volô bia na bi bi mbamba été nsisim a lat a ntyi’an ôte?

14. Jé é ne volô bia nge bia kate wô’ô ntyi’ane bemvendé be nga nyoñ na ba telé môt éziñ feñ?

 ¹⁴ Bi nji yiane vuane na ntelane feñ ô ne nta’ane mam Yéhôva, a na ô ne mfi asu akônda a mbo nsem émien. Nge bi jô’é na mbo nsem a ke ôsu a tabe akônda, a too ke na a bene jôban abé dé, a ne tindi bôte bevo’o na be sem. (Beg. 5:9) Nde fe, a ne nyoñ nseme wé éngbwemese, a bo te bi nkômbane ya tyendé ôsimesane wé a mimboone mi mame mié asu na a beta bulan be Yéhôva. (Éc. 8:11) Bia yiane tabe ndi na, éyoñ da sili na be tyi’i nge môt éziñ a yiane tebe feñ, bemvendé ba ve’ele ke bo fianga. Ba kôme yeme na aval ane betyi’i mejô ya Israël ya melu mvus, be ne te “tyi’i mejô amu môt, ve amu Yéhôva.” ​—2 Mka. 19:6, 7.

15. Amu jé bia yiane dañe tabe ndi a meleb ékôane Yéhôva ja ve bia den?

¹⁵ Nté asu’ulan da subu bebé da ye sili na bi tabe ndi a mimboone mi mam mi Yéhôva. Amu jé? Éyoñe ya beta étibela’a, bi ne bi melebe mé yené ayaé ya wôk nge ke tôñ. Bia yeme na Yéhôva a ye ke zu kobô môt ase ya be bia. É yiane ve bia melep a zene ya bôt a nga telé na be wulu ékôane jé. A ye ke beta bo éyoñe ya bi biyebe nlem nge ke sili biabebiene na: ‘Ye melebe ma ma so fo’o be Yéhôva? Nge ke na, ye bôt be tele bia ôsu ba té ke metiñe map nga?’ Ye wé fo’o tabe Yéhôva a ékôane jé ndi mbia biyoñ bite? Ô ne yalan nsili ôte nge wo fombô avale wo tôñe meleb ékôane Yéhôva ja ve wo éyoñe ji. Nge ô too ndi a meleb ékôane Yéhôva ja ve den, a na wo ji’a tôñe me, wônaa da ye bo tyi’ibi asu dôé na ô tôñe me éyoñe ya beta étibela’a.​—Luc 16:10.

16. Aval avé mbunane wongan wé tebe meve’ele été melu ma zu?

¹⁶ Bia yiane fe kôme fas avale bii bo éyoñe Yéhôva é tyi’i bôte mejô éyoñe ya asu’ulane ya mbia émo nyi. Den, bi bili ndi nleme na bôte abui ba kañe ke Yéhôva éyoñe ji, to’o bibu’a ya menda me bôte mangan, be ne su’ulane tyi’i na ba kañe Nye ôsusua na asu’ulan da so. Ve môse Harmaguédon, Yéhôva, a zene ya be Yésus, Nnye é nyoñ ntyi’ane wo su’ulan a lat a bôte bete. (Mt. 25:31-33; 2 Bet. 1:7-9) Sake bia bii tyi’i môt a yiane mvame Zambe nge momo. (Mt. 25:34, 41, 46) Ye wé fo’o tabe ndi a mintyi’ane mi Yéhôva, nge ke na wé  lume nye mvus amu mintyi’an miziñ é nyoñ? Da kôme fo’o yené na, bia yiane yemete ndi jangan be Yéhôva ataté éyoñe ji asu na bi bo ngule ya su’u mintyi’an mié a nleme wongan ôse melu ma zu.

17. Ma’ane mevé mintyi’ane mejô mi Yéhôva mii soo bia mvus asu’ulan ya mbia émo nyi?

¹⁷ Tame ve’ele simesan avale bii wô’ôtan mfefé émo, éyoñ bii yene ma’ane ya mintyi’an mejô mi Yéhôva. Évuse ñyebe ja ye fe bo, to’o bebo makit be mbe ôzañ akum, a bijôé bi mbe bi tibili’i bôt a soo abui minju’u si va. Bia ye ke beta wô’ô na bôte bangan bia nye’e ba kon, nge yômbô, nge ke wu. Satan a mimbia minsisime ba ye ke mimbôk tañe toyini mimbu. Mbia be mam bese éngana’a jap é nga soo me ma ye mane jañ. (Nli. 20:2, 3) Ngo’o abim meva’a bii wôk amu bi nga tabe Yéhôva mebun!

18. Jé éve’ela bone b’Israël bia koone je kalate Nlañane bôt 11:4-6 a 21:5 ja ye’ele bia?

¹⁸ Ye éyoñ bii kui mfefé émo bii tôbane minju’u miziñ mi ne telé mbunane wongan meve’ele été? Bi tame zu yene jam e nga kui ayoñ Israël, e zu koone be ndôme kôlô minkôm Égypte. Bôte béziñ be nga taté na ba kobô menyiñ amu be nji be be beta bi mbamba bidi be mbe be ja’a wôé, a be nga taté na ba biasé mbamba manne Yéhôva a mbe a va’a be. (Lañe’e Nlañane bôt 11:4-6; 21:5.) Ye e ne fe kui na bi bi aval ôsimesan ete mvuse beta étibela’a? Bia yeme ki abim ésaé dé sili asu na bi fubu si nyi na é bo Paradis. Éko éziñ, ésaé éte ja ye ke bo tyi’ibi, a dé sili bia abui ngul. Nde, ye bii bele taté na bia kobô menyiñ a lat a biôme Yéhôva é ve bia éyoñ éte? Nya ajôô a ne na: Nge bi taté na bia vak a biôme Yéhôva a ve bia éyoñe ji, bia ye dañe vak a bi é ve bia éyoñ éte.

19. Aval avé ô ne wôlôkan mintene miñye’elan bia te yen ayé’é di?

¹⁹ Mam mese Yéhôva a bo me ne zôsôô. Bia yiane de kôme ba’ale ôsimesan. Bia yiane fe tabe ndi a bôte Yéhôva a nga telé na be kalane bia memvinda mé. Te ve’ele vuane mejô me Yéhôva ma môs éziñ: “Ngule jenan ja ye bo nge mia tabe ne mieññ a buni.”​—És. 30:15.