1. Mame mevé ô nga yem éyoñ ô nga taté na wo yé’é Kalate Zambe?

 YE Ô ngenan ô simesan éyoñ ô ga taté na wo yé’é Kalate Zambe? Éko éziñ ô mbe fe’e ne vema éyoñ ô nga yeme na Zambe a bili éyôlé. Nge ki na nlem ô nga bômbô wo si éyoñ ô nga wô’ô na Zambe a di’i ki bôte nkaba’a nduan. Éko éziñ ô mbe ô ye’e wu a mevak éyoñ ô nga wô’ô na ô ne beta yene bôte bôé be nga mane wu a nyiñ a be si va e Paradis.

2. Ane ô vaa na ô nga yé’é benya mejôô ya Kalate Zambe, mintyendane mivé ô nga bo? (Beéphésien 5:1, 2)

² Nté ô nga ke ôsu a yé’é Kalate Zambe, nté ôte ôse nye’ane wo nye’e Yéhova ô nga tu’a bo ngul. Nye’an ôte ô nga tindi wo na ô tôñe mam ô nga yé’é. Miñye’elane ya Kalate Zambe mi nga volô wo na ô nyoñe mbamba mintyi’an. Ô nga yé’é na wo bo mame me ne zôsô amu wo kômbô ve Zambe nlem avak. Fo’o ve ane mon a vu ésa wé a nye’e, wo fe ô nga vu Ésa wôé ya yôp été.​—Lañe’e Beéphésien 5:1, 2.

3. Minsili mivé bi ne sili biabebien?

³ Bi ne sili biabebiene na: ‘Ye nye’ane ma nye’e Yéhôva ô tu’aya bo ngule den a lôt aval ô mbe éyoñe me nga duban? Ane me nga duban, ye ma jeñe na asimesane dam a mimboone miame mi tu’a lu’an a metiñe me Yéhôva​—e dañe dañ avale ma liti bobejañ a besita nye’an?’ Nge wo yene na “nye’an ô mbe ô bili atata’a” ô nga voé, te ve’ele bili atek. Bekristene ya ntete mimbu ôsu fe be nga tebe aval été éte. Ve Yésus a nji wua be fé, ajô te bi ne tabe ndi na a ye ke bia wua fé môs éziñ. (Nlitan. 2:4, 7) A yeme na bi ne beta ve ngule na nye’ane bi mbe bi bili atata’a ô beta bo ngul.

4. Jé bia zu yen ayé’é di?

⁴ Ayé’é di bia zu yen aval avé bi ne ke ôsu a bo na nye’ane bia nye’e Yéhôva a bôte bevok ô ke ôsu a bo ngul. Bia zu yene bibotane biziñe bi ne bi éyoñe bia jeñe na bi tu’a nye’e Yéhôva a bobejañ a besita bangan.

5-6. Minju’u mivé Paul a nga tôbane mie nté a mbe a bo’ok ésaé nkañete jé, ve jé é nga volô nye na a ke ôsu a bo Yéhôva ésaé?

⁵ Nlômane Paul ô mbe meva’a ya bo Yéhôva ésaé, ve jam éte é nji be tyi’ibi éyoñ ése. Paul a mbe a bo’o ayabe mulu, a mulu me nji be tyi’ibi melu mete. Éyoñ a mbe a kele’e mulu mete, biyoñe biziñe Paul a mbe “beangôndô été asôé” a “beangôndô été be so’o be beze mimfaka.” É nga kui fe biyoñe biziñe na besiñe bé be bôme nye. (2 Cor. 11:23-27) Nde fe bobenyañe bé ya nsisime be nji be be liti éyoñ ése na ba ve nye akiba amu mbamba be mame a mbe a bo’ok asu dap.​—2 Cor. 10:10; Philip. 4:15.

⁶ Jé é nga volô Paul na a ke ôsu a bo Yéhôva ésaé? Mame Paul a nga yé’é Kalate Zambe a ma a nga tôbane me ényiñe jé me nga volô nye na a yem avale môte Yéhôva a ne. Paul a mbe a kôme yeme na Yéhôva a mbe a nye’e nye. (Rom. 8:38, 39; Éphé. 2:4, 5) A nalé a nga volô nye na a nye’e Yéhôva angôndô ya abui. Paul a nga liti na a nye’e Yéhôva a zene ya ‘ésaé a nga bo, a nga ke ôsu a saane mimfufup.’​—Héb. 6:10.

7. Jé é ne bo na nye’ane bia nye’e Yéhôva ô tu’a bo ngul?

⁷ Bi ne bo na nye’ane bia nye’e Zambe ô tu’a yaé éyoñe bia yé’é Mejô mé édok été. Éyoñe wo lañe Kalate Zambe, jeñe na ô yemelane jam éfus ése wo lañ é ne ye’ele wo a lat a Yéhôva. Sili’i womiene na: ‘Aval avé nkañete wu wo liti na Yéhôva a nye’e ma? Mame mevé ya nkañete wu ma bo na me nye’e Yéhôva?’

8. Aval avé meye’elane me ne volô na nye’ane bia nye’e Zambe ô tu’a bo ngul?

⁸ Jam afe é ne bo na nye’ane bia nye’e Yéhôva ô tu’a bo ngul é ne éyoñe bia ye’elane nye môs ôse a kate nye mame mese me ne bia nlem été. (Bsa. 25:4, 5) Mvuse ya valé, Yéhôva a ye yalane meye’elane mangan. (1 Jean 3:21, 22) Khanh, sita ya Asie, a jô na: “Atata’a me mbe me nye’e Yéhôva amu me mbe me yeme nye, ve nye’an ôte ô nga tu’a bo ngul éyoñe me nga yen ane a yalane meye’elane mam. Nalé a nga bo na me bi nkômbane ya bo mame ma ve nye nlem avak.” b

9. Aval avé Timothée a nga liti na nye’an a mbe a nye’e bobejañ a besita ô tu’aya bo ngul?

⁹ Éyoñe Paul a nga bo kristen, a nga tôban ésoé ndôman éziñ é too jôé na Timothée. Timothée a mbe a nye’e Yéhôva, a nye’e fe bôte bevok. Ajô te, Paul a nga jô bekristene ya Philipe na: “Me nji bi môte mfe a ne ane [Timothée], nyu a wô’ô mia mintaé.” (Philip. 2:20) Paul a nji se’e Timothée amu a mbe a yeme ta’a mame nge ki amu a mbe a yeme bo minkañete, ve jam é nga dañe nambe Paul é mbe na Timothée a mbe a nye’e bobejañ a besita angôndô ya abui. Teke bisô na bobejañe ya bikôane bekristen a mbe a jome’e be mbe be yange nye a ôjeja’a ôse.​—1 Cor. 4:17.

10. Aval avé Anna ba nnôme be nga liti na ba nye’e bobejañ a besita?

¹⁰ Bia fe bia jeñe mezene mese na bi volô bobejañ a besita bangan. (Héb. 13:16) Bi tame zu yene jam é nga kui Anna bi nga jô nye ayé’é ya mvus. Anna ba nnôme be nga ke jome bobejañe béziñe mvuse beta ôkôs, ane be nga koone na beta ôkôs ate a nga mane ndaman andile ya nda jap. Ajô te nda bôt éte é nji be é bili mimfubane biyé ya jaé. Anna a jô na: “Bi nga nyoñe biyé biap bi mane bie sôp, bi mane bie kok, a ba’a bie. Mfa’a wongane bi nji yene na bi nga bo étua jam, ve jam éte é  nga nambe be a bo na bi bo beta bemvôé azukui den.” Nye’an Anna ba nnôme ba nye’e bobejañ a besita ô nga tindi be na be volô be.​—1 Jean 3:17, 18.

11. (a) Aval avé bôte bevo’o ba wô’ôtan éyoñe bia liti na bia nye’e be? (b) Kalate Minkana 19:17 a liti na Yéhôva a wô’ôtan aya éyoñe bia liti bôte bevo’o nye’an?

¹¹ Éyoñe bi ne mbamba nlem a liti bôte bevo’o nye’an, be ne yene na bia ve ngule ya vu Yéhôva. Éko éziñe mbamba nleme wongan a ne nambe be avale biabebiene bi nji be ngule ya simesan. Khanh bia te jô nye yôp a ne mevak éyoñ ése a simesane bôte be nga volô nye. A jô na: “Ma ve bidima besita bise bi nga volô ma abui akiba. Be nga zu me nyoñe nda, be nga bañete ma na me ke di nsamba a be, be nga vé fe mise na me bulane nda mvo’é. Éyoñe di ma kôme yene na ésaé be nga bo é nji be tyi’ibi asu dap. A be nga bo je a nye’an ôse.” É ne été na, sake bôte bese mbe ba ye ve bia akiba amu mvaé bia bo be. Khanh a kobô ajô bôte be nga volô nye a jô’ô na: “Ma yi na me tu’a kôme liti be abim avé me nga nye’e mbamba nleme be nga liti ma, ve ma yeme ki vôme bese be too. Ve Yéhôva a yem, a ma ye’elane nye asu na a ya’ane be señe jam.” Khanh a bele. Yéhôva a yeme mone jam ase bia bo asu na bi liti bôte bevok mbamba nlem, to’o a ne angôndô ya tyôtyoé. A yene mboon ôte ane bia kôlé nye jôm éziñ, a ane mvôla a yiane ya’an.​—Lañe’e Minkana 19:17.

12. Aval avé bobejañe be ne liti na ba nye’e ékôane bekristen? (Fombô’ô fe befôtô.)

¹² Nge ô ne mojañ, aval avé ô ne liti bôte bevo’o na wo nye’e be a jeñe mezene ya volô be? Ésoé mojañ é too jôé na Jordan é nga sili mvendé éziñ jam a ne bo asu na a tu’a volô ékôane bekristen. Ane mvendé  é nga se’e nye asu mintyendan a mbe a boya, a kate nye bone be mame befe a ne ngule ya bo asu na a tu’a bo mfi asu ékôane bekristen. Éve’an é ne na, a nga lebe Jordan na é ne mvo’é na a kui Aba Éjôé ôsusua na ésulane ja taté a batane bôte bevok, na a ve biyalane bisulan, a kañete mban abeñe nkañete dé, a na a jeñe mezene mefe ya volô bôte bevok. Éyoñe Jordan a nga tôñe melebe mete, ane ô vaa na a nga yé’é aval avé a ne bo mame mefe, ve a nga yé’é fe aval a ne tu’a liti bobejañ a besita na a nye’e be. Jordan a nga yé’é na, éyoñe mojañ a bo mvolô ya ékôane bekristen, sake éyoñ éte nje a taté na a volô bobejañ, ve a ke ôsu a volô be.​—1 Tim. 3:8-10, 13.

13. Aval avé nye’an ô nga volô Mojañe Christian na a beta bo mvendé?

¹³ Ye ô nga saé éyoñ éziñ ane mvolô ya ékôane bekristene nge ki ane mvendé? Yéhôva a nji vuan ésaé ô nga bo melu mvus a nye’an ô nga tindi wo na ô bo ésaé éte. (1 Cor. 15:58) A yene fe nye’ane wo ke ôsu a liti. Mojañ a ne jôé na Christian a nga wôk ôlun éyoñe be nga vaa nye mbe’e mvendé. Ve, a jô na: “Me nga tyi’i na ma zu bo jam ése me ne ngule ya bo asu na me ke ôsu a bo Yéhôva ésaé​—to’o me nji beta bo mvendé.” Ane éyoñ é nga lôt, a nga beta bo mvendé. Christian a jô na: “Me mbe me ko woñe ya beta bo ésaé mvendé. Ve me nga tyi’i na nge Yéhôva a ko me éngôngol a beta kañese na me beta saé ane mvendé, ma ye bo ésaé éte amu ma nye’e nye a amu ma nye’e bobejañ a besita.”

14. Jé jame sita ya Géorgie a jô é ne ye’ele wo?

¹⁴ Bebo bisaé be Yéhôva fe ba yiane nye’e bôte be too be bebé. (Matt. 22:37-39) Éve’an é ne na Élena, sita éziñ a nyiñe Géorgie a jô na: “Atata’a, jam étam é mbe  é tindi’i ma na me kañete é mbe nye’ane me mbe me nye’e Yéhôva. Ve avale nye’ane ma nye’e Ésa wome ya yôp été ô nga yaé, nde fe nye’ane ma nye’e bôte bevok ô nga yaé nalé. Me nga ve ngule ya yemelane minju’u be mbe be tôba’ane mie a jam me mbe ve jô be asu na me nambe be minlem. Éyoñ ése ma simesane be, nde fe ma tu’a bi nkômbane ya vôlo be nalé.”​—Rom. 10:13-15.

15-16. Avale befôtô ba liti, bibotane bivé bia bi éyoñe bia liti bôte bevo’o na bia nye’e be?

¹⁵ Éyoñe bia liti bobejañe na bia nye’e be bia bese bia yene mvom. Éyoñ ébubua ôkone COVID-19 é mbe é ndôme taté, mojañ éziñ a too jôé na Paolo ba minga wé be nga ye’ele abui besita é mbe é ntoo benya bôtô avale be ne yeme kañete a zene ya betéléfôn, betablette, a beordinateur. Sita éziñ a nga taté yen ayaé ya belane minsini wé, mvuse ya valé a nga su’ulane yeme belane nye. A nga belane nye asu na a bañete bibu’a ya nda bôte jé Mesimesa’ane. Bôte ya nda bôte jé 60 be nga tabe Mesimesa’ane a zene ya vidéo conférence. Ngule Paolo ba ngale be nga ve é nga bo mfi asu sita ate a bibu’a ya nda bôte jé. Mvuse ya valé, sita a nga tili Paolo a jô’ô nye na: “Akiba abui amu ô nga ye’ele minnôme mi bôt ane bia. Me vo’o vuan éyoñ éziñ abim avé Yéhôva a nyoñe ngap a bia a abim avé ô nga saé a ngule jôé ése asu na ô volô bia.”

 ¹⁶ Avale minkañete éte é nga ve Paolo beta ñye’elan. Nkañete ôte ô nga volô nye na a bo teke vuane na, nye’ane ñwô wo dañe mfi a lôte ñyemane nge ki atyeñ mboone mame bi nga bialé de. A jô na: “Me nga too njome bikôane bekristen. Ve, ma kôme yene dene na to’o é nga kui na bobejañ a besita be vuane minkañete miam, ve ba ke ôsu a simesane mbamba be mame me nga bo asu dap.”

17. Bibotane bivé bia ye bi éyoñe bia liti bôte bevo’o na bia nye’e be?

¹⁷ Éyoñe bia liti bôte bevo’o na bia nye’e be, bi wô’ô bi bibotan éyoñe bi nji bunan. Jonathan, a nyiñe Nouvelle-Zélande a yemete jam éte. Môs Éwônga éziñ e mame ngô’é, me nga yene mojañ a ne nkpwa’a mefan a kañete étame njoñe njoñ e viane si. Ane Jonathan a nga tyi’i na é bo a kañete ba mojañ ate mame ngô’é mese ya môs Éwônga. Éyoñ éte Jonathan a mbe a ngenane teke yem abim avé mvam a nga liti mojañ ate ja ye so nye abui bibotan. Jonathan a jô na: “Éyoñ éte me mbe teke dañe nye’e ésaé nkañete. Ve éyoñe me nga wôk ane mojañ ate a ye’ele, a yen aval avé ésaé nkañete jé é mbe é wumu’u mbamba bibuma, me nga taté na ma kôme nye’e ésaé nkañete. Nde fe bia mojañ ate bi nga bo beta bemvôé, a nga volô ma na me yaé nsisim, na me nye’e ésaé nkañete a na me subu Yéhôva bebé.”

18. Jé Yéhôva a yi na bi bo?

¹⁸ Yéhôva a yi na bia bese bi tu’a nye’e nye, a na bi nye’e fe bôte bevok. Avale bia te yé’é bi ne tu’a nye’e Yéhôva éyoñe bia lañe Kalate Zambe, éyoñe bia bindi mame bia lañ, a éyoñe bia ye’elane nye mban. Bi ne tu’a nye’e bobejañ a besita bangan éyoñe bia volô be. Nté nye’ane wongane wo ye yaé, nté ôte ôse bia ye tu’a subu Yéhôva bebé a nda bôte jangane ya nsisim. A bia ye bu’ubane memvôé mangane nnôm éto!