1. Amu jé Yéhôva a ne beta Mmé meviek a dañ?

BE NGA kôm élaé sam e Chine e zia mimbu 1800. Nde ngon awôm a jia ya mbu 2010, be nga kuan élaé same te bebé tañe bemillion de dollars 70 e London. É ne été na, mmé meviek a ne bo na jôm ba koone je vôm ase, é ne fe teke dia ane ékon, é veñesan a bo mbamba jôme ya yen a mis, é to fe abui tañ. Ve be se ngule ya ve’e Yéhôva a mmé meviek a ne môt a binam. E memane ya môse samane, Zambe a nga kôme môt a ne te metyi ya abé a ‘mete’e ya si,’ a ve nye ngule ya bi mefulu mé. (Met. 2:7) Ajô te môt ate, Adam, nyô a nga kômban a metek, a mbe ngule ya loobane na, “mone Zambe.”​—Lc. 3:38.

2, 3. Aval avé bi ne vu bone b’Israël be nga kôñelane minlem?

² Adam a nga jañele éto a mbe a bili na, a ne mone Zambe éyoñ a nga bo Mmé wé melo. Ve nté éyoñ é mbe é lôtô, abui bôte ya mvoñe bôt Adam é nga tobe na da su’u ngule Zambe a bili na a jôé. (Beh. 12:1) Be nga sili bebiene si na ba bo Nté wop mewôk, a zen éte, be nga liti na ba yi na Yéhôva a bo Ésa wop a Mmé wop, sa ke Satan. (Jn. 8:44) Nwulane be nga wulu ba’aba’a a Zambe, wo bo na bi simesane mejô Ésaïe a nga tili ma, me fombô’ô bone b’Israël be nga kôñelane minlem: “A Yéhôva,  ô ne Ésa wongan; bi ne étek, a wo ô ne mmé mevie’e wongan; a bia bese bi ne mboane ya wo wôé.”​—És. 64:8.

³ Avale da fe melu ma, bôte bese ba kañe Yéhôva a nsisim a benya mejôô, ba sili bebiene si a bo Yéhôva mewôk. Ba yeme na, e laan a Yéhôva ane Ésa wop, a e bo nye mewôk ane Mmé wop, a ne angôndô ya beta jam. Ye wo yene fo’o womien ane metek me ne nte’an e mo me Yéhôva été, ô to nkômesane ya jô’é na a ke a mé wo na, ô bo élaé sam é ne abeñe ya yen e mise mé? Avale da fe, ye wo yen ane Yéhôva a ke a mé bobejañ a bekale bôé ya nsisim ôte’ete’e ôte’etek? Asu na bi ba’ale ôsimesane te, bi tame zu yene mam melale Yéhôva, Mmé wongan a bo: Aval a tobe bôt a mé, amu jé a mé be, a aval avé a mé be.

4. Aval avé Yéhôva a tobe bôt a dutu be nye? Va’ak bive’an.

⁴ Éyoñe Yéhôva a fombô bôt, a nji yene be fo’o ve avale ba yené atan. Ve a fombô nlem, avale môt ate a ne nleme wé été. (Lañe 1 Samuel 16:7b.) Jame te é nga tu’a yené éyoñe Yéhôva a nga telé akônda Bekristen. A nga kañese na, bôte be mbe ve yené mise me bôt ane zezé bôt, be subu ba Mone wé bebé. (Jn. 6:44) Bi ne lañe wua ya bebe, Saul, nnye ate “a mbe mbiasé ñyebe, nkpwe’ele a njet.” (1 Tim. 1:13, Mfefé Nkôñelan) Ve “mve’ele minleme mi bôt [nge môt a lañ e minlem été, MN]” a nji yene Saul ane ékon ba yiane wua fé. (Mink. 17:3) Ve Zambe a nga yene na, a ne mé nye na a bo ane mbamba élaé sam, nge na ‘mbo ésaé a nga top’ na, a kañete mbamba foé be “bôte be ne te yeme Zambe, a bejô bôt, a bôte ya Israël.” (Mam. 9:15) Yéhôva a yene fe bôte be mbe benya benyu meyok, bôte be mbe be nyiñi mvit ényiñ, a bôte be mbe minwuwup ane bôte be ne bo abeñe bilaé bi sam “mfa’a ya duma.” (Bero. 9:21; 1 Bec. 6:9-11) Nté ba kô’ôlane ñyemane mejô me Zambe wop a liti na be bili mbunan, ba jô’é na Yéhôva a mé be.

5, 6. A ndi nlem bi bili na Yéhôva a ne Mmé wongan, aval avé bia yene (a) bôte ya abeñe nkañete dangan? (b) bobejañ a bekale bangane ya akônda?

⁵ Aval avé mam bi ndôme mane yene ma me ne volô bia? Bi bili ndi nleme na Yéhôva a bili ngule ya lañe minlem, a na émien a tobe bôt a dutu be nye. Ajô te, bi nji yiane tyi’i bôte ya akônda dangan, a ba ya abeñe nkañete dangane mejô. Bi tame yen éve’ane môte ba loone na Michael. A jô na “Éyoñe Bengaa be Yéhôva be mbe be kute nda jam, me nji be me kômbô’ô yoé be mbé, me mbe fe me bo’o ane ma yene ke be. Me mbe me jô’ô be mbia bifia! Mvuse ya valé, éyoñe me kiya vôme mfe, me nga yembane nda bôt éziñ me mbe me nyeke’e abui, amu mbamba ntabane wop. Ve môs éziñ, me nga tebe fe’e ne vema éyoñe me nga yeme na, be ne Bengaa be Yéhôva! Ntabane wop ô nga tindi ma na, me fas beamu be mbe be bo’o na me vini Bengaa. Me nga ji’a fe yeme na ndimam, a mam bôte be mbe be jô’ôk a lat a Bengaa be Yéhôva, mbie bi nga bo na me vini be.” Asu na a tu’a yemelane jame te, Michael a nga kañese ayé’é ya Kalate Zambe. Mvuse ya valé a nga bo mone Bengaa, a bo fe mpkwa’a mefan.

⁶ Éyoñe bia kañese Yéhôva ane Mmé mevie’e wongan, avale bia yene bobejañe bangan ya nsisim é ne tyendé. Ye wo yene fo’o bobenyañe bôé ya akônda avale Zambe a yene be​—ane ésaé é ngenane teke man, ane bôt a ngenan a kele ôsu a mé? Yéhôva a bili ngule ya yen avale môt bi ne nleme wongan été, a yeme fe avale  bi ne su’ulane bo e mo mé été. Jôme te nje ñhe Yéhôva a nye’e bôt, a nji beme mis e bone bikobe biap. (Bs. 130:3) Bi ne nye vu éyoñe bia yene bebo bisaé bé avale da yian. Bi ne saé fufulu a Mmé wongan, éyoñe bia volô bobejañ a bekale bangan ya akônda na be ve ngul ése na be yaé nsisim. (1 Bet. 5:14, 15) Bemvendé, mbe bete be ne mimveane Yéhôva a ve bia, ba yiane tebe ôsu mfa’a ya bo jame te.​—Beép. 4:8, 11-13.

7. Amu jé wo nye’e melebe me Yéhôva?

⁷ Éko éziñe na ô wô’ôya môt a jô na: ‘Me nji be me nye’e melebe bebiaé bam be mbe be va’a ma, akekui éyoñe mamiene me nga bi bon.’ Éyoñe bia ke bia yeme mam méziñe ya ényiñ, avale bia yene melebe da tyendé. Bia taté na bia yene melep avale Yéhôva a yene me, a yene me ane zene ya liti bia na a nye’e bia. (Lañe Behébreu 12:5, 6, 11.) Yaa, amu Yéhôva a nye’e bone bé, a mé bia a ôjibi. A yi na bi bo fek, bi nyiñe meva’a été, bi nye’e fe nye. (Mink. 23:15) A nji nye’e a yene bia minju’u été; nde fe a nji kômbô na bi wu ane “bone ya ayaa,” aval Adam a nga wu.​—Beép. 2:2, 3.

8, 9. Aval avé Yéhôva a ye’ele bia melu ma, a aval avé ñye’elane te wo ye ke ôsu melu ma zu?

⁸ Amu bi ne “bone ya ayaa,” bi ne éyoñ ése bia bo mam Zambe a vini. Bi wô’ô fe kui na bi bo mam ane betit! Ve bia ve Yéhôva akéva amu a mé bia, bi tyendéya a bi nto évôvoé a lôte mintômba. (És. 11:6-8; Beco. 3:9, 10) Nde fe, Yéhôva a belan abeñe vôm éyoñe ji na a mé bia. Vôm ate a ne paradis ya nsisim. Bi nji ko jôm éziñe woñ, a bia nyiñ e mvo’é été akusa bo mbia émo a bômane bia. E paradis ate, bôt be nga yaé avale menda me bôt nye’ane wo jemban, ba su’ulane wô’ôtane nya nye’ane. (Jn. 13:35) Bi yé’éya fe na bi nye’e bôte bevok. Jame da dañe dañ é ne na, bia yeme Yéhôva, a éyoñe ji, bi nga bu’ubane nye’ane wé.​—Jc. 4:8.

⁹ Éyoñe bia ye nyiñe mfefé émo, bia ye bi abui bibotane ya paradis ya nsisim. Paradis ya nsisim bia nyiñ éyoñe ji, a liti bia avale bia ye nyiñe nya paradis a zu bi to Éjôé Zambe si. Nté si se ja ye kômban, Yéhôva a ye ke ôsu a mé bôte ya si, a zene ya ye’ele be avale bi ngenane teke tame yene môs éziñ. (És. 11:9) Nde fe Zambe a ye bo na asimesan, a menyôle mangan, me bo teke nsem aval é ne na, bia ye bo ngule ya wô’ô miñye’elane mié, a bo nkômbane wé ne sañesañ. Nde ñhe, ñyoñané ntyi’ane ya ke ôsu a bo Yéhôva mewôk, bi liti’i nye na, bia yem amu jé a mé bia. A mé bia amu a nye’e bia.​—Mink. 3:11, 12.

10. Aval avé Yésus a nga liti na Yéhôva a ne ôjibi, a ntyetyeñe Beta Mmé?

¹⁰ Yéhôva a ne ntyetyeñe Mmé, a yem aval, a fatan “étek” é tele nye ôsu, a ke fe a mé je avale da yian. (Lañe Besam 103:10-14.) É ne été na, Yéhôva a nyoñe bia avale môt ase ya be bia a ne, a yeme na bi ne atek, a yeme minné miangan, a été jangan ya nsisim. A zene ya Mone wé, a nga liti aval a yen bebo bisaé bé be bili metyi ya abé. Tame yen avale Yésus a mbe a yene bikobe minlômane mié, e dañe dañe mbia fulu be mbe be bili na, ba luman ajô ya kômbô yeme môt a dañe ba bevok. Nge ô mbe valé éyoñe minlômane mi mbe mi wôma’an, ye ô nga ye fo’o yene be ane bôte ba sili bebiene si, ane bôte Yéhôva a ne ngule ya mé? Yésus nye a nji yene be abé. Yésus a mbe a yeme na minlômane mié mi ne méban, nge a nyoñe mie a mbamba nlem, nge a ve mie  melep a ôjibi, a nge mia yen ane a sili émiene si. (Mc. 9:33-37; 10:37, 41-45; Lc. 22:24-27) Éyoñe Yésus a wômôya, a lôme be mbamba nsisim, minlômane mi nga beme mise map ésaé Yésus a nga ve be, sa ke éto jap, nge nkôñe wop.​—Mam. 5:42.

11. Aval avé David a nga liti na a ne ékon é ne nte’an, a aval avé bi ne vu nye?

¹¹ Jôm ôsu Yéhôva a belane je na a mé bebo bisaé bé melu ma é ne Mejô mé, mbamba nsisime wé, a akônda Bekristen. Mejô me Zambe me ne mé bia éyoñe bia nyoñe ntyi’ane ya lañe me, bi bindi’i me, bi sili’i fe Yéhôva na a volô bia na bi futi mam bia yé’é mimboan. David a nga tili na: “Éyoñe m’asimesane wo me jô’ô énoñe jam, a simesane wo nlem alu se.” (Bs. 63:6) A nga beta fe jô na: “M’aye kañe Yéhôva, nyô a bôndéya me fek; ya, nleme wom w’aye’ele me a alu se.” (Bs. 16:7) Yaa, David a nga jô’é na melebe me Zambe me nyiine nye nlem été, me mé asimesan, a aval a mbe a wô’ôtane mam, ja’a éyoñe melebe méziñe me mbe ayaé ya nyoñ. (2 Sam. 12:1-13) Ngo’o avale mbamba éve’ela David a li’i bia mfa’a ya sili biabebiene si, a bo Yéhôva mewôk! Ye wo fe wo bindi Mejô me Zambe, ô jô’é na me nyiine wo nlem été? Ye da sili na ô dañe ve ngule ya bo de?​—Bs. 1:2, 3.

12, 13. Aval avé Yéhôva a mé bia a zene ya mbamba nsisime wé, a akônda?

¹² Mbamba nsisim a ne ngule ya mé bia abui mezen. Éve’an é ne na, a ne volô bia na bi bi avale mefulu Krist a mbe a bili, mme mete me ne ébuma ya nsisime Zambe. (Beg. 5:22, 23) Éfase jia ya ébuma te é ne nye’an. Bia nye’e Zambe, bia kômbô fe bo nye mewôk. Bia yi na a mé bia, bi yeme na metiñe mé me nji bo adit. Mbamba nsisim a ne fe ve bia ngule ya wosane mbia nsisime ya émo ji, a bo na, bi bo teke kañese na émo ji é mé bia. (Beép. 2:2) Betebe ôsu ya ñyebe bejuif be mbe mbia mebun. Avale vôme te nde Nlômane Paul ô nga yaé. Ve a nga bo ngule ya tili na: “Me ne ngule ya bo mam mese be nyô a ve ma ngu.” (Bep. 4:13) Nde ñhe, aval ane  Paul nkelané ôsu a sili Yéhôva mbamba nsisim. Yéhôva a ye ke bo te yalan meye’elane me bôt ba sili bebiene si.​—Bs. 10:17.

¹³ Yéhôva a belan akônda Bekristen, a bemvendé na a mé môt ase ya be bia. Éve’an é ne na, éyoñe bemvendé ba yene na jôm éziñe ja ndeñele bia nsisim, ba jeñe na be volô bia, ve sa ke a fe’e ja so be môt a binam. (Beg. 6:1) Ba sili bebiene si, be jeñe zene Zambe, be sili’i nye na a ve be atyeñe meyen a fek. Éyoñe ba simesan aval été bi tele, ba bo avale ba te ye’elane Yéhôva éyoñe ba jeñe melebe ma yiane bia e Mejô me Zambe été, a bekalate bangan été. Mboane te wo volô be na be bo ngule ya ve bia mvolane wo yian. Nge da kui na be volô wo a mbamba nlem a nye’an ajô ya fatane ngômesane jôé, ye wo ye fo’o kañese melebe map ane zene Zambe a belane je na a liti wo nye’ane wé? Éyoñe wo bo nalé, wo liti na ô ne ékon é ne nte’an e mo me Yéhôva été, a na ô ne nkômesane na a mé wo asu mfi wôé.

14. Akusa bo na Yéhôva a bili ngule ya jôé ékon, aval avé a liti na a semé éto fili jangan?

¹⁴ Ñyemane bia yem amu jé Yéhôva a mé bia, ô ne volô bia na bi yeme nyiñ a bobejañ a bekale bangan ya akônda. Wo volô fe bia na bi yene bôte ya abeñe nkañete dangan, a bôte bia be be bia yé’é Kalate Zambe aval é ne mvo’é. E melu mvus, mmé meviek a nji be a bo’o ve na, nné ane a yen ékon a taté ke ve na a mé je. A mbe a taté’é mane fiale mekok, nge mvit éziñ é mbe ve bo ékon été. Mfa’a ya nsisime fe, Yéhôva a taté mane kômesane bôte na a bo ngule ya mé be. A nji tindi be a ngule na be tyendé, ve a ve be bezôsô miñye’elane mié, ndemben mi ne volô be na be bo mfuban, nge volô be na bebien be tyendé.

15, 16. Aval avé bôte ba yé’é Mejô me Zambe, ba liti na ba yi na Yéhôva a mé be? Va’ak éve’an.

¹⁵ Tame yen éve’an Tessie, sita ya Australie. Sita ba nye be nga yé’é Kalate Zambe a nga jô na: “Tessie a nga ji’a kañese benya mejôô. Ve teke yaé nsisim nge ke tabe bisulan! Éyoñe me kateya Yéhôva jame te e meye’elan, nde me nga tyi’i na ma telé ayé’é dé. Ve jam éziñ é nga kui é nga bo na me kam abui. Éyoñe me nga ke bo ayé’é é mbe é su’ulan, ane Tessie a nga yoé ma nleme wé. A nga kate ma na a yen ane a ne môta medu’an, amu a nye’e a do abia. Ve éyoñe ji a tyi’iya na a zu telé mboane te.”

¹⁶ Mvuse mone nté, Tessie a nga taté na a tabe bisulan a liti’i fe mbamba mefulu, akusa bo na bôte a mbe a wulu’u a be, be mbe be kpwe’ele nye. Sita ate a nga kô’ôlane na: “Tessie a nga duban, a mvuse ya valé a nga bo mpkwa’a mefane ya ayap éyoñ, akusa bo na a mbe a bili bon be ngenane minte’an.” Yaa, éyoñe bôte ba yé’é Kalate Zambe ba taté na ba fubu binyiñe biap na, be ve Zambe nleme mevak, a ye subu be bebé a mé be na, be bo bilaé bi sam bi ne abeñe ya yen a mis.

17. (a) Amu jé wo nye’e na Yéhôva nnye a bo Mmé wôé? (b) Mefase mevé ya mméan bia ye yen ayé’é da tôñe di?

¹⁷ Be ngenane be kôme bilaé bi sam biziñ a mo a zu kui den, mmé meviek a nyoñ éyoñ ya saé a jôm a mé. Avale da fe, Mmé wongan a nyoñ éyoñ ya mé bia, a jibi fe bia. A mé bia a zene ya melebe mé, a yene fe avale bia bo éyoñ a ve bia melep. (Lañe Besam 32:8.) Ye wo wô’ôtane na Yéhôva a nyoñe wo ngap? Ye wo yene fo’o ane Yéhôva a mé wo a mo mé? Nge nalé, mefulu mefe mevé ma ye volô wo na, ô ke ôsu a bo ékon é ne nte’an, a mvo’é mise me Yéhôva? Mbia mefulu mevé wo yiane sa’ale asu na ô bo teke bo ayet, nge nju’u ya tyendé? A aval avé bebiaé be ne saé fufulu a Yéhôva na be mé bone bap? Ayé’é da tôñe di, da ye yalane minsili mite.