A Winston éngôngol tame kate bia aval ô nga jeñe Zambe ényiñe jôé.

Me nga yaé minlam mi mvus ya Queensland si ya Australie, nda bôte jangan é nji be ñyebe éziñ. Mbôle abui bôt e nji be é nyiñe vôm bi mbe bi to, me mbe me dañe yeñe a bôte ya nda bôte jam. Me nga tate na ma jeñe Zambe éyoñe me nga bi mimbu 12. Me mbe me ye’elane nye asu na a volô ma na me yeme benya mejôô. Me nga kôlô vôm bi nga to a ke saé tisone ya Adélaïde, Sud ya Australie. Me nga tôbane Pam éyoñe me nga ke mewo’one Sydney me bili mimbu 21. Pam a nga kobô ma ajô ya ñyebe ba loone na Anglo-israélisme, bôte bete ba simesane na b’Anglo-saxon be ne mvoñe bôte ya meyoñ ya Israël me nga jañ. Ñyebe ôte wo jô fe na meyoñ mete me ne meyoñ awôm ya Israël ya Nord me nga ke mimkôm mbu 740 Ô.É.J. Éyoñ me nga bulane Adélaïde me nga kate de môte bia nye bi mbe bi saék, môt ate a mbe a nga yé’é Kalate Zambe a Bengaa be Yéhôva. Bia nye bi nga laan mone nté bi kobô’ô ajô mbunan Bengaa be Yéhôva. Nde me nga yemelane na me biya éyalane ya meye’elan me nga bo me to mongô. Ane me nga taté na ma yé’é benya mejôô a lat a Nté wom a Éjôé jé. Me nga some “señ é ne édima.”​—Mt. 13:45, 46.

A Pam, wo fe ô nga taté na wo jeñe señ é ne édima ô to mongô, Aval avé ô nga some je?

Me nga yaé tisone ya Nouvelle-Galles e Sud ba loone na Coffs Harbour. Bebiaé bam a bimvam biam bi nga nyiine ñyebe Anglo-israélisme. Be nga ye’ele bia mone ndôme wom a mojañe mvendé a bivuvumane biangan na, Zambe a dañe nye’e mvoñe bôte b’Anglo-saxon. Me nji buni minye’elane mite,  amu mi nji volô me na me subu Zambe bebé. Éyoñ me nga bi mimbu 14, me nga ke nda Zambe Anglican a nda Zambe Baptiste a Adventiste. Ve teke ndoñ.

Nda bôte jangan é nga ke nyiñe Sydney, nne me nga tôbane Winston wôé. Aval a te mia kate, minlañ bia nye bi nga laan a lat a ñyebe mmie mi nga bo na a su’ulan yé’é a Bengaa be Yéhôva. Bekalate bese a mbe a tili ma be mbe njalan a bifuse ya Kalate Zambe! Mboan ôte ô nga taté tyele me nlem yôp, me nga wô’ô wô’ô ôlun. Ve me nga su’ulane yemelane na mam a mbe a tili’i me mbe benya mejôô.

Mbu 1962, me nga ke nyiñe Adélaïde asu na bia Winston bi tabe bebé. A nga mane kôm a Thomas ba Janice Sloman na me ke tabe a be. Be nga be bemissionnaire Papouasie-Nouvelle-Guinée. Be mbe angôndô ya mbamba fulu, me mbe me bili fo’o ve mimbu 18, be nga volô ma abui na me yeme Yéhôva. Mvuse ya valé ma fe me nga tate na ma yé’é Mejô me Zambe, me nga ji’a yemelane na benya mejô le. Éyoñ bia Winston bi nga lu’an, bi nga tyi’i na bia zu ve biabebien ésaé nkpwa’a mefan été été. Minju’u bi nga tôbane mie mi nga volô bia na, môs ane môs bi tu’a beta yene mfi ya señe é ne édima bi nga som.

A Winston, tame kobô bia ajô ya mimbu ô nga taté na wo bo Yéhôva ésaé.

Mone éyoñ mvuse alu’u dangan, Yéhôva a nga yoé bia ‘beta mbé’ ya bo abui ésaé ékôane jé. (1 Bec. 16:9) Mojañ Jack Porter, njom mekônda wongan nnye a nga taté volô bia na bi nyiin mbé ôsu (den bia nye bia saé fufulu émo’o ja tebele ésaé nkañete Australasie). Jack ba ngal Roslyn be nga volô bia na bi nyoñ ésaé nkpwa’a mefan, bi nga bi ava’a ya bo ésaé éte tañe mimbu mitan. Éyoñ me nga bi mimbu 29, be nga jô bia Pam na bi ke bo ésaé njom mekônda bikôte bi mañe ya Pacifique ya Sud, mbie bi nga su’ulan wôk a wofise ya Fidji. Bikôte bi mañe bite bi mbe: Samoa Américaine, Samoa, Kiribati, Nauru, Niue, Tokelau, Tonga, Tuvalu, a Vanuatu.

Melu mete, bôte ya vôm ate be mbe be yene Bengaa be Yéhôva aval étam, jôm ete nje bi mbe bi yiane bo ntyel. (Mt. 10:16) Mekônda me nji be abui, a bobejañ be nji be ngule ya ve bia bijô’ôba. Ajô ete bi mbe bi kele’e bômbô menda me bôte be nji be Bengaa be Yéhôva, bôte bete be mbe be nyoñe bia angôndô ya abeñ.

A Winston wo nye’e ésaé nkôñelane bekalate angôndô, tame kate bia jé é nga bo na ô nye’e ésaé ete?

Éyoñ bi nga taté ésaé jangan ékôte mañe ya Tonga, bobejañ ya wé be nji be be bili abui betract a bekalate nkobô Tongan. Éyoñe be mbe be kañete be mbe be belane kalate a to nkobô Énglis, kalate be nga kôñelane Fulasi na: “La vérité qui conduit à la vie éternelle.” Sikôlô bemvendé a nga boban Tonga besôndô benyin, nté sikôlô ate a mbe a lôtôk, bemvendé belal be nga yebe na bia be be bi kôñelane kalate ate nkobô Tongan, to’o na bemvendé bete be nji be be tu’a yeme Énglis. Pam nnye a mbe a tili’i minsini, ane a mane tili bi lôme Béthel ya États-Unis. Bi nga mane ésaé ete ése mvuse sondô 8. To’o mbôle bi nji dañe yeme kôñelane kalate ate, ve a nga volô abui bôt e mbe e kobô’ô Tongan na e yeme benya mejôô. Bia Pam bi nji be bekôñelan bekalate, ve ésaé éte é nga volô bia na bi nye’e ésaé nkôñelane bekalate.

A Pam, éyoñ wo vek ényiñe ya bikôte bi mañ a ji ya Australie, ô ne jô aya?

Beta nselane fo’o. Bevôm béziñ bi mbe bi bili njuk a binyônyoñ, angôndô ya ayôñ, bidu, bi nga kone fe a njebane bidi. Biyoñe biziñ, é mbe étua mvaé ya yen ane nlô jôbô a ke bômbô si éyoñ ô bôô fale (bone menda bôte ya Polynésie ba lôñe a ôbaé a minloñ nsa’a mañ). É mbe angôndô ya abeñ ya yene bilé mimbanga miele si, ô mbe fe ve yene éve’ela ngone mañ a nto ve ane ngone é bôô bôô mendim yôp. Mbamba biyoñe bite bi mbe bi tindi bia na bi bindi’i mimboane mi mam mi Yéhôva a ve nye akiba. Nalé a mbe  fe a volô na bi fole mbia be asimesan a mbamba be asimesan.

Bi mbe bi nye’e bongô angôndô ya abui, be mbe be wolé bia a be mbe fe’e ne vema éyoñ ba yene bia, mintañan. Éyoñ bi nga ke Niue, mone mongô éziñ a nga zu nambe wo Winston mbôle a mbe a be’e abui minvote nyul, ane a nga jô nye na: “Ma nye’e mesaé môé.” A mbe a ngenane teke tame yene de, jôm ete a nji tabe évô, a nji be a yeme aval a ne loone mie!

Minleme mi mbe mi taé bia éyoñ bi mbe bi yene’e bôte be nyiñe azoé été. Be mbe be nyiñe mbamba vôm, ve be teke tu’a nyoñe ngab a mvo’é jap ya minsôn, mendim ya nyu me mbe fe me njembane. Ve jam ete e nji be é tyelé bobejañ nleme yôp. Be mbe be maneya yebane na ba nyiñe nalé. Be mbe mevak amu ba be bibu’a ya menda me bôte map ba nyiñe fufulu, ékaña’a é ne mfi binyiñe biap, a be ne ngule ya ve Yéhôva nlem avak. Mbamba éve’ela wop a nga volô bia na bi ke ôsu a telé ésaé Yéhôva ôsu a yeme vak a mone abim bi bili.

A Pam, é mbe é kui biyoñe biziñ na ô yé’é mfefé fatane mboane mam aval ane nlabane mendim a ñyamane bidi. Tame bia kate avale ô mbe ô bo’o.

Ma ve akiba abui amu mbamba nye’elan ésa wom a nga ve ma. A nga ye’ele ma avale ba bo’é a yame nduan nja’a, a aval me ne bo to’o me nji bi abui biôm. Éyoñe bi nga ke jome bobejañe ya Kiribati, bi nga to mone nda ôbaé a to nlôñan a mintofik. Asu na me bo mone jôm ya di avôl avôl, me nga fa’a mone ébé a belane bikôa bi mbanga asu na me kôbane nduan. Me mbe me kele’e labe mendim anjeñ a binga bevok, bi mbe bi tebe’e nnoñ. Asu na bi labe mendim, bi mbe bi bela’ane mbeñ ô to bebé meta ébaé, éyoñ ete ba tindi nlônga. Mbôle be nji be be bili ôkop, be nga viane tindi mone aboñ ôlé. Be mbe be wua nlônga mendim, be nga fô’ô mbeñ asu na nlônga ô nyiine mendim été. Ane nlônga wo meñ ô mane jaé a mendim. Me mbe me buni na jam éte e ne tyi’ibi, ve éyoñ é nga sili na mamien me bo de me nga tu’a yeme na a ne beta ésaé. Me nga tiñelane mbeñe biyoñ biyoñ, teke kui na me labe atoé mendim, nlônga ô viane yeñe ve mendim yôp. Bôte ve zu woé, mvuse ya valé minga éziñ a nga zu volô ma. Bôte ya Kiribati be mbe angôndô ya ébu’ubu.

Mi nga su’ulane wô’ô mvaé ya bo ésaé jenan bikôte bi mañ. Ye mi ne kañete bia mbamba be mam beziñ be nga kui mia wôé?

Winston: E nga sili bia éyoñ asu na bi yé’é metum ya vôm ate. Éve’an é ne na éyoñ bobejañ be mbe be va’a bia jôm ya di, be mbe be mane sô’ô bidi bise éso. Bi nji be bi yeme na metum ya vôm ate ma jô na, beyeñe ba yiane bu’u bidi éso asu bemie ndaa. Bi mbe bi mane di bise. Éyoñe bi nga su’ulan de yem, bi nga taté na bia bu’u bidi asu dap. Bobejañ be nji wô’ô jam ete ôlun. Be mbe be nyoñe bia a mevak éyoñ ése bi mbe bi za’a jome be mvuse ngone ésaman. Bobejañ ya vôm ate be nji be be yeme’e Bengaa befe ane ô vaa bia Pam.

Minjoman miangan mi mbe beta nkañete asu bôte ya vôm ate. Be mbe be buni’i na bobejañe ya vôm ate mbe be nga bôndé ñyebe Bengaa. Jôm ete nje, éyoñ be nga yen bia Pam, beyeñ, bi za’a jome bobejañ, be nga tu’a wô’ô na bi ne ékôane bôte é ne mbamba nta’an a na môt ase ya be bia a nyoñe ngab a nyo mbok.

Pam: Jam eziñ é nga dañe nambe ma éyoñ bi nga ke jome bobejañ ya Kiribati, akônda dap é nji be é bili abui Bengaa. Susu’a mvendé be mbe be bili Itinikai Matera a nga ve ngule ya bo mam mese me mbe me sili’i asu na a nyoñ ngab a bia. Môse éziñ a nga zu ve bia ékat é bili ve atyi kube da da. Nye na: “nyoñané, a ne asu denan.” E mbe ayaé ya bi atyi kub éyoñ ete. Akusa bo a mbe fo’o ve atyi kube da, ve fulu akabe mojañ é nga nambe bia abui.

A Pam, mvuse bone mimbu abum é nga vase wo. Jé é nga volô mia na ô dañe nju’u ôte?

Me nga nyoñe abum mbu 1973 éyoñe bia  Winston bi mbe Pacifique ya Sud. Nde bi nga tyi’i na bia bulane Australie, mvuse ngone ényin ane abum é nga vase ma. Jam ete é nga taé Winston nlem abui amu a mbe fe mone wôé. Nlem ô nga vobô ma ôte’etek ôte’etek, ve me nga kôme bi nya mvolane nleme éyoñ me nga lañe Nkume mmombô a bete ya mbu 2009 Ngone nyini é to melu 15. Nlô ajô ya “Minsili bôte ba lañe bekalate bangan ba sili” ô mbe na: “Si un bébé meurt dans le ventre de sa mère, peut-on espérer qu’il ressuscite?” Nlô ajô ôte ô nga liti bia na ntyi’ane Yéhôva a ye nyoñ a lat mintyene mi bone mia wu abum été wo ye bo zôsôô. Yéhôva a ye mane saé bia minlem a vaa mam mese me nga bo na minlem mi du’u bia mbia émo nyi, a zene ya be mone wé, ‘a ye tyame mimboane mi mam mi Satan.’ (1 Jean 3:8) Nlô ajô ôte ô nga volô fe bia na bi tu’a beta yene mfi ya “señ” é ne édima bi bili bia bebo bisaé be Yéhôva. Nge teke ndi nleme ya Éjôé Zambe, ényiñe jangan ja ye bo momo.

Éyoñe bi dimiliya mone wongan, mvuse ya valé bi nga beta nyoñe ésaé nkpwa’a mefan jangan. Bi nga tate saé bone be ngone Béthel ya Australie, mvuse ya valé bi nga beta bulane bo ésaé njoman mekônda. Mbu 1981, valé bi saéya mimbu minyin mefane ya Nouvelle-Galles e Sud ya Sydney, be nga beta bañete bia Béthel ya Australie avale be mbe be loone nye éyoñ ete, bi ngenane bi saé wôé azukui den.

A Winston, den ô ne ébu’a ya émo’o ja tebele ésaé Béthel ya Australasie. Ye ésaé ô nga bo bikôte bi mañe ya Sud ya Pacifique ja volô wo asu ésaé wo bo?

Ôwé, abui mezen. Jam ôsu é ne na Australie nnye a wulu ésaé ja bobane Samoa Américaine a Samoa. Jam afe e ne na Béthel ya Nouvelle Zélande a nga fulane a nyi ya Australie. Éyoñe ji Béthel ya Australasie a tebele ésaé ya Samoa Américaine a Samoa a bikôte bi mañe ya Cook a Nouvelle Zélande a Niue a Timor-Leste a Tonga a Tokelau, me nga bi ma’a ya jome mesi mete mese aval ane nlômane ya Béthel. Mam me nga yé’é éyoñ me mbe me saék a biwôlô Bekristen ya bikôte bi mañ bite ma volô ma angôndô ya abui asu ésaé ma bo Béthel va.

Nge mia kañese ma kômbô suu nkobô me jô’ô na, bia Pam bi nga yene a zene ya ésaé nkañete jangan na, sake benya bôtô étam mbe ba jeñe Zambe. Bisoé fe bia jeñe “señ é ne édima,” to’o éyoñ bibu’a ya menda me bôte map me nji bisi benya mejôô. (2 Bb. 5:2, 3; 2 Mka. 34:1-3) Nya ajôô a ne na, Yéhôva a ne Zambe ya nye’an, nkômbane wé ô ne na bongô a benya bôtô bese be bi ényiñe ya melu mese.

Éyoñ bia Pam bi nga taté na bia jeñe benya mejôô den a nto mimbu 50, bi nji be bi yeme’e vôm jam ete da ye ke bia. Teke bisô na benya mejôô ya Kalate Zambe be ne señ é ne édima! Bi ne ntyi’an ya ba’ale benya mejôô bi nga yé’é Kalate Zambe été teke su me aval ane señ é ne édima.