MBU 1910, bebiaé bam be nga kôlô Tbilissi, tisone ya Géorgie a ke nyiñe Canada. Ane bi nga ke tabe mone nlam e fefele Pelly, e Saskatchewan e Ouest ya Canada vôme ba ba’ale biyem. Bebiaé bam be nga biaé bone besaman, me ne mesu’ulan; me nga bialé mbu 1928. Ésa wom a nga wu ngon ésaman ôsusua na ma bialé, nyia wom ki, a nga wu me ngenan étume mon. Lucy, kale jam é ne mvendé, a nga wu a to mimbu 17. Ane Nick, monyañ ésa wom a nga nyoñe bia be bobenyañe bam bevok nda jé.

Môs éziñ, me ngenane mongô, bibu’a ya nda bôte jam bi nga yene ma me limiti’i njem ékabela, nnôm ékabela. Be nga ko jam ete woñ, amu ékabela éte é mbe ve bo ma mbia jam, ane be nga taté na, ba yôtane ma na me kôlô valé, ve me nji fô’ôsan ve mone jôm. Me mbe me lume be mvus, me nji wô’ô jôm. Mbamba jam a ne na, jôm é ne abé é nji kui ma, ve môs ôte ñwô nda bôte jam é nga yeme na, me ne ndok.

Mvôé éziñ ya nda bôte jangan é nga lebe na, be kee ma sikôlô mindôndok. Ane monyañe pepa a nga kee ma Saskatoon, e Saskatchewan. Sikôlô ate a nji be a dañ ôyap a nda jangan, ve mbôle me mbe me bili mimbu mitan, me mbe me koo mbia woñ. Me mbe me kele jome nda bôte jam bone mewo’on, a beta mewo’on. Ane me nga yé’é nkobô mimvumvuk, me nga bi fe meva’a ya vôé a bongô bevok.

Mbu 1939, Marion, kale jam é nga li’i, ba Bill Danylchuck be nga lu’an, ane be nga nyoñe bia Frances, kale jame fok, nda jap. Mbe be mbe bôte b’ôsu ya nda bôte jam be nga yeñ a Bengaa be Yéhôva. Éyoñe me mbe me kele wôé beta  mewo’on, be mbe be va’a ngul ése na, be ye’ele ma mam ma so Kalate Zambe. Nya ajôô a ne na, e nji be tyi’ibi ya laan a be, amu be nji be be yeme nkobô mimvumvuk. Ve be nga yeme yene na, ma nye’e mam ya nsisim. Ma ki me nga yene na, mimboone miap mi mbe mi lu’an a miñye’elane ya Kalate Zambe. Jam ete e nga bo na, me bo me kele liti be nkañete. Nalé a nga tindi ma na, me kômbô duban, nde Bill a nga duu ma beta fandé a to njalan a mendim, mbu 1941, Ngon ébulu é to melu 5. Mendim mete me mbe nya avebe!

Beta mewo’on ya mbu 1946, me nga bulane nda, ane bi nga ke beta étôkan e Cleveland, tisone ya Ohio, Amelka. Môs ôsu ya étôkan éte, bekale bam be mbe be tili’i minkañete mefep, a liti ma asu ya na, ma fe me wôk. Môse baa, me nga jeñe vôme mimvumvuk mi mbe mi to, amu mojañ éziñ a mbe a kôñelane be minkañete. Nalé a nga bo na, me kôme wô’ô beta étôkan ate; me mbe fo’o njalan a mevak amu me nga kui na, me wô’ô Mejô me Zambe ne sañesañ.

Mbu ôte, Beta Bita bi baa bi mbe bi ndôme man, a bôte be mbe be nye’e ayoñe dap nya abui. Éyoñe beta étôkan a maneya, me nga bulan me nto ntyi’ane ya liti bôte ya sikôlô mbunane wom. Ane me nga telé ñyiane jia ya ayoñ, a mba’ane nlinga. Me nga telé fe nyoñane ngabe bisulan, a mebôk ya nda Zambe avale bôte bese bevo’o be mbe be bo’ok. Betebe ôsu ya sikôlô be nji wô’ô ma mvaé, ane be nga jeñe na, be bo ma na me ko woñ, be nga belane fe minsos na me tyendé. Mam mete mese me nga bo na, bongô besikôlô béziñ be vini ma, ve nalé a nga ve fe ma fane ya kañete be benya mejôô. Bongô besikôlô béziñ ane Larry Androsoff, Norman Dittrick, a Emil Schneider be nga kañese benya mejôô, ba bo fe Yéhôva ésaé azukui den.

Éyoñe ma ke jome tisone fe, ma jeñe na me kañete mindôndok. Éve’an é ne na, éyoñe me nga ke Montréal, me nga kañete Eddie Taeger, ndôman éziñ é mbe nsamba beze mimfaka. A nga wu mbu ya mvus, a to ébu’a jia ya akônda mimvumvuk ya Laval, tisone ya Québec. Me nga yene fe ndôman éziñ é to jôé na, Juan Ardanez, nnye, aval ane bôte ya Bérée, a nga jeñe benya mejôô, na a yeme nge Kalate Zambe a kobô betotyi. (Mam. 17:10, 11) Nye fe a nga kañese benya mejôô, a nga tabe mvendé akônda ya Ottawa, tisone ya Ontario akekui a nga wu.

Mbu 1950, me nga ke tabe Vancouver. Akusa bo ma nye’e ma kañete mimvumvuk, me vo’o ke vuane mevak me nga bi éyoñe me nga kañete minga éziñ a to jôé na, Chris Spicer, njoñe yôp.  A nga kañese bekalate mefoé, ane a nga yi na me ke fe kañete Gary, nnôme wé. Nde me nga ke nda jap, ane bi nga laan ayap bi tili’i asimesane dangan mefep. Bia be be bi nga beta yenan mvus abime mimbu éziñ beta étôkan a nga bobane Toronto, tisone ya Ontario. Môs ôte ñwô Gary a nga duban. Jam ete e nga ye’ele ma na, bi nji yiane telé ésaé nkañete amu bi nji yeme vôm, nge ke éyoñe fese ya benya mejôô é ne faa.

Mvuse ya valé, me nga bulane ke tabe Saskatoon. Nyia bon éziñ ya tison éte, a nga jô ma na me ye’ele bone bé, Jean a Joan Rothenberger, be mbe mimbias, bese be to fe mimvumvuk; be fe be nga bo sikôlô vôm me nga bo sikôlô. Éyoñe bi yé’éya abim éziñ, ane bobe binga bete be nga taté na, ba kañete bongô besikôlô bevok. Nalé a nga bo na, bongô besikôlô betan be bo Bengaa be Yéhôva. Wua ya été a mbe jôé na, Eunice Colin. Mbu me nga mane sikôlô, ñwô me nga yen Eunice éyoñ ôsu. Mbu ôte, a nga ve ma éfuse bonbon, a sili ma na bia nye bi bo bemvôé. Eunice a nga su’ulane ma bo nya mfi, a nga bo minga wom!

Éyoñe nyia Eunice a nga wô’ô na a yé’é Kalate Zambe, ane a nga ke yene ntebe ôsu ya sikôlô na, a jô nye na, a telé ayé’é ya Kalate Zambe. Ane ntebe ôsu ate a nga mane nye wôlé bekalate bé bese. Ve Eunice a nga nyoñe ntyi’an ya telé Yéhôva ôsu. Éyoñ a nga kômbô duban, bebiaé bé be nga jô nye na, “Nge ô bo Ngaa Yéhôva, bia ye kuli wo nseñe nda jangan!” Eunice a nga kôlô nda jap éyoñ a nga bi mimbu 17, ane Bengaa be Yéhôva béziñ ya tison éte be nga nyoñe nye nda jap. A nga ke ôsu a yé’é Mejô me Zambe akekui a nga duban. Éyoñe bi nga lu’an mbu 1960, bebiaé bé be nji so alu’u dangan. Ve ane mimbu mi nga lôt, be nga taté na ba semé mbunane wongan, a avale bi nga ye’ele bone bangan.

Bi nga yale bone zangbwal. E nji be tyi’ibi jam, ve bi nga ye’ele be nkobô mimvumvuk asu ya na bi laan a be, a na bi ye’ele be benya mejôô. Bobejañe ya akônda be nga volô fe bia abui. Éve’an é ne na, môs éziñ, mbiaé éziñ a nga tili bia kalate na a kate bia na, ndômane jangan ja tote mbia bifia Aba Éjôé été. Kalate ate a nga volô bia na, bi ji’a volô mone wongan. Bobe fam bangan benyin: James, Jerry, Nicholas, a Steven, ba bo Yéhôva Zambe ésaé nsamba a menda me bôte map. Bese be ne bemvendé. Nicholas ba minga wé, Deborah ba su’u ésaé nkôñelane bekalate nkobô mimvumvuk e wofise ya Béthel ya si Engilis, Steven ba minga wé, Shannan, ba saé vôm ba kôñelane bekalate nkobô mimvumvuk, Amelka.

Eunice a nga wu ngone jia ôsusua na, alu’u dangan da bi mimbu 40. A nga juane cancer a ayo’o ese tañ abui mimbu. Mbunane wé ya ñwômane miñwuan ô nga ve nye ngule nyôl. Me ne ôjeja’a ya beta yene nye môs ñwômane miñwuan.

Ngone baa ya mbu 2012, me nga ku mbek, ane ébôk jam é nga bu’i. E mbe e yené’é ne ngeññ na, ma yi mvolan. Ane me nga ke tabe nda mone wome wua ba minga wé. Bi ne akônda mimvumvuk ya Calgary, me ne mvendé azukui den. Éyoñ ôsu le me ne fo’o ébu’a jia ya akônda mimvumvuk. Étua jame fo’o! Ataté mbu 1946, me mbe ve mekônda ma kobô nkobô Engilis. Jé é nga bo na me bo teke te’e nsisim? Yéhôva a nga tôé ngaka’a jé a nga bo na, a ye nyoñe ngap a bobenyui. (Bs. 10:14) Ma ve bobejañe bese akéva, amu be mbe be tili’i mam bia yé’é mefep asu dam, be nga yé’é nkobô mimvumvuk, a amu be nga ve ngule jap ése na, be kôñelan bisulan asu dam.

Nya ajôô a ne na, biyoñe biziñ, me mbe me wô’ô mamien éngôngo, me kômbô’ô fe bili atek, amu me nji be me wô’ô jam ba jô ôsu, a amu e mbe e yené’é ve ane ékôane Yéhôva é nji bisi miñyiane mimvumvuk. Ve biyoñe bite, me mbe me simesa’an éyalane Pierre a nga ve Yésus: “A Tat, bi aye ke be za mfe? Wo ô bili mejô ya ényiñ ya melu mese.” (Jn. 6:66-68) Aval ane abui bobejañ a besita be ne mimvumvuk ya miaé bôte wom, me nga yé’é mfi ya bo ôjibi. Me nga yé’é mfi ya yange Yéhôva a ékôane bôte jé, nalé a nga soo ma abui bibotan! Den, me bili bidi ya nsisim nkobô wom, ma bu’ubane fe bisulan a bitôkan nkobô mimvumvuk. Ma te fo’o bi ényiñ é ne njalan a mevak, a bibotan ésaé Yéhôva, beta Zambe wongan.