1. Bekristen ya ntete mimbu ôsu be mbe be tele été évé?

ÉZEZAÑE mbu 62 a 64 É.J., nlômane Pierre ô nga tili bôte be mbe “mintabe ya yôpe yôp mfa’a ya Pont, Galatie, Cappadoce, Asie, a Bithynie.” (1 P. 1:1) E mbe e sili’i na a ve mekônda ya Asie Mineure mete ngule nyôl, a melep. Mekônda mete me mbe me tôba’an étibela’a, a bilaba. Mekônda mete me nga tôban “meve’ele me nduan.” Me mbe me nyiñi’i mbia biyoñ. Pierre a nga tili na: “Asu’ulane ya mam mese e nto bebé.” Nta’ane mame ya ayoñ Bejuif ô nji be ô ngenan ô bili mimbu awôm. Jé é mbe ve volô Bekristene na be dañe mbia biyoñe bite?​—1 P. 4:4, 7, 12.

2, 3. Amu jé Pierre a nga lebe bobenyañe bé na be bo anyep? (Fombô’ô fôtô ya atata’a.)

² Pierre a nga ve bobenyañ bé melebe ma: “Mi bo’an anyep, wua a nyô mbok.” (1 P. 4:9) Éfia ya nkobô Grek be nga kôñelane na “anyep” éfuse ji, ja tinane na “e nye’e beyeñ, nge ke mvamane be.” Ve, éyoñ bia lañ éfus éte, bia yene na Pierre a jô Bekristen na be bo anyep “wua a nyô  mbok,” nalé a tinane na, be bo anyep a bôt ba kôme yem. Fulu éte é nga volô be aya?

³ Fulu éte é nga volô na be bo nlatan. Nga womien wo wô’ô mvaé éyoñe môt a bañete wo nda jé? Nga ô ngenan ô simesa’an mbamba biyoñ ô nga lôt a bobejañ, amu be nga bañete wo? Éyoñ wo lôt éyoñ a bobejañ ya akônda dôé, nga nalé a yemete élat é ne zañe jenan? Éyoñ bia liti bobejañ fulu anyep, nalé a volô na bi tu’a yeme be. Ntete mimbu ôsu, Bekristen be mbe be yiane tu’a liti fulu éte, amu asu’ulane ya nta’ane mame ya éyoñ éte, é mbe é subu’u. Bia fe bia nyiñe “melu me asu’ulan.”​—2 Tim. 3:1.

4. Bia zu yalane minsili mivé ayé’é di?

⁴ Éyoñ évé bi ne liti fulu anyep? Aval avé bi ne dañe mame me ne kamane bia na bi bo anyep? Jé é ne volô bia na bi bo mbamba beyeñ?

5. Aval avé bi ne liti fulu anyep éyoñ bia tabe bisulan?

⁵ Bisulan: Bia nyoñ bobejañ bese ba zu tabe bisulan biangan a mevak. Yéhôva a ékôane jé mbe ba bañete bia. (Bero. 15:7) Éyoñ môt a zu tabe ésulan éyoñ ôsu, nye’e fe a ne nneñe Yéhôva ane bia. Nga bia yiane yeme nyoñ aval môt ete, ja’a mbote wé a nyanga jé bi ne aval étam? (Jc. 2:1-4) Nge a nji yem môt, ô ne bo na mia nye mi tabe vôme wua. Ô ne volô nye na, a tu’a wô’ô ésulan a na, a ji’a yen bifuse ya Kalate Zambe ba lañ. Mbamba zene wua ya ‘tôñe fulu anyep’ nnye le.​—Bero. 12:13.

6. Beza bia yiane dañe bañete menda mangan?

⁶ Éyoñ bia ve môte jôme ya di nge nyu: Melu mvus, môt a mbe a bañete’e nyô mbo’o nda jé na a ve nye jôme ya di; a mbe fatane jia ya liti fulu anyep. (Met. 18:1-8; Bm. 13:15; Luc 24:28-30) Mboon ôte ô mbe ô liti’i na, môt a bañete a kômbô late ngbwa a nneñe wé. Beza bia yiane dañe bañete nda jangan? Bobejañ bangan ya akônda. Nga mbe ba ye bo bôte be ôsu ba ye su’u bia éyoñe ya minjuk? Ajô te, bia yiane late be ngbwa. Mbu 2011, Tin Ékoan é nga tyi’i na, ayé’é ya Nkume mmombô a bete ya nda bôte ya Béthel, da ye ke beta boban mewolo 6:45 ya mame ngô’é, ve mewolo 6:15 ya mame ngô’é. Amu jé? Amu éyoñ ayé’é da ji’a man, nalé a ve abui Bebéthelite fane ya jom ba bevok, nge ke bañete be. Bebéthel ya mesi mefe fe be nga tôñe ntyi’an ôte. Nta’ane mam ôte wo bo na, bibu’a ya Béthel bi tu’a bo nlatan.

7, 8. Aval avé bi ne liti minlômane ya ékôane Yéhôva fulu anyep? 

⁷ Éyoñ môt a so akônda afe na a zu ve nkañete akônda dangan, éyoñe njome mekônda nge ke nlômane ya Béthel ba jome bia, a ne mbamba biyoñe ya liti fulu anyep. (Lañe’e 3 Jean 5-8.) Bi ne bañete be na be zu di éfuse mbôñe nda. Ye wo fe ô ne de bo?

⁸ Sita éziñ ya États-Unis a jô na: “Den a nto mimbu mimbu, bia nnôme wom bia ba’ale bobejañ ba zu bo minkañete akônda dangan, a binga bap. Bia bi abui mevak éyoñ ése be ne nda, amu bia be be bia bo fianga, a ba tômôlô bia mfa’a ya nsisim. Bi nji jôban.”

9, 10. (a) Avale beyeñ avé bi ne ve éjô’ôba? (b) Ye bobejañ be bili bone menda be ne fe volô? Nyone’ éve’an.

⁹ Éyoñ bia ve môt éjô’ôba: Melu mvus, môt a mbe a liti’i na, a ne anyep  éyoñ a ve beyeñ éjô’ôba. (Job 31:32; Phm. 22) Dene fe, é ne kui na beyeñ beziñ be yi vôme ya bômbô. Bejome mekônda, bobejañ ba tabe besikôlô ya Éjôé, bobejañ ba volô ésaé melôñ, a ba ba te bi ébubua atemetem, be ne yi vôme ya tabe. Bi nji yiane buni na, bobejañ be bili beta menda, mbe étam be ne volô be; amu mbe be jaéya zu ba bo de. Ye wo fe ô ne ve beyeñ éjô’ôba to’o nda jôé é nji dañe bo anen?

¹⁰ Mojañ éziñ ya Corée du Sud a simesan éyoñ a nga ba’ale beyeñe béziñ ya sikôlô wua ya Éjôé. A jô na: “Me nga taté si’ibi, amu me mbe me ndeme luk, a nda jangan é mbe tyôtyoé. Ve bi nga bi abui meva’a ya ba’ale beyeñ bete nda. Bi nga bi fane ya yen abim meva’a bobejañ a binga bap be bili, amu ba kañe Yéhôva fufulu, a amu be bili aval minsôñane ya nsisime da.”

11. Amu jé bia yiane liti bobejañ be ndeme suan akônda dangan fulu anyep?

¹¹ Éyoñ môt a ndeme so akônda dangan: Bobejañ béziñ be ne kôlô vôm be nga too a zu tabe akônda dangan. Bevo’o be wô’ô zu su’u ésaé nkañete. Wofis ya Béthel ô ne fe lôme bekpwa’a mefan akônda dangan. Bi ne jô na bese be ne beyeñ, amu be ne éza nlam, be ne mfefé akônda, a éko éziñ ba yiane yé’é mfefé nkobô nge ke mimfefé metum. Éyoñ bia bañete be nda jangan nge ke vôme mfe, bia volô be na be bi mimfefé bemvôé a na, be wô’ôtan ane be ne bemie jale.

12. Nkañete ôvé wo liti na e nji sili abui mam asu na bi bo anyep?

¹² E nji sili abui mam asu na bi bo anyep. (Lañe’e Luc 10:41, 42.) Mojañ éziñ a simesan éyoñ a taté’é ésaé missionnaire, a jô na: “Bia minga wom bi mbe bi ngenane bisoé, teke dañe yem abui mam, bôte bangan be jemba’ane fe bia abui. Mame ngô’é méziñ, minga wom a mbe a simesa’ane jale dangan a yônôk, teke fe yem aval me mbe ve volô nye. Éyoñ éte, zia mewolo zangbwal a étune ya mame ngô’é, môt a nga kute mbé. A mbe ñyé’é Bible, a nga zu tame bia mbamba nsoan, a bili bibuma bi afumbi bilale mo. Ane bi nga jô nye na a nyiin, a ve nye élaé mendim. Bi nga yame fe nye thé a chocolat chaud. E zu koone bi ngenane te yeme kobô Swahili, nye’e ki teke yeme kobô Énglis. Ve jam ete e nga bo na bia be minga ate, a bobejañ befe bi late ngbwa.”

13. Bibotane bivé bia bi éyoñ bi ne anyep?

¹³ Ye mam méziñ ma kamane wo na ô bo anyep? Nge e ne nalé, yeme na wo sube fane ya bu’ubane mbamba mewoso, a nyi ya late benya memvôé. Fulu anyep ja kamane bia na bi wô’ôtane na bi ne étam. Ve ô ne sili womiene na, ‘Jé ja bo bo na bôte béziñ be kate bo anyep?’ Bi tame zu yene beamu béziñ.

14. Jé bi ne bo asu na bi bi éyoñe ya jome bôt, nge ke bañete be?

¹⁴ Me nji bi éyoñ a ngul: Bebo bisaé be Yéhôva be bili fo’o abui mame ya bo. Jôm éte nje bobejañ béziñ be ne simesane na, be nji bi éyoñe ya liti bôte bevo’o fulu anyep. Nge ô tele été éte, tame beta wua dis nta’ane mame wôé. Ye ô ne bo bone mintyéndane miziñe na, ô bi éyoñe ya jome bobenyoñ, nge ke éyoñe ya bañete be? Kalate Zambe a jô na Bekristen ba yiane bo anyep.  (Beh. 13:2) E ne mvo’é na bi jeñ éyoñe ya liti fulu anyep. Ajô te, sé’é mam méziñ ényiñe jôé.

15. Amu jé bôte béziñe ba kate liti fulu anyep?

¹⁵ Ma wô’ô ôsone ya bañete bôte nda jam: Ye ô biya nkômbane ya bañete bôte nda jôé, ve ô koo woñ? Bôte béziñ ba mate amu be nji yeme laan a beyeñ, nge ke amu ba buni na, beyeñ ba ye wô’ô some ya tabe a be. Bevo’o ki ba wô’ô ôson amu be nji bi abui biôme nda jap ane bobejañe béziñ. Ve nya ajôô a ne na, é nji sili na bi bi mfañe nda, ve jam da sili é ne na, nda jangan é bo mfuban a mbamba nta’an, bôte be nye’e be too.

16, 17. Jé é ne volô wo na ô bo teke dañe ko woñe ya bañete bôte nda jôé?

¹⁶ Nge wo ko woñe ya bañete bôte nda jôé, yeme na ô nji bo étam. Mvendé éziñe ya Angleterre ja meme na: “E nji bo tyi’ibi ya kômesan éyoñe beyeñe ba zu wo nda. Ve, aval é wô’ô kui bia, éyoñe bia bo mam mevo’o mese me tii a nkômbane Yéhôva, woñe bia ko ô se jôm, e fefele bibotane bia bi, amu bia liti fulu anyep. Me wô’ô bañete bôte nda jame na bi nyu ve kofi, a laane minlañ.” É ne fe nya mfii na bi liti môte bia te bañete na bia nyoñe ngab a nye. (Beph. 2:4) Abui bôt da nye’e é laane mam me nga kui be ényiñ. Nsula’ane ya vome wua a bobejañ, a ne ve abui bôte fane ya tu’a yeme bia. Mvendé fe é nga tili na: “Éyoñ ma bañete bemvôé bame ya akônda nda jam, nalé a ve ma fane ya tu’a wô’ô be, fane ya tu’a yeme be, a fane ya yem avale be nga yeme benya mejôô.” Avale bitôkan ete da su’ulane mvo’é éyoñe bia nyoñe ngab a bôte bia te bañete.

¹⁷ Sita éziñ a ne nkpwa’a mefan, a jaéya zu a ba’ale bobejañe ba tabe be sikôlô ya Éjôé; a jô na: “Atata’a, nlem ô mbe ô tyele ma yôp, amu bitune bi nda biam bi ne tyôtyoé, a amu me bili ve minnôme mi biôm. Ve minga mojañe wua a nga bo na nlem ô bômbô ma si. A nga jô me na, nté ane ba nnôme ba jome mekônda, ba dañe nye’e be tabe’e be bobejañe be ne étôtôlô nsisim, ja’a be ne azoé, amu ba be be be bili avale minsôñane da: e kañe Yéhôva, a nyume bebiene mam asu Éjôé. Nalé a nga bo na me simesane jam mema a mbe a ba’alane bia valé bi too bongô: ‘Za aka’a mvaé ya di bilok vôme nye’an ô né!’” (Min. 15:17) Te tyele nleme yôp, bo’o na nye’ane ñwô ô tindi wo na ô bo anyep.

18, 19. Aval avé fulu anyep é ne volô bia éyoñ môt a vindane bia nlem?

¹⁸ Ma wô’ô fo’o bôte béziñe njuk: Ye ngume môt ô ne akônda dôé wo vindane wo nlem? Nge ô ba’a mo, môt ate a ne ke ôsu a vindane wo nlem. E ne bo ayaé na ô bo anyep a avale môt ete. E ne fe kui na, wo kate vuane mbia jame môt éziñ a nga bo wo kôa.

¹⁹ Bible a liti na fulu anyep é ne volô bia na bi late ngbwa, ja’a a besiñe bangan. (Lañe’e Minkana 25:21, 22.) Fulu anyep é ne volô na nleme môt ô nyemé, a na ziñ é je’eban. É ne bo na, ô yene mbamba mefulu me nga tindi Yéhôva na a dutu monyoñ akônda dé. (Jean 6:44) Nge nye’an ñwô wo tindi wo na ô bañete nye, ô ne teme mia nye mi nto beta bemvôé. Aval avé ô ne yem nge nye’ane ñwô wo tindi wo na ô liti môte fulu anyep? Ô ne tôñe melebe me ne kalate Bephilippien 2:3: “A nje’eban  nleme si, môt ase a semé’é nyô mbok a dañe nseman a semé émien.” Jeñe’e na ô fas mame bobenyoñ ba bo adañe wo; ye be bili ngule mbunan, ye be ne mbane ya jibi, ye be ne ayo’o nlem, akeke? Nge ô tu’a bindi mbamba mefulu map, wo ye tu’a nye’e be, wo ye fe bo ntindane ya liti be fulu anyep.

20. Nge bia te jô môte na bia ye zu mbañetane wé, amu jé bia yiane tôé ngaka’a éte, a aval avé bi ne bo de?

²⁰ David a nga sili Yéhôva na: “A Yéhôva, za a ye tabe nda éndélé jôé (za a ye bo nneñe wôé)?” (Bs. 15:1) Mvuse ya valé, a nga liti mbamba mefulu beyeñe be Yéhôva ba yiane bi. Fulu jia ya été é ne na bi tôé bengaka’a bia bo; David a nga jô na nneñe Yéhôva “a ne teke bulane mvus nge a kane ngana ja telé nye mbia été.” (Bs. 15:4, Mfefé Nkôñelan) Nge bia te jô môte na, bia ye zu mbañetane wé, bi nji yiane vañe bu’i. Éyoñ éziñ, môt ate a maneya wu nju’u ya kômesan; nge bi bu’i, ngul ése a te ve ja ye bo zezé. (Mt. 5:37) Bôte bevo’o be wô’ô bu’i mbañetan éziñ, amu mfañe môte wo te fe bañete be zañe va. Ngo’o aval ébiasé éte! Bia yiane wô’ô mvaé ya ke mbañetan, ja’a mojañ a te bañete bia a ne azoé. (Luc 10:7) Nge nya jame éziñ a kamane bia na bi ke mbañetan éziñ, nye’an a ésemé bia ye tindi bia na bi ji’a kate de môt a te bañete bia.

21. Aval avé bia liti na bi ne mbamba beyeñ éyoñ bia semé metume ya vôme bi too?

²¹ E ne mfi na bi tôñe metume ya vôme bi too. Bevôm béziñ, môt a ne so éza nda teke na ba te bañete nye; ve nalé a nji bobane bevôme bevok. Mimfa’a mivo’o ki, nneñe nnye ba telé ôsu, bemie nda ke mvus; wônaa mimfa’a mife beyeñ a bemie nda ba bo mame fufulu. Mefôla méziñ, nneñ a yiane so a jôme mo; ve mefôla mefe, mie nda a nji yi na nneñ a soo nye jôm éziñ. Metum méziñ, éyoñ wo bañete môt, a ne ben éyoñ ôsu a ji baa; ve metum mefe, nge môt a bo nalé, ba jô na a ne ébiasé a mebun. Mfa’a wongan, bia yiane jeñ a ngul ése na bi ve môt a bañete bia nlem avak.

22. Amu jé é ne nya mfii na bi bo “anyep, wua a nyô mbok”?

²² Teke vaa nge beté, “asu’ulane ya mam mese e nto bebé.” (1 P. 4:7) Étibela’a ja dañe bitibela bise é ntele nseñ. Avale minju’u mia nen, aval ete fe bia yiane ke ôsu a yemete élat é ne zañe bia be bobejañ. Éyoñe ji nje bia yiane tu’a tôñe melebe me Pierre ma: “Mi bo’an anyep, wua a nyô mbok.” Ôwé, fulu anyep é ne mbamba fulu bia bese bia yiane bi, amu ja ye ke mane môs éziñ.​—1 P. 4:9.