1. Amu jé bia nye’e bôte be ne ôjibi?

 BIA bese bia nye’e bôte be ne ôjibi. Bia semé bôte ba yeme yange be too ne mieññ teke wô’ô ôlun. Bia nye’e fe bôte ba jibi bia éyoñe bia bo bikop. A bi ne mevak amu môt a nga ye’ele bia Kalate Zambe a nga jibi bia nté bi mbe bi va’a ngule ya yé’é, a ngule ya kañese miñye’elane ya Kalate Zambe a tôñe mie. Jame da dañedañ é ne na, bi ne meva’a ya yene nté ôvé Yéhôva Zambe a liti bia fulu ôjibi!​—Rom. 2:4.

2. Éyoñ évé bi ne yen ayaé ya bo ôjibi?

² Akusa bo bia nye’e bôte be ne ôjibi, é ne kui na biabebiene bi kate jibi bôte bevo’o biyoñe biziñ. Éve’an é ne na, nge bia dutu metua, bi ne kate bo ôjibi a tabe ne mieññ éyoñe bemetua be ne njalane njoñ, e dañedañ éyoñe bi ntoo mvus. Bi ne fe taté na bia yaa éyoñe bôte bevo’o ba soñe bia. A biyoñe biziñ, bi ne yen ayaé ya ke ôsu a yange mfefé émo Yéhôva a ka’ale bia. Ye wo kômbô tu’a bo ôjibi? Ayé’é di, bia zu yen aval avé bi ne liti fulu ôjibi, a amu jé fulu éte é ne mfi. Bia zu fe yene mame me ne volô bia na bi tu’a bo ôjibi.

3. Môt a ne ôjibi a wô’ô bo aya éyoñe bôte bevo’o ba soñe nye?

³ Bi tame zu yene mame menyine me ne volô bia na bi bo ôjibi. Jam ôsu, môt a ne ôjibi a ne ôte’ete’e ya yaa. A ve ngule ya tabe ne mieññ éyoñe bôte ba soñe nye, nge ke éyoñe jam éziñe da ndeñele nye. Be nga belane bifia “ôte’ete’e ya yaa” éyoñ ôsu, éyoñe Yéhôva a nga kate avale môt a ne. A nga jô na a ne “Zambe ya éngôngo a mvam, ôte’ete’e ya  yaa, a bili abui mvam a benya mejôô.”​—Nkôl. 34:6.

4. Aval avé môt a ne ôjibi a bo éyoñe da sili na a yange jôm éziñ?

⁴ Jame baa, môt a ne ôjibi a ne yange a too ne mieññ. Nge a yange jôm éziñ, éyoñ éte ja bo teke ji’a so, môt a ne ôjibi a ve ngule ya tabe ne mieññ teke wô’ô ôlun. (Matt. 18:26, 27) Bi wô’ô tebe abui bité da sili na bi tabe ne mieññ. Éve’an é ne na, éyoñe môt a kate bia jam éziñ, bia yiane kôme vô’ôlô nye a bo te tyi’i nye nkobô. (Job 36:2) Bi ne fe bo ôjibi nté bia volô ñyé’é kalate Zambe na a kôme wô’ô miñye’elane ya Kalate Zambe, a na a jô’é mbia fulu éziñ.

5. Aval avé bi ne beta liti na bi ne ôjibi?

⁵ Jame lale, môt a ne ôjibi a taté nyoñ éyoñe ya fas ôsusua na a bo jam éziñ. É ne été na bité biziñe bi ne sili na bi fô’ô metyi avôl avôl. Ve éyoñe môt a ne ôjibi a bili ésaé éziñ é ne nya mfii, a jeñe ki na a bo je avôl avôl asu na a ji’a je man. Ve, a ye jeñe na a bo nta’ane mame wo ye volô nye a yem abim ésaé a yiane bo. Éyoñ éte a kôme nyoñ éyoñe ya bo ésaé éte mvo’é.

6. Môt a ne ôjibi a bo aya éyoñ a tôbane minjuk?

⁶ Jame nyini, môt a ne ôjibi a ve ngule ya jibi minju’u teke tatan. É ne été na é nji bo abé na bi laan a mvoé jangan a kate je nju’u bia tôbane wô, a avale bia wô’ôtan. Ve môt a ne ôjibi a ye fe bem ôsimesane wé mbamba be mam a bili ényiñe jé, a ye fe bo abim ése a ne ngule ya bo asu a ke ôsu a bo Yéhôva ésaé a mevak. (Col. 1:11) Mbôle bi ne bekristen, bia yiane liti fulu ôjibi bité bise bi ne tebe. Amu jé? Bi tame zu yene bone beamu béziñ.

7. Avale kalate Jacques 5:7, 8 a jô, amu jé é ne mfi ya jibi? (Fombô’ô fe fôtô.)

⁷ Bia yiane bo ôjibi nge bia yi na bi bi  ényiñe ya melu mese. Aval ane bebo bisaé be Yéhôva ya melu mvus, bia fe bia yiane yange a ôjibi ôse na bengaka’a be Zambe be mane tôéban. (Héb. 6:11, 12) Kalate Zambe a ve’e bia a mbé mefup. (Lañe’e Jacques 5:7, 8.) Mbé mefup a saé ngul asu na a bé fes a sôé je mendim, ve a kôme ki yem éyoñe fes éte ja ye taté na ja faa. Ajô te, mbé mefup a yiane yange a ôjibi ôse, a too ndi na a ye kôane bidi a te bé mbamba éyoñ. Avale te fe bia saé ngul asu na bi bo beyé’é, to’o ane bi “nji yeme môse Tate [wongan] a ye so.” (Matt. 24:42) Bia yange a ôjibi ôse bi too ndi na éyoñe môs ôte wo ye kpwan, Yéhôva a ye tôé bengaka’a bese a bo bia. Nge bi taté na bia bo ôjeja’a, bi ne wô’ô nju’u ya ke ôsu a yange a taté na bia lume Yéhôva mvus ôte’ete’e ôte’etek. Bi ne fe taté na bia tôñesane mame bia simesane na me ne ji’a so bia mevak éyoñe ji. Ve nge bia ke ôsu a yange, bia ye bo ngule ya jibi akekui asu’ulan a bi ényiñ.​—Mich. 7:7; Matt. 24:13.

8. Aval avé fulu ôjibi ja bo na bi yeme nyiñ a bôte bevok? (Becolossien 3:12, 13)

⁸ Fulu ôjibi ja volô bia na bi nyiñe mvo’é a bôte bevok. Ja volô bia na bi tu’a baa alo éyoñe bôte bevo’o ba kobô. (Jacq. 1:19) Ôjibi wo volô fe na mvo’é é bo zañe jangan. Éyoñe bi ne ôjibi, bia ye ke ji’a yaa nge ke jô môte mbo’o mbia éfia éyoñe jam éziñe da ndeñele bia. Bia ye ke fe ji’a wôk ôlun éyoñe môt a bo bia jame da bo bia mintaé nlem, nge ki éyoñe jam éziñe da ndeñele bia. A lôte na bi yaa, bia ye ke “ôsu a jibi bôte bevok, wua a jibi’i nyu mbok, [bi] yeme fe jamé a nlem ôse.”​—Lañe’e Becolossien 3:12, 13.

9. Aval avé fulu ôjibi é ne volô bia éyoñe bia yiane nyoñe mintyi’an? (Minkana 21:5)

⁹ Fulu ôjibi é ne fe volô bia na bi nyoñe mbamba mintyi’an. Ôsusua na bia nyoñe ntyi’an éziñ, bia yiane taté jeñe na bi kôme yeme mame mese bi ne ngule ya bo, éyoñ éte bia su’ulane bo jame bia ye yene na é ne mvo’é. (Lañe’e Minkana 21:5.) Éve’an é ne na, nge bia jeñe bisaé, bi ne bo ôjeja’a ya kañese ésaé bia ye taté yen, to’o ésaé éte ja ye bo na bi kate tabe bisulane biziñe nge ke kui nkañete. Ve nge bi ne ôjibi, bia ye jeñe na bi taté yemelane mame méziñ a lat a ésaé bia te yen, aval ane vôme nda bisaé é ne, abime mewolo bia yiane saé môs, a nge ésaé éte ja ye ke ndeñele élate ya nda bôte jangan a mbamba élate bi bili a Yéhôva. Éyoñe bi ne ôjibi, bia ye bo ngule ya nyoñe mbamba mintyi’an.

10. Aval avé kristen é ne tu’a bo ôjibi a ba’ale fulu éte?

¹⁰ Ye’elan asu na ô tu’a bo ôjibi. Ôjibi ô ne ngabe jia ya ébuma ya nsisim. (Gal. 5:22, 23) Ajô te, bi ne ye’elane Yéhôva na a ve bia mfufube nsisime wé a sili nye na a volô bia na bi bo ôjibi. Nge bia tebe été ja telé ôjibi wongane meve’ele été, bi ne ‘ke ôsu a ja’é’ Yéhôva mfufube nsisime wé asu na a volô bia na bi bo ôjibi. (Luc 11:9, 13) Bi ne fe sili Yéhôva na a volô bia na bi yene mam ane nye. Éyoñe bi maneya ye’elane Yéhôva, bia yiane ve ngule na bi bo ôjibi môs ane môs. Nge bia ke ôsu a ye’elane Yéhôva na a volô bia na bi bo ôjibi a ve ngule ya jibi bôte bevok, Yéhôva a ye volô bia na bi tu’a bo ôjibi, to’o bi nji be avale môt da jibi mam.

11-12. Aval avé Yéhôva a nga liti na a ne ôjibi?

¹¹ Bindi’i minkañete ya Kalate Zambe. Kalate Zambe a bili abui minkañete mi bôte be nga liti fulu ôjibi. Éyoñe bia nyoñ  éyoñe ya bindi minkañete mite, bi ne yé’é aval avé bi ne bo ôjibi. Ôsusua na bia yene minkañete miziñe ya été, bia zu taté kobô ajô ya môt a dañ ôjibi, Yéhôva.

¹² Afup Éden, Satan a nga ve Yéhôva éyôlé mvit, a nga yi na a liti na Yéhôva a nji bo zôsô a mbamba Njôô. Yéhôva a mbe ve tyi’i na a wôé nlaa minsos ate été été, ve a nga liti fulu ôjibi a fulu njôane nlem, a yeme’e na da sili na éyoñ é lôt asu na a liti be na éjôé Jé nje ja dañe mvo’é. Ve nté a mbe a yange’e, a nga jibi minsose mise be nga laan asu na be ve éyôlé jé mvit. Nde fe, Yéhôva a nga yange a ôjibi ôse asu na abui bôt é bi fane ya bi ényiñe ya melu mese. (2 P. 3:9, 15) Nalé a nga volô bemillion be bôte na be yé’é yeme nye. Nge bia nyoñ éyoñe ya fase bibotane bôte ba bi amu ôjibi Yéhôva, da ye bo tyi’ibi asu dangane na bi yange môs asu’ulane da ye so.

13. Aval avé Yésus a nga vu fulu ôjibi Ésa wé? (Fombô’ô fe fôtô.)

¹³ Yésus a nga kôme tune fulu ôjibi Ésa wé, a nga liti fulu éte éyoñ a mbe si va. É nji be tyi’ibi na Yésus bo ôjibi éyoñ ése, e dañedañ éyoñ a mbe a yene’e aval avé bepharisien a bescribe be mbe medu’an. (Jean 8:25-27) Fo’o ve ane Ésa wé, Yésus a mbe ôte’ete’e ya yaa. Éyoñe be mbe be taa nye nge soñe nye, Yésus a nji be a bula’an abé ba abé. (1 P. 2:23) Yésus a nga jibi minju’u teke tatan. Bia kôme wôk amu jé Kalate Zambe a jô na “mi tuka’a fombô nyu a nga jibi avale mbia minkobô éte é so’o be bebo minsem”! (Héb. 12:2, 3) A mvolane Yéhôva, bia fe bi ne jibi avale njuk ése bi ne tôbane de den.

14. Jé ôjibi Abraham ô ne ye’ele bia? (Behébreu 6:15) (Fombô’ô fe fôtô.)

¹⁴ Jé ki bi ne bo nge mame bia yange a  lat a asu’ulane ya mbia émo nyi me ngenane teke tôéban? Éko éziñe bi yangeya na asu’ulan é so den a nto ayap éyoñ. Éko éziñe bia ko woñe ya wu teke yen ane mame mete ma boban. Nde jé é ne volô bia na bi ke ôsu a yange a ôjibi ôse? Bi tame zu yen éve’ela Abraham. Éyoñ Abraham a mbe a bili mimbu 75, valé a ngenane teke bi mon, Yéhôva a nga bo nye ngaka’a nyi: “Ma ye bo wo beta ayoñ.” (Mett. 12:1-4) Ve ye Abraham a nga yen ane ngaka’a éte ja tôéban? Teké’é, a nji mane yen ane ngaka’a éte ése ja tôéban. Éyoñ a maneya dañ osôé Euphrate, Abraham a nga yange mimbu 25 ôsusua na Isaac a bialé. A nga beta yange mimbu 60 mife ôsusua na bendaé bé, Esaü ba Jacob ba bialé. (Lañe’e Behébreu 6:15.) Abraham a nji ve’ele yen ane mvoñe jé ja bo beta ayoñe nge yen ane ja nyiine si ya ntiñetan. Ve zôsôa môt éte é nga bu’ubane mbamba élat a mbe a bili a Nté wé. (Jacq. 2:23) Ngo’o abime mevak Abraham a ye wôk éyoñ a ye yeme na mbunane wé, a ôjibi wé ô nga volô bôte ya meyoñe mese na be bi abui bibotan! (Mett. 22:18) Ñye’elan ôvé bi ne nyoñ? Éko éziñe bia ye bo te yen ane bengaka’a be Yéhôva bese ba mane tôéban. Ve nge bi ne ôjibi ane Abraham, bi ne tabe ndi na Yéhôva a ye botane bia éyoñe ji, a noo bia bibotane melu ma zu mfefé émo a nga ka’ale bia.​—Marc 10:29, 30.

15. Mame mevé bi ne yé’é éyoñe bia bo ayé’é étame dangan?

¹⁵ Kalate Zambe a kobô ajô abui bôt afe é nga liti fulu ôjibi. (Jacq. 5:10) Amu  jé wo nyoñe ki éyoñe ya lañe minkañete mite a bindi mie éyoñe wo bo ayé’é étame dôé? b Bi tame zu kobô ajô David. Akusa bo a mbe a ngenane mongô éyoñe be nga wo’o nye mbon asu na a bo njô bôte ya Israël, a nga yiane yange abui mimbu ôsusua na a taté na a jôé. Siméon ba Anne be nga bo Yéhôva ésaé a nlem ôse nté be mbe be yange’e Messie be nga kak. (Luc 2:25, 36-38) Nté wo yé’é minkañete mite, jeñe’e na ô bi biyalane ya minsili mi: Jé é nga volô môte ya nkañete wu na a bo ôjibi? Bibotane bivé a nga bi amu a nga liti na a ne ôjibi? Aval avé me ne vu nye? Ô ne fe yé’é mame méziñ éyoñe wo lañe minkañete mi bôte be nji liti fulu ôjibi. (1 Sam. 13:8-14) Ô ne sili womiene na: ‘Jé é nga bo na bôte bete be bo ôjeja’a?’ Mbia be mame bevé be nga kui be amu be mbe ôjeja’a?’

16. Bibotane bivé bia bi éyoñe bi ne ôjibi?

¹⁶ Yene’e bibotan wo bi éyoñ ô ne ôjibi. Éyoñe bi ne ôjibi, bia nyiñe mevak été, a nlem ô bôô bia si ne mieññ. Fulu ôjibi é ne volô bia na bi bi mvo’é ya minsôn a mvo’é ya nlem. Éyoñe bia jibi bôte bevok, bia bi mbamba élat a be, a ékôane bekristene jangane ja tu’a bo nlatan. Nge môt a soñe bia, éyoñ éte bia bo teke ji’a yaa, nalé a ye volô na zô’é é bo te bo zañe jangan. (Bsa. 37:8; Mink. 14:29) Ve jame da dañedañ é ne na, éyoñe bi ne ôjibi, bia vu Ésa wongane ya yôp été a bia tu’a subu nye bebé.

17. Bia yiane nyoñe ntyi’ane ya bo jé?

¹⁷ Ôjibi ô ne fo’o mbamba fulu a soo bia bese bibotan! É nji bo tyi’ibi na bi bo ôjibi éyoñ ése, ve a mvolane Yéhôva, bi ne ke ôsu a jeñe na bi bi fulu éte. Nté bia “yange” mfefé émo a ôjibi ôse, bi ne tabe ndi na Yéhôva a ye volô bia a na a ye kamane bia. (Mich. 7:7) Ngo’o nge bia bese bia nyoñe ntyi’ane ya ke ôsu a jaé ôjibi!