1. Kalate Behébreu 12:1 a liti na bia yiane bo jé asu na bi sondô mbile ya ényiñe wongan?

 KALATE Zambe a ve’e ényiñe kristene jangan a nkeane mbil. Bôte ba ye ke mbil akekui memane ba ye bi ényiñe ya melu mese. (2 Tim. 4:7, 8) Bia yiane ve ngule ya bo mame mese bi ne bo asu na bi kee mbile wongan ôsu, amu bi ntoo memane ya mbil ôte. Nlômane Paul ô nga mate mbile ya ényiñe wé akekui memane. Ajô te a kate bia mame me ne volô bia na bi mate akekui memane, a jô’ô na: “Ñwu’ané fe aval adit ése fé . . . , a mmata’ané mbil ô ne bia ôsu a mbane ya jibi ôse.”​—Lañe’e Behébreu 12:1.

2. Jé ja tinane na e ‘wua aval adit ése fé’?

² Éyoñe Paul a nga tili na “ñwu’ané fe aval adit ése fé,” ye a mbe a kômbô jô na kristen é nji yiane be’e mbe’e éziñ? Momo. Ve a mbe a kômbô jô na bia yiane wua mimbe’e mi nji bo mfi fé. Avale mimbe’e éte é ne ngule ya ndeñele bia a bo na bi kate mate. Asu na bi kee mbile wongan ôsu, bia yiane ji’a yemelane mimbe’e mi ne teke mfi a wua mie fé avôl avôl. Ve mfa’a ôvok ki, bi nji yiane wua mimbe’e bia yiane be’e fé. Amu nge bi bo de, bia ye kôlô nsamba bemate mbil. (2 Tim. 2:5) Mimbe’e mivé bia yiane ñhe be’e?

3. (a) Kalate Begalate 6:5 a liti na bia yiane be’e mimbe’e mivé? (b) Jé bia zu yen ayé’é di, a amu jé?

³ Lañe’e Begalate 6:5. Paul a kobô ajô mimbe’e môt ase ya be bia a yiane be’e mise me Zambe, avale mimbe’e môte mfe a vo’o be’e señe jangan. Ayé’é di bia zu yen avale mimbe’e Zambe a yi na bi be’e, a avale bi ne be’e mie. Bia ye fe yene mimbe’e mi nji bo mfi, a avale bi ne wua mie fé. Éyoñe bia be’e mimbe’e miangan a wua mimbe’e mi  nji bo mfi fé, nalé a ye volô bia na bi mate mbile ya ényiñe wongan akekui memane.

4. Amu jé é nji dañe bo ayaé ya tôé ngaka’a bi nga bo Yéhôva na bia zu kañe nye ényiñe jangan ése? (Fombô’ô fe fôtô.)

⁴ Ntyi’ane bi nga nyoñe na bia ye bo Yéhôva ésaé ényiñe jangan ése. Éyoñe bi nga ve biabebiene ngumba be Yéhôva, bi nga ka’ale nye na bia zu kañe nye a bo nkômbane wé. Bia yiane tôé ngaka’a jangan. E tôé ngaka’a bi nga bo Yéhôva a ne beta mbe’e, ve mbe’e ôte ô nji dañe bo ayaé asu dangan. Amu Yéhôva a nga té bia asu na bi bo nkômbane wé. (Nlitan 4:11) Yéhôva nga té bia a nkômbane ya yeme nye a kañe nye. A nga té fe bia éve’ela jé. Jôme te nje bi ne ngule ya subu nye bebé a bi mevak éyoñe bia bo nkômbane wé. (Bsa. 40:8) Nde fe éyoñe bia bo nkômbane Zambe a tôñe bibô’a mebo bi Mone wé, bia “beta bi ngule nyul.”​—Matt. 11:28-30.

5. Jé é ne volô wo na ô tôé ngaka’a ô nga bo Yéhôva? (1 Jean 5:3)

⁵ Aval avé ô ne be’e mbe’e ôte? Mame  mebaé me ne volô wo. Jam ôsu, kele’e ôsu a jeñe na ô tu’a nye’e Yéhôva. Ô ne de bo éyoñe wo nyoñ éyoñe ya bindi mbamba be mame bese Yéhôva a boya wo, a bibotane bise a ye noo wo melu ma zu. Éyoñe wo ye tu’a nye’e Yéhôva, nalé a ye bo tyi’ibi na ô bo nye mewôk. (Lañe’e 1 Jean 5:3.) Jame baa, jeñe’e na ô vu Yésus. A nga kui na a bo nkômbane Zambe amu a mbe a ye’ela’ane Yéhôva na a volô nye, a beme’e fe mise mé mbamba be mame be mbe be yange nye ôsu. (Héb. 5:7; 12:2) Aval ane Yésus, ye’ela’ane Yéhôva na a ve wo ngul, a na a volô wo na ô ba’ale ndi nleme ya nyiñe nnôm éto vevee ôsimesane wé. Éyoñe wo tu’a nye’e Zambe a jeñe na ô vu Mone wé, wo ye bo ngule ya tôé ngaka’a ô nga bo Yéhôva na wo ye kañe nye ényiñe jôé ése.

6. Amu jé bia yiane be’e mimbe’e ya menda me bôte mangan? (Fombô’ô fe fôtô.)

⁶ Mimbe’e ya nda bôte jangan. Éyoñe bia mate mbile ya ényiñ, bia yiane nye’e Yéhôva ba Yésus a dañe bibu’a ya nda bôte jangan. (Matt. 10:37) Ve nalé a nji tinane na bia yiane nyoñe mimbe’e ya nda bôte jangan éngbwemese, a ntoo ve ane mmie mia bo na bi kate ve Yéhôva ba Yésus nlem avak. Ve nya ajôô a ne na, asu na bi ve Yéhôva ba Yésus nlem avak, bia yiane nyoñe ngap a bibu’a ya menda me bôte mangan. (1 Tim. 5:4, 8) Éyoñe bia bo nalé, bia ye bi abui mevak. Yéhôva a yeme na menda me bôte ma ye tu’a bo mevak éyoñe ngale ba nnôme ba nye’esan, môt ase ya be be a semé nyi mbok, éyoñe bebiaé ba nye’e bone bap a yañele be, a éyoñe bone ba bo bebiaé bap mewôk.​—Éphé. 5:33; 6:1, 4.

7. Aval avé ô ne bo mame Yéhôva a yi na ô bo nda bôte jôé?

⁷ Aval avé ô ne be’e mbe’e ôte? To’o ô ne nnôm, nge ngale nge mon, wo yiane tabe ndi a fe’e ja so Kalate Zambe. Te bo jam éziñ amu wo simesane na é ne mvo’é, nge ke amu na bôte ya vôm ô too ba bo mame nalé, nge ki amu na beyeme mame ya émo ji ba te jô na nne mame ma yiane bobane nalé. (Mink. 24:3, 4) Yeme’e belane bikpwelé ya Kalate Zambe ékôane Yéhôva ja kuli. Bikpwelé bite bi bili mbamba melebe me ne volô wo na ô tôñe miñye’elane ya Kalate Zambe. Éve’an é ne na, minlô mejô mi ne ngap é ne na: “Mvolan asu menda me bôt” mi bili mbamba melebe me ne volô beluk, bebiaé, a bisoé na be dañe minju’u ba tôbane mie den. b Nyoñe’e ntyi’ane ya tôñe miñye’elane ya Kalate Zambe to’o bibu’a bivo’o ya nda bôte jôé bia bo ke de. Nge ô bo nalé, nda bôte jôé ja ye bi abui bibotan, a womiene fe wo ye bu’ubane bibotane bia so be Yéhôva.​—1 P. 3:1, 2.

8. Aval avé mintyi’ane bia nyoñe mi ne nambe bia?

⁸ Mimbe’e mi tii a mintyi’ane bia nyoñ. Yéhôva a nga ve bia fili ya top, a yi na mbamba mintyi’ane bia nyoñe mi soo bia bia mevak. Ve a kamane ki na bi bi ma’ane ya mbia mintyi’ane bia te nyoñ. (Gal. 6:7, 8) Ajô te, éyoñe bia nyoñe mbia mintyi’an, nge lume môte mbia éfia, nge ki bo mbia jam éziñ, bia kañese minju’u mia ye so mvuse valé. Jame bia te bo é ne bo na mone môte ya nleme wongan a bôme bia nge ki ve bia bijô. Ajô te, éyoñe bia yeme na biabebiene bi be’e ayeme ya mintyi’ane miangan, nalé a ne tindi bia na bi mem abé dangan, na bi sôan abo dulu dangan a  ve ngule ya bo teke beta bo bikop bite. Nge bi bo nalé, bia ye bo ngule ya ke ôsu a mate mbile ya ényiñe wongan.

9. Jé ô ne bo nge wo te nyoñe mbia ntyi’an? (Fombô’ô fe fôtô.)

⁹ Aval avé ô ne be’e mbe’e ôte? Jé ô ne bo nge wo te nyoñe mbia ntyi’an? Yeme’e na ô vo’o tyendé mame me maneya boban. Te jañele éyoñe jôé a ngule jôé na wo kat ajô, nge ke jeñe na ô ve bôte befe mekua ya jame wo te bo. Ve, kañese’e bikobe biôé a va’a ngule ya bo mam ô ngenane ve bo asu na ô kôme jam éte. Nge mone môte ya nlem a bôme wo amu mbia jam ô nga bo, ye’elane Yéhôva a éjote nyul ése, meme’e ékobe jôé, a sili nye njaman. (Bsa. 25:11; 51:3, 4) Sili’i bôte wo te bo abé njaman a nge nalé a sili, kele’e jeñe mvolane be bemvendé. (Jacq. 5:14, 15) Nyoñe’e ñye’elane ya bikobe biôé, a jeñe na ô bo teke beta bo bie. Nge wo bo nalé, ô ne tabe ndi na Yéhôva a ye ko wo éngôngol a ve wo ngul.​—Bsa. 103:8-13.

10. Amu jé bi ne jô na bia beté biabebien adite mbe’e bitul éyoñe bia jeñe na bi bi minkômbane bi vo’o ki jalé? (Begalate 6:4)

¹⁰ Nkômbane ya bo mame ma lôte bia nkôñ. Bi ne beté biabebien adite mbe’e bitul éyoñe bia ve’e biabebien a bôte bevok. (Lañe’e Begalate 6:4.) Nge bi bili fulu ya ve’e biabebien a bôte bevok, bi ne taté na bia kômbô be nge ki taté na bia sengane be. (Gal. 5:26) Nge bia jeñe na bi bo mame bôte bevo’o be boya, bi ne taté na bia bo mame ma lôte bia nkôñ, nge ki mame me ne soo bia minjuk. Nge “ndi nlem ba buk ja ve nlem ôkon,” ngumane ke éyoñe bia bi minkômbane bi vo’o jalé môs éziñ! (Mink. 13:12) Nge bia bo de, nyul é ne te’e bia aval é ne na bi nga kate kee mbile ya ényiñe wongan ôsu.​—Mink. 24:10.

11. Jé é ne volô wo na ô bo teke ka’a womiene mimbe’e mia lôte wo nkôñ?

¹¹ Aval avé ô ne wua mbe’e ôte fé? Te sili womien adañ abime Yéhôva a sili wo. Teke éyoñ éziñe Yéhôva a ye sili wo jôm ô nji bi. (2 Cor. 8:12) Tabe’e ndi na Yéhôva a ve’e ki mame wo bo a ma bôte bevo’o ba bo. (Matt. 25:20-23) A nye’e ésaé wo bo nye a nlem ôse, ngule mbunane jôé, a ôjibi wôé. Bo’o éjote nyul a kañese’e na ô nji beta bo ngule ya bo mame mese wo kômbô bo éyoñe ji, amu mvo’é minsône jôé, ôkala wôé nge ki jam afe. Aval ane Barzillaï, nge ba ve wo mbe’e éziñ ô vo’o be’e amu ôkala wôé nge ke mvo’é minsône jôé, kôme’e kate na ô vo’o be’e wô. (2 Sam. 19:35, 36) Aval ane Moïse, kañese’e mvolane ba ve wo, va’a bôte befe mimbe’e nge nalé a ne boban. (Nkôl. 18:21, 22) Éyoñe wo yeme minné miôé, nalé a ye volô wo na ô bo teke ka’a womiene mimbe’e mia lôte wo nkôñ, mi ne viane bo na ô kate kee mbile ya ényiñe wôé ôsu.

12. Ye bi be’e ayeme ya mbia mintyi’ane bone bangane ba nyoñ? Timi’in.

¹² E ve womiene bijô amu mbia mintyi’ane bôte bevo’o ba nyoñ. Bi vo’o nyoñe mintyi’an asu bôte bevok, a bi vo’o kamane be na be kôane jôme ba te mias. Éve’an é ne na, ndômane jangane nge ki ngo jangan é ne tyi’i na ja kañe ki fe Yéhôva. Ntyi’an ôte ô ne bo bebiaé angôndô ya mintaé nlem. Ajô te, bebiaé ba ve bebiene bijô amu mbia mintyi’ane bone bap ba nyoñe ba beté bebien adite mbe’e bitul. Yéhôva a nji yi na be be’e avale mimbe’e éte.​—Rom. 14:12.

13. Jé mbiaé a ne bo éyoñe mon a nyoñe mbia ntyi’an?

¹³ Aval avé ô ne wua mbe’e ôte fé? Te  vuane na Yéhôva a nga ve bia bese fili ya top. A jô’é na môt ase a nyoñe mintyi’ane mié. To’o ntyi’ane ya bo nye ésaé nge momo. Yéhôva a yeme na ô be’e metyi ya abé; ajô te a yi fo’o ve na ô bo jam ése ô ne ngule ya bo asu na ô ye’ele nyo mon. Nyo mon émiene nnye a be’e ayeme ya mintyi’ane mié, sake wo. (Mink. 20:11) Ve é ne kui na ô ke ôsu a ve womiene bijô amu bikop ô nga bo. Nge nde é ne nalé, kate’e Yéhôva avale wo wô’ôtan a sili nye njaman. Yéhôva a yeme na ô vo’o tyendé mame me maneya boban. A yeme fe na ô nji bi ngule ya kamane mone wôé na a kôane jôm a nga mias. Ve ô ne tabe ndi na nge nyo mon a ve ngule ya beta bulane be Yéhôva, a ye nyoñe nye a mevak.​—Luc 15:18-20.

14. Amu jé bi ne jô na e ve biabebiene bijô a lôte nné a ne mbe’e bia yiane wua fé?

¹⁴ Éyoñe wo ve womiene bijô a lôte nné. Éyoñe bia te bo nsem, é ne mvo’é na bi ve biabebiene bijô. Ve Yéhôva a nji yi na bi ve biabebiene bijô a lôte nné. A ne mbe’e bia yiane wua fé. Aval avé bi ne yemelane nge bia ve biabebiene bijô a lôte nné? Nge bi nga mem abé dangan a kôñelan, a bo mame mese bi mbe ngule ya bo asu na bi bo teke beta bo mbia jam ate, bi ne tabe ndi na Yéhôva a jaméya bia. (Mame mi. 3:19) Éyoñe bi maneya bo mame mete, Yéhôva a nji yi na bi beta ke ôsu a ve biabebiene bijô. A yeme na jam éte é ne ndeñele bia. (Bsa. 31:10) Nge bia ke ôsu a ve biabebiene bijô a lôte nné, bi ne kate kee mbile ya ényiñe wongan ôsu.​—2 Cor. 2:7.

15. Jé é ne volô bia na bi bo teke ve biabebiene bijô a lôte nné? (1 Jean 3:19, 20) (Fombô’ô fe fôtô.)

¹⁵ Aval avé bi ne wua mbe’e ôte fé? Éyoñe mone môte ya nlem a ke ôsu a bôme bia amu mbia jame bi nga bo, bia yiane beme mise mangan “nya njaman” Yéhôva. (Bsa. 130:4) Éyoñ a jamé bôte ba jôban a nlem ôse, a ka’ale na: “[Ma ye] bo te fe simesan  abé dap.” (Jér. 31:34) Nalé a tinane na Yéhôva a beta ki fe simesane mbia jam ô nga bo. Ajô te, ô nji yiane simesane na nge wo ke ôsu a tôbane minju’u miziñe den amu mbia jam ate, nalé a tinane na a nji ke wo jamé. Ve bi nji yiane wô’ô biabebien ôlune nge jame bi nga bo é nga bo na bi jañele mimbe’e miziñe bi mbe bi be’e ékôane bekristen. Yéhôva a vuaneya abé dôé, wo fe wo yiane de vuan.​—Lañe’e 1 Jean 3:19, 20.

16. Aval ane bemate mbil, jé bia yiane kôme yem?

¹⁶ Asu na bi ke ôsu a mate mbile ya ényiñe wongan, bia yiane “mate aval é ne na [bi] nyoñe ma’an.” (1 Cor. 9:24) Bia ye kui na bi bo de éyoñe bia kôme yeme nsela’ane a ne zañe mimbe’e bia yiane be’e, a mi bia yiane wua fé. Ayé’é di bia te yene mimbe’e miziñe bia yiane be’e a mi bia yiane wua fé. Ve bi nji mane lañe mise. Yésus a nga jô na bi “bo teke dite môs éziñ, amu mbia ndian, mbia nyuan a biyebe ya ényiñ.” (Luc 21:34) Éfus éte a bifuse bife bi ne volô wo na ô yemelane mintyendane wo yiane bo nté wo kee mbile ya ényiñ ôsu.

17. Amu jé bi ne tabe nji na bia ye mate mbile ya ényiñ a su’ulane bi ma’an?

¹⁷ Bi ne tabe ndi na bia ye bi ma’ane ya mbile wongane ya ényiñ amu Yéhôva a ve bia ngule ja sili. (Ésa. 40:29-31) Ajô te, kela’ané mbile wônan ôsu teke bili atek! Vuané nlômane Paul, nnye ate a nga kee mbile wé a ngule jé ése asu na a bi ma’ane me mbe nye ôsu. (Philip. 3:13, 14) Môt éziñ a vo’o ki mate señe jôé, ve Yéhôva a ne volô wo na ô ke kui memane. Yéhôva a ne fe volô wo na ô be’e mimbe’e miôé a na ô wua mimbe’e mi nji bo mfi fé. (Bsa. 68:19) A mvolane Yéhôva, ô ne ngule ya mate mbile wé a ôjibi ôse a bi ma’ane môé!