1. Jé bia bese bia yiane bo?

YE Ô ne kômbô mate mbil a too ke na wo kon nge ke na ô ne nte’an? Bia buni na momo. Ve Paul a nga jô na benya Bekristene bese ba yiane ke mbil. (Beh. 12:1) Nde fe na, bi kusa bo bisoé nge minnôm, bi kusa wô’ô nyule nte’ane nge momo, asu na bi bi ma’ane Zambe a ka’ale bia, bia yiane bo mbane ya jibi, akekui asu’ulan.​—Mt. 24:13.

2. 2 Timothée 4:7, 8 a liti na amu jé Paul a mbe ngule ya ve bia melep?

² Paul a mbe fili ya ve bia melebe mete amu émien a nga ‘sondô mmatane mbile wé.’ (Lañe’e 2 Timothée 4:7, 8.) Ve jé ébiene Paul a loone na mmatane mbil?

3. Jé Paul a loone na mmatane mbil?

³ Biyoñ biziñ, Paul a mbe a bela’ane bivôé bi mbe bi boba’ane nnôma Grèce na a ye’ele bôte ngume jam. (1 Bec. 9:25-27; 2 Tim. 2:5) E nga jaé kui na a vek mmatane mbil a fatan ényiñe Bekristene ba yiane bi. (1 Bec. 9:24; Beg. 2:2; Beph. 2:16) Môt a taté “mmatane mbil” éyoñ a ve émiene ngumba be Yéhôva a duban. (1 P. 3:21) Wônaa mmatane mbil wo man éyoñe Yéhôva a ve môte ma’an, mme mete me ne ényiñe ya nnôm éto.​—Mt. 25:31-34, 46; 2 Tim. 4:8.

4. Jé bia zu yen ayé’é di?

⁴ Bi tame ñhe zu ve’e mmatane mbile ya émo a fatan ényiñe Bekristene ba yiane bi. Bia zu yene na mimatane mimbile mite mibaé mia funan abui. Ve bia zu  la’ase ve bifunane bila. Bia zu taté yene na bia yiane mate nya zene; bia zu fe yene na bia yiane bem ôsimesane wongane zuk; bia zu su’ulane yene na bia yiane dañ abui minju’u zen.

5. Bia yiane tôñe zene fé, a amu jé?

⁵ Asu na môt a nyoñe ngab a bivôé ya mmatane mbil, da sili na a mate ve zene bôte ba wulu bivôé bite ba te mane ten. Aval ete da da, asu na bi bi ényiñe ya nnôm éto, bia yiane nyiñ ane benya Bekristen. (Mam. 20:24; 1 P. 2:21) Ve Satan a bôte bé ba kômbô tindi bia na bi bi abo dulu afe, asu na bi “wulu [nge ke mbil, nwt-F] a be.” (1 P. 4:4) Ba kpwe’ele bia na bi ne mimbôk, be jô’ô ki na be be ne fili. Ve ba du’u bebien.​—2 P. 2:19.

6. Jé nkañete Brian wo ye’ele wo?

⁶ Ba bese ba wulu éjôé Satan si be wô’ô su’ulane yemelane na abo dulu ba te top da kee be ve minkôm. (Bero. 6:16) Tame yene jam e nga kui Brian. Bebiaé bé be nga kôme liti nye mfi ya bo Zambe ésaé. Ve éyoñ a nga yene na a nto ndôman, a nji ke ôsu a wulu zene bebiaé bé be nga liti nye. Ane a nga tyi’i na a ke jeñe meva’ émo Satan. A jô na: “Me nga ji’a yemelane na éto fili me nga ke jeñe é nga viane ka’a ma ngata’a ya mbia be mam mevale mese. Me nga taté na ma vibane meyok a nyu banga, a nyiñe mvit ényiñ. Ane éyoñ é mbe é lôtôk, nne fe me mbe me beté ôdo’é nalé mfa’a ya ñyuane banga, ane me nga su’ulane bo ôlo ya été. . . . Me nga taté taté fe na ma kuane banga ate asu na me bo teke jembane moné ya viban.” Brian a nga su’ulane bulane mvus a tôñe zene Yéhôva. A nga tyendé fo’o, ane a nga dubane mbu 2001. A kôme wô’ô benya meva’a den amu a mate mbili wé nya zene. *

7. Kalate Matthieu 7:13, 14 a liti na mezene mevé me ne bia ôsu?

⁷ Amu jé e ne mfi na bi ke mbile nya zene? Amu mezene me ne mebaé, nyi ôsu é ne tyôtyoé, a ja ‘kee bôt ényiñe ya melu mese,’ nyu fo’o ki é ne ndam; ôvañe Satan ô ne na a vaa bia nya zene. Abui bôte da tobe zen é ne  ndam; ve jam ba vuan é ne na zen éte ja ye kee be “vôme bôte ba jañ.” (Lañe’e Matthieu 7:13, 14.) Asu na bi ke ôsu a wulu nya zene, bia yiane tabe Yéhôva ndi a bo nye mewôk.

8. Mmate mbil a wô’ô bo aya éyoñ a ku mbek?

⁸ Mmate mbil a kôme fombô vôm a telé mebo asu na a bo te kolé a ku mbek. Ve e ne kui na nté a mate, môte mfe a jimbi nye, nge ke na a tem a fubeya abo ébé été. Ve éyoñ a ku, a ji’a beta tebe a kee mbil ôsu. A nji bisi jam da te kolé nye ôbak, ôsimesane wé ô ne ve na a mate akekui zuk, a bi ma’an.

9. Jé bia yiane bo nge bia ku?

⁹ Bia fe bi ne ku abui biyoñ a bo bikop nté bia mate mbile ya ényiñ. Nge ke na mojañe mfe a ne jô nge bo bia jam da taé bia nlem. Bi nji yiane vembe éyoñ avale jam ete da kui. Amu jé? Amu bia bese bi be’e metyi ya abé, a bia mate mbile zen é ne tyôtyoé, zene ya ényiñ. Ajô te bi ne tem môt a zuya “jimbi” bia, nge ke na biabebiene bi “jimbiya” môt. Paul émien a nga jô na ‘môt a ne bi nyô mbo’o ajô’ zene bia ke nyi. (Beco. 3:13) Ve a lôte na bi bem ôsimesane jame da kolé bia ôbak, bia yiane jibi lôbô ma’ane ma yange bia ôsu. Nge da kui ke na bi ku mbek, bia yiane ji’a tebe a kee mbil ôsu. Amu nge bia mane bo éyôé éyôé, a ba’ale ziñe nlem, a bene beta tebe, bia bia sup, amu bia ye ki bi ma’ane nge bi teke mate akekui memane. Bi ne fe viane kolé bôte bevo’ ôbak a dibe be zen, amu avale bia te yen, zene ya ényiñ é nji bo ndam.

10. Jé é ne volô bia na bi bo te kolé bôte bevo’ ôbak?

¹⁰ Jam afe bi ne bo asu na bi bo te kolé bobejañ ôbak é ne na bi sa’ale fulu ya yemete be na be yene mam ve ane bia. (Bero. 14:13, 19-21; 1 Bec. 8:9, 13) Vôm ate nnye mbile wongane  wo kaa na wo selane mone jôm a wu bebo bivôé. Be ba sengan, a môt ase a jeñe ve na nnye étam a bi ma’an. Teke môt a fas ajô nyi mbok. Môt a ne fe kôme vañe zu sô’ôlô wo asu na a lôte wo ôsu. Ve bi bia bo ki mesengan. (Beg. 5:26; 6:4) Nsôñane wongan ô ne na bia bese bi ke kui zuk a bi ényiñe ya melu mese. Jôm ete nje môt ase ya be bia a ve ngul ése na a bo te “fombô ve mfa’a ya mam mé émien,” ve bia jeñe fe na bi fombô “mame ya bôte bevok.”​—Beph. 2:4.

11. Mmate mbil a bem ôsimesane wé vé, a amu jé?

¹¹ Ane ô vaa na a fombô vôm a telé mebo, mmate mbil a beme fe ôsimesane wé zuk. To’o a nji yene zuk a mise mé, a ne ve’e fe’e a yene’ ane a kui a nyoñe ma’ane mé. Ôsimesan ôte wo ve nye ngule ya kee mbile wé ôsu.

12. Jé Yéhôva a ka’ale bia?

¹² Yéhôva a ka’ale môt ase a sondô mmatane mbile na a ye nyiñe nnôm éto paradis si va, nge ke yôp. Bible a kôme kobô bia ajô ma’ane mete, aval é ne na bi ne dime mis a yene bibotane bise bia yange bia ôsu. Nge bia bo bi simesa’ane bibotane bite éyoñ ése, teke jam éziñe da ye kolé bia ôbak a bo na bi kate kee mbile wongan ôsu.

13. Amu jé bia dañe bemate mbile ya nnôma Grèce?

¹³ Bemate mbile ya nnôma Grèce be mbe be tôba’ane minju’u miziñ ane som a nyule mintaé. Be mbe be too mebune ve a mam mebaé: ñyañelane be nga bi, a mone ngule woba. Ane be, ba yañele fe bia asu na bi yeme mate mbile ya ényiñ. Ve bia dañe be nya abuii. Amu Yéhôva a ve bia ngule jé é ne te ave’an asu na bi bo teke bili atek. Nge bi tabe nye mebun a nlem ôse, a ye ke su’u ve na a yañele bia, a ye fe ve bia ngu.​—1 P. 5:10.

14. Aval avé kalate 2 Becorinthien 12:9, 10 a volô bia na bi jibi minjuk?

¹⁴ Paul a nga tôban abui minjuk. Be nga ta nye, be tibili nye, biyoñ biziñ a mbe a wô’ô ate’e nyul, a nga jô jô fe na “éyo” é ne nye “minsôn été.” (2 Bec. 12:7) Minju’u mite mi nji bo na a sulu mo si, ve a nga yene mie ane fane ya futi ndi nleme jé be Yéhôva. (Lañe’e 2 Becorinthien 12:9, 10.) Été nsisim éte é nga bo na Yéhôva a volô nye dañe minju’u mié mise.

15. Nge bia vu Paul, jé bia ye kui na bi yen?

¹⁵ E ne fe kui na be ta bia nge tibili bia. Ôkon ô ne fe bo na bi mane tya’é. Ve nge bia vu Paul, bia ye ve Yéhôva fane ya liti bia nye’ane wé éyoñ ése bia tôbane minjuk.

16. Jé ô ne bo to’o ôkone wo toé wo ébôk?

¹⁶ Ye ôkone wo toé wo ébôk? Ye akañ da ndeñele wo? Ye mis ma taé wo? Nge e ne nalé, ye ô ne fo’o ngule ya ke mbil a bôte besom be ngenane be bili mebo a mvo’é jabe ya minsôn? Ôwé! Bizu’u minnôm a mintutuñ ba ke mbile zene ya ényiñ. Be nji bo de a ngule jab bebien. Ba nyoñe ngule Yéhôva éyoñe ba tabe bisulan; bevo’o ba vô’ôlô bisulane bite nkol, nge ke na môt a nyoñe bie vidéo, a ke liti be. Ba nyoñe fe ngul éte éyoñ ba kañete bedokita a bivuvumane biap bia zu jome be.

17. Aval avé Yéhôva a yene bebo bisaé bé be ne mintutuñ?

 ¹⁷ Nge ô nji beta bi ngule ya bo Yéhôva ésaé abime wo yi, te bili atek a simesane na ô vo’o sondô mmatane mbile wôé. Yéhôva a nye’e wo amu a yeme mbunane wôé a ésaé ése ô boya mimbu mise mi. A yeme na, éyoñe ji nje a yiane dañe su’u wo, ajô te a vo’o li’i wo étam môs éziñ. (Bs. 9:10) Ane éyoñ ja lôt, nne fe a tu’a subu wo bebé nalé. Tame vô’ôlô jame ntutuñe sita éziñ ô nga jô: “Ma kate bi fane ya kañete avale ma yi amu ôkone wom ô ne ve nenenen. Ve ma yeme na mone ngul ase ma ve a nambe Yéhôva, a jam ete da bôé ma nleme si.” Éyoñ ate’e da kômbô wo bi, te vuane na ô nji bo étam. Simesa’an éve’ela Paul, nnye a nga tili mejô ma: “Ma yene mvaé ate’ été, . . .  amu na, éyoñ me ne atek, éyoñ éte me ne ngu.”​—2 Bec. 12:10.

18. Nju’u ôvé ôfe bobejañe béziñe ba tôbane wô?

¹⁸ Bôte béziñe ba tôbane nju’u ôfe. Ba duk, ve teke môt a yeme de, nge wô’ô été jap. Abui da kone minlem. Amu jé nju’u bidiñe Bekristen bite wo selan a minju’u mivok? Amu éyoñe môt a bu’i wo nge ke abo, be ne ji’a yemelan été jé a volô nye. Ve éyoñ môt a kone nlem, teke ngume jame wo kôme kate bia na a bili abé. Jôm éte é nga viane bo na bôte be bo teke su’u nye avale da yian a liti nye nye’an, a too ke na nye’e fe a tele minju’ été ve ane môt a bui’i wo nge abo.

19. Jé éve’ela Mephiboscheth ja ye’ele bia?

¹⁹ Nge ô ne éyem a nge wo simesane na teke môt a wô’ô nju’u wôé, éve’ela Mephiboscheth é ne volô wo abui. (2 Sa. 4:4) Mephiboscheth a mbe éyem mebo, a Njôô bôte David a nga dimine tyi’i nye ajô. A nji bo abé éziñ asu na a tôbane minju’u mite mise. Ve to’o nalé, a nji kañese na minju’u mite mi ve nye mbot asu; a mbe a beme’ ôsimesane ve mbamba be mam ba kui nye ényiñ. A nga ve akéva amu David a nga mvamane nye melu mvus. (2 Sa. 9:6-10) Ajô te, éyoñe David a nga dimine kobô ajô dé, Mephiboscheth a nga yen ôyap. A nji yebe na ékobe môte mfe é bo na a wô’ô émien éngôngo. A nji komekane Yéhôva amu A nga jô’é na David a bo nye abé. Ve a nga jeñe mezene ya su’u njôô  bôte Yéhôva a nga telé. (2 Sa. 16:1-4; 19:24-30) Ane Yéhôva a nga bo na be tili mbamba éve’ela mbo ésaé wé ate Kalate Zambe asu mfi wongan.​—Bero. 15:4.

20. Aval avé ôkone nlem wo ndeñele bôte béziñ, ve jam avé be ne tabe de ndi?

²⁰ Bobejañe béziñe ba wô’ô nju’u ya bo mam a bôte bevok amu nleme wo kone be môs ôse ya yôp. E nji bo tyi’ibi na be tabe vôm abui bôt é né, ve ba bibane na be zu bisulan, bitôkan, a beta bitôkan. Ba yene fe ayaé ya kobô a bôte ba yeme ki, ve ba ve ngule ya laan a bôte nkañete. Nge nne ô tele été éte, tabe’e ndi na ô nji bo étam. Abui bôt da tôbane nju’ ôte. Te vuane fe na Yéhôva a nye’e ngul ése wo ve na ô bo nye ésaé. Ngul ése wo ve na ô bo teke sulu mo si le, é ne ndeme ya na Yéhôva émien a su’u wo. * (Beph. 4:6, 7; 1 P. 5:7) Nge wo bo Yéhôva ésaé a too ke na ô ne ntutuñ, nge ke nkôkone nlem, tabe’e ndi na Zambe wôé a wô’ô wo mvaé!

21. Bi too ndi na Yéhôva a ye volô bia na bi bo jé?

²¹ Nte’e na mmatane mbile Paul a jô wô wo selane mimatane mimbile ya émo. Nnôma Grèce, môte wua étam nnye a mbe a nyoñe’e ma’an. Ve mmatane mbile ya ényiñ, ba bese ba ye jibi akekui asu’ulan, ba ye bi ényiñe ya melu mese. (Jean 3:16) Mmatane mbile ya émo, môt ase a yiane bo mvo’é minsôn, nge sa nalé a vo’o mate a dañe bôte bevok. Ve akusa bo abui ya be bia e nji bo mvo’é minsôn, bia bese bia ke ôsu a mate mbil a mban. (2 Bec. 4:16) Bi too ndi na Yéhôva a ye volô bia na bi sondô mmatane mbile wongan!