1-2. Jé ntili bekalate éziñ a nga jô, a jé bia zu yen ayé’é di?

ABUI bôte da jô den na da buni Yésus, ve teke kañese miñye’elane mié. (2 Tim. 4:3, 4) Ntili bekalate éziñ a nga jô na: “Nge môte mfe a so den a bo’o mam ane Yésus . . . , ye bii vini nye avale bôte be nga vini Yésus ntete mimbu ôsu? . . . Éyalan é ne na: Ôwé.”

² Abui bôt ya ntete mimbu ôsu é nga wô’ô mame Yésus a mbe a ye’ele’e, a yene mesimba mese a nga bo, ve to’o nalé be nji buni nye. Amu jé? Ayé’é ya mvus, bi nga yene mame menyine me nga bo na bôt be kolé ôbak amu mame Yésus a nga jô a bo. Bi tame zu yene mame menyine mefe. Nté bii yene mam mete, bii yene fe amu jé bôte ba vini Bengaa be Yéhôva den, a aval avé bi ne sa’ale mame me ne bo na bi kolé ôbak.

3. Jam avé Yésus a nga bo é nga kolé bôt ôbak?

³ Éyoñ a mbe si va, Yésus a mbe a yeñe’e a avale bôt ese. É nga kui na a di a minkukume mi bôt, ve a mbe fe a lôte’ éyoñ a minzôzoé. A mbe a mvama’ane ba bese bôt be mbe be jô’ô na be ne ‘bôt ba bo abé’. Mame Yésus a mbe a bo’o me nga bo na bôte be ne éngelezek be vini nye. Bepharisien a bescribe be nga sili beyé’é be Yésus na: “Mia di a nyu a benyoñe taxe a bôt [ba bo] abé, amu jé?” Ane Yésus a nga yalane be na: “Bôt be  ne mvo’é be nji yiane yen [dokita]; ve bôt ba kon. Me nji zu loene bôt be ne zôsô be kônelane minlem, ve ba [ba bo] abé.”​—Luc 5:29-32.

4. Nkulu mejô Ésaïe a nga jô na bôt bé yene Messie aya?

⁴ Jé Kalate Zambe a nga jô? Nkulu mejô Ésaïe a nga jô na bôte bé vini Messie. A nga jô na: “A mbe mbiasan, a bôt be nga bene nye; . . . a mbe mbiasan aval ane nyô bôt ba buti asu dap mfa’a wé; a bi nji semé nye.” (És. 53:3) Nkulan ajô ôte ô mbe ô jô’ô na bôte bé bene Messie. Ajô te, Bejuif be nji be be yiane’ kam éyoñ bôt be nga bene Yésus.

5. Aval avé bôt ba yene Bengaa be Yéhôva den?

⁵ Ye avale jam ete da yené den? Ôwé. Abui betebe ôsu ya miñyebe da wô’ô mvaé éyoñ ba yene mimfañe mi bôt mi za’a nyine ñyebe wop, to’o ntabane wop ô nji lu’an a metiñe me Zambe. Ve betebe ôsu bete ba biasé Bengaa be Yéhôva amu be nji bo mimfañe mi bôte ya émo ji, a too ke na ba jeñe na be tôñe metiñe me Zambe, a be ne ayôñe mfa’a ya nsisim. Nlômane Paul ô nga jô na Zambe a tobe ba émo ji ja “biasé.” (1 Bec. 1:26-29) Yéhôva a nyane bebo bisaé bé bese.

6. Kalate Matthieu 11:25, 26 a liti na bi ne vu Yésus mfa’a ôvé?

⁶ Jé ja ye volô bia na bi bo te kolé ôbak? (Lañe’e Matthieu 11:25, 26.) Te jô’é na émo é méé ôsimesane wôé. Yeme’e na Yéhôva a belane ve bôte be ne éjote nyul asu na be bo nkômbane wé. (Bs. 138:6) Nga wo yene mame mese Yéhôva a kui na a bo den a zene ya bôt émo ja yene zezé.

7. Amu jé Yésus a nga jôô Bepharisien na be ne medu’an, a be nga bo aya?

⁷ A ayo’o ése, Yésus a nga kulane mbia be mame betebe ôsu ya miñyebe be mbe be bo’ok. Éve’an é ne na, Yésus a nga jô Bepharisien na be ne medu’an, amu be mbe be dañe véé mis mfa’a ya nsôbane mo, teke ke nyoñe nju’ a bebiaé bap. (Mt. 15:1-11) Éko éziñ beyé’é be Yésus be nga kam éyoñ be nga wô’ô ane Yésus a kobô Bepharisien bôsa nalé. Nde be nga sili nye na: “Ye wo yeme na Bepharisien ba te yaa éyoñ ba te wô’ô njôan ôte?” Ane Yésus a nga yalane na: “Mvoñ ése Tate a ne yôp a nji bé, ja ye tébane si. Jôka’ane be. Be ne mindindim mia liti bôte zen. Nge ndindim wo wulu ndindim mbok, mia ye ku ébé mibaane.” (Mt. 15:12-14) Akusa bo betebe ôsu ya miñyebe be mbe be wô’ô Yésus ôlun amu mam a mbe a jô’ô, a nga ke ôsu a kate benya mejôô.

8. Aval avé Yésus a nga liti na Zambe a nji kañese miñyebe mise?

⁸ Yésus a nga kulane fe bivuse bedo’oten miñyebe mi mbe mi ye’ele’e bôt. A nji ke be jô na Zambe a kañese miñyebe mise. A nga liti na abui bôt dé wulu zen é ne ndam, vôm bôt ba jañ, nté mone doé bôt a ye wulu zen é ne tyôtyoé a bi ényiñ. (Mt. 7:13, 14) A nga jô na bôt abui ba ye jô ve anyu anyu na ba bo Zambe ésaé, nde momo. A nga kate beyé’é bé na: “Taba’ane bekulu mejô be ne medu’an ntye, ba ye zu vôm mi to, be be’e mengômesan ane mintômba, ve minlem mi ne ane beze. Mia ye yemelane be a bibuma biap.”​—Mt. 7:15-20.

9. Bivuse bedo’oten bivé Yésus a nga kulan?

 ⁹ Jé Kalate Zambe a nga jô? Kalate Zambe a nga jô na Messie a ye kamane nda Yéhôva a ayo’o ése. (Bs. 69:9; Jean 2:14-17) Jam ete nde e nga bo na Yésus a kulane bivus bedo’oten a mbia mimboone ya miñyebe. Nté Bepharisien be mbe be buni’i na éyoñ môt a wu, jôm éziñ ja ke ôsu a nyiñ, Yésus a nga ye’ele na bewu ba ke ôyo. (Jean 11:11) Besadducéen be nji be be buni’i ñwômane miñwuan, ve Yésus a nga wômôlô mvôé jé Lazarre. (Jean 11:43, 44; Mam. 23:8) Bepharisien be mbe be ye’ele’e na mame mese ma kui bôt ényiñ me ne ntilan. Ve Yésus a nga ye’ele na môt ase a ne fili ya tobe nge a bo Zambe ésaé nge momo.​—Mt. 11:28.

10. Amu jé miñye’elane miangane mia kolé bôt ôbak?

¹⁰ Ye avale jam ete da yené den? Ôwé. Abui bôt da vini bia den amu bia belane Bible na bi kulane bivuse bedo’oten ba ye’ele bôt. Betebe ôsu ya miñyebe ba ye’ele bebuni bap na Zambe a wua mbia be bôt ébé nduan. Ba belane évuse do’oten éte asu na be jôé bebuni bap. Ve Bengaa be Yéhôva ba belane Bible na be liti bôte na Yéhôva, Zambe ya nye’an, a se ngule ya bo avale jam ete. Betebe ôsu ya miñyebe mite ba ye’ele fe na éyoñ môte a wu, jôm éziñ ja ke ôsu a nyiñ. Nge ñye’elan ôte ô mbe été, yeme’e na ñwômane miñwuan ô nga ye bo momo. Abui miñyebe da ye’ele na Zambe nnye a ta’a mame mese ma kui bia ényiñ. Ve bi bia ye’ele na môt ase a ne fili ya tobe nge a bo Zambe ésaé nge momo. Betebe ôsu bete be wô’ô bo aya éyoñe bia kulane bivuse bedo’oten ba ye’ele? Be wô’ô wô’ô sañe biko!

11. Bela’ane Jean 8:45-47 na ô liti jame Zambe a yi na bebo bisaé bé be bo.

¹¹ Jé ja ye volô bia na bi bo te kolé ôbak? Bia liti na bia nye’e benya mejôô  éyoñe bia kañese a tôñe minjôane mi Yéhôva. (Lañe’e Jean 8:45-47.) Bi nji kômbô vu Satan, nnye ate a nji ke ôsu a kabetane benya mejôô. (Jean 8:44) Zambe a yi na bebo bisaé bé be ‘vini mam me ne abé’ a ‘kabetane mam me ne mvaé’.​—Bero. 12:9; Beh. 1:9.

12. Amu jé aval awu Yésus a nga wu e nga kolé Bejuif ôbak?

¹² Jam avé afe é mbe é kolé’é Bejuif ôbak? Paul a nga jô na: “Bia kañete Krist [a ne] ntyelan élé mintaé yôp, mfa’a ya Bejuif [a ne] jôme ya kolé ôbak.” (1 Bec. 1:23) Amu jé aval awu Yésus a nga wu é nga kolé Bejuif ôbak? Mfa’a wop, mbôle be nga tyelé nye élé mintaé yôp ane mbo mam abé, a nji be ve bo Messie.​—Dt. 21:22, 23.

13. Bôt be nga kolé ôbak amu aval awu Yésus a nga wu amu jé?

¹³ Bejuif awu Yésus é nga kolé ôbak be nji jeñe na be yem nge Yésus a mbe zôsô, nge ke na be nga bôté nye ajô zezé. Betyi’i mejô be nga fas ajô Yésus be nji de bo zôsô été. Be nga nyoñ mintyi’an avôl avôl, teke taté fas Atiñe Moïse a lat a ntyi’an mejô. (Luc 22:54; Jean 18:24) Be nji ke mane vô’ôlô bôt bese be mbe be bôté’é Yésus ajô, a bebiene fe be nga jeñ “ajô ya bôté Jésus ane ba ye wôé nye.” Mbôle be nji kui na be yene mbia jame be Yésus, Beta prêtre émien a nga jeñe na a soñe Yésus minlañ asu na Yésus a jô jam dé bo na be ve nye mekua. Jame Beta prêtre a nga bo le e nji be zôsô. (Mt. 26:59; Marc 14:55-64) Éyoñe Yésus a wômôya, beprêtre be nga ve bezimba be mbe be ba’ale’e soñe Yésus “abui moné” na be laane bôt minsose na beyé’é bé mbe be nga kee mbime wé.​—Mt. 28:11-15.

14. Jé Kalate Zambe a nga jô a lat a awu Messie?

¹⁴ Jé Kalate Zambe a nga jô? Bejuif be nji be be yeme’e na Messie a yiane wu,  ve Kalate Zambe nye a nga jô na: “A nga sôé [ényiñe jé] akekui awu, a lañeban nsamba betyam metiñe; ve a nga be’e abé ya bôt abui, a ye’elan ajô betyam metiñ.” (És. 53:12) Nalé a liti na awu Yésus a nga wu élé mintaé yôp é nji be é yiane’ kolé Bejuif ôbak.

15. Mejô mevé ba bôté Bengaa be Yéhôva asu na bôt be vini be?

¹⁵ Ye avale jam ete da yené den? Ôwé! Aval ane be nga bôté Yésus ajô a tibili nye, Bengaa be Yéhôva fe ba tôban étibila’a melu ma. Tame yene bone bive’an. Zia mimbu 1930 a 1940, éjôé ya Amelka é nga wosan ékaña’a jangan. Betyi’i mejô béziñ be mbe be kôme’e liti ne fômelé na ba vini bia. E Quebec, si ya Canada, miñyebe miziñ a bijôé bi nga saé fufulu asu na bi jeñ na bi telé ésaé jangan. Be nga fet abui bekañete mbamba foé mimbôk, fo’o ve amu be mbe be kañete’e bôt Éjôé Zambe. E si Njaman, benazi be nga wôé abui Bengaa be Yéhôva. Mimbu mi ndôme lôte mi, bijôé ya Russie bi nga fet abui bobejañ mimbôk, amu be nga kobô ajô Bible. Bijôé bite bi nga tyili fe Traduction du monde nouveau nkobô russe a jô na kalate ate a ne “extrémiste” amu a bili éyôlé Yéhôva.

16. Bela’ane 1 Jean 4:1 na ô liti amu jé bi nji yiane buni minsos bôte ba laane a lat a Bengaa be Yéhôva

¹⁶ Jé ja ye volô bia na bi bo te kolé ôbak? Jeñe’e na ô yeme benya mejôô a lat a Bengaa be Yéhôva. Éyoñe Yésus a nga bo nkañete ya nkôle yôp, a nga jôô beyé’é bé na ba ye “kobô [be] mam abé mese me ne minal”. (Mt. 5:11) Minsos mite mise mia so be Satan. A tindi besiñ bangan na be laane minsos ajô dangan. (Nli. 12:9, 10) Bi nji yiane du’uban nge ke jô’é na minsos mite mi te’e mbunane wongan.​—Lañe’e 1 Jean 4:1.

17. Aval avé mam me nga bobane môs be nga bi Yésus me mbe ve kolé bôt ôbak?

¹⁷ Ñyé’é Yésus wua a nga koñe nye. Nyi mbok a nga kane ngana na a yeme ke nye, a bese be nga li’i nye étam alu bezimbi be nga zu nye bi na ba ke nye wôé. (Mt. 26:14-16, 47, 56, 75) Yésus a mbe a yeme’e na mame mete mese mé boban. (Jean 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32) Éyoñ mame mete me nga boban, bôt béziñ be mbe ve tyi’i na ba ye ke bo beyé’é be Yésus môs éziñ. Môt a mbe ve jô émiene na: ‘Nge nde minlômane mi Yésus mia bo avale di, me nji kômbô ke nsamba wop!’

18. Minkulane mejô mivé mi nga tôéban a lat a awu Yésus?

¹⁸ Jé Kalate Zambe a nga jô? Yéhôva a nga bo nkulan ajô na bé ve môt a ye koñe Messie minsañe mi moné 30. (Zac. 11:12, 13) Kalate Zambe a nga jô na nkoñe bôt ate a ye bo môte wua ya bemvôé be Yésus. (Bs. 41:9) Nkulu mejô Zacharie a nga jô fe na: “Bibi’i mba’ale mintômba, wôna mintômba mia ye tyamelan.” (Zac. 13:7) Mbunane bezôsô be bôt ô nga yiane yem éyoñ be nga yen ane mame mete ma boban, sa ke na me viane be kolé ôbak.

19. Jé bezôsô be bôt ba yiane yem?

¹⁹ Ye avale jam ete da yené den? Ôwé.  E nga kui na Bengaa be Yéhôva béziñ be lume benya mejôô mvus a bo beapostat, a jeñe fe na be dutu Bengaa bevok nsamba wop. Beapostat bete be nga taté na ba laane minsos a lat a Bengaa be Yéhôva e radio, télé, to’o internet. Ve bezôsô be bôt be ba bene vô’ôlô mame mete, amu ba yeme na Bible a nga jô na avale mam ete da ye bobane melu ya asu’ulan.​—Mt. 24:24; 2 P. 2:18-22.

20. Jé é ne volô bia na bi bo te kolé ôbak éyoñ Bengaa béziñ ba lume benya mejôô mvus? (2 Timothée 4:4, 5)

²⁰ Jé ja ye volô bia na bi bo te kolé ôbak? Bia yiane wônô mbunane wongan a zene ya ayé’é Kalate Zambe, meye’elan, a ésaé nkañete. (Lañe’e 2 Timothée 4:4, 5.) Mbunane wo ye volô bia na bi bo teke vô’ôlô minsose bôte ba laane a lat a Bengaa be Yéhôva. (És. 28:16) Nye’ane bia nye’e Yéhôva, Kalate wé, a bobejañ bangan, wé volô bia na bi bo te kolé ôbak éyoñ Bengaa béziñ ba lume benya mejôô mvus.

21. Akusa bo abui bôt da bene vô’ôlô foé bia kañete, jé bi ne tabe je ndi?

²¹ Ntete mimbu ôsu, abui bôt e nga bene Yésus. Ve abui bôt afe e nga tôñe nye. Môte wua ya Sanhédrin a “beta nsamba beprêtre” be nga su’ulane fe bo beyé’é bé. (Mam. 6:7; Mt. 27:57-60; Marc 15:43) Dene fe, bemillion be bôt ba tobe na ba tôñe bibô’a mebo bi Yésus. Amu jé? Amu ba yeme benya mejôô be ne Kalate Zambe été, a ba nye’e be nya abuii. Kalate Zambe a jô na: “Ba ba nye’e metiñe môé be bili abui mvo’é; A be nji bi jôm ja kolé be ôbak.”​—Bs. 119:165.