1, 2. (a) Amu jé bôte be nga nyiñe melu me Paul be mbe be nyeke’e be kobô’ô ajô éto beti, a éto belo? (b) Paul a nga jô Bekristene na za a ne ve be éto fili?

BEROMAIN ya ntete mimbu ôsu be mbe be tameta’ane na, mbe be bili benya metiñii, nya ntyi’ane mejôô a nya éto filii. A too ke na, alo nde e nga wu ésaé na Rome a bo beta ayoñ. Bi ne jô na, e bôte 100 ya si éte, bebé bôte 30 be mbe alo. Teke bisô na, Bekristene be mbe be too Rome éyoñ éte a bôte bevok, be mbe be dañe sañetan ajô éto beti a éto ôlo.

² Abui bifuse ya bekalate Paul a nga tili bia kobô ajô éto fili. Ve nsôñane Paul ô nji be na a tyendé mam me pôlitik ya Rome, jam abui bôt e mbe é yange’e. A lôte na be jeñ éto fili be môta binam nge be ékôane pôlitik éziñ, Paul a beyé’é bevok be nga saé a ngule jap ése, asu ya na be kañete mbamba foé ya Éjôé, a liti bôte mfi ya ntañ. Paul a nga kate bobenyañe bé ya nsisim Susu’a Môt a ne ve be nya éto filii. Kalate baa a nga tili Bekristene  ya Corinthe, a nga jô be na: “Tate [Yéhôva] a ne nsisim . . .  vôm nsisime [Yéhôva] ô né, vôm ate éto beti é né.”​—2 Bec. 3:17.

3, 4. (a) Jé é nga tindi Paul na a jô mam me ne 2 Becorinthien 3:17? (b) Jé bia yiane bo asu ya na bi bu’uban éto fili ja so be Yéhôva?

³ Atata’a ya kalate Becorinthien, Paul a nga kobô ajô ya étôto’o Moïse éyoñ a sisi’i Nkôle Sinaï, valé a ndôme mane laan a ange Yéhôva. Nné ane bone be Israël be nga yene nye, be nga ko woñ, nde Moïse a nga buti éndelé asu dé. (Nk. 34:29, 30, 33; 2 Bec. 3:7, 13) Paul a nga ke ôsu a jô na: “Ve éyoñ ése môt a kôñelan be [Yéhôva], mbutan éndelé ôte ô vasé.” (2 Bec. 3:16) Mejô mete ma tinan aya?

⁴ Avale bi nga yen ayé’é ya sondô ya mvus, Yéhôva, Nté biôme bise, nnye étam a bili fili é ne teke nné. Jôm éte nje éto fili ja yené “vôm nsisime [Yéhôva] ô né.” Asu na bi bu’uban a yene mfi ya éto fili éte, bia yiane “kôñelan be [Yéhôva],” nalé a tinane na, bia yiane jeñe na bi bi ngul élat a Yéhôva. Éyoñe be mbe nkôte si, bone b’Israël be nji yen mam Yéhôva a nga bo be a mise ya nsisim. A mbe ve ane minleme miap a asimesane dap mi nga mane bo ayet; be dañe fas fo’o ve avale ba ye belane mfefé éto fili jap be ndeme bi na, be bo ve mame ya minsôn.​—Beh. 3:8-10.

5. (a) Nsisime Yéhôva wo ve bia aval éto fili avé? (b) Aval avé bia yeme na, môt a ne bu’uban éto fili ja so be Yéhôva, to’o a ne nda mimbôk? (c) Bia zu yalane minsili mivé?

⁵ Éto fili Yéhôva a ve, ja dañ nkôtane ba kôté môt éto belo, amu nsisime Yéhôva wo kôté bia abé a awu, a wo volô bia na bi kandan a évus ékaña’a a mimboane ya été. (Bero. 6:23; 8:2) Ye éto fili éfe ja dañe jili nga? Môt a ne bu’uban éto fili éte, ja’a a ne nda mimbôk, nge ke minkôm. (Met. 39:20-23) Mojañ Harold King a nga bu’uban aval éto fili éte a too nda mimbôk. Ô ne yene vidéo a kobô ajô dé e Télé Bengaa be Yéhôva. (Fombô’ô ÉNYIÑE BOBEJAÑ > E JIBI MINJUK.) Ve aval avé bi ne liti na, bia nyane éto fili jangan? Aval avé bi ne yeme belan éto fili jangan?

6. Aval avé bone b’Israël be nga biasé éto fili Yéhôva a nga ve be?

⁶ Éyoñe bia kôme yeme na dase môt a ve bia é ne mfi abui a dia, nalé a tindi bia na, bi tu’a nye’e de. Bone b’Israël be nji liti na ba nye’e nkôtane Yéhôva a nga kôté be minkôm Égypte. Be kôlô’ô kôlô minkôm, be nga taté na ba nyamete bidi ya Égypte, a biôm be mbe be nya’a wôé; be nga kôme fe bele jô na, ba kômbô bulan Égypte! Miabebiene wô’ané mame bône be Israël be mbe be nyamete’e: ‘kos, ngon, mebok, bitetam, beanyon, a ôlom;’ éyoñe be nga yiane bu’uban fili ya kañe nya Zambee. Bi ne wô’ô amu jé Yéhôva a nga wô’ô be ôlun. (Nb. 11:5, 6, 10; 14:3, 4) Nga jam ete da ye’ele bia beta sikôlô?

7. Aval avé Paul émien a nga tôñ melep a nga ve Bekristen kalate 2 Becorinthien 6:1, bi ne vu nye aya?

⁷ Yéhôva a nga kañese na édima  mone jé é wu asu dañ; ajô te nlômane Paul ô nga jô Bekristene na, be bo te nyoñ éto fili Zambe a ve bia éngbwemese. (Lañe’e 2 Becorinthien 6:1.) Akusa bo Paul a nga wô’ô émien éngôngol amu a nga wô’ôtane na, a ne minkôme ya abé a awu, a nga jô na: “Me ave Zambe akéva amu Yésus Krist Tate wongan.” Amu jé? A nga jô bobenyañe bé na: “Amu na, atiñe ya nsisime ya ényiñ be Tate Krist Yésus e nga kôté [mia] mfa’a ya abé a awu.” (Bero. 7:24, 25; 8:2) Bia fe bi nji yiane biasé jame Yéhôva a nga bo na, a kôté bia minkôme ya abé a awu. Ntañe wo ve bia fane ya kañe Zambe wongan a mbamba mone môte ya nlem, jam ete ki da soo bia abui mevak.​—Bs. 40:8.

8, 9. (a) Abendé avé nlômane Pierre ô nga ve bia a lat a avale bia yiane belan éto fili jangan? (b) Satan a lame bia a mam mevé den?

⁸ Ane ô vaa na bia yiane ve Yéhôva akéva, bia yiane fe tabe ntyel ya dimi belan éto fili a nga ve bia. Nlômane Pierre ô nga bendé Bekristene na, be nji yiane belan éto fili jap na be jalé mbia minkômbane miap ya minsôn. (Lañe’e 1 Pierre 2:16.) Nga abendé ete da bo na bi simesane jam é nga kui bone be Israël nkôte si? Bia bia nyiñe melu ma, bia yiane tabe nya ntyele a lôte bôte Pierre a mbe a jô’ô be. Amu Satan a émo jé, be ne ve ke ôsu a wumulu mbia mimbot, mbia ndiane bidi a nyuane bilam, mimvômane mevale meval, nge bia taté lañe ve abim ete. Bôte ba bo bepublicité be wô’ô yi na, bi buni na, bia yiane bi abui biôme bi mo, a too ke na biôm bite bi nji dañe bo mfi. É ne tyi’ibi na môt a ku melam mete, a na a dimine belan éto fili jé.

⁹ Melebe me Pierre ma nambe abui mam ya ényiñe jangan, ane abime sikôlô môt a yiane bo, a asu ésaé a yiane top. Be wô’ô leb abui bongô na e bo beta besikôlô. Ba yi na be buni na, môt a ne bi nya asu ésaé vengevenge ve a bo beta besikôlô. Be wô’ô liti be beta nsela’ane a ne zañe abime moné môt a te bo abui sikôlô a bi amane ngon, a abime moné nyu a nga bo ve abime sikôlô éziñ a bi. Ésoé é ne kômbô mam mete, ve ntyi’an a ye nyoñe mfa’a ôte wo ye nambe ényiñe jé ése. Nde jé bisoé a bebiaé bap ba yiane kôme fas?

10. Mam mevé bia yiane fas éyoñe bia belane fili jangan ya nyoñe mintyi’ane mia fombô biabebien?

¹⁰ Môt éziñ a ne simesane na, mbôle teke atiñ éziñ da jô ne sañesañe na, bi nji yiane bo beta besikôlô, môt ase a ne bo abime sikôlô a yi nge nalé a ndeñele ki mone môte ya nleme wé. Éko éziñe mejô me Paul ma, mme me ne bo na môt a fase nalé: “Amu jé ngule jam ya bo ane me anye’e je atyi’iban ajô be mone môte ya éza nlem?” (1 Bec. 10:29) É ne fo’o été na, môt ase a ne fili ya tyi’i abime sikôlô a ye bo nge ke asu ésaé a ye bi, ve bi nji yiane vuane na, éto fili jangan é bili minné, a na, bia ye be’e ayeme ya mintyi’ane miangane mise. Jôm ete nje Paul a nga jô fe na: “Mam mese me ne ngule ya boban; ve sa mam mese me ayiane boban. Mam mese me ne ngule ya boban; ve sa mam mese me avolô.” (1 Bec. 10:23) Nalé a nga ye’ele bia na, éyoñe  bia nyoñe ntyi’an éziñ, bi nji yiane fombô ve biabebien, ve bia yiane fe fas mam mefe me ne nya mfii.

11. Amu jé Yéhôva a nga ve bia éto fili?

¹¹ Pierre a nga kate fe bia amu jé bi nji yiane dimi belan éto fili jangan. A nga jô na, bi belan éto fili jangan ane “bebo bisaé be Zambe.” Nde ñhe, nge Yéhôva Zambe, a zene ya be Yésus, a nga kôté bia abé a awu, a ne asu ya na bi nyiñ ane “bebo bisaé be Zambe.”

12. Mbamba éve’ela mbé nda bôte Noé ja li’i bia?

¹² Nge bi nji kômbô dimi belan éto fili jangan, a bo belo ya mbia émo Satan a minkômbane ya été, bia yiane tôñesane mame ya nsisim a ngule jangan ése. (Beg. 5:16) Bi tame zu kobô ajô Noé a nda bôte jé. Melu map, si é mbe njalan a évô a mbia be mam. Ve be nji kôb mbia mefulu me bôte ya éyoñ éte. Jé é nga volô be? Be nga belan éyoñe jap na ba bo ésaé Yéhôva a nga ve be: be nga lôñ arche, be nga tôkane bidi asu bebien a betit, be nga kate fe bôte bevok jame Zambe a zu bo. Kalate Zambe a jô na, “Noé a nga bo mam mese Zambe a nga jô nye.” (Met. 6:22) Mboon ôte ô nga nyii nye a nda bôte jé, éyoñe ndône mendim é nga kui.​—Beh. 11:7.

13. Ésaé évé Yéhôva a nga ve Yésus, Yésus ke a li’i je beyé’é bé?

¹³ Jé nje Yéhôva a jô bia na bi bo den? Bia yeme na, Yéhôva a nga ve Yésus ésaé nkañete, ane Yésus fe a nga li’i je beyé’é bé. (Lañe’ Luc 4:18, 19.) Den, Satan, njôé ya mbia émo nyi, a belane ñyebe, bebo makit, a mam mefe ya émo na a du’u bôt. (2 Bec. 4:4) Bi bili mvome ya volô bôt na be kañe Yéhôva, Zambe ya éto fili. (Mt. 28:19, 20) Ésaé éte é nji fo’o  bo tyi’ibi. Mesi méziñ bôte be nji bisi bia, ba bevok ba wo-wosane bia. Nsili môt ase ya bia a yiane fas ô ne na: ‘Ye ma belane fo’o éto fili jam na me su’u ésaé nkañete?’

14, 15. Bibuma bivé ésaé nkañete bobejañe ba bo ja wum? (Fombô’ô fôtô ya atata’a.)

¹⁴ Mbamba jam a ne na, abui bobejañ é tu’aya wô’ô mfi ya ésaé nkañete. Ajô te ba sé’é nkôñ ényiñe wop na ba nyoñ ésaé nkpwa’a mefan. (1 Bec. 9:19, 23) Abui ya été da su’u ésaé vôme be too, bevo’o ki ba ke su’u ésaé vôme bekañete mbamba foé ba jemban. Mimbu mitane mi ndôme lôte mi, tañe bekpwa’a mefan é nga bet: bobejañ a lôte 1 100 000, be nga bo bekpwa’a mefane ya éyoñ ése; nalé a tinane na, mimfefé bekpwa’a mefan a lôte 250 000 mi nga kô’ôlôban. Nga miabebien mia yene na, fulu ya yeme belan éto fili jangan ja wume mbamba bibuma?​—Bs. 110:3.

¹⁵ Jé é nga volô bobejañe ba na be yeme belane éto fili jap? Bi tame zu kobô ajô Jean ba Judith, mbe bete ba su’u ésaé nkañete mesi mesi den a ntoo mimbu 30. Ba kate bia na, éyoñe sikôlô bekpwa’a mefan a taté’é Ngon awôm a baa ya mbu 1977, be nga liti be mfi ya ke su’u ésaé vôm bekañete mbamba foé be mbe be jemba’an. Jean a jô na, asu ya na be tôé nsôñan ôte, é nga sili na a tyendé asu ésaé abui biyoñ, mfa’a ya na be sé’é nkôñ ényiñe wop. Éyoñe be nga zu nyiñe si fe nje be nga tu’a yeme na, asu na be dañe minju’u miziñ, ane wu ya yé’é mfefé nkobô, nge ke yemban ényiñ a metume ya éza si, ba yiane ye’elane Yéhôva a tabe nye mebun. Ba wô’ôtan aya? Jean a jô na: “Teke ésaé éfe é mbe ve soo ma mevak ane jili. Yéhôva a nga bo nya vevee mise mam. Éyoñe ji me nga tu’a wô’ô mejô ya Jacques 4:8 ma: ‘Mi suba’ane bebé be Zambe, nde a ye subu mia bebé.’ Me mbe me jeñe’e nsôñane ya ényiñ, ésaé éte é nga volô ma na me bi wô.”

16. Aval avé betoyini be bobejañ be nga yeme belan éto fili jap?

¹⁶ Ve môt ase a vo’o ki bo nkpwa’a mefan ya éyoñ ése ane Jean ba Judith. Abui bobejañ da su’u ésaé melôñe ja bobane si se. Éyoñ ésaé melôñe ya Warwick é nga taté, bobejañe bebé 27 000 be nga ke New York na ba ke volô. Bevo’o be nga bo ve sondô ébaé, ba bevo’o ki be nga volô tañe ngum mbu nge lôt. Abui é nga li’i bisaé biap. Nga bobejañe bete ba liti bia mbamba éve’ela, mfa’a ya belan éto fili jangan na bi lu’u Yéhôva, Zambe ya éto beti?

17. Jé ja yange bôte bese ba yeme belan éto fili Yéhôva a nga ve be?

¹⁷ Bia wô’ô mvaé amu bi nga bi fane ya yeme Yéhôva, bia wô’ô fe mvaé ya bu’uban éto fili bi bili amu bia kañe nye. Ngo’o nge mintyi’ane bia nyoñ, mia liti na bia nye’e éto fili jangan! Ajô te, enjeñané na bi belan éto fili jangan mfa’a ya kañe Yéhôva a ngule jangan ése. Nge bi bo nalé, yeme na, ngaka’a Yéhôva nyi, ja ye fe tôébane be bia: “Mintéane mi biôm mibien mi aye fe vas ébol ntaban éto belo, a ke tabe éto beti ya étôto’o ya bone be Zambe.”​—Bero. 8:21.