1. Jé môt a kômbô lôñe nda a yiane taté bo?

BI TAME jô na môt a tyi’i na a zu lôñe nda. A maneya fe yem avale nda a yi. Nde ye wo buni na a ye valé a ke éfatyele, a kuse biôm melôñ a taté ki ve na a lôñe nda nga? Momo. A yiane kaa bo jam éziñ ôsusua na a taté melôñ: a yiane yemelane tañ nda éte ja ye sili nye. Amu jé? Asu na a yem nge a bili moné ya taté melôñ a mane me. Nge a kôme taté bo de, bi ne simesane na a ye ke su’u melôñe mé zen.

2. Avale kalate Luc 14:28-30 a liti, amu jé bia yiane taté tabe si a fas ôsusua na bia nyoñe ntyi’ane ya duban?

² Ye wo nye’e Yéhôva a kômbô ve nye akéva amu mam a nga bo asu dôé? Ye jam ete da bo na ô kômbô nyoñe ntyi’ane ya duban? Nge nalé, yeme na wo fe ô ne ane môt a kômbô lôñe nda. Amu jé bia jô nalé? Tame yene mejô me Yésus bia koone me kalate Luc 14:28-30. (Lañek.) Yésus a kate bôte jôme ja tinane na e bo ñyé’é wé. Nge bia kômbô bo beyé’é be Yésus, bia yiane tabe nkômesane ya jibi minjuk, a nyume biabebiene mam méziñ. (Luc 9:23-26; 12:51-53) Ajô te, ôsusua na wo nyoñe ntyi’ane ya duban, wo yiane taté kôme tabe si a fase minju’u mise ô ne tôbane mie nge wo bo ñyé’é Krist. Mfasan ôte wo ye volô na ô tabe nkômesane ya kee ésaé wo bo Yéhôva ôsu éyoñ ô dubaneya.

3. Jé bia zu yen ayé’é di?

³ Mfi ôvé ñhe ô ne na môt a duban a bo ñyé’é Krist nge a yiane tôban abim minju’ ete? Tabe’e ne séé! Mbaptizô ô lôô le wo soo môt aka’a abui bibotan ényiñ, sa ke ve den étam, ve akekui melu ma zu. Bi tame taté zu fase beta minsili  miziñ a lat a mbaptizô. Biyalane ya minsili mite bia ye volô wo na ô yemelane nge ô nto ngule ya duban.

4. (a) Jé ba loone na mveane môt émiene ngumba? (b) Kalate Matthieu 16:24 a jô na bia yiane nyume biabebiene mam; jé nalé a tinan?

⁴ Jé ba loone na mveane môt émiene ngumba? Ôsusua na wo duban, wo yiane taté ve womiene ngumba be Yéhôva. E ve womiene ngumba be Yéhôva a tinane na wo ye’elane nye a nleme wôé ôse, éyoñ éte wo bo nye ngaka’a na wo zu belan ényiñe jôé ése na wo bo nye ésaé. Éyoñ wo ve womiene ngumba a ne ane wo bene womien, nalé a tinane tyi’ibi na wo bo ki fe mam avale wo yi. Yésus a nga jô na: “Nge môt a kômbô zu be ma, wônaa a nyumu’ émiene mam a be’e élé mintaé jé, a ke ôsu a tôñe ma.” (Matthieu 16:24, nwt-F) Ataté môse wo ve womiene ngumba, ô nto jôme Yéhôva. Ngo’o beta mvom! (Bero. 14:8) Wo kôme kate nye ataté éyoñ éte na, nkômbane wé ñwô wo zu telé ôsu ényiñe jôé, sa ke éngôé. Mveane môt émiene ngumba ô nji bo jame ya bo de fianga, ô ne beta ngaka’a bia bo Yéhôva. Yéhôva a nji bi bia a ngule na bi mba’a mba’a ve bo nye avale ngaka’ ete. Ve éyoñe bia kui anyu na bia bo je, a yi na bi bo ve avale bia te jô.​—Bs. 116:12, 14.

5. Nsela’ane mbé a ne zañe mveane môt émiene ngumba a mbaptizô?

⁵ Mveane môt émiene ngumba a mbaptizô bi tii aval avé? Éyoñe wo ve womiene ngumba, wo bo de ve mia Yéhôva bebaé. Mbaptizô ki wo bobane mengana bôt été, e dañe dañ éyoñe ya bitôkan. Môse wo duban, wo liti bôte befe na ô maneya ve womiene ngumba be Yéhôva. * A ne ve ane wo kate bôte befe na wo nye’e Yéhôva Zambe wôé a nleme wôé ôse, a nsisime wôé ôse, a nlô wôé ôse, a ngule jôé ése, a na ô tyi’iya na wo zu bo nye ésaé nnôm éto a nnôm éto.​—Marc 12:30.

6-7. Kate’e mam mebaé ma ngôné mfi ya mbaptizô e kalate 1 Pierre 3:18-22.

⁶ Ye e ne ne mfi na me dubane nga? Tame yene mejô bia koone me kalate 1 Pierre 3:18-22. (Lañek.) Fo’o ve aval ane arche a mbe ndeme ya mbunane Noé, mbaptizô fe ô ne ndeme ja liti na ô veya womiene ngumba be Yéhôva. Ve ye e ne mfi na môt a duban? Ôwé. Pierre a kate bia amu jé. A taté jô na “nduan wo nyii” bia. Mbaptizô ô ne nyii bia éyoñ bia liti a zene ya mimboone miangan na bia buni na Yésus a nga wu a wômô asu ényiñe ya yôp, a na den, a too “mbo nnôme Zambe.”

⁷ Jame baa, mbaptizô wo bo na bi bi “mbamba mone môte ya nlem.” Éyoñe bia ve biabebiene ngumba a duban, bia be Yéhôva bia bi ngum aval élat. Yéhôva a jamé bia abé dangan amu a yene na bia jôbane de a nlem ôse, a na bia buni ntañ. Jam ete nde da bo na mone môte ya nleme wongan a bo mfubane mise mé.

8. Jam avé da yiane tindi wo na ô nyoñe ntyi’ane ya duban?

⁸ Mam mevé ma yiane tindi wo na ô nyoñe ntyi’ane ya duban? Mbôl ô kômeya yé’é Bible, ô yianeya yé’é abui mam a lat a Yéhôva, ô nga yem avale môt a né, a aval a bo mam. Mam ô nga yé’é a lat a Zambe me nga nambe wo angôndô, me nga bo fe na ô nye’e nye abui. Nye’an ôte ñwô  ô ne jam ôsu da yiane tindi wo na ô nyoñe ntyi’ane ya duban.

9. Jé ja tinane na e dubane jôé Ésaa a Mon a mbamba nsisim, avale bia lañe kalate Matthieu 28:19, 20?

⁹ Benya mejôô ya Kalate Zambe ô nga yebe me ne jam afe e ne tindi wo na ô nyoñe ntyi’ane ya baptizôban. Tame yene jôme Yésus a nga jô éyoñ a nga ve abendé ya bo bôte beyé’é. (Lañe’e Matthieu 28:19, 20.) Yésus a jô na môt a duban a yiane de bo “jôé Ésaa, a Mon, a mbamba nsisim.” Mejô mete ma tinan aya? Ma tinane na wo yiane buni mam mese Bible a ye’ele a lat a Yéhôva, a lat a Yésus, a a lat a mbamba nsisim. Benya mejôô mete me ne tene édok, a me ne nambe wo angôndô. (Beh. 4:12) Ye ô ngena’ane fo’o ô simesa’ane benya mejôô béziñe ya été?

10-11. Benya mejôô mevé ô nga yé’é a buni a lat a Zambe?

¹⁰ Tame beta simesan aval ô nga bo éyoñ ô nga yé’é benya mejôô ma a lat a Zambe: “Jôé dé é ne Yéhôva,” a ne “Nyô a dañe bôte bese yôp,” a ne “nya Zambee.” (Bs. 83:18; Jr. 10:10) A ne Nté wongan, “nyian ô ne jôme Yéhôva.” (Bs. 3:8; 36:9) A maneya bo ngume nta’ane mam asu na a nyii bia minkôme ya abé a awu. (Jean 17:3) Éyoñ wo ye ve womiene ngumba be Yéhôva a duban, wo ye liti na wo fe ô nto Ngaa Yéhôva. (És. 43:10-12) Wo ye bo ébu’a jia ya nda bôte bebo bisaé bé ya si se, mbe bete ba wô’ô mvaé ya wumulu nye a loobane na Bengaa be Yéhôva.​—Bs. 86:12.

¹¹ A ne fo’o beta mvome ya yeme mame Bible a ye’ele a lat a Ésaa wongan a ne yôp! Éyoñe wo buni benya mejôô mete, nleme wo kee wo ve na ô ve womiene ngumba be Yéhôva a duban.

12-13. Benya mejôô mevé ô nga yé’é a buni a lat a Mone Zambe?

¹² Ô nga bo ke aya éyoñ ô nga yé’é benya mejôô ma a lat a Yésus: Nnye a ne môte baa yôp a si, a ne Nkôté wôé, a nga kañese wu a butane wo? Éyoñe mimboane miangan mia kôme liti na bia buni ntañ, Zambe a jamé bia bikobe biangan, bia bo bemvôé bé, a bia bi ndi nleme ya nyiñe nnôm éto a nnôm éto. (Jean 3:16) Yésus a ne Beta prêtre wongan. A yi na bi bu’ubane ntañ a na bi bi mbamba élat a Zambe. (Beh. 4:15; 7:24, 25) A ne Njôô ya Éjôé Zambe, Yéhôva a ye belane nye na A fubu jôé dé, na A mane abé si va, a na A noo bia bibotane Paradis. (Mt. 6:9, 10; Nli. 11:15) Yésus a ne mbamba éve’ela bia yiane tôñ. (1 P. 2:21) Amu jé? Amu a nga bo Yéhôva ésaé ényiñe jé ése.​—Jean 4:34.

¹³ Éyoñe wo kañese mame Bible a jô a lat a Yésus, ô ne ntindane ya nye’e édiñe Mone Zambe. Nye’an ôte ki wo bo na ô kômbô vu nye a belan ényiñe jôé na wo bo Yéhôva ésaé. Éyoñe ki wo bo nalé, nleme wo kee wo ve na ô ve womiene ngumba be Yéhôva a duban.

14-15. Benya mejôô mevé ô nga yé’é a buni a lat a mbamba nsisim?

¹⁴ Ô nga simesan aya éyoñ ô nga yé’é benya mejôô ma a lat a mbamba nsisim: Mbamba nsisim a nji bo Zambe, ve ngule Zambe a belane je na a bo mam, Yéhôva a nga belane mbamba nsisime wé na a kate bôte mame be tili Bible, mbamba nsisime fe nnye a volô bia na bi yeme wôk mame bia lañe Kalate Zambe été a tôñe me? (Jean 14:26; 2 P. 1:21) A zene ya mbamba nsisim, Yéhôva a ve bia “ngul é ne tee ave’an.” (2 Bec. 4:7, Mfefé Nkôñelan) Mbamba nsisim ate fe nnye a volô bia na bi kañete mbamba foé a ayo’ ése, na bi  sa’ale minsem, na bi bo te bili atek, a na bi bo mbane ya jibi meve’ele bia tôbane me. A volô fe bia na bi bi mefulu ya ‘ébuma ya nsisim.’ (Beg. 5:22) Éyoñe môt a ja’é nye mbamba nsisim a nlem ôse, Yéhôva a wô’ô mvaé ya ve nye nye.​—Luc 11:13.

¹⁵ Nleme wo kôme bômbô bia si éyoñe bia yeme na mbamba nsisim a ne volô bebo bisaé be Yéhôva na be yeme bo nye ésaé! Éyoñe wo buni benya mejôô a lat a mbamba nsisim, nleme wo kee wo ve na ô ve womiene ngumba be Yéhôva a duban.

16. Mam mevé bia te mane yé’é?

¹⁶ Ntyi’ane ya ve womiene ngumba be Yéhôva a duban ô ne angôndô ya mfi. Avale bi maneya jô, nalé a tinane na wo kañese jibi minju’u mise mia ye so mvuse ya été, a nyume womiene mam méziñ. Ve minju’u mite mi se jôme fefele bibotane wo ye bi. Mbaptizô ô ne nyii wo a ve wo mbamba mone môte ya nleme mise me Zambe. Nye’ane wo nye’e Zambe ñwô ô ne jam ôsu da yiane tindi wo na ô duban. Wo yiane fe buni benya mejôô ô nga yé’é a lat a Ésaa a Mon a mbamba nsisim. Ye ô nto ñhe ve yalane nsili wu éyoñe ji: “Ye me nto fo’o ngule ya duban?”

17. Mam mevé môt a yiane bo ôsusua na a duban?

¹⁷ Nge wo simesane na ô nto ve duban, nalé a tinane na ô yianeya bo mam méziñ asu na ô kôme yemete élate jôé a Yéhôva. * Ayé’é dôé ya Bible é boya na ô yem abui mam a lat a Yéhôva ba Yésus. Ô kômeya fe yemete mbunane wôé. (Beh. 11:6) Wo buni bengaka’a be Yéhôva bese bia koone be Kalate Zambe, ô too fe ndi na ntañe Yésus a nga ya’an ô ne kôté wo minkôme ya abé a awu. Ô memeya abé dôé, nalé a tinane na wo jôbane minsem mise ô nga bo, a na ô siliya Yéhôva njaman. Ô kôñelaneya fe nlem, nalé a tinane na ô maneya li’i mbia be mam ô mbe ô bo’o mvus, a ô tatéya na wo bo mam ma ve Zambe nlem avak. (Mam. 3:19) Wo nye’e ô kobô’ô bôt ajô ya mbunane wôé. Ô nto fe nkañete mbamba foé a ngenane te duban. (Mt. 24:14) Yéhôva a wô’ô wo mvaé amu mam mete mese. Ôwé, nlem ô ne nye njalan a mevak amu mboane wé.​—Min. 27:11.

18. Jé éfe wo yiane bo ôsusua na wo duban?

¹⁸ Ve ôsusua na wo duban, ô ngenan ô yiane beta bo bone be mam befe. Avale bia te yen, wo yiane taté ve womiene ngumba be Yéhôva. Kôme’e ke vôm ô ne étam, a ye’elane nye a nlem ôse, ô jô’ô nye na wo zu lôt ényiñe jôé éyoñe ji ve na wo bo nye ésaé. (1 P. 4:2) Mvuse ya valé, kele’e yene ntebele bemvendé ya akônda dôé a kate nye na wo kômbô  duban. A ye mane ta’a mame na bemvendé béziñ be zu laan a wo. Bia ye’elane wo na ô bo te ko woñe ya laan a bemvendé bete. Be ne bemvôé bôé, ba nye’e fe wo. Mia be be mia ye laan ajô ya mam méziñ ô yé’éya Bible. Ôvañe wop ô ne ve na be tu’a yemelane nge wo kôme wô’ô miñye’elane mite, a nge wo kôme yeme mfi ya mveane womiene ngumba a mbaptizô. Nge teke jôm ja ndeñele, ba ye kate wo na ô nto ve kômesane na wo duban étôkane ja ye tya’a valé.

19-20. Jé wo yiane jeñe na ô bo éyoñ ô dubaneya, a aval avé ô ne bo de?

¹⁹ Jé wo yiane jeñe na ô bo éyoñ ô dubaneya? * Te vuane na mveane womiene ngumba ô ne ngaka’a ô nga bo, a na Yéhôva a yange na ô bo ve aval ô nga ka’ale nye. Jôm ete nje éyoñ ô dubaneya, wo yiane jeñe na ô tôé ngaka’a ô nga bo Yéhôva. Ô ne bo de aya?

²⁰ Kabeta’an akônda dôé. Éyoñe wo duban, wo bo ngabe ya nsamba bobejañe ya si se. (1 P. 2:17) Bobejañ a besita ya akônda be ne bibu’a ya nda bôte jôé ya nsisim. Wo yemete élate jôé a be éyoñ ô ne mbane ya tabe bisulan. Lañe’e Mejô me Zambe môs ôse ya yôp, ô bindi’i. (Bs. 1:1, 2) Éyoñ ô maneya lañe mam méziñe Bible, tebe’e mone jôm a fas mam mete. Mbindan ôte wo volô na mame wo lañ me nambe wo nlem. “Ye’elane Zambe” éyoñ ése. (Mt. 26:41) Éyoñ meye’elane môé ma so nlem, ma yemete élate jôé a Yéhôva. Tôñe’e fe melebe me Yésus ma: “Tata’a jeñan Éjôé . . . Zambe.” (Mt. 6:33, Mfefé Nkôñelan) Wo bo de éyoñ ésaé nkañete nje wo telé ôsu ényiñe jôé. Éyoñ ô ne mbane ya kui nkañete, wo yemete mbunane wôé, wo ve fe bôte bevo’o fane ya bi ndi nleme ya nyiñe nnôm éto.​—1 Tim. 4:16.

21. Bibotane bivé wo ye bi nge wo tyi’i na wo duban?

²¹ Teke ntyi’an ôfe ô ne mfi ényiñe môt ane wu ya ve émiene ngumba be Yéhôva a duban. E ne fo’o été na wo soo minju’u miziñ. Ve to’o nalé, minju’u mise ô ne tôbane mie nnôm émo nyi mi ne ve asu ôyôme nté. (2 Bec. 4:17) Ve nge wo tyi’i na wo duban, wo ye taté na wo bu’ubane mbamba ényiñe den, wônaa melu ma zu ki, wo ye bi “ényiñ é ne fo’o ényiñ.” (1 Tim. 6:19) Ajô te, bia ye’elane wo na ô kôme fase nsili wu meye’elan été: “Ye me nto fo’o ngule ya duban?”