1. Amu jé bia ve biyalane bisulan?

 AMU jé bia tabe bisulan? Jam ôsu, bia kômbô lu’u Yéhôva. (Bsa. 26:12; 111:1) Bia tabe fe bisulan asu na bi veane ngule nyule mbia biyoñe bia nyiñe bi. (1 Thes. 5:11) Éyoñe bia bete wo a ve éyalan ésulan, bia tôé nsôñan ôte.

2. Biyoñe bivé bi bili fane ya ve biyalane bisulane biangan?

² Sôndo ase, bi bili fane ya ve biyalane bisulane biangan. Éve’an é ne na, bisulane ya memane me sondô, bi ne ve biyalan ayé’é ya Nkume mmombô a bete. Ayé’é ya zañe sondô, bi ne ve biyalane bidima bi mame ya Kalate Zambe, ayé’é Bible a mengabe mefe ya ésulane me bili minsili.

3. Mame mevé me ne bo na bi kate ve biyalan ésulan, a aval avé kalate Behébreu 10:24, 25 a ne volô bia?

³ Bia bese bia kômbô ve Yéhôva duma a ve bekristene bevo’o ngule nyul. Ve mame méziñ me ne bo na bi kate ve biyalan ésulan. Bi ne ko woñe ya bete wo. É ne fe kui na be bo teke télé bia éyoñ ése bia kômbô ve éyalan. Aval avé bi ne dañe nju’u ôte? Kalate nlômane Paul ô nga tili Behébreu a ne volô bia na bi bi éyalane ya nsili ôte. Éyoñ a nga liti be mfi ya sulane vôma wua, a nga jô be na “môt ase a va’a nyu mbo’o ngule nyul.” (Lañe’e Behébreu 10:24, 25.) Éyoñe bia simesane na to’o mon éyalane bi ne ve a ne ve bôte bevo’o ngule nyul, nalé a ne volô bia na bi bo teke ko woñe ya ve biyalan ésulan. To’o da kui na be bo teke bia dañe ve nkobô, bi ne wô’ô mvaé éyoñe bia yen ane bôte bevo’o ya akônda ba ve biyalan.​—1 P. 3:8.

4. Mame melale mevé bia ye yen ayé’é di?

 ⁴ Ayé’é di bia zu taté yen aval avé bi ne ve bôte bevo’o ngule nyul éyoñe bi ne mone akônda, vôm abui bôt é nji bete mo. Mvuse ya valé, bia ye yen avale avé bi ne ve bôte bevo’o ngule nyul éyoñe bi ne beta mekônda, vôm abui bôte da bete mo bisulan. Bia ye su’ulane yen avale bi ne bo asu na mame bia jô biyalane biangane me ve bôte bevo’o ngule nyul.

5. Aval avé bi ne veane ngule nyul éyoñe bi ne bone mekônda?

⁵ E bone mekônda nge ke mengôse benkañete, abui bôte da bete ki mo éyoñe ba sili minsili ésulan. Biyoñe biziñ é ne sili na mojañ a wulu ayé’é a yange na môt a bete wo. Nalé a ne bo na ésulan é bo some nyul, a na bôte be bo teke kôme veane ngule nyul. Nde Jé ô ne bo? Bo’o ôjeja’a ya bete wo mban. Éyoñe wo bo de, ô ne tindi bôte bevo’o na be fe be bi fulu ya bo be va’a biyalan ésulan.

6-7. Jé ô ne bo asu na ô bo teke dañe ko woñe ya ve biyalan ésulan?

⁶ Jé ô ne bo nge wo ko woñe ya ve biyalan ésulan? Abui bôte da ko woñe ya bo de. Asu na bi ve bobejañ a besita bangane ngule nyul, nga é ne bo mfi na bi jeñe mame bi ne bo asu na bi bo teke dañe beta ko woñe ya ve biyalan ésulan? Aval avé bi ne bo de?

⁷ Éko éziñ é ne bo mfi na bi beta lañe melebe méziñe me nga kui Benkume mmombô a bete. b Wua ya été a lebe bia na bi kôme kômesane bisulan. (Mink. 21:5) Nge bia ve ngule ya kôme wôk mame bia ye yé’é, nalé a ye volô na bi ve biyalane tyi’ibi. Nde fe, va’a ngule ya ve éyalan é ne étun. (Mink. 15:23; 17:27) Éyoñ éyalane jôé é ne étun, nalé a bo na ô bo teke dañe ko woñ. Éyalan é bili fo’o ve nnoñe bifia wua nge mibaé, é ne fe bo tyi’ibi ya wôk asu bobejañ a besita bangan a lôte ji é bili abui asimesan. Éyoñe wo ve biyalane bi ne bitun, ô belane bifia biôé, nalé a ye liti na wo ke kôme kômesan a na wo kôme wô’ô jôme wo jô.

8. Yéhôva a wô’ôtan aya éyoñ a yene ngul ése wo ve?

⁸ Jé ô ne bo nge wo ve ngule ya tôñe melebe mese ma, ve ô kele ôsu a ko woñe ya ve éyalane jia nge bibaé ésulan? Tabe’e ndi na nleme Yéhôva ô ne njalan a mevak éyoñ a yene mame mese wo bo asu na ô ve éyalan ésulan. (Luc 21:1-4) Nde fe bia kôme yeme na Yéhôva a vo’o sili bia mame ma lôte bia nkôñ. (Philip. 4:5) Ajô te, jeñe’e na ô yemelane jam ô ne bo, nyoñe’e ntyi’ane ya bo de, a ye’elan asu na ô bo teke ko woñ. Ô ne taté bi nsôñane ya ve éyalan é ne étun.

9. Nju’u ôvé bi ne tôbane wô beta mekônda?

⁹ Nge akônda dôé é bili abui bekañete, ô ne tôbane nju’u ôfe. Éko éziñ abui bobejañ a besita da bete wo mban, a nalé a bo na be kate ve wo nkobô tyi’ibi. Bi tame kobô ajô Danielle, a nye’e a va’a biyalan ésulan. c A yene bie ane ngabe jia  ya ékaña’a a ve Yéhôva, bia ve fe nye fane ya ve bôte bevo’o ngule nyul, a volô nye na a yemete Mejô me Zambe nleme wé été. Ve éyoñ a nga ke beta akônda, a mbe teke fe dañe bi fane ya ve biyalan ésulan. Biyoñe biziñ a mbe a lôte ngum ésulan teke yalan. A jô na: “Jam éte é mbe é tya’a ma nlem, me mbe me wô’ôtane ve ane ma sube beta ébotan éziñ. Éyoñe wo bete wo biyoñe biyoñe be teke wo ve nkobô, ô ne taté na wo simesane na mojañ a wulu ésulan a vañe bene telé wo.”

10. Mame mevé ô ne bo asu na ô bi fane ya yalan ésulan?

¹⁰ Ye wo fe ô wô’ôtaneya ane Danielle? Nge é ne nalé, ô ne sili mo si a tyi’i na wo zu vô’ôlô fo’o ve ésulan dili ke faas. Ve te ve’ele bili atek. Nde jé ô ne bo? Ô ne tyi’i na wo kômesan abui biyalan ésulan ése. Nalé a ne volô na nge be nji ve wo fane ya yalan atata’a, wo ye kui na ô yalane nté ésulan ja ke ôsu. Éyoñe wo kômesan ayé’é ya Nkume mmombô a bete, nyoñ éyoñe ya jeñe nja ô ne zañ abeñ ése a nlô ajô. Nge ô bo de, teke bisô na wo ye bi mbamba biyalane ya ve nté ayé’é da ye lôt. Nde fe, ô ne kômesane biyalane ya mebeñe me bili bido’o miñye’elane ya Kalate Zambe bôte ba yen ayaé ya timin. (1 Cor. 2:10) Amu jé? Amu na abui bôt é ne bo te bete mo éyoñ ayé’é da ye kui mebeñe mete. Ve jé ô ne bo nge wo mane tôñe melebe mete mese, éyoñ éte wo yene na abui bisulane da lôt ô kate kui na ô ve éyalan? Ô ne ke yene môt a wulu ayé’é ôsusua na ésulan ja taté, a kate nye nsili wo te kômesane na wo ye yalan.

11. Jé kalate Bephilippien 2:4 a jô bia na bi bo?

¹¹ Lañe’e Bephilippien 2:4. A ngule ya mfufube nsisim, Nlômane Paul ô nga jô bekristene na be jeñe mvaé bôte bevok. Aval avé bi ne tôñe melebe mete éyoñe bi ne ésulan? A ne éyoñe bia bo te vuane na bôte bevo’o fe ba kômbô ve biyalan ésulan.

12. Mbamba zene ya ve bôte bevo’o ngule nyul bisulan a ne mbé? (Fombô’ô fe fôtô.)

¹² Tame fase jame di. Éyoñe wo laan a  bemvôé bôé, ye wo jeñe na ô kobô abui aval é ne na teke fe be ve fane ya kuli to’o ve mone éfia? Teke jôm! Wo fe wo yi na be kobô. Aval éte da da, bia kômbô ve abui bôte fane ya ve biyalan ésulan. Ajô te, mbamba zene ya ve bobejañ a besita bangane ngule nyul a ne na bi ve be fane ya kobô ajô ya mbunane wop. (1 Cor. 10:24) Bi tame ñhe zu yen aval avé bi ne bo de.

13. Aval avé ô ne ve bôte bevok fane ya ve biyalan ésulan?

¹³ Jam ôsu, bi ne ve biyalane bi ne étun asu na bôte bevo’o fe be bi fane ya kobô. Bemvendé a bitôtôlô bekañete bi ne liti mbamba éve’ela mfa’a ôte. To’o éyoñe wo ve éyalan é ne étun, jeñe na ô bo te kobô abui mam éyoñe jia. Nge ô mane la’ase mone jam ase a ne abeñ, bôte bevok ba ye beta bi mfañe jame ya jô. Abeñe di da ve bia melebe mebaé, bi ve biyalane bi ne étun​—a bi sa’ale ôlame ya kobô abui mam éyoñe jia. Nge wo nnye ba taté ve nkobô abeñe di, nga ô ne ve ngule ya kobô fo’o ve jame da?

14. Jé é ne volô bia na bi yem abime biyoñe bi ne bete wo wongan ésulan? (Fombô’ô fe fôtô.)

¹⁴ Éyoñe wo tyi’i abime biyoñe wo ye yalan ésulan, va’a ngule ya bo na be bo te wô’ô ve tyiñe jôé étam. Nge bia bete wo wongan éyoñ ése, bi ne tindi mojañ a wulu ayé’é na a ve bia nkobô éyoñ ése a too ke na bôte bevok be ngenane teke bi fane ya kobô. Jam éte ki é ne bo na bôte bevok be bili atek a bo teke beta bete mo.​—Eccl. 3:7.

15. (a) Jé bi nji yiane bo nge be nji ve bia nkobô ésulan? (b) Aval avé môt a wulu ayé’é a ne liti na a semé môt ase? (Fombô’ô nka’ale ô ne na “ Nge wo wulu ngab ésulan éziñ.”)

¹⁵ Éyoñ abui bekañete da bete mo, é ne kui na bi bo teke yalan avale bia kômbô nté ayé’é da boban. Biyoñe biziñe mojañ  a wulu ayé’é a ne bo teke kui na a ve môt ase ya be bia nkobô. Jam éte é ne bia te’e nyul, ve bi nji yiane wô’ô ôlune nge be nji kui na be ve bia nkobô.​—Eccl. 7:9.

16. Aval avé bi ne ve bôte ba ve biyalan ésulane ngule nyul?

¹⁶ Nge wo kate kui na ô ve biyalan avale wo yi, nga é ne mfi na ô kôme baa alo éyoñe bôte bevok ba yalan, a se’e be asu mbamba biyalane biap éyoñ ésulan é maneya? Mbamba bifia ô ne jô bobejañ a besita bi ne ve be ngule nyule fo’o ve ane biyalan wo te kômbô ve. (Mink. 10:21) Mese’esa me ne zene fe bi ne ve bôte bevo’o ngule nyul.

17. (a) Aval avé bebiaé be ne volô bone bap na be ve biyalane bia yian a ôkala wop? (b) Vidéo a liti na mame menyine mevé me ne volô bia na bi kômesan éyalan? (Fombô’ô fe aton.)

¹⁷ Aval avé bi ne beta veane ngule nyule bisulane biangan? Nge ô ne mbiaé, volô’ô benyo bone na be kômesane biyalane bi ne mvo’é asu ôkala wop. (Matt. 21:16) Biyoñe biziñ é wô’ô kui na minlô mejô miziñe mi kobô mame me ne édo’o aval ane minju’u beluk ba tôbane mie, a mame ma fombô mbamba ntaban. Ve é wô’ô kui na abeñe da nge mebaé é bi biyalane bone be bongô be ne ve tyi’ibi. Volô’ô fe benyo bone na be yem amu jé é ne kui na be bo teke be ve nkobô éyoñ  ése ba ye bete mo. Éyoñe bia bo de, nalé é volô be na be bo teke wô’ô ôlun éyoñe ba ye bo te be ve nkobô.​—1 Tim. 6:18. d

18. Amu jé bia yiane sa’ale na bi dutu ôsimesane bôte bevok be biabebien éyoñe bia ve biyalan? (Minkana 27:2)

¹⁸ Môt ase ya be bia a ne kômesane mbamba biyalane bia ve Yéhôva duma, a ve bobejañe ya nsisime ngule nyul. (Mink. 25:11) É ne kui biyoñe biziñe na bi kañete jam é nga kui bia, ve bia yiane tabe ntyele ya dutu ôsimesane bôt bevo’o be biabebien. (Lañe’e Minkana 27:2; 2 Cor. 10:18) Bia jeñe na bi dutu ôsimesane bôte be Yéhôva, Mejô mé a be bebo bisaé bé ya si ése. (Nlitan. 4:11) Ve nge abeñ éziñ é bili avale minsili da sili na bi kobô jame da fombô bia, é ne mfi ya bo de. Abeñe da su’ulan ayé’é di é bili avale minsili éte.

19. (a) Bibotane bivé bia bi éyoñe môt ase a liti na a nyoñe ngap a bôte bevo’o éyoñe bi ne bisulan? (Beromain 1:11, 12) (b) Jé wo dañe nye’e éyoñe bôte ba ve biyalane bisulan?

¹⁹ Akusa bo bi nji bi nkobe metiñe wo kate bia avale bia yiane ve biyalan, bia bese bia yiane ve ngule ya bo na biyalane biangane bi ve bôte bevo’o ngule nyul. Nalé a tinane na bia yiane bo mbane ya ve biyalan, a na bia yiane vak a abime biyalane bia te kui na bi ve. Bia yiane fe vak éyoñe bôte bevo’o ba bi te fane ve biyalan ésulan. Nge bia “veane ngule nyul” éyoñe bi ne ésulan, bia liti na bia nyoñe ngap a bôte bevok.​—Lañe’e Beromain 1:11, 12.