1. Ngaka’a fé Yésus a nga bo kalate Matthieu 11:28-30?

YÉSUS a nga bo nkunda bôte ô mbe ô vô’ôlô nye angôndô ya mbamba ngaka’a: “Za’ane be ma,” a “ma ye ve mia awo’an.” (Lañe’e Matthieu 11:28-30.) Yésus a nji be a jô’ô bijôjôô. Tame beta simesan aval a nga volô minga a mbe a te’eya a ôkon.

2. Jé Yésus a nga bo asu nkôkone minga?

² Minga ate a mbe a jeñeya mvolan a kateya. A nga ke bibanda a té’é, a buni’i na a ne yene biañ. A nga ndeñe nalé mimbu 12, ve teke ndoñ. Atiñe Moïse ki é mbe é jô’ô na môt a be’e aval ôkon ete a ne mvit. (Lv. 15:25) Ôkon été va, a nga wô’ô na Yésus a saé bôt, nye ve taté na a jeñe nye. Éyoñ a yeneya Yésus, a nga nambe nye ve ñwondé ngômesan, ane a nga bo mvo’é été été! Yésus a nji su’u ve na a saé nye, a nga beta bulane nye éjijine jé. Éyoñ a nga kobô a nye, Yésus a nga belane bifia bia kôme nambe nlem, a nga loone nye na: “A ngo jam.” Tame simesan abim avé nlem ô nga bômbô minga ate si, a abim avé a nga bi ngule nyul!​—Luc 8:43-48.

3. Bia zu bi biyalane ya minsili mivé?

³ Ye mia te fo’o yene na minga ate nnye a nga ke be Yésus? A nji yange nye a too si afôla da. Nne bia fe bia yiane bo nalé, bia yiane ve ngule ya ‘ke be Yésus.’ E ne fo’o été na Yésus a bo ki fe mesimba na a saé bôte ba ‘zu  be nye’ den. Ve a ngenan a yôta’ane bia na: “Za’ane be ma, . . . ma ye ve mia awo’an.” Bia zu yalane minsili mitan ayé’é di: Aval avé bi ne ‘ke be’ Yésus? Jé ja tinane na e be’e mbe’e wé? Mam mevé Yésus a ne ye’ele bia? Amu jé ésaé a ve bia ja bo na bi bi awo’an? A aval avé bi ne ke ôsu a bi awo’an nté bia be’e mbe’e Yésus?

4-5. Aval avé bi ne ke be Yésus?

⁴ Bia ke be Yésus éyoñ bia ve ngule ya yé’é mam mese a nga jô a bo. (Luc 1:1-4) Teke môt a ne bo de señe jañ, biabebiene bia yiane yé’é mam mete. Bia ke fe be Yésus éyoñ bia nyoñe ntyi’ane ya duban a bo ñyé’é wé.

⁵ Bi ne fe beta ke be Yésus nge bia ke yene bemvendé éyoñe jam éziñ da ndeñele bia. Bemvendé be ne mimveane Yésus a belane mie na mi nyoñe ngab a mintômba mié. (Beép. 4:7, 8, 11; Jean 21:16; 1 P. 5:1-3) Bia yiane jeñe be éyoñ bia yi mvolan. Bemvendé be vo’o tua yem mam me ne bia nlem été nge bi nji kate be me. Mojañ Julian a jô na: “Ôkon ô nga bo na me kôlô Béthel, nde mvôé jam é nga jô ma na me sili bemvendé mvolan. Me nga taté biasé jam ete. Ve mvuse mon éyoñ, me nga ke yene be, nde be nga zu ve me ngule nyul. Bifia bi ne tyôtyoé asu na me timine mia abim avé bemvendé be nga volô ma.” Bitôtôlô bemvendé, ane ba be nga ke jome Julian be ne volô bia na bi bi “ôsimesane Krist;” nalé a tinane na bi yene mam ane Yésus. (1 Bec. 2:16; 1 P. 2:21) Éyoñ bemvendé ba ve bia ngule nyul, ba bo bia angônda mvaé.

6. Jé Yésus a mbe a kômbô’ô jô éyoñ a nga jô na: “Beka’ane mbe’e wom”?

⁶ Éyoñ Yésus a nga jô na bi ‘be’e mbe’e wé,’ a mbe a kômbô’ô jô na bi kañese na nnye a wuluu bia. A mbe fe ane a jô bia na: “Volané ma be’ane mbe’e, ndemben bia be mia bi bo Yéhôva ésaé fufulu.” Bi ne ñhe jô na, mbe’e Yésus a jôô wô va, ô ne ésaé a ve bia.

7. Kalate Matthieu 28:18-20 a liti na Yéhôva a nga ve bia ésaé évé, a jé bi ne tabe je ndi?

⁷ Bia liti fe na bia kañese nloone Yésus éyoñ bia ve biabebiene ngumba a duban. Yésus a fiale ki bôt, a loone môt ase a bili mba nkômbane ya kañe Zambe. (Jean 6:37, 38) Beyé’é be Yésus bese be bili ma’a ya nyoñe ngab a ésaé Yéhôva a nga ve nye. Bi ne tabe ndi na Yésus a ye ke bia suu étam ésaé éte môs éziñ.​—Lañe’e Matthieu 28:18-20.

8-9. Amu jé bôte be mbe éjote nyul be mbe be kabeta’ane Yésus, a nalé a bo na ô sili womiene minsili mivé?

⁸ Bôte be mbe éjote nyul be nga kabetane Yésus. (Mt. 19:13, 14; Luc 7:37, 38) Amu jé? Tame yene beta nsela’ane a mbe zañe Yésus ba Bepharisien. Bepharisien be mbe njet a mebun. (Mt. 12:9-14) Yésus ki a mbe ôsesa a éjote nyul. Bepharisien be mbe be nye’e fe miñyené a énguñ, be yi na bôte be semé be a lôte nné. Yésus nye a nji be a nye’e miñyené, ajô te a nga lebe beyé’é bé na be bi fulu éjote nyul a saane bôte bevok. (Mt. 23:2, 6-11) Bepharisien be mbe fe évô, be nye’e na bôte be mate be. (Jean 9:13, 22) Yésus ki a mbe a va’a bôte ngule nyul a mbamba minkobô.

 ⁹ Jé mefulu me Yésus mete me ne ye’ele wo? Sili’i womiene na: ‘Ye ba yeme ma ane môt a ne évôvoé nlem a éjote nyul? Ye ma nye’e fo’o me saane bôte bevo’o nga? Ye me ne fo’o mbamba nlem?’

12-14. Amu jé bi ne jô na bia bi awo’an éyoñ bia bo ésaé Yésus a nga ve bia?

¹² Amu jé bi ne jô na bia bi awo’an éyoñ bia bo ésaé Yésus a nga ve bia? Bi ne lañ abui mam, ve bia zu yene ve mam melal.

¹³ Bi bili mbamba betebe ôsu. Yéhôva a ne Ôyabe yôp a dañe jôm ése é vee, ve teke masa mfe si nyô a yemelane mfi ya ésaé bebo bisaé bé ane Nye. A nye’e ésaé bia bo nye. (Beh. 6:10) A ve fe bia ngule ja sili na bi bo je. (2 Bec. 4:7; Beg. 6:5) Wônaa, Yésus ki, Njôô wongan, a liti bia mbamba éve’ela mfa’a ya yeme belane bôte bevok. (Jean 13:15) Bemvendé ki ba jeñ a ngul ése na be vu Yésus, nnye ate Bible a loone na “éwôlô mba’ale mintômba.” (Beh. 13:20; 1 P. 5:2) Nté ba ye’ele bia a ba’ale bia, ba jeñe na be bo ayo’o nlem a mbamba nlem, a na be ve bia ngule ya kee ésaé ôsu.

¹⁴ Bi bili mbamba bemvôé. Teke ayoñe bôt afe si nyô é bili mbamba bemvôé a mfañ asu ésaé ane bia. Womiene tame yene na teke bôte befe si nyô be bili mbamba ntaban ane bobejañe bia be be bia saé fufulu, ane ô vaa nalé, bese ba jeñe fe na be saé mvo’é, môte teke sengane nyô mbok. Akusa bo ba yem abui mam, ba sulu bebiene si, a semé bôte bevok, adañ abim ba semé bebien. Bi nji bo ve beébe bebo bisaé, bi ne fe benya bemvôé. Élat é ne zañe jañ é ne avale ngul é ne na, bobejañe bete be ne wu wu asu dangan!

15. Bia yen ésaé jangan aya?

¹⁵ Teke ésaé éfe ja dañe ji bia bo. Bia ye’ele bôte benya mejôô a lat a Yéhôva, bia kulane fe minsose mi Satan. (Jean 8:44) Minsose mi Satan mia te’e bôte nyul angôndô. Satan a yi na bi buni na Yéhôva a vo’o jamé bia abé dangan, a na bi ne zezé mise Mé. Ngo’o abime minsos ete! Éyoñ bia ke be Krist, môs ôte ôbien, Yéhôva a jamé bia abé dangan. Nya ajôô a ne fe na Yéhôva a nye’e bia étua abui. (Bero. 8:32, 38, 39) Ye ésaé  éfe ja dañe ji ya volô bôte na be futi ndi nleme jabe be Yéhôva a yen ane binyiñe biap bia tyendé?

16. Aval avé mbe’e Yésus wo selan a mimbe’e bia yiane be’e ényiñe jangane ya môs ôse?

¹⁶ Mbe’e Yésus wo selan a mimbe’e bia yiane be’e ényiñe jangane ya môs ôse. Abui biyoñ da bo é kui na, éyoñe môs ésaé ô maneya, môt a bulane nda jé a te’eya ne botok, ndoñ ébiene ya ésaé a te bo, teke je. Ve, éyoñ bia saé asu Yéhôva ba Yésus, bia bi benya meva’a. É ne été na, biyoñe biziñe bia yiane ke ésulane ya zañe sondô, a too ke na bi te’eya a bisaé ngume môs. Ve éyoñ ésulane ja man, a wô’ô bo ve ane bia te beta labe ngul, bi wô’ô bulane nda meva’a me jaéya bia nlem ne lut. Jam ete da bobane fe éyoñe bia yeme ngule na bi kui nkañete a na bi bo ayé’é étam. Ma’ane bia bi me wô’ô dañe ngul ése bia te ve na bi bo mam mete!

17. Amu jé bia yiane tabe ntyel a avale bia belane ngule jangan?

¹⁷ Bi nji yiane vuane na bi nji bo ngul ane bezok. Ajô te bia yiane yeme belan abime ngule bi bili. Bi nji yiane ndamane mone ngule bi bili na bia tôkan akum. Môs éziñe nkukume môt ô nga sili Yésus na: ‘Jé ma yiane bo asu na me bi ényiñe ya melu mese?’ Môt ate a mbe a nga semé Atiñe Môze. A mbe fe a yiane bo mbamba môt, amu éyoñe ñyé’é Marc a kobô ajô dé, a jô na Yésus “a nga lôbô nye a nye’e nye.” Ane Yésus a zu jô nye na: “Kele’ kuane biôm bise ô bili, [a mvuse ya valé] za’a tôñe ma.” Môt ate a mbe a kômbô’ô tôñe Yésus, ve a nji be a kômbô’ô lum ‘abui akume’ dé mvus. (Marc 10:17-22) Ane a nga sase mbe’e Yésus a nga ve nye, a ke ôsu a tôñesan “akum.” (Mt. 6:24) Nge a mbe wo ô nga ye bo aya?

18. Jam avé bia yiane bo bi bo’o mban, a amu jé?

¹⁸ E ne mfi na bi bo bi fase’e mam bia telé ôsu ényiñe jangan. Amu jé? Asu na bi yem nge bia yeme belane ngule jangan. Mojañe Mark a jô na: “Me nga jaé buni na mame ya nsisim mme ma telé ôsu ényiñe jam. Me mbe nkpwa’a mefan, ve éyoñ ése me mbe me fase’ avale me ne bi abui moné asu na me bo teke jembane jôm ényiñe jam. Me mbe me kate’e wô’ô amu jé ényiñe jam é mbe abim ayet ete. Nde me nga su’ulane zu yemelane na, a ne mbôle ma dañe simesane ve mamien, me va’a ke Yéhôva mebuka’a ya éyoñe jam a ngule jam.” Ane Mark a nga sôan ôsimesane wé, a tyendé fe fatan ényiñe jé, asu na a telé ésaé Yéhôva ôsu. A meme na: “Nlem ô tyele fo’o ma yôp biyoñ biziñ, ve Yéhôva ba Yésus ba volô ma na me dañe minju’u miam, a na me dañe bem ôsimesan ésaé ma bo Yéhôva.”

19. Amu jé da sili na bi bi mbamba ñyenane mam?

¹⁹ Mbe’e Yésus ô ne ve bia awo’an nge bia bo mam ma: Jam ôsu, bia yiane bi mbamba ñyenane mam. Bia bo ésaé Yéhôva, ajô ete nnye a yiane kate bia avale bi bo je. Yéhôva nnye a ne Masa, bi’i ki bi ne ve bebo bisaé. (Luc 17:10) Nge bia kômbô bo mam ane bia yi, bia ye tya’é zezé. To’o éjakas é ne ngul aya, nge ja jeñ éyoñ ése na é wulu zene fe, a yitan a mbe’e masa wé a te ka’a nye, éjakas éte é ne juk a bo ébien abé. Aval ete  fe, bi ne ngule ya bo beta be mam, a dañ avale minju’ ase, vengevenge ve bia tôñe zene Yéhôva a liti bia. Te bia vuane na, môt éziñ a vo’o kamane Yéhôva na a tôé nsôñane wé.​—Bero. 8:31; 1 Jean 4:4.

20. Jé ja yiane tindi bia na bi be’e mbe’e Yésus?

²⁰ Jame baa, saé’ a mbamba ñsôñan. Bia yi na bi ve Ésaa wongane ya nye’ane nleme mvaé. Bekristene be mbe ôzañ akume ntete mimbu ôsu, a ba be mbe saé’ asu ngume nsenge, be nga su’ulane tek a suu mbe’e Yésus. (Jean 6:25-27, 51, 60, 66; Beph. 3:18, 19) Ve ba bese be nga saé a nlem ôse amu ba nye’e Zambe a bôte bevok, be nga kee ésaé jab ôsu a mevak a ndi nleme ya ke saé a Yésus yôp, akekui ényiñe jab é nga tebe si va. Ane be, bia fe bi ne kee ésaé jangan ôsu a mevak nge bia bo je a mbamba nsôñan.

21. Kalate Matthieu 6:31-33 a liti na jé bia yiane yange?

²¹ Jame lale, te yi abui mam. Bi nga tobe na bia nyume biabebiene mam na bia bo Yéhôva ésaé. Yésus a nga kôme kate bia na bia ye tôban étibela’a. Ve bia yeme na Yéhôva a ne ve bia ngule ya jibi avale meve’ele ase. Ane bia ke ôsu a jibi, nne fe bia mane wône nalé. (Jc. 1:2-4) Bia yeme fe na Yéhôva a ye ve bia mam ma sili bia, na Yésus a ye wulu bia, a na, bobejañe ba ye ve bia ngule nyul. (Lañe’e Matthieu 6:31-33; Jean 10:14; 1 Bet. 5:11) Nga abim ete da yiane bia?

22. Amu jé bi ne ve Yésus akiba?

²² Minga Yésus a nga saé a nga bi fo’o awo’ane môs ôte ôbien. Ve a mbe na a bi nya awo’ane nge a nga ye su’ulane bo ñyé’é Yésus. Wo simesane na a nga bo aya? Nge a nga ye yebe na a be’e mbe’e Yésus, éko éziñ awolo bia kobô di, a saé a Yésus yôp! Wo buni na to’o a nga nyum émiene za jômô, a jôbane nga? Bi kusa bi ndi nleme ya ke nyiñe yôp, nge ke nyi ya nyiñe nnôm éto si va, bia ve Yésus akiba amu a jô zezé bôt ane bia na: “Za’ane be ma!”