1. Jé é ne miñyiane ya nsisim, a aval avé mi tii a mevak?

 BENYA meva’a be nji bo mone mvaé môt a ne wô’ôtan étun éyoñ. Me ne jame môt a ne wô’ôtan ényiñe jé ése. Aval avé? Yésus a nga jô nkañete ya Nkôle yôp na: ‘Ébotan a bôte ba yeme na be bili miñyiane ya nsisim.’ (Mt. 5:3) Yésus a mbe a yeme’e na, môt a nga tééban a nkômbane ya yem a kañe Nté wé, Yéhôva Zambe. Jam ete nde e ne miñyiane ya nsisime. Mbôle Yéhôva a ne Zambe ya mevak, bôte ba kañe nye be ne fe bo mevak.​—1 Tim. 1:11.

2-3. (a) Yésus a liti na za mfe a ne bi mevak? (b) Jé bia zu yen ayé’é di a amu jé jam ete e ne mfi?

² Ye da sili na mam mese ya ényiñe jangan me wulu nkone nkon asu na bi nyiñe mevak été? Momo. Nkañete a nga bo Nkôle yôp, Yésus a nga jô jam e ne bo na bi vembe. A nga jô na, “bôte ba wô’ô ôlun” éko éziñ amu be nga bo mbia be mame melu mvus, nge ke amu be nga tôbane minju’u miziñe binyiñe biap be ne ngule ya bo mevak. Yésus a nga jô fe na bôte “ba wu étibila’a amu zôsô,” nge ke ba ba ‘kobô be ébiasé’ amu nye, be ne bo mevak. (Mt. 5:4, 10, 11) Ve aval avé môt a ne bo mevak éyoñ a tele avale bité bite?

³ Yésus a nga jô na, sa ke été môt a tele ényiñe jé nje ja bo na a bi mevak. Ve môt a bi benya meva’a éyoñ a jalé miñyiane ya nsisime mié a subu Zambe bebé. (Jc. 4:8) Aval avé bi ne bo de? Ayé’é di bia zu yene mame melal bi ne bo asu na bi bi benya meva’a.

4. Jam avé bia yiane taté bo asu na bi bi benya meva’a? (Besam 1:1-3)

⁴ JAME 1: Asu na bi bi benya meva’a, bia yiane di bidi ya nsisim. Bôt a betite ba yiane jalé miñyiane miap ya minsôn asu na be nyiñ. Ve môta binam étam nnye a ne jalé miñyiane mié ya nsisim. A bia yiane de bo asu na bi bi benya meva’a. Jôme te Yésus a nga jô na: “Môt a ye nyiñ a fembé étam, ve a mejô mese ma so anyu [Yéhôva].” (Mt. 4:4) Ajô te, bi nji yiane lôte môs teke lañe mbamba be mame be ne Bible été. Ntili Besam a nga jô na: ‘Mvom a môt a nye’e metiñe me Yéhôva a lañe metiñe mé môse ba alu.’​—Lañe’e Besam 1:1-3.

5-6. (a) Jé bi ne yé’é Kalate Zambe? (b) Aval avé nlañane Kalate Zambe ô ne volô bia?

⁵ Mbôle Yéhôva a nye’e bia, a nga ve bia Kalate wé asu na bi yeme jam bia yiane bo asu na bi nyiñe meva’a été. A volô fe bia na bi yem nsôñane ya ényiñe jangan. Bia yé’é fe aval avé bi ne subu nye bebé a bi njamane ya mam abé mangan. A kate fe bia mbamba ndi nleme bi bili asu melu ma zu. (Jr. 29:11) Mbamba be mame bia yé’é Kalate Zambe été ba jalé bia nlem a mevak!

⁶ Avale bia yem, Kalate Zambe a bili fe mbamba melebe me ne volô bia ényiñe jangane ya môs ôse. Éyoñe bia tôñe melebe mete, bi ne bi mevak. Éyoñ ése minju’u ya ényiñe mia te’e wo nyul, nyoñe’ éyoñe ya lañe Kalate Zambe a bindi  mame wo yé’é. Yésus a nga jô na: “Ébotan a bôte ba wô’ô mejô me Zambe a ba’ale me!”​—Luc 11:28.

7. Jé é ne volô wo na ô tu’a bu’uban a nlañane Kalate Zambe wôé?

⁷ Éyoñe wo lañe Kalate Zambe, kôme’e nyoñ éyoñe ya bu’uban a mame wo lañ. Bi tame nyoñ éve’an. Bi tame jô na, môt éziñ a yame bidi wo dañe nye’e. Éyoñe te wo di bidi bite avôl avôl, ô teke kôme bu’ubane bie, éko éziñe mbôle ô nji bi abui éyoñ, nge ke amu ô bili mame méziñe ma tyelé wo nleme yôp. Éyoñ ô maneya di, ô nga jôban amu jé ô nji kôme bu’ubane bidi bite. Nde, ye é kuiya éyoñ éziñe na ô lañe Bible angôndô ya avôl, teke kôme bu’uban a foé é ne été? Nyoñe’ éyoñe ya bu’ubane nlañane Kalate Zambe wôé; éyoñe wo lañe nkañete éziñ bo’o ve ane womien ô ne valé, bo’o ane wo wô’ô biduñ a metyiñ, beme’ ôsimesane wôé mam wo lañ. Nge ô yé’é Kalate Zambe avale te, wo ye bi mevak.

8. Aval avé ‘ôlo ô ne mewôk a fek’ wo jalé ésaé jé? (Fombô’ô fe ayemé.)

⁸ Yésus a nga telé ‘ôlo ô ne mewôk a fek’ na ô ve bia bidi ya nsisime mbamba éyoñ, a wo ve bia bie nya abuii. b (Mt. 24:45) Kalate Zambe nnye a ne mbôka’a ya miñye’elane mise ôlo ôte wo ve bia. (1 Bet. 2:13) Bidi ya nsisime bite bia volô bia na bi yem ôsimesane Yéhôva aval ô ne Kalate Zambe été. Jôm ete nje bia lañe bekalate mefoé Nkume mmombô a bete a Vee ôyo! a minlô mejô mi ne anjeñe mefoé dangan jw.org. Bia kômesane fe bisulane ya zañe sondô a bi ya memane me sondô. A bia yene fe bingeñgeñe ya telé wongane^® ngon ése éyoñe bi bili fane ya bo de. Éyoñe bia di bidi ya nsisim abui, nalé é volô bia na bi bo jame baa da sili asu na bi bi benya meva’a.

9. Jam avé afe e ne soo bia mevak?

⁹ JAME 2: Asu na ô bi benya meva’a wo yiane tôñe miñye’elane ya Kalate Zambe. Ntili Besam a nga jô na: “Ébotan a nyô ase a ko Yéhôva woñ, a wulu mezene mé été.” (Bs. 128:1) E ko Yéhôva woñ a tinane na bia yiane tu’a semé nye, ndembene bia ye sa’ale bo jam ese e ne ve nye nlem abé. (Min. 16:6) Ajô te, bia yiane ke ôsu a jeñe na bi bo mame Kalate Zambe a kate bia na Yéhôva a nye’e a sa’ale ma a vini. (2 Bec. 7:1) Bii bo mevak nge bia nye’e mame Yéhôva a nye’e a sa’ale ma a vini.​—Bs. 37:27; 97:10; Bero. 12:9.

10. Avale kalate Beromain 12:2 a liti, jé bia yiane bo?

¹⁰ Lañe’e Beromain 12:2. Môt a ne yeme na Yéhôva nnye a yiane tyi’i jam e ne mvaé a di é ne abé, ve a yiane fe kañese na memvinda me Yéhôva me wulu ényiñe jé. Éve’an é ne na, môt éziñ a ne yeme na bijôé mbie bia yiane kat abim avôle bemetua ba yiane wulu njoñ. Ve éko éziñ émien a nji kômbô semé minné mite. Ajô te, a wulu metua angôndô ya avôl. Bia liti a ntabane wongane na bi too ndi na, éyoñe môt a tôñe memvinda me Yéhôva a bi mbamba ényiñ. (Min. 12:28) David a mbe a too jam ete ndi, ajô te a nga jô Yéhôva na: “Wo ye liti ma zene ya ényiñ: Ava’a ne  lut é ne asu dôé; Mam me ne mvaé me ne mbo nnôme wôé nnôm éto.”​—Bs. 16:11.

11-12. (a) Éyoñe jam éziñe da ndeñele bia nge ke te’e bia nyul, bia yiane tabe ntyele ya bo jé? (b) Aval avé mejô bia koone me kalate Bephilippien 4:8 me ne volô bia na bi yeme tobe mimvômane miangan?

¹¹ Éyoñe njuk éziñe wo ndeñele bia nge ke te’e bia nyul, bi ne jeñe na bi bo jam e ne volô bia na bi dañe njuk ôte. Nalé a nji fo’o bo abé, ve bia yiane tabe ntyele ya bo jame Yéhôva a vini.​—Beép. 5:10-12, 15-17.

¹² Kalate nlômane Paul ô nga tili Bekristene ya Phillipe, a nga jô be na be ke ôsu a fase mame me ne “zôsô, . . . mfuban, . . . abeñ, [a] mam mese ma toteban mvo’é.” (Lañe’e Bephilippien 4:8.) Akusa bo Paul a nji tot éfia mimvôman, ve mam a nga tili me ne volô bia na bi yeme tobe mimvômane miangan. Tame ve’ele bo na, vôm ase éfia “mam” é ne ntilan éfuse ji, ô futi éfia “bia,” “befilm,” “bekalate,” nge ke “bejeux vidéo.” Nalé é volô wo na ô yemelane bia, befilm, bekalate a bejeux vidéo be ne mvo’é mise me Zambe a ba be ne abé. Bia kômbô tôñe memvinda me Yéhôva binyiñe biangan. (Bs. 119:1-3) Ajô te, éyoñe bi bili mbamba mone môte ya nlem, bi ne kui na bi tôñe jame lale e ne bo na bi bi benya meva’a.​—Mam. 23:1.

13. Jame lale e ne volô bia na bi bi mevak e ne avé? (Jean 4:23, 24)

¹³ JAME 3: Jeñe’e na ô télé ésaé Yéhôva ôsu ényiñe jôé. Bia yiane kañe Yéhôva amu nnye a ne Nté wongan. (Nli. 4:11; 14:6, 7) Ajô te, bia yiane nye kañ a “nsisim a benya mejôô,” aval ékaña’a ete nde a nye’e. (Lañe’e Jean 4:23, 24.) Bia yi na nsisime Yéhôva ô wulu a ékaña’a jangan asu ya na é lu’an a benya mejôô bia koone be Kalate Zambe. Ékaña’a jangane nje bia yiane télé ôsu ényiñe jangan, to’o bia nyiñe vôme ba tyili ésaé jangan. Éyoñ ébiene bia kobô ji, bobejañ a besita e lôte 100 be ne menda mimbôk fo’o ve amu be ne Bengaa be Yéhôva. c To’o nalé be ne meva’a ya bo mame mese be ne ngule ya bo asu na be ye’elan, be yé’é a kobô bôte bevok ajô Yéhôva a Éjôé jé! Éyoñe bia tôbane bitibila’a, bi ne mevak amu bia yeme na, Yéhôva a ne a bia a na a ye ya’ane bia.​—Jc. 1:12; 1 P. 4:14.

14. Jé é nga kui ésoé mojañe ya Tajikistan, a amu jé?

¹⁴ Minkañete ya binyiñe bi bobejañ a besita béziñe mia liti fo’o bia na, mame melale bia te yen ayé’é di me ne fo’o kôme volô bia na bi bi benya meva’a to’o bi tele aval été avé. Bi tame zu yene jam e nga kui Jovidon Bobojonov ya Tadjikistan, ésoé mojañ éziñ é bili mimbu 19, mbôle a nga bene nyiine bezimbi. Ngon awôm é too melu 4 mbu 2019, be nga vaa nye nda jé a ngul a kee nye mimbôk. A nga bo wôé abui bengone be tibili’i nye ane ñwôé bôt. Be nga kobô ajô dé télé abui mesi. Be nga kobô télé na be nga bôme nye a tindi nye na a ke nyiine bezimbi. Mvuse ya valé, nda mejô é nga yene na a ku ajô, ane é nga lôme nye na a ke saé nda mimbôk. A nga tabe wôé  akekui éyoñe njô nlam a nga tyi’i na a suu nye. Nté ôse a nga tôbane njuk ôte, Jovidon a nga tebe ne bip a ba’ale ava’a dé. Jé é nga volô nye? A mbe a bôô évevé a miñyiane mié ya nsisim éyoñ ése.

15. Aval avé Jovidon a nga jalé miñyiane mié ya nsisim éyoñ a mbe mimbôk?

¹⁵ To’o nda mimbôk, Jovidon a nga ke ôsu a jalé miñyiane mié ya nsisim, akusa bo a nji be a bili kalate Zambe nge ke bekalate bangan. Jam ete e mbe ve boban aya? Éyoñe bobejañ a besita be mbe be kele’e nye ve bidi, be mbe be tili’i éfuse ya môs ôse ékpwaé bidi éte. Nalé a nga volô nye na a lañe Bible a bindi nye môs ôse. Éyoñe Jovidon a nga kui mimbôk, a nga ve bobejañe be ngenane teke tame tôban avale minjuk ete melebe ma: “É ne nya mfii na mi tu’a fak benya mejôô a zene ya ayé’é Kalate Zambe a bekalate bangan nté mi ngenane mi bili éto fili.”

16. Jovidon a nga bem ôsimesane wé vé?

¹⁶ Monyañe wongan a nga tôñe memvinda me Yéhôva ényiñe jé. A nji jô’é na mbia minkômban mi nyiine nye nleme nge taté na a bo mbia be mam, a nga bem ôsimesane wé be Yéhôva. Jovidon  a mbe fe’e ne vema éyoñ a mbe a yene’e bitétéa bi Yéhôva. Mame tyé mese, bia bi anone mbie bi mbe bi vele’e nye. Alu ki, a mbe a fombô’ô ngon a ateté. A jô na: “Bitétéa bi Yéhôva bite bi mbe bi va’a ma ava’a nlem a ngule nyul.” Éyoñe bia yeme ve Yéhôva akiba amu bidi ya nsisim a ve bia a mame mevo’o mese, nleme wo ye jaé bia a mevak, avak éte da ye volô bia na bi jibi minjuk.

17. Aval avé mejô bia koone me kalate 1 Pierre 1:6, 7 me ne volô môt a tele aval été Jovidon?

¹⁷ Jovidon a nga bo fe jam afe. A nga télé ésaé Yéhôva ôsu. A mbe a kôme’e yeme na é ne mfi ya wulu ba’aba’a a Yéhôva. Yésus a nga jô na: “Wo ye kañe [Yéhôva] Zambe wôé, nnye étam wo ye bo bisaé.” (Lc. 4:8) Becommandant a bezimbi be nga yi na Jovidon a bo teke beta bo Yéhôva ésaé. Ve Jovidon a nga ye’elane Yéhôva mbane môs ôse a alu ése, a sili’i nye na a volô nye na a bo teke bili atek nge kat a mbunane wé. Akusa bo mbia be mame bese be nga bo nye, Jovidon a nga ba’ale ngule mbunan. Éyoñe ji, Jovidon a ne mevak, amu mbunane wé ô tu’a ya bo ngul a dañ aval ô mbe ôsusua na a ke mimbôk.​—Lañe’e 1 Pierre 1:6, 7.

18. Aval avé bi ne ba’ale ava’a dangan?

¹⁸ Yéhôva a yeme mame ma sili bia asu na bi bi benya meva’a. Nge bia tôñe mame melale bia te yen ayé’é di, bi ne kui na bi ba’ale ava’a dangan to’o bi tele minjuk été. Ajô te bia fe bia ye bo ngule ya jô na: ‘Ébotan é ne ayoñe bôt, di Zambe wop a ne Yéhôva!’​—Bs. 144:15.