Kele vôm ô ne lañe de

Kele tep

NKAÑETE MÔT

Me nga bo ve ésaé me mbe me bili na ma bo

Me nga bo ve ésaé me mbe me bili na ma bo

DONALD RIDLEY a nga bo mimbu 30 a mvuk a too loya Bengaa be Yéhôva. A mbe a yeme’e kamane fili bebo bisaé be Yéhôva ya bene saéban a metyi. A nga volô ékôane Yéhôva na é kabe abui mejô beta meba mejô ya Amelka. A mbe éwôlô mbo ésaé, éjote nyul, a yeme’e fe nyum émiene mam. Bemvôé bé be mbe be loone nye na Don.

Mbu 2019, be nga bi nye étua ôkon. Ôkon ôte ô nji bi biañ. Ô nga mane bômane nye nyul ése, ane a nga wu Ngone mwomô é to melu 16 ya mbu ôte wua wua. Tame vô’ôlane nkañete wé.

Me nga bialé St. Paul, Minnesota, États-unis mbu 1954. Bi nji be minkukum nge minzôzoé. Nda bôte jam é mbe ñyebe Katôlôs. Bebiaé bam be nga biaé bone betan, befam belal, a binga bebaé. Me ne mone baa, binga ki mbe be ne mesu’ulan. Éyoñ me mbe mone mongô, me nga bo sikôlô Katôlôs, me too fe mongô mes. Ve to’o nalé, me nji be me yeme’e mfañe jôme Bible. Me mbe fo’o me yebe’e na Zambe nnye a nga té biôm bise, ve me nji be me too ndi na ñyebe wom ô ne volô ma na me kañe nye.

MA YÉ’É BENYA MEJÔÔ

Bengaa be Yéhôva be nga kute mbé wom mbu ôsu me nga nyiine sikôlô beloya. Ve me mbe me tii a bisaé, nde be nga jô na ba ye beta so éyoñ éfe. Môs be nga beta so, me nga sili mojañ ate ba ngale na: “Amu jé mbia be bôte mbe ba dañe bik?” a “Jé é ne volô bia na bi bi meva’ ényiñ?” Be nga ve ma kalate La vérité qui conduit à la vie éternelle a Kalate Zambe a mbe a ngemba’an, a too nyule mekaé bilok (Traduction du monde nouveau nkobô Énglis). Ane me nga kañese ayé’é Bible. A mbe ve ane ba yooé ma mis. Me nga wô’ô mvaé ya yeme na Éjôé Zambe nje ja ye jôé si bi too nyi. Amu mamiene me mbe me yene’e na éjôé mona môt é ne teke ndoñ, a na ja soo bia jôme jia ve minjuk.

Me nga ve mamiene ngumba be Yéhôva atata’a ya mbu 1982, me dubane ki memane me mbu ôte wua wua, beta étôkan a mbe nlô ajô na “La vérité du Royaume.” Étôkan éte é nga bobane beta nda éziñe ya tisone ya St. Paul. Me nga beta ke nda éte na ma ke bo meve’ele asu na me kui loya. Be nga kate meve’ele mete Ngon awômô, a me nga kabe.

Beta étôkan ate, me nga laan a Mojañ Mike Richardson, a mbe a saé’ Béthel ya Brooklyn, a nga kate ma na Béthel a yooéya ngume wofise wo kaman éto fili Bengaa be Yéhôva. Nde me nga simesane mejô me mia’a ya Éthiopie me ne kalate Mam Minlôman 8:36; ane me nga sili mamiene na: ‘Jé fo’o ja kamane ma na me jalé demande a ke saé wofis ôte?’ Ane me nga kaa na ma saé Béthel.

Bebiaé bam ve zu vini ajô Bengaa! Ésaa wom a nga sili ma nge bôte ya Watchtower ba ye ya’ane ma avale ba ya’ane ma asu ésaé dam. Ane me nga kate nye na ma ke ki saé wôé asu moné, ve da ba ye bo be va’a ma bedollar 75 ngon ése; abim ete nde be mbe be va’a Bebéthélite asu miñyiane miap.

Mbôle me mbe me nto loya nda mejô éziñ, e nga taté sili na me sane mefep ma ve ma fili ya kôlô ésaé éte a ke saé Béthel. Me nga taté ésaé Béthel ya Brooklyn, e New York, mbu 1984; be nga lôme ma wofise wo kaman éto fili Bengaa be Yéhôva. Me nji be ve yem abim avé mon ésaé me nga taté bo aba mejô a nga ye volô ma ényiñe jam.

BA KÔME THÉÂTRE STANLEY

Théâtre Stanley éyoñ be nga kuane bia nye

Be nga kuane bia nda bivôé éziñe Jersey (Théâtre Stanley), tisone ya New Jersey mbu 1983. Nde bobejañe be nga jeñe na be bi ôva’a ngule ya kôme biôm bi mbe bi ndeñele’e nda éte, ane courant a minkoñe mendim. Ve éyoñe bobejañe be nga kate bijôé na ba kômbô veñesan nda bivôé éte é bo beta aba asu beta bitôkane Bengaa be Yéhôva, bijôé bi nji wô’ô jam ete mvaé. Amu atiñe da fombô mam melôñ e mbe e jô’ô na, ba telé ki menda me zambe tison été. Théâtre Stanley ki a mbe a tele tison été, vôm ba bo makit, ajô te bijôé bi nga nyume bia ôva’a ngul. Ane bobejañ be nga soman ajô.

Soman éte é nga bobane valé me ngenane te bo ngume sondô Béthel. Ve me mbe me maneya yemban a avale mejô ete amu me nga saé mimbu mibaé nda mejô ya St. Paul, e Minnesota. Loya wongane wua a nga jô betyi’i mejô na, bôte befe be nga jaé sulane Théâtre Stanley asu bitôkane biap, to’o asu beta beconcert. Nde a wô’ô ki amu jé be ne kamane na bia fe bi sulan été asu bisulan. Éyoñ be nga tu’a fa’a ajô te, betyi’i mejô be nga jô na bijôé ya Jersey bia yiane semé fili jangane ya kañe Yéhôva. Ane be nga jô na be ve bia ôva’a ngule ya kôme Théâtre Stanley a bo bitôkane biangan été. Éyoñ éte nje ñhe me nga taté na ma yen ane Yéhôva a botane bia a zene ya wofise wo kaman éto fili jangan. Me mbe mengo’o dol amu ma fe me mbe me saé’ wofis ôte.

Bobejañe be nga futi mo ésaé, a veñesane nda éte nda bitôkane Bengaa be Yéhôva ya Jersey. A mvuse jôm ane mbu wua, Ngon ébulu é too melu 8, mbu 1985, sikôlô 79 ya Galaad a nga bobane valé. Me nga wô’ô mbia mvaé na Yéhôva a belane mone môt ane ma na a nyoñe ngab a ésaé ya kaman ékôane bôte jé. Asu ésaé me nga li’i émo e nji be ve soo ma abim meva’ ete. Jam me nji be me yeme’ é mbe na Yéhôva a mbe a ngenan a bili abui ésaé ya ve ma.

BIA KAMANE FILI JANGANE YA BENE SAÉBAN A METYI

Zia mimbu 1980, abui bedokita e mbe teke bisi éyoñe mone Bengaa a jô na a bene na be saé nye a metyi, to’o mone Bengaa ate a nto nya môtô. Betyi’i mejô be mbe be jô’ô jô’ô na, minga a ne abum a nji bi na a bene metyi. Amu mfa’a wop, nge minga a wu amu a te bene saéban a metyi, za é li’i a ba’ale nye mon?

Mbu 1988, Ngon awôm a baa é too melu 29, Sita Denise Nicoleau a nga jañele abui metyi éyoñ a maneya biaé monafam. Bedokita be nga ko woñe na a ne wu, nde be nga jô nye na a yebe metyi. Ve sita a nga ben. Tyé kpwaa, bedokita ya nda biañ éte be nga ke yene bijôé a sili bie ôva’a ngule ya saé sita a metyi. Nde ntyi’i mejô a nga bele fe ve be ôva’a ngul teke taté laan a sita nge a nnôm.

Ngon awôm a baa é too melu 30, bedokita be nga ve Sita Nicoleau metyi a ngul, teke bisi vô’ôlô nnôm a bôte befe be mbe be ba’ale’ nye nda biañ. Alu éte ébien, be nga fet abui bibu’a ya nda bôte jé a bemvendé bebaé mimbôk; étome ke jé? Be nga jô na be nga kômbô kamane bedokita na be bo ésaé jap. Bi ne valé môse nkul éwônga. Tyé kpwaa, be nga yôtane jam ete betelé a beradio ya New York a Long Island.

Bia Philip Brumley valé bi ngenane bisoé

Wônaa môse Mondé, me nga ke yene Milton Mollen, ntyi’i mejô ya cour suprême. Nde me nga kôme kate nye na ntyi’i mejô mbok a nga ve nda biañ ôva’a ngul teke taté vô’ôlô bôte be mbe ajô. Ane a nga jô na me beta so mame ngô’é, ndembene bi kôme fase metiñe ma nambe jam ete. Philip Brumley, mojañ a mbe a tebele’ ésaé jam, a nga ke liti ma. Loya ya nda biañe fe a mbe valé. “Nduan” é nga kalane wofise ntyi’i mejô ngô’é bia jô nyi. Nde Mojañ Brumley a nga tili bone bifia biziñ afeb a liti ma bie: “Sulu’u tyiñe si.” Mbamba melebe fo’o, amu me mbe me wô’ô mbia ôlune nté me mbe me sôane mam mese loya ya nda biañ a mbe a jô’ôk.

Ataté mbo ngal akekui mbo nnôm: Richard Moake, Gregory Olds, Paul Polidoro, Philip Brumley, ma, a Mario Moreno​—beloya bangan môse Cour suprême a nga vô’ôlô bia ajô bi nga bi a nlame ya Stratton.​—Fombô’ô Vee ôyo! ya mbu 2003, “Les origines du litige”, “La Cour suprême accepte la requête”, “Première étape : l’audience devant la Cour suprême”, “La Cour suprême se prononce en faveur de la liberté d’expression” Ngon ôsu é too melu 8

Mvuse jôm ane awolo da, Ntyi’i mejô a nga jô na bi bulan, a na akiti mame tyé, ajô dangan nde ba ye taté kobô. Nté bi mbe bi kui’ nseñ, Ntyi’i mejô a nga jô loya ya nda biañ na, a kôme yeme na é bi “ényan akiti.” Nalé a tinane na a kôme’e kômesan, amu é kate nye amu jé nda biañ é nga ve éza minga metyi a ngul. A mbe ve ane ma wô’ô tyiñe Yéhôva é jô’ô ma na bia bia zu kabe ajô te. Me nga semé éyoñ me nga yene na Yéhôva a belane bia na bi jalé nkômbane wé.

Bi nga kômesan alu ete ese asu na bi bo ngule ya yeme kobô tyé kpwaa. Mbôle nda mejô é nji be ôyab a Béthel, abui bobejañe bia be be bia saé wofise wua be nga zu yen ane ba tyi’ ajô te. Éyoñe betyi’i mejô benyine be kômeya mane vô’ôlô bia bese, be nga tyi’i na bia bia kabe. Be nga jô na ntyi’i mejô ôsu a nji yiane san ôva’a ngule teke taté vô’ôlô ôsimesane Sita Nicoleau, na mboan ôte wo tyam atiñe da kaman éto fili môta binam.

Mvuse mon éyoñ, cour suprême ya New York a nga kôme yemete na Sita Nicoleau a ne fili ya bene saéban a metyi. Ajô metyi ete e mbe di ôsu ya ma menyin me nga kabe becour suprême ya États-Unis. (Fombô’ô nka’ale ô ne nlô ajô na “ Mejô bi nga kabe becour suprême.”) Ve me nga kamane fe mejô mefe ane ma ma fombô ntyaman aluk, môt é li’i a bon, minné mi si, a mam melôñ.

ÉNYIÑE YA NDA ALU’U JAM

Bia Dawn, minga wom

Éyoñ ôsu me nga yene Dawn, ba nnôm be mbe be tyameya aluk, a mbe fe a yale’e bone be bone belal étam. A mbe a biba’ane na a toñe nda bôte jé a na a bo ésaé nkpwa’a mefan. Ve akusa bo ayet ényiñ, a mbe a bili étua ngul élat a Yéhôva. Jam ete e nga nambe ma abui. Me nga sili nye nge bia nye bi ne yé’é na bia yeman asu aluk môse beta étôkan a nga bobane New York mbu 1992, étôkan éte é mbe nlô ajô na “Porteurs de lumière.” Bi nga lu’ane mbu ô nga tya’a valé. E bi minga a ne étôtôlô nsisim a nye’e fe fianga a ne fo’o dase da so be Yéhôva émien. Me ne jô na Dawn a nga bo ma ve mvaé melu mese ya ényiñe jangan.​—Min. 31:12.

Éyoñ bi nga lu’an, bongô be mbe be bili mimbu 11, 13, a 16. Me nga yé’é avale me ne bo mbamba ésaa bekalate bangan, a jeñe na me tôñe melebe mese me nga koon été. Jam ete e nji fo’o be tyi’ibi, ve den ma wô’ô mvaé amu bongô bete be nga su’ulane nyoñe ma ane mvôé jap a ésaa wop. Bi mbe fe bi nye’e bi lôtô’ éyoñ a bemvôé baba nda.

Mbu 2013, bi nga ke tabe Wisconsin na bia ba’ale bebiaé be Dawn, amu valé be yômbôya abui. Ve be nji vaa ma Béthel! Be nga jô na me ne kee ésaé jam ôsu mimôse miziñe ya sondô.

ÉTUA NTYÉNDAN ÉNYIÑE JAM

Ngon ébulu ya mbu 2018, me nga taté na ma wô’ô ve ane jôm éziñ ja ya’a ma éngoñ. Éyoñ me nga ke bo mimfaseban, dokita wongan a nga jô na a kate yene jame da ndeñele ma. Mvuse ya valé, dokita mfe a nga lebe ma neurologue éziñ. Ngon ôsu ya mbu 2019, neurologue a nga jô na ma kone betaa ôkon éziñ a too njuk, a na ôkon ôte wo ye kolé ma ôba’ angôndô.

Mvuse melu mela, me nga bibane si me bo’o sport ma dañe nye’e, ane angase wo é nga bu’i ma. Me nga bo sport ate ényiñe jam ése. Ve mbe’ ôte ô nga bo na me yeme na nyule jam é nji beta bo mvo’é. Ôkone wom ô nga ke étua avôl, étun é nga bem, me nga kate kôme kobô, nge wulu, nge ke mine mine ve bidi.

Ma ve Yéhôva angôndô ya abui akiba amu ésaé loya me nga yé’é sikôlô é nga volô na ma fe me bo mon abim me mbe ngule ya bo mfa’a ya su’u ékôane jé. Me nga tili fe minlô mejô miziñ bekalate mefoé ya Amelka asu bedokita, beloya a betyi’i mejô. Ane ô vaa nalé, me nga bo fe bemesikôt minlam minlam asu na me kamane fili bebo bisaé be Yéhôva ya bene saéban a metyi. Ve akusa bo mam mete mese, ma yeme na, avale kalate Luc 17:10 a jô, ‘Me ne ve mbo ésaé. Me nga bo ve ésaé me mbe me bili na ma bo.’