1922—Den a nto mimbu ntet
“ZAMBE, nnye a ve bia ndañan [a zene ya be] Tate Yésus Christ.” (1 Bec. 15:57, Bible du Roi Jacques) Éfus éte nje be nga tob asu mbu 1922, mejô mete me nga ve beyé’é Bible ndi nleme na Yéhôva a ye botane be asu ésaé ése ba bo Nye. Mbu ôte ôbien, Yéhôva a nga botane miñyôyo’o bekañete mbamba foé mite. A nga botane be éyoñe be nga taté na ba kuli bekalate bap, a éyoñe be nga taté na ba kañete a zene ya radio. Mvuse ya valé, mbu 1922, é nga kôme yené ne ngeññ na Yéhôva a botane bebo bisaé bé. Beyé’é Bible be nga kui na be sulan asu beta étôkan a nga boban e Cedar Point, Ohio, ya États-Unis. Mam me nga bobane beta étôkan ate me nga nambe ékôane Yéhôva nya abuii, ataté éyoñ éte azukui den.
“ANGÔNDÔ YA MBAMBA ÔSIMESAN”
Nté ésaé nkañete é mbe é kele’e ôsu, é nga sili na be kuli abui bekalate. Bobejañe ya Béthel ya Brooklyn be mbe be nga kuli bekalate mefoé, ve be mbe be kele’e kuli bekalate be mbe be bili ayete bikô’ôla bewofise ya émo. Ve é nga kui éyoñ éziñe na bewofise bete be bo abui bengon teke’e kuli abim bekalate e mbe e sili’i asu ésaé nkañete. Ane Mojañ Rutherford a nga sili Mojañ Robert Martin, a mbe a wulu ésaé nkulane bekalate nge a simesane na ékôane Yéhôva ébien é ne taté na ja kuli bekalate bé.
Ane Mojañ Martin a nga jô nye na, “ane angôndô ya mbamba ôsimesan,” “nalé a tinane na bia yiane yoone wofise wongan, a kuse beminsini ba kuli bekalate.” Mvuse ya valé, bobejañ be nga yene beta nda njoñe ya 18 Concord e Brooklyn, be nga mane fe kuse biôm bise bi mbe bi sili’i asu ésaé éte.
Sa ke môt ase nye a nga wô’ô jam ete mvaé. Môt a mbe a tebele wofis ô mbe ô volô bobejañe na be kuli bekalate bangan a nga zu yene mfefé wofise wongan. Ane a nga jô bia na: “Mi bili fo’o wofise wo dañe bewofise bevo’o bese, ve teke môt éziñe ya be mia a yeme belane beminsini ba. Mvuse ngon ésaman bese bé bo be maneya ndaman.”
Mojañ Martin a jô na, “E mbe e yené’é ve ane nge môt ate a bele, ve nalé a nji vaa na ane ésaé Tate; a a zuya a su’u bia.” Mejô me Mojañ Martin mete me mbe fo’o abôm ane koé. Ye éyoñ é nga tame ki lôt, ane mfefé wofise wongan ô nga taté na wo kuli bekalate 2000 e môs.
BETOYINI BE BÔTE BA WÔ’Ô MBAMBA FOÉ A ZENE YA RADIO
A ne ô vaa na ékôane Yéhôva é nga taté na ja kuli bekalate, bobejañ be nga taté fe na ba kañete a zene ya radio. Mame ngô’é ya môse sondô, Ngone baa é too melu 26, mbu 1922,
Mojañ Rutherford a nga kobô radio éyoñ ôsu. A nga bo nkañete ô mbe nlô ajô na, “Des millions d’humains actuellement vivants ne mourront jamais” e radio KOG ya Los Angeles, Californie, États-Unis.Bôte bebé 25000 be nga wô’ô nkañete ôte. Bôte béziñe ya été be nga lôme Mojañ Rutherford bekalate, be jô’ô na be nga nye’e nkañete ôte. Willard Ashford a mbe môte wua ya été, a mbe a nyiñi’i Santa Ana, e Californie. A nga se’e Mojañ Rutherford a jô nye na nkañete wôé “ô mbe angôndô ya abeñ.” A nga ke ôsu a jô’ô na: “Bi bili minkôkone milal nda jangan, ajô te teke môt éziñe ya bebia a mbe ve wô’ô nkañete ôte nge ô nji ye bo wô radio. To’o ô ya bo nkañete ôte fefele nda jangan, bi nji mbe bi bili ngule ya zu vô’ôlô wo.”
Abui minlô mejô mife mi nga lôte radio besondô be nga tôé valé. Amane mbu, Nkume mmombô a bete a nga jô na, “bebé bôte 300000 [be nga] vô’ôlô mbamba fôé a zene ya [radio].”
Bekalate bôte be nga tili be nga ve beyé’é Bible ngule nyul, ane be nga nyoñe ntyi’ane na ba zu té radio wôba e Islande, fefele Béthel ya Brooklyn. Mimbu mi nga tôé valé, beyé’é Bible be nga belane mfefé radio WBBR, asu na be miase mbamba foé ya Éjôé.
“ADV”
Nkume mmombô a bete ya Ngone saman é too melu 15, mbu 1922, a nga jô na beta étôkan é boban e Cedar Point, Ohio, ataté Ngon ébulu é too melu 5 akekui Ngon ébulu é too melu 13, mbu 1922. Beyé’é Bible be mbe angôndô ya mevak éyoñe be nga kui Cedar Point.
Éyoñ a nga tame bôte mbamba nsôan, Mojañ Rutherford a nga jô be na: “Me too ndi a nleme wom ôse na Tate é botane beta étôkane nyi . . . a me too ndi na beta étôkan ate é bo avale nkañete e ngenane teke tame bobane môs éziñ. Bôte bese be nga bo minkañete ya beta étôkan ate be nga jô bekañete mbamba foé abui biyoñe na be bo ayôñ ésaé nkañete.
Môse nkul éwônga, Ngon ébulu é too melu 8, bôte 8000 be nga ke nyiine vôm beta étôkan a mbe a boba’an, be yange a ôjeja’a ôse na Mojañ Rutherford a zu bo nkañete. Be mbe be too ndi na é ve be atinane ya
bifia “ADV,” bi mbe ntilan afebe mbañete. Éyoñe be nga ke tabe si, bôte béziñ be nga yene jôm éziñ minlô miap yôp é too ane beta afeb. Mojañ Arthur Claus, a nga so Tulsa, Oklahoma, États-Unis, na a zu tabe beta ékôkan, a nga kui na a ke tabe vôm a mbe a wô’ô nkañete mvo’é. E nji be tyi’ibi ya kôme wô’ô minkañete mvo’é éyoñ éte amu be nji be be bela’ane be appareil ba bo na be wô’ô môt ôyap éyoñ éte (amplificateur).“Bi mbe bi tyele nye biyaé bi anyu”
Asu na bôte be bo teke jañele ngab éziñe ya nkañete ôte, kaso a nga jô na môt éziñ a bo teke bo zô’é mvôm ba bo beta étôkan nté Mojañ Rutherford a bo nkañete. E mewolo 9:30 , Mojañ Rutherford a nga taté nkañete wé a mejô me Yésus bia koone me kalate Matthieu 4:17: ‘Éjôé Zambe é ntoo bebé.’ (Bible du roi Jacques) Éyoñ a nga kobô ajô ya avale bôte ba yen Éjôé Zambe, a nga jô na: “Yésus émien a nga jô na éyoñ é so, a ye tebele beta ésaé nkôane biji a ye boban ékôane jé été, éyoñ éte a ye kôane bôte be ne zôsô a ba ba wulu ba’aba’a a nye.
Mojañ Claus, a mbe a too éto ya ôsu a jô na: “Bi mbe bi kôme baa alô a vô’ôlô éfia ése ja so nye anyu.” Ve e temteme na Mojañ Rutherford a nga wô’ô nyul aval étam, ane a nga kôlô vôm a mbe a bo’o nkañete. Ane Arthur fe a nga kui nseñ, akusa bo a nji be a kômbô de bo, amu a mbe a yeme’e na ba ye kañese na a beta nyiine aba été.
Ve mvuse bone minute, Mojañ Rutherford a nga taté na a wô’ô nyul ôbezia. Nde Arthur a nga jô na, nté a mbe a za’a nyiine aba été, a nga wô’ô ane bôte ba kute mekôp yôb été. Jam ete e nga ve nye ngule nyul angôndô ya abui! Nde Arthur a nga tyi’i na to’o da sili na a ke betebe andile yôp asu na a mane wô’ô nkañete ôte a ye de bo. Mojañ Claus, a mbe a bili mimbu 23 éyoñ éte, a nga bi ôsimesane ya ke bet andile. Mbôle bevundu be mbe be yoo, éyoñ a nga subu be bebé a nga kui na a “kôme wô’ô mvo’é.”
Ve Arthur a nji be étam. Bemvôé bé béziñe be mbe fe andile yôp. Frank Johnson, ane wua ya été. A nga ke vôm a mbe a jô nye na, “Ye ô ne bi mone akabe ôtyeñ mfe’e valé?”
Arthur nnye na “Ôwé, me bili.”
Ane Frank a nga jô nye na “Ô ne fo’o éyalane ya meye’elane mangan.” “Ye ô lôô beta éfus éyé a ne mbutan ôsu nyi? Éfus éyé éte é ne mbômelan a mesen. Tuka’a vô’ôlô ntyi’i mejô. a Éyoñ é jô na, ‘Kañetané, kañetané,’ ô tyi’i minkole minyine mi.”
Arthur, a mbe a tele a bili ôtyeñe mo ba be bemvôé bé be yange’e na Mojañ Rutherford a jô bifia bete. Ye éyoñ é nga tame ki lôt, ane Mojañ Rutherford a nga kui ngab é mbe é dañe mfi nkañete wôé. Ane a nga yôtan a mevak a ayoñ ése na: “Bo’ané benya Bengaa a wulané ba’aba’a a Tate. Kelané mewosan ôsu akekui Babylone é mane tyambane ne meññ. Kañetané mbamba foé akekui vôm a dañ ôyab. Si ése ja yiane yeme na Yéhôva nnye a ne Zambe a Yésus Krist ki Njôô ya Bejôô a Tate ya betate. Môse wu ô ne ngum avale môs. Njôô wongan a nga jôé! Mi be’e mbe’e ya wumulu Éjôé jé. Ajô te, wumulané, wumulané, wumulané, Njôô a Éjôé jé!”
Mojañ Arthur a nga jô na, ba be bemvôé bé be nga tyi’i minkol, ane afeb é nga ke da kuliban ôte’ete’e ôte’etek. Mintilane mi mbe mi solô afeb ete si mi mbe mi lu’an a bifia “ADV,” be mbe be lañe’e mie na: “Wumulané, Njôô a Éjôé jé.”
BETA ÉSAÉ
Beta étôkan a nga bobane Cedar Point a nga volô bobejañe na be bem ôsimesane wop ésaé nkañete, a ba be mbe be bili mbamba nkômbane be mbe meva’a ya tu’a kañete mbamba foé. Colporteur (ba loone dene na mkpwa’a mefan) ya Oklahoma, États-Unis, a nga jô na, “Bi mbe bi kañete vôm abui bôt e mbe e jeñe’e bemine, a bôte ya wôé be mbe angôndô ya azoé.” A nga jô na, éyoñ bôte be mbe be wô’ô mbamba foé a zene ya Âge d’or, “be mbe be yônô’ô.” “Bi mbe meva’a ya ve be ngule nyul.”
Beyé’é Bible bete be nga kôme yene na mejô Yésus a nga jô kalate Luc 10:2 me ne été. Yésus a nga jô na: “Bidi abui bi nto bitôtôlô, ve bôt ba kôane bidi be ne tyôtyoé.” Éyoñe mbu ôte ô nga man, be nga nyoñ ntyi’ane ya tu’a kañete mbamba foé ya Éjôé Zambe si ése.
a Be mbe fe be loone Mojañ Rutherford na ntyi’i mejô amu é nga kui biyoñ biziñe na a tyi’i “mejô” e Missouri, États-Unis.