1-2. Jé bia yiane bo nté bia yange mfefé émo?

 BIA nyane ngaka’a Yéhôva a nga bo bia na, a zu fole mbia émo nyi a mfefé émo ô ne zôsô. (2 P. 3:13) Bi nji fo’o yem éyoñe mfefé émo wo ye so, ve mame mese bia yene me boba’an émo ma liti na bia ye ke beta yange ayap.​—Matt. 24:32-34, 36; Mame mi. 1:7.

² Nté bia yange môs ôte, to’o bi tabeya benya mejôô nté ôvé, bia bese bia yiane yemete mbunane wongane ngaka’a éte. Amu jé? Amu to’o bi bili ngule mbunan, bi ne taté na bia bili atek. Ajô te, nlômane Paul ô nga loone njembane mbunane na “nseme wo ji’a diñetane bia.” (Héb. 12:1) Asu na bi kamane mbunane wongan, é ne mfi na bi bo mbane ya fombô mame ma liti na mfefé émo ô nto bebé.​—Héb. 11:1.

3. Jé bia zu yen ayé’é di?

³ Ayé’é di, bia zu yene mame melale me ne yemete mbunane wongane ngaka’a ya mfefé émo Yéhôva a nga bo bia: (1) éyoñe bia nyoñ éyoñe ya bindi ntañ, (2) éyoñe bia nyoñ éyoñe ya fase ngule Yéhôva a bili, a (3) bo mame ya nsisime mban. Bia ye fe yen aval avé foé Yéhôva a nga kate Habakuk ja yemete mbunane wongane melu ma. Ve bia zu taté yene bité biziñe bi ne tebe dene bi ne sili na bi bi ngule mbunane ngaka’a ya mfefé émo wo zu.

BITÉ BIA SILI NA BI BI NGULE MBUNAN

4. Mintyi’ane mivé mia sili na bi bi ngule mbunan?

⁴ Môs ôse bia nyoñe mintyi’ane mia sili ngule mbunan. Éve’an é ne na, bia yiane top mewoso mangan, mimvômane  miangan, kane besikôlô bia ye bo, môte bia ye luk, nge bia ye biaé bone nge momo, a asu ésaé bia ye bo. É ne mvo’é na bi sili biabebiene na: ‘Ye mintyi’ane miame mia liti na me too ndi na émo ji ja lôt, a na Zambe a mbeme zu fole je a mfefé émo? Nge na, ye ma tyi’i na ma nyiñ ane bôte ba simesane na mame mese ma man éyoñe môt a wu?’ (Matt. 6:19, 20; Luc 12:16-21) Bia ye nyoñe mbamba mintyi’ane nge bia yemete mbunane wongane na mfefé émo ô nto bebé.

5-6. Amu jé da sili na mbunane wongan ô bo ngul éyoñe bia tôbane minjuk? Va’a éve’an.

⁵ Bi ne fe tôbane minju’u mia sili na bi bi ngule mbunan. Bi ne tôban étibila’a, be ne bi bia mbia ôkon, nge ke mame mefe me ne bo na bi bili atek. Bi ne taté simesane na bi ne ngule ya jibi nju’u wongan. Ve nge nju’u ôte wo tabe ayap, da ye sili bia ngule mbunan asu na bi jibi wô a ke ôsu a kañe Yéhôva a mevak.​—Rom. 12:12; 1 P. 1:6, 7.

⁶ Éyoñe minju’u mi bili bia, bi ne simesane na Yéhôva a ye ke beta telé mfefé émo. Ye nalé a tinane na mbunane wongan ô nto atek? Teke jôm. Bi tame nyoñe mon éve’an. Éyoñe mveñ é noñeya abui besondô, é ne yené ve ane viane wo ye ke beta faé môs éziñ. Ve bia yeme na viane wé beta faé. Aval éte fe, éyoñe nju’u éziñe wo wo’otô bia si, bi ne taté na bia simesane na mfefé émo wo ye ke beta so. Ve nge mbunane wongan ô ne ngul, bia ye tu’a yeme na bengaka’a be Zambe ba ye tôéban. (Bsa. 94:3, 14, 15; Héb. 6:17-19) Ndi nlem éte ja ye bo na, bi ke ôsu a telé mame ya nsisim ôsu ényiñe jangan.

7. Jam avé bia yiane tabe de ntyel?

⁷ Bi tame zu yen été éfe ja sili na bi bi ngule mbunan; éyoñe bia bo ésaé nkañete. Abui bôte bia kañete da simesane na, “mbamba foé” ya Kalate Zambe a lat a mfefé émo a ne fo’o ve minlañe mi saison. (Matt. 24:14; Ézé. 33:32) Bia yiane tabe ntyele na bisô bi jaé bia minlem ane be mfa’a ya mame Yéhôva a ye’ele bia. Asu na avale jam éte é bo teke bia kui, bia yiane ke ôsu a yemete mbunane wongan. Bi tame zu yene mame melale bi ne bo asu na bi yemete mbunane wongan.

NYOÑE’E ÉYOÑE YA BINDI NTAÑ

8-9. Aval avé bi ne yemete mbunane wongan éyoñe bia nyoñ éyoñe ya bindi ntañ?

⁸ Jame da é ne volô bia na bi yemete mbunane wongan é ne éyoñe bia nyoñ éyoñe ya bindi ntañ. Ntañ wo ve bia ndi nleme na Yéhôva a ye tôé bengaka’a bé. Éyoñe bia nyoñe éyoñe ya kôme fas amu jé Yéhôva a nga ve ntañ, a atinane ya été, bia yemete mbunane wongane na ngaka’a Zambe a nga bo na bia ye nyiñe nnôm éto mfefé émo ja ye tôéban. Amu jé bi ne jô nalé?

⁹ Nde, jé é ne ntañ? Yéhôva a nga bo na édiñe Mone jé, ntôle Mone wé, môt a mbe a dañe nye bebé a kôlô yôp été a zu bialé si va ane môt a binam. Ve Yésus nye a mbe ne seleñe teke ayeñ. Éyoñe Yésus a mbe si va a nga jibi minju’u mevale meva. Mvuse ya valé, a nga wu awu mintaé. Yéhôva a nga ya’ane fo’o beta tañ! Zambe wongane ya nye’an a nji be ve kañese na Mone wé a tôbane minjuk a wu, fo’o ve asu na bi bu’uban ényiñe mon étun éyoñ. (Jean 3:16; 1 P. 1:18, 19) Mbôle Yéhôva a nga ve édima Mone jé asu dangan, a mbe a kôme yeme na a zen éte, bia ye bi ényiñe ya melu mese mfefé émo.

 NYOÑE’E ÉYOÑE YA FASE NGULE YÉHÔVA

10. Beéphésien 3:20 a liti na Yéhôva a ne ngule ya bo jé?

¹⁰ Jame baa é ne yemete mbunane wongan é ne éyoñe bia nyoñ éyoñe ya fas abime ngule Yéhôva a bili. A bili ngule ya tôé ngaka’a ése a bo. É ne été na abui bôte ya melu ma da yene ngaka’a ya nyiñe nnôm éto mfefé émo ane jam é vo’o tôéban. Ve Yéhôva a jaéya zu a bo bengaka’a môta binam éziñ a vo’o tôé. A bo de amu a ne Zambe ya ngul ése. (Job 42:2; Marc 10:27) Ajô te, bi vo’o ku avem éyoñ a ka’ale bia bitua bi mam.​—Lañe’e Beéphésien 3:20.

11. Kate’e bitua bengaka’a Yéhôva a nga bo. (Fombô’ô fe nka’ale ô ne nlô ajô na “ Bitua bengaka’a biziñe bi nga tôéban.”)

¹¹ Bi tame zu yene bitua bi mame Yéhôva a nga ka’ale bebo bisaé bé ya melu mvus. A nga ka’ale Abraham ba Sara na ba ye biaé mon a too ke na be mbe be ntoo minnôm. (Mett. 17:15-17) A nga jô fe Abraham na, a ye ve mvoñe bôte jé si ya Canaan. Abui mimbu é nga lôt mvoñe bôt Abraham é to alo si ya Égypte. É mbe ve yené ane ngaka’a éte ja ye ke tôébane môs éziñ. Ve Yéhôva a nga tôé je. Mvuse ya valé, Yéhôva a nga bo ngaka’a na Élisabeth a ye biaé mon a too ke na a mbe a ntoo nnôm. A nga kate fe Marie, édune ngone minga na a ye biaé Mone Wé, ngaka’a éte é nga bo na ngaka’a fe Yéhôva a nga bo afube ya Éden den a nto betoyini mimbu é tôéban.​—Mett. 3:15.

12. Jé kalate Josué 23:14 a kalate Ésaïe 55:10, 11 ba kate bia a lat a ngule Yéhôva?

¹² Éyoñe bia nyoñ éyoñe ya fase bengaka’a bese Yéhôva a nga bo a aval a nga tôé be, bia kui na bi yen abim avé Yéhôva a ne ngul. Nalé a volô fe bia na bi tu’a tabe ndi na A ye tôé ngaka’a ya telé mfefé émo. (Lañe’e Josué 23:14; Ésaïe 55:10, 11.) Nalé a volô bia na bi tabe nkômesane ya volô bôte bevo’o na be tu’a wô’ô na ngaka’a ya mfefé émo é nji bo biyeyeme nge ke befe’e. Yéhôva émien a nga jô jame di a lat a mfefé yôp a mfefé si: “Mejô ma me ne mejô ya tabe me ndi.”​—Nlitan. 21:1, 5.

BO’O MAME MA YEMETE ÉLATE JÔÉ A YÉHÔVA

13. Aval avé bisulane bi ne yemete mbunane wongan? Timi’in.

¹³ Jame lale bi ne bo asu na bi bi ngule mbunan é ne na bi telé mame ya nsisim ôsu ényiñe jangan. Tame ve’ele simesan abim mfi bia bi bisulane biangan. Anna, a nga lôte mimbu mewôm a bo’o ésaé Yéhôva. A nga bo ésaé nkpwa’a mefan é ne ngum aval, a saé fe Béthel. Anna a jô na: “Bisulane bia volô ma na me ba’ale mbunane wome ngul, to’o mojañ a bo ésulan a nji bo ntyetyeñe ñye’ele, éyoñ ése ma tabe bisulane ma wô’ô mame ma volô ma na me tu’a wô’ô Kalate Zambe a na me yemete mbunane wom.” b Teke bisô na mbunane wongan ô ne tu’a bo ngul éyoñe bia wô’ô biyalane bobejañ a bisita bangane ba ve bisulan.​—Rom. 1:11, 12; 10:17.

14. Aval avé ésaé nkañete ja yemete mbunane wongan?

¹⁴ Bia yemete fe mbunane wongan éyoñe bia bo ésaé nkañete. (Héb. 10:23) Barbara a kañe Yéhôva den a nga ke mimbu 70 a mvuk a jô na: “Me jaéya zu ma yen ésaé nkañete ane zene ya yemete mbunane wom. Nté ma ke ôsu a kobô bôt ajô beta bengaka’a be Yehôva, nde fe mbunane wome wo tu’a bo ngule nalé.”

15. Aval avé ayé’é étame da yemete mbunane wongan? (Fombô’ô fe befôtô.)

 ¹⁵ Bi tame yene jam afe da yemete mbunane wongan: ayé’é étam. Susan a yene mfi ya bo nta’ane mam asu ayé’é étame dé. A jô na: “Môse sondô ma kômesan nlô ajô ya Nkume mmombô a bete ya sondô a tôé. Môse Mondé a Tusedé ma kômesane bisulane ya zañe sondô. Mimôse mivo’o ki, ma bo ayé’é étame dam.” Mbôle Susan a tôñe nta’ane mam a nga mane bo asu ayé’é dé, nalé a volô nye na a yemete mbunane wé. Irene a nga saé mimbu mewôm wofise wo tebele ésaé ya si ése a nga yene na mbunane wé wo bo ngul éyoñ a yé’é minkulane mejô ya Bible. A jô na: “Éyoñe ma yen aval avé bone be mame bese Yéhôva a nga jô ba tôéban, nalé a bo na me ku avem.” c

“WO YE FO’O SO”

16. Amu jé mejô Yéhôva a nga jô nkulu mejô Habakuk ma fombô bia den? (Behébreu 10:36, 37)

¹⁶ Bebo bisaé be Yéhôva béziñe be jaéya yange memane ya mbia émo nyi. Nde fe bôte béziñe ba simesane na asu’ulane da langan. Yéhôva a nga liti na a bôô évevé a jam éte éyoñ a nga jô nkulu mejô Habakuk na: “Ñyenan ôte ô ngenane jôme ya éyoñ é ne ntiñetan, a wo ke avô mfa’a ya asu’ulan, ô ne fe te laan minsos: ja’a wo langan, yange’e wô; amu wo ye fo’o so, wo ye ke bem!” (Habak. 2:3) Ye Yéhôva a nga bo na bifia bite bi tiliban asu nkulu mejô Habakuk étam? Nge ke ye mejô mete ma fombô fe bia den? A zene ya mfufube nsisim, nlômane Paul ô nga jô na mejô mete ma fombô fe bekristene ba yange mfefé émo a éva’a ése. (Lañe’e Behébreu 10:36, 37.) Ôwé bi ne tabe ndi na to’o môs ôte wo yené ve ane wo langan, “wo ye fo’o so, wo ye ke bem!”

17. Aval avé sita éziñ a nga tôñe melebe Yéhôva a nga ve Habakuk?

 ¹⁷ Abui bebo bisaé be Yéhôva da tôñe melep a nga ve be na be “yange,” to’o abui mimbu da lôt. Louise a nga taté na a kañe Yéhôva mbu 1939. A jô na: “Éyoñ été me mbe me simesa’ane na Harmaguédon a ye so ôsusua na ma kôlô Collège. Ve asu’ulan é nji so. Ane mimbu mi nga lôt, me nga taté na ma lañe minkañete bebo bisaé be Yéhôva be nga yange na bengaka’a bé be tôéban. Minkañete mite mi nga volô ma na me yange na Yéhôva a tôé bengaka’a bé. Me wô’ô lañe nkañete Noé, Abraham, Joseph a bôte bevok be nga yange ayab éyoñ ôsusua na ba yen ane Yéhôva a tôé ngaka’a a nga bo be. E ba’ale môse Yéhôva ôsimesan a volô ma a bôte bevo’o na bi tabe ndi na mfefé émo ô ntoo bebé.” Abui bobejañ a besita é boya Yéhôva ésaé den a nto abui mimbu be ne tyiñe jia a sita ate!

18. Aval avé biôme bia bômane bia bia yemete mbunane wongane na Yéhôva a ye telé mfefé émo?

¹⁸ É ne été na, mfefé émo ô ngenane teke so. Ve tame simesane biôme bia yen éyoñe ji: atété, bilé, betit, mona môt, teke môt éziñ a ne sôô na biôme bite bi ne. Akusa bo na bi nji be ôsusua na ba té bie, biôme bite bi ne valé amu Yéhôva a nga téé bie. (Mett. 1:1, 26, 27) Zambe wongan a bili fe nsôñane ya télé mfefé émo. A ye fe tôé nsôñan ôte. Mfefé émo, bôte ba ye bu’ubane mbamba ényiñe nnôm éto teke fe beta kon. Éyoñe môse Yéhôva wo ye kpwaan, bia ye yene mfefé émo avale fe bia yene biôme bise bia bômane bia den.​—Ésa. 65:17; Nlitan. 21:3, 4.

19. Aval avé ô ne yemete mbunane wôé?

¹⁹ Nté bia yange môs ôte, jeñe’e mezene ya yemete mbunane wôé. Kele ôsu a ve Yéhôva akiba amu ntañ. Nyoñe’e éyoñe ya fase ngule Yéhôva a bili. Bo’o mame me ne yemete élate mia Yéhôva. Nge wo bo de, wo ye bo môte wua ya “ba be ne benyoñe ngabe ya bengaka’a a zene ya mbunan a ôjibi.”​—Héb. 6:11, 12; Rom. 5:5.