1, 2. (a) Beta ajô mbé a fombô môta binam ase? (b) Abim avé bia yiane su’u ajô ete?

MONÉ a ne jôm ja dañe mfi asu bôt abui ya melu ma. Ba kôan abui akum, ba kabetane fe biôm be bili. Ba bevo’o ki ba buni na, jam da dañe mfi e ne nda bôt, mvo’é ya minsôn, nge ke beta be mam ba bo.

² Ve beta ajô éziñ a dañe ma mese mevok, a fombô fe môta binam ase: ajô ya ngule Yéhôva a bili na a jôé. Bia yiane tabe ntyele ya vuane beta ajô ate. Aval avé bi ne vuane beta ajô ate? Abui mam bia bo môs ôse, e ne bo na, bi vuane mfi ya ajô ya ngule Zambe a bili na a jôé. Bi ne fe jô’é na, minju’u mevale meval mi jaé bia ôsimesan. Ve éyoñe bia su’u ngule Zambe a bili na a jôé nya nsu’ane, bia bo ngule ya dañe minju’u miangan môs ane môs. Nalé a bo na, bi subu Yéhôva bebé.

3. Jé Satan a nga jô a lat a ngule Zambe a bili na a jôé?

³ Ajô ya ngule Zambe a bili na a jôé, e nga taté éyoñe Satan a nga bo éngana’a. A nga jô na, Yéhôva a nji yeme  jôé, a nji yi mvaé ya bitétéa bié, a na, bôte ba ye dañe nyiñe mevak nge ba jôé bebien. (Met. 3:1-5) Satan a nga jô fe na, teke môt éziñ a wulu ba’aba’a a Yéhôva a nlem ôse, a na, môt ase a ye lume nye mvus éyoñe minjuk. (Jb. 2:4, 5) Jôm éte nje Yéhôva, a ve bôt éyoñe ya liti mbia be mam ba kui, éyoñe ba lume bezôsôô metiñe bé mvus.

4. Aval avé Yéhôva a ye kôm ajô ya ngul a bili na a jôé?

⁴ Yéhôva a yeme na Diable a laa minsos. Ve amu jé a jô’é na, ajô ete e ke ôsu, amu jé a ve Satan éyoñe ya liti na a bele? Éyalane ya nsili ôte ja nambe bitétéa bié bise. (Lañe Besam 83:18.) Adam ba Ève be nga ben éjôé Yéhôva. Ataté môs ôte, abui bôt da bo avale da. Jam ete e ne bo na, bôt béziñ be taté na ba sili bebien nge Diable a nji bele. Nté ôse bone be bôt, nge beéngele, be ngenane teke bi nya éyalane ya nsili ôte, minsañeta’ane mi ne ke ôsu zañe mesi, meyoñ, menyule m’ékôp, menda me bôt, a bôt. Ve éyoñe Yéhôva a ye mane fubu éyôlé jé, bôte bese ba ye nyiñe bezôsô metiñe bé si nnôm éto. Mvo’é ja ye bo si ése.—Beép. 1:9, 10.

5. Jé bi ne bo asu ya na, bi su’u ngule Yéhôva a bili na a jôé?

⁵ Môt ase a ye yeme na, Yéhôva nnye a yiane jôé. Éjôé Satan, a ji bôt bia ye man éyoñe jia ya biyoñe bise. Yéhôva é yeme jôé bôt a zene ya Éjôé Messie, bebo bisaé bé ba ye liti na, môta binam a ne nyiñ éjôé Zambe si. (És. 45:23, 24) Ye wo kômbô bo môte wua ya ba ba su’u ngule Yéhôva a bili na a jôé? Teke bisô na wo kômbô de. Asu ya na, bi bo bebo bisaé be Yéhôva, bia yiane ba’ale beta ajô ate ôsimesan, a yeme mfi ya été.

6. Amu jé jam da dañe mfi e ne na, Yéhôva a liti na, nnye a bili ngule ya jôé?

⁶ Avale bia te jô, jam da dañe mfi, a da fombô môta binam ase e ne na, Yéhôva a liti na, nnye a bili ngule ya jôé. Jam ete e ne mfi a lôte mbamba ényiñe môt a ne bi. Ye nalé a tinane na, nyiane wongan ô nji bo mfi, nge na, Yéhôva a nji nyoñe ngap a bia? Momo. Amu jé bia jô nalé?

7, 8. Amu jé ntôéane Yéhôva a tôé bengaka’a bé, ô ne ngabe jia ya mam a bo asu ya na, a fubu éyôlé jé?

⁷ Yéhôva a nye’e môta binam, a ne fe mfi mise mé. A nga kañese na, Mon a zu wu asu ya na, bi nyiñe nnôm éto. (Jn. 3:16; 1 Jn. 4:9) Nge Yéhôva a nga ye bo teke tôé bengaka’a bé, Satan a nga ye jô na, Zambe a ne nlaa minsos a bene mvaé ya bitétéa bié, a na, a nji yeme jôé. Nde fe, besiñe bé ba kobô mejô ma, be nga ye bele: “Ntiñetane ya nzuane wé ô ne vé? Amu na, ataté môs bemvamba be nga wu, mam mese me ake ôsu aval ane me mbe ataté atata’a ya nta’ane biôm.” (2 P. 3:3, 4) Ajô ete nde Yéhôva a nga yene na, asu ya na a fubu éyôlé jé, a yiane nyii bôte ba bo nye mewôk. (Lañe Ésaïe 55:10, 11.) Nde fe, Yéhôva a jôé a nye’an. Nde bi ne tabe ndi na, a ye nye’e bebo bisaé bé kom ése. Ba ye fe bo kom ése ve mfi mise mé.—Nk. 34:6.

 ⁸ Bia yeme mfi ya éjôé Yéhôva, ajô te, bi nji yene na, nyiane wongan ô nji bo mfi, nge na, biabebien bi nji bo mfi mise me Yéhôva. Ve bi bili mbamba ôsimesan a lat a nyiane wongan, a éyôlé Yéhôva. Mbamba ôsimesan ate a ne mfi nge bi nji kômbô vuane jam da dañe mfi, a su’u éjôé Yéhôva nya nsu’ane.

9. Jé Satan a nga jô a lat a Job? (Fombô’ô fôtô ya atata’a ya ayé’é di.)

⁹ Kalate Job a ne volô bia abui, a liti ne ngeññ na, e ne mfi ya su’u ngule Zambe a bili na a jôé. Été, Satan a jô na, nge Job a tôbane beta minjuk, a ye lume Yéhôva mvus. A jô Yéhôva na a ve’ele Job. Yéhôva a bo ke de, ve a kañese na Satan émiene nnye a bo de. A jô Satan na: “Biôm bise a bili bi nto mo môé.” (Lañe Job 1:7-12.) Kalate Zambe a jô na, été été, Job a nga jañele bebo bisaé bé, akume dé, a bone bé awôm. Satan a nga bo de aval e ne na be buni na, Zambe émiene nnye a telé Job minju’u été. (Jb. 1:13-19) Satan a nji su’u valé, a nga bo na Job a kon mbia ôkon a to angôndô ya mintaé a nyè. (Jb. 2:7) Mbia bifia bi minga wé, a bôte belal be mbe be jô’ô na be ne bemvôé bé, e nga beta kô’ôlane mintaé mié.—Jb. 2:9; 3:11; 16:2.

10. (a) Jé Job a nga bo asu ya na, a liti na a wulu ba’aba’a a Yéhôva? (b) Ékop évé a nga bo?

¹⁰ Jé Job a nga bo? Mam Satan a nga jô me mbe minsos. Job a nji lume Yéhôva mvus. (Jb. 27:5) Ve, mbamba ôsimesane wé a nga tyendé. A nga taté na a telé zôsôô wé ôsu, a nga kui fe na a sili amu jé a tôbane minjuk. (Jb. 7:20; 13:24) Bi ne wô’ô Job amu bia yeme na, minju’u mi nga lôte nye nkôñ. Ve Yéhôva a nga yene mfi ya sôan ôsimesane wé. Jé a nga kate nye?

11, 12. Jé Yéhôva a nga volô Job na a yem, a aval avé Job a nga yene melebe mete?

¹¹ Mam Yéhôva a nga kate Job me ne bekabetôlô benyin ya kalate Job: kabetôlô 38 akekui 41. Teke vôm éziñe Yéhôva a kate nye amu jé a tôbane minjuk. Nsôñane Yéhôva ô nji be na, a kate Job amu jé a tôbane minjuk, ane a jeñe na a yené mvaé mise mé. Ve Yéhôva a mbe a kômbô’ô volô nye a yeme na, a ne zezé éyoñe ba ve’e nye a beta Zambe a ne Yéhôva. A nga  volô fe Job na a yeme na, beta jam éziñ a ne mfi abui a dañe minju’u mié, a na, jam ete da fombô fe nye. (Lañe Job 38:18-21.) Nalé a nga volô Job na, a beta bi mbamba ôsimesan.

¹² Ye Yéhôva a nga bo abé, amu a nga lebe Job éyoñ a mbe minju’u été? Teké’é. Job émien a nji yene de abé. Akusa bo minju’u été, a nga tyendé fatane nkobô jé. A nga jô na: “Ma vaa mam me mbe me yemete’e, ma yeme na ma ku a ma sili mamiene si a ntaban e mbulu’u été a asub été.” Melebe me Yéhôva me mbe mvo’é. (Jb 42:1-6, Mfefé nkôñelan) Élihu, ndômane môt, nnye a nga taté lebe Job asu ya na, a sôan ôsimesane wé. (Jb. 32:5-10) Job a nga yebe melebe me Yéhôva, a sôan ôsimesane wé. Éyoñe Yéhôva a yeneya de, ane a nga kate bemvôé bé na, a wô’ô Job mvaé, amu a te wulu ba’aba’a a nye akusa bo minjuk.—Jb. 42:7, 8.

13. Aval avé melebe me Yéhôva me nga ke ôsu a volô Job?

¹³ Job a nga ke ôsu a yene melebe me Yéhôva mfi. Aval avé? Avale dina na, “Yéhôva a nga botan asu’ulan ya Job a dañ atata’a dé.” Jam ete e nga nyoñ abui éyoñ. Mvuse ya valé, “a nga bi fe bo be fame zañbwa a bengone bela.” (Jb. 42:12-14) Ve e zu koone na bone bé awôm be tatéya wu. Éko éziñe na, Job a mbe a beta simesane minju’u mié. To’o a nga su’ulane yem amu jé a nga tôbane minjuk, a mbe a yiane sili émien, nge da to mfi na, a tôban avale ngule minju’u a nga tôbane de. Aval ese a nga fas nlem été, bia yeme na, a nga kañese melebe me Yéhôva. Nalé a nga volô nye na a ba’ale mbamba ôsimesan, a nga volô fe nye nlem.—Bs. 94:19.

14. Jé nkañete Job ô ne ye’ele bia?

¹⁴ Nkañete Job ô ne volô bia na bia fe bi bi mbamba ôsimesan, a mvolane minlem. Yéhôva a nga ba’ale wô “mfa’a ya ñyé’ane wongan, nde, amu njiban a amu mvolane minleme ya mintilan, bi aye tabe ndi minlem.” (Bero. 15:4) Jé bia yé’é? Jam ôsu: Bi nji yiane bem ôsimesane wongan ôse ényiñe jangan, aval e ne na, bi vuane jam da dañe mfi, nde e ne na, éyôlé Yéhôva é bo mfuban. Jame baa: Bia yiane nye’e ngabe bia nyoñe beta ajô ate, a ke ôsu a wulu ba’aba’a a Yéhôva to’o minju’u été, avale Job a nga bo.

15. Ésaé évé ñwulane bia wulu ba’aba’a a Yéhôva wo bo?

 ¹⁵ Amu jé e ne mfi na, bi fas mfi ya wulu ba’aba’a a Yéhôva? Amu nalé a bo na bi yeme na, minju’u miangan mi bili ngumba nsôñan. Mi nji tinane na, Yéhôva a wô’ô bia ôlun, ve mia ve bia fane ya liti na, bia su’u ngul a bili na a jôé. (Min. 27:11) Ôjibi wongan wo “ve ngul e meve’ele été,” wo wônô fe ndi nleme jangan. (Lañe Beromain 5:3-5, Mfefé nkôñelan.) Nkañete Job wo liti bia na, “[Yéhôva] a ne éngôngo ne lut, a mvam.” (Jc. 5:11) Nde bi ne tabe ndi na, a ye botane bia, a ba bese ba su’u ngul a bili na a jôé. Ñyeman ôte wo volô bia na, bi bo ‘mban a jibi meve’ele mese, a meva’a mese.’—Beco. 1:11, Mfefé Nkôñelan.

16. Amu jé e ne mfi na, bi ke ôsu a simesane na, Yéhôva a yiane fubu éyôlé jé?

¹⁶ E ne fo’o été na, e ke ôsu a simesane na Yéhôva a yiane fubu éyôlé jé a nji bo tyi’ibi. Biyoñe biziñ, minju’u miangan mi ne bo ayaé ya dañ. To’o bone minjuk, be ne bo beta minjuk éyoñe bia dañe be futi nlem. Nde, bia yiane bo mban ya fas mfi ya éjôé Zambe éyoñe bia tôbane minjuk.

17. Aval avé mbane nkañete wo volô na bi bo teke vuane jam da dañe mfi?

¹⁷ E bo mbane nkañete a ne volô bia na, bi bo teke vuane beta jam a dañe mfi. Éve’an é ne na, Renee, Ngaa Yéhôva, a nga bi AVC, a mbe fe a bili cancer. Éyoñ a mbe nda biañ, a mbe a kañete bedokita, minkôkone mivok, a bôte befe. Éyoñ éziñ a nga kañete mewolo 80, fo’o ve tañe sondô ébaé a étun. To’o éyoñ a mbe a nga zu wu, Renee a nji vuane na, ajô ya ngule Yéhôva a bili na a jôé nde da dañe mfi. Nalé a nga bo na, a bo teke dañe tyelé nleme yôp.

18. Aval avé nkañete kale jangan wo liti mfi ya su’u ngule Yéhôva a bili na a jôé?

¹⁸ Bia fe bia kômbô ke ôsu a su’u éjôé Yéhôva akusa bo minju’u ya ényiñ. Jennifer, kale jangan, é nga lôte melu melal aéroport. Avion ase a mbe a yiane kee nye, a mbe a ndeñele’e. Mbôl a mbe étam, a mbe ve wô’ô émien éngôngol. Ve a nga ye’elane Yéhôva na, a ve nye ngule ya kañete bôte be mbe aval été jé. A nga bi bibotan bivé? A nga kañete abui bôt, a kabe fe abui bekalate. A jô na, “Me nga yen ane Yéhôva a botane ma akusa bo nju’u ôte. A nga ve fe ma ngule ya ve éyôlé jé duma avale da yian.” Teke vaa nge beté, a nga beme mise mé nsôñane Yéhôva.

19. Été bebo bisaé be Yéhôva a lat a ngule Yéhôva a bili na a jôé é ne évé?

¹⁹ Nsu’ane bia su’u ngule Yéhôva a bili na a jôé, wo liti nsela’ane a ne zañe bebo bisaé be Yéhôva, a évuse ñyebe. Bebo bisaé be Yéhôva ba su’u ngule Yéhôva a bili na a jôé, den a nto abui mimbu. Môt ase ya be bia a yiane ve ngule ya bo teke vuane beta jam ate.

20. Aval avé Yéhôva a yene ngule wo ve na, ô su’u ngul a bili na a jôé?

²⁰ Tabe’e ndi na, Yéhôva a yene ngul ése wo ve na, ô su’u ngul a bili na a jôé, a zene ya ésaé jôé, a njibane wo jibi minjuk. (Bs. 18:25) Ayé’é da zu, bia ye yen amu jé e ne mfi na, ô su’u ngule Yéhôva a bili na a jôé a nlem ôse, a aval ô ne de bo.