NLÔ AJÔ YA ÉKÔ’ÔLA’A | AMU JÉ WO YIANE BO ZÔSÔ?
Ye zôsô a keya abo si?
Hitoshi a mbe a saé wofise wo fombô mam me moné Japon. Éyoñe Hitoshi a nga ke liti masa wé ésaé ése a nga bo, ane môt ate a nga yi na Hitoshi a tili jôm é ne medu’an. Hitoshi a nga kate na, mone môte ya nleme wé a nji yebe na a bo ésaé é nji bo zôsô. Jam avé é nga kui Hitoshi? Be nga taté na ba tibili nye, ane Hitoshi a nga su’ulane jañele ésaé jé.
Bengone be nga tôé valé, Hitoshi a nga tek a njeñan ésaé. Éyoñe be nga sili nye minsili mi avolô na be nyoñe môt ésaé, Hitoshi a nga yalane na a se ngule ya bo ésaé é nji bo zôsô. Môt a mbe a sili nye minsili a nga yalane nye na “Ôsimesane wé wo aselane fo’o a asimesane bôte bevok!” Bibu’a ya nda bôte Hitoshi a bemvôé bé be nga tindi nye na a ba’ale ntyi’an a nga nyoñe na a tabe zôsô, ve bisô bi nga beta nye bi. Ane a nga sili émiene na, “Ye ntyi’ane me nga nyoñe na ma bo zôsô amu me ne mone Bengaa, ô mbe mbamba ntyi’an?”
Sa ke môt ase nnye a yene mfi ya tabe zôsô ane Hitoshi. Bôte béziñe be ne buni na nge be bo zôsô ba ye ke bi nsenge, e dañe dañe bôte ba bo makit. Minga éziñ a mbe a saé Afrique du Sud a nga jô na “Bôte medu’ane ba bômane ma, a biyoñe biziñe nkômbane ya vu be ô ne ngul.”
Minsos, mi ne fatane medu’ane jia ja dañe yéné melu ma. Robert S. Feldman, ñye’ele ya beta sikôlô ya Massachussetts Amherst, a fas avale bôte ba nyiñ, a nga nyoñ abime mimbu éziñ asu na a yem abime bôte da laane minsos. Ane a nga yene na, nge bia nyoñe benya bôtô 100, bôte 60 ya été, éyoñe ba laa minlan tañe minut 10, be ne laan minsos a kui ane éyoñe jia. Feldman a jô na, “A ne fo’o jame ya kam, bi nji be bi yeme na minsose mi bili beta ngap ényiñe abui bôt.” Jame ya kam é ne na, bôte ba vini na be du’u be, mbe fe ba dañe laane minsos.
Amu jé minsos, wup, a mame medu’ane mese mevok, me nto abui melu ma? Aval avé minsose mi andaman émo ése? Nsili wo adañe mfi ô ne na, aval avé bi ne sa’ale mimboone mite?