1-2. Amu jé bi ne ve’e kristen a ôzomesome nda? (1 Becorinthien 15:58)

 MEMANE ya mbu 1970, be nga lôñe beta ôzomezome nda ô bili bitage 60 e Tokyo, tisone ya Japon. Bôte be nga yen ane ba lôñe nda éte be nga sili nge nda éte ja ye fo’o tebe ne bip éyoñe beta mimfô’ôsane mi si mia ye bobane tison éte. Jé bôte be nga lôñe nda éte be nga bo asu na é bo teke ku to’o mimfô’ôsane mi si mia boban? Be nga lôñe je aval é ne na é bo ngule ya tebe ne bip to’o mimfô’ôsane mi si mia boban. Bekristene be ne ane ôzomezome nda ôte. Mfa’a ôvé?

² Kristene ja yiane yeme nsela’ane a ne zañ e tebe ne bip a fô’ôsan. A yiane bo ngul, a tebe ne bip éyoñe da sili na a tôñe metiñe me Yéhôva a memvinda mé. (Lañe’e 1 Becorinthien 15:58.) A ne “tyi’ibi ya bo mewôk” teke yeme mebo si. Mfa’a ôvok, a yiane “kañese ôsimesane bôte bevok,” nge ki e fô’ôsan éyoñe nalé a sili. (Jacq. 3:17) Kristen é bili mbamba ñyenane mame ja ye bo teke ku ôlame ya yemete bôte bevo’o na be yene mam ane nye nge yebe mame mese. Ayé’é di, bia zu yen aval avé bi ne tebe ne bip. Bia zu fe yene mame metane Satan a belane me, a yen aval avé bi ne ngule ya tebe ne bip teke feñelan.

3. Metiñe mevé Mvee metiñ a dañe bevee metiñe bese a ve bia kalate Mame minlôman 15:28, 29?

³ Yéhôva a ne Mvee metiñ a dañe bevee metiñe bese, a bo kom ése na metiñe mé me bo tyi’ibi ya wôk asu ayoñe dé. (Ésa. 33:22) Éve’an é ne na tin ékôane ya ntete mimbu ôsu é nga yene mezene melale bekristene be ne tebe ne bip: (1) e sa’ale nkañane bive’ela, a kañe ve Yéhôva étam, (2) e semé atiñe Yéhôva a lat a metyi (3) e  tôñe memvinda ya Kalate Zambe ma jô na bi sa’ale mvite mame ya bisôk. (Lañe’e Mame minlôman 15:28, 29.) Aval avé bekristene ya melu ma be ne bo Yéhôva mewô’ô mezene mete melal?

4. Aval avé bia liti na bia kañe ve Yéhôva étam? (Nlitan 4:11)

⁴ Bia kañe ki bengunemelan, bia kañe ve Yéhôva étam. Yéhôva a nga jô bone b’Israël na ba yiane kañe ve nnye étam. (Deut. 5:6-10) Éyoñe Satan a nga ve’ele Yésus, Yésus a nga jô nye na bia yiane kañe ve Yéhôva étam. (Matt. 4:8-10) Ajô te bi nji yiane kañe bive’ela miñyebe mia belane bie. Bi nji fe yiane kañe bôt, betebe ôsu ya miñyebe, beta be bôte be pôlitik, beta beyia bia a nyoñe be ane bezambe. Bia su’u mboone mame Yéhôva a bia kañe ve nye étam amu nnye a nga “té biôm bise.”​—Lañe’e Nlitan 4:11.

5. Aval avé bia liti na bia tôñ atiñe Yéhôva a lat a ényiñ a metyi?

⁵ Bia semé atiñe Yéhôva a lat a ényiñ a metyi. Amu jé? Amu Yéhôva a jô na metyi me ne ényiñ, édima dase da so be nye. (Lév. 17:14) Éyoñ ôsu Yéhôva a nga kañese na môta binam a di tit, a nga jô nye na a bo teke di metyi. (Mett. 9:4) A nga beta ba’alane mejô mete éyoñ a nga ve bone b’Israël Atiñe Moïse. (Lév. 17:10) A nga jô tin ékôane ya ntete mimbu ôsu na é jô bekristene bese na be “ke ôsu a tyi . . . metyi.” (Mame mi. 15:28, 29) Bia tôñ atiñ éte éyoñe bia nyoñe mintyi’an a lat a avale bia ye saéban. b

6. Ngule fé bia ve asu na bi semé bezôsô metiñe be Yéhôva a lat a mbamba ntaban?

⁶ Bia kôme semé metiñe Yéhôva a ve bia a lat a mbamba ntaban. (Héb. 13:4) Éyoñe Paul a nga jô na bi “wôé” bibu’a ya nyule jangan, a mbe a kômbô jô na bia yiane ve ngule ya wosane mbia minkômbane ya minsôn. Bia sa’ale yene nge ke bo mame méziñe me ne tindi bia na bi bo mvite mame ya bisôk. (Col. 3:5; Job 31:1) Éyoñe nkômbane ya bo jam éziñ é ne ndaman élate jangan a Yéhôva wo so bia nlem, bia yiane wô titan été été.

7. Jé bia yiane nyoñe ntyi’ane ya bo, a amu jé?

⁷ Yéhôva a yi na bi bo nye “mewô’ô ma so nleme . . . été.” (Rom. 6:17) Jam ése Yéhôva a jô na bi bo é ne asu mfi wongan, a bii vo’o tyendé metiñe mé. (Ésa. 48:17, 18; 1 Cor. 6:9, 10) Bia jeñe na bi ve Yéhôva nlem avak a liti na bia yene mam ane ntili besam, nnye ate a nga jô na: “Me viteya nleme wome na me bo memvinda môé. Melu mese, ja’an akekui asu’ulan.” (Bsa. 119:112) Ve Satan a ye jeñe na a bo na jam éte é bo ayaé asu dangan. Mezene mevé a belane me?

8. Aval avé Satan a belan étibila’a asu na a te’elane ntyi’ane bi nga nyoñe na bia bo Zambe ésaé?

⁸ Étibila’a. Satan a belan étibila’a a bôte béziñe asu na a te’elane ntyi’ane bi nga nyoñe na bi bo Yéhôva mewôk. Nsôñane wé ô ne “na a nyabe” bia a ndamane mbamba élate bi bili a Yéhôva. (1 P. 5:8) Bekristene ya ntete mimbu ôsu be nga tôbane mewosan, be nga bôme be a wôé be amu be nga tyi’i na ba ye tebe ne bip. (Mame mi. 5:27, 28, 40; 7:54-60) Satan a ke ôsu a belan étibila’a azukui den. Jam éte da kôme yené avale besiñe bangane ba tibili bobejañ a besita ya Russie a ba ya mesi mefe, a bitibila’a biabebiene bia tôbane bie.

9. Va’a éve’ane ja liti na bia yiane tabe ntyel a meve’ele me solô.

 ⁹ Meve’ele me solô. Satan a belane “melam” a bone be mame befe asu na a tibili bia. (Éphé. 6:11) Bi tame zu kobô ajô Mojañe Bob, nnye ate be nga toé nda biañ amu be mbe be yiane nye sal. A nga jô bedokita bé na a vo’o ve’ele kañese na be ve nye metyi. Nde dokita a mbe na a sale nye a nga kañese ntyi’ane wé. Be ye’e sale Bob ane akiti, ane dokita a mbe na a lume nye ndôndo a wôé nyul a nga zu nye yen e zu koone nda bôte jé é bulaneya. Ane a nga jô Bob na bia ye ke fo’o ve wo metyi, ve bia ye bôé mone mfe’e metyi fefel asu na nge metyi ma jembane bi ne belane me. Éko éziñe dokita ate a mbe a buni’i na Bob a ye tyendé ôsimesan éyoñe nda bôte jé é keya. Bob a nga tebe ne bip, a jô na to’o jé ja kui teke na a ne nyoñ atôé metyi.

10. Amu jé asimesane bôte ba tôñe ki metiñe me Yéhôva é ne beta ôlam? (1 Becorinthien 3:19, 20)

¹⁰ Asimesane bôte ba biasé metiñe me Yéhôva. Nge bia be bôte ba biasé metiñe me Yéhôva bia yene mam avale da, bi ne fe taté na bia biasé Yéhôva a metiñe mé. (Lañe’e 1 Becorinthien 3:19, 20.) “Fe’e ya émo ji” é wô’ô tindi bôte na be bo Yéhôva melo. Bekristene béziñe ya Pergame a Thyatire be nga taté na ba bo mvite mame ya bisôk a kañe bive’ela avale bôte be mbe be bôma’ane be be mbe be bo’ok. Yésus a nga ve bikôane bekristene bite ngule melep amu be mbe be kañese mvite mame ya bisôk. (Nli. 2:14, 20) Melu ma, bôte ba bômane bia fe be ne tindi bia na bi yene mam ane be. Bôte ya nda bôte jangan a bôte bia be be bia yeñe be ne bo na bi buni na bi ne zôsô a lôte nné a na bi simesane na bi ne ngule ya tyame metiñe me Yéhôva. Be ne jô na mbamba ntaban a nji bo mfi éziñ a na memvinda me Yéhôva a lat a mbamba ntaban me keya abo si.

11. Nté bia jeñe na bi tebe ne bip, mame mevé bia yiane sa’ale?

¹¹ Biyoñe biziñe bi ne simesane na mebendé Yéhôva a ve bia me nji bo ne sañesañ. É ne kui na bi kômbô “dañ minné ya mame me ne ntilan.” (1 Cor. 4:6) Melu me Yésus, betebe ôsu ya miñyebe be mbe be bo’ok avale minsem éte. Be nga kô’ôlane metiñe map nkobe metiñ, a nalé a nga bo na bôte be kate kui na be tôñe metiñe mete. (Matt. 23:4) Yéhôva a ve bia metiñe me ne tyi’ibi ya tôñ a zene ya Kalate wé a ékôane jé. Bi nji yiane kô’ôlane jôm éfe miñye’elane Yéhôva a ve bia. (Mink. 3:5-7) Ajô te bia ye’ele ki mame Kalate Zambe a nji ye’ele nge ki yemete bekristene bevo’o na be bo mam avale bia yi.

12. Aval avé Satan a belane “zezé medu’an”?

¹² Zezé medu’an. Satan a belane “zezé medu’ane” a “miñye’elane ya émo” asu na a du’u bôt a tyame be. (Col. 2:8) Ntete mimbu ôsu, mame mete me mbe atyeñe ñyemane da so asimesane bôt, miñye’elane bejuif mi nji be mi so’o Kalate Zambe, a miñye’elane mi mbe mi jô’ô na bekristene ba yiane ke ôsu a tôñ Atiñe Moïse. Asimesan éte é mbe medu’an a é mbe é te’e bôte nyul amu be nji be be dutu ôsimesane wop be nya anjeñe ya fek, Yéhôva. Melu ma, Satan a belane beréseaux sociaux a mefoé asu na a miase minsose bôte be pôlitik ba laan. Bi nga wôk abui minsose ya été éyoñe ya ébubua ôkone COVID-19. c Bengaa be Yéhôva be nga tôñe melep  ékôane Yéhôva é nga ve be, be nji ku ôlame ya tyelé nleme yôp nneba’ane aval é nga kui bôte be nga vô’ôlô mefoé medu’ane mete.​—Matt. 24:45.

13. Amu jé bia yiane tabe ntyel éyoñe bia bo mimvôman?

¹³ Mimvôman. Mimvômane mi ne mane jañele éyoñe jangan a ngule bia too ve belane je asu na bi bo “mame ma dañe mfi.” (Philip. 1:9, 10) Mame bi wô’ô bo môs ôse ane e di, e nyu, e vôman, e saé nge ki ke internet me ne wone bia nge mme bia telé ôsu ényiñe jangan. (Luc 21:34, 35) Nde fe môs ôse mefoé ma lôt, ba kobô ajô ya mewosane ma bobane zañe meyoñ a mame me pôlitik. Bi nji yiane kañese na mame mete me wone bia. Nge bi bo teke tabe ntyel, bi ne taté na bia su’u ngam éziñe nleme wongan été. Satan a belane mezene mese bi ndôme mane yene le asu na a te’elane ntyi’ane bi nga nyoñe na bia ye ke ôsu a bo mame me ne zôsô. Bi tame zu yen avale bi ne bo asu na bi bo teke ku meve’ele me Satan a tebe ne bip.

14. Jé é ne volô bia na bi tebe ne bip ngame Yéhôva?

¹⁴ Simesa’an éyoñ ô nga ve womiene ngumba be Yéhôva a duban. Ô nga yé’é mame mete mese amu wo kômbô tebe ngame Yéhôva. Simesa’ane mame me nga volô wo na ô yeme na ô yeneya benya mejôô. Ô nga kôme yeme Yéhôva ane ô nga taté na wo semé Ésa wôé ya yôp été a nye’e nye. Mbunane wôé ô nga yaé ane ô nga jôbane mame me abé môé. Nleme wôé ô nga tindi wo na ô jô’é mame Yéhôva a vini a taté na wo ve nye nlem avak. Nlem ô nga bômbô wo si éyoñ ô nga yeme na Zambe a maneya jamé abé dôé. (Bsa. 32:1, 2) Ô nga taté na wo tabe bisulan a kate bôte bevo’o mam ô mbe ô yé’é. Mbôl ô nga ve womiene ngumba be Yéhôva a duban, ô nga wulu zene ya ényiñ éyoñe di.​—Matt. 7:13, 14.

15. Amu jé é ne mfi na bi yé’é a bindi mame bia yé’é?

¹⁵ Yé’é Kalate Zambe a bindi’i mame wo yé’é. Élé é ne tebe ne bip nge minkañe mié  mia ke édo’o si été, avale te fe nge bi bili ngule mbunane be Yéhôva, bia ye bo ngule ya tebe ne bip. Éyoñ élé ja yaé, minkañe mié mia tu’a nyiine si été a ja tu’a bo ngul. Éyoñe bia yé’é a bindi mame bia yé’é, bia tu’a bi ngule mbunan a tabe ndi na mezene me Yéhôva mme ma dañe zôsô. (Col. 2:6, 7) Tame ve’ele simesan avale miñye’elane mi Yéhôva a melebe mé me nga volô bebo bisaé bé ya melu mvus. Éve’an é ne na Ézéchiel a nga kôme baa alo éyoñ éngele a mbe a kate’e nye aval a mbe a yiane ve’e temple ya ñyenan a nga bi. Ñyenan ôte ô nga ve Ézéchiel ngule nyul, a wo ve bia mbamba miñye’elan a lat a avale bia yiane semé memvinda me Yéhôva a lat a nya ékaña’a. d (Ézé. 40:1-4; 43:10-12) Bia fe bi ne yene mfi éyoñe bia nyoñ éyoñe ya lañe a bindi bido’o miñye’elane ya Kalate Zambe.

16. Aval avé nlem ô ne ñyemetan ô nga volô Bob? (Besam 112:7)

¹⁶ Bo’o na nleme wôé ô bo ngul. Njôô bôte David a nga liti na nye’an a nye’e Yéhôva wo ye ke ve’ele voé môs éziñ éyoñ a nga jô na: “Nleme wom ô yeme, A Zambe.” (Bsa. 57:7) Bia fe bi ne yemete nleme wongan a futi ndi jangan ése be Yéhôva. (Lañe’e Besam 112:7.) Bi tame zu yen avale jam éte é nga volô Bob bia te jô nye yôp. Éyoñe be nga jô nye na ba ye bôé mone mfe’e metyi nté ba sale nye, a nga yalane teke yange na, nge be ve’ele jeñe na ba ve nye metyi a ye kôlô nda biañ éte été été. Mvuse ya valé Bob a nga jô na: “Me nji ve’ele bi biyebe nlem a lat a jame me mbe me yiane bo nge ki tyelé nleme yôp a lat a jam é mbe ve kui ma.”

17. Jé nkañete Bob ô ne ye’ele bia? (Fombô’ô fe fôtô.)

¹⁷ Bob a nga tebe ne bip amu a nga tyi’i na a ye ke feñelan ôsusua na ba kee nye nda biañ. Jam ôsu, a mbe a kômbô’ô ve Yéhôva nlem avak. Jame baa, a nga kôme nyoñ éyoñe ya yé’é jame Kalate Zambe a bekalate bangane ba jô a lat a ényiñ a metyi. Jame lale, a mbe a too ndi na éyoñe môt a tôñe metiñe me Yéhôva,  a ye bi abui bibotan. Bia fe bi ne bi nlem ô yeme to’o bia tôban avale meve’ele avé.

18. Aval avé éve’ela Barak ja ye’ele bia na bi tabe Yéhôva mebun? (Fombô’ô fôtô ya ékô’ôla.)

¹⁸ Tabe’e Yéhôva mebun. Bi tame zu yene bibotane Barak a nga bi amu a nga tabe ndi a melebe Yéhôva a nga ve nye. Melu mete teke na môt éziñe ya Israël a mbe a bili ébene nge ki akoñ asu mewosan, ve Yéhôva a nga jô Barak na a ke wosane Sisera évete nsamba mewosane ya Canaan a nkane bita wé, a too ke na som a mbe a bili ngômesan asu mewosan. (Betyi’i me. 5:8) Nkulu mejô minga, Débora a nga jô Barak na a ke wosane Sisera a bewagon bita 900 bé nje’esse si. Barak a nga tôñe melebe mete akusa bo a mbe a yeme’e na bewagon bita be Sisera ba ye mate mbile si é ne nje’esse. Éyoñe bezimbi be nga sise nkôle Thabor, Yéhôva a nga bo na beta ndume mveñ a noñ. Ane bewagon bita be Sisera be nga taté na ba nyiine mbotok, mvuse ya valé Yéhôva a nga ve Barak medañ. (Betyi’i me. 4:1-7, 10, 13-16) Avale te fe Yéhôva a ye ve bia medañe nge bia tabe nye mebun a nge bia tôñe melep a ve bia a zene ya ékôane jé.​—Deut. 31:6.

19. Amu jé wo kômbô tebe ne bip?

¹⁹ Nté bia nyiñe nta’ane mame wu, bia ye ke ôsu a bibane na bi tebe ne bip. (1 Tim. 6:11, 12; 2 P. 3:17) Ngo’o nge bia nyoñe ntyi’ane ya bo teke kañese na étibila’a, melame me solô, asimesane bôt, zezé medu’an a mimvômane bi wone bia. (Éphé. 4:14) Ajô te bia yiane tebe ne bip a bo teke feñelane mbunane wongan été, a ke ôsu a nye’e Yéhôva a bo metiñe mé mewôk. Nde fe bia yiane sa’ale fulu ya yemete na mame me bobane fo’o ve avale bia yi. Ayé’é da zu bia ye yen aval avé Yéhôva ba Yésus ba liti bia mbamba éve’ela mfa’a ya sa’ale fulu ya yemete na mame me bobane fo’o ve avale bia yi.