Kele vôm ô ne lañe de

Kele tep

ASU AYÉ’É 1

“Te fombô beyéye, amu me ne Zambe wôé”

“Te fombô beyéye, amu me ne Zambe wôé”

“Te ko woñ, amu me ne be wo; te fombô beyéye, amu me ne Zambe wôé ; ma ye ve wo ngul; yaa, ma ye volô wo.”​—ÉS. 41:10.

JIA 7 Yéhôva a ne Ngule jangan

ÔBALEBAS *

1-2. (a) Aval avé mejô ya kalate Ésaïe 41:10 me nga volô Yoshiko? (b) Mejô ya kalate Ésaïe 41:10 me ne fe mfi asu za?

YOSHIKO a ne étôtôlô sita, môs éziñ dokita wé a nga kate nye mbia foé. A nga jô nye na a mbeme wu. Nde Yoshiko a nga bo aya? A nga simesane mejô ya éfuse Kalate Zambe a dañe nye’e: Ésaïe 41:10. (Lañek.) Nde a nga kate dokita wé na a nji ko woñ, amu Yéhôva émien a bili nye wo. * Éfus éte é nga volô sita wongane na a tabe Yéhôva mebun a nlem ôse. Éfus éte é ne fe volô bia na bi bo teke nyeñeban éyoñ bia tôbane meve’ele. Ve ôsusua na bia yen aval avé, bia yiane taté wô’ô amu jé Yéhôva a nga kat Ésaïe mejô mete.

2 Yéhôva a nga jô Ésaïe na a tili mejô mete mfa’a ya ve Bejuif be mbe na ba ke minkôme Babylone ngule nyul. Ve Yéhôva a nga bo na be ba’ale fe mejô mete Bible asu bebo bisaé bé bese, to’o ba ba nyiñe melu mangane ma. (És. 40:8; Bero. 15:4) Mejô ya kalate Ésaïe mete ma kôme fombô bia den, amu bia nyiñe “mbia biyoñ.”​—2 Tim. 3:1.

3. (a) Bengaka’a bevé bia koone be éfuse ya mbu wu (Ésaïe 41:10)? (b) Amu jé bengaka’a bete ba fombô fe bia den?

3 Ayé’é di, bia zu dañe ngôné beta bengaka’a bela bia koone be kalate Ésaïe 41:10: (1) Yéhôva a ye tabe be bia, (2) a ne Zambe wongan, a (3) a ye volô bia. Bengaka’a * bete ba fombô bia, amu bia fe bia tôbane meve’ele ane Yoshiko. Mbia be mam ba boban mbia émo nyi ba nambe fe bia. Bijôé ya émo ji bia tibili fe abui ya be bia. Bi tame ñhe zu la’ase ngaka’a ése ya bengaka’a bete bela.

“ME NE BE WO”

4. (a) Ngaka’a fé bia zu taté yen? (Fombô’ô fe ayemé.) (b) Mejô me Yéhôva mevé ma liti na a nye’e bia abui? (c) Jé wo wô’ôtan éyoñ wo lañe mejô mete?

4 Yéhôva a taté ka’ale bia na: “Te ko woñ, amu me ne be wo.” * Bia yeme na Yéhôva a ne a bia amu a bômbô évevé asu mam mese ma fombô bia. Womien tame vô’ôlô mejô a jô wo ma: “Ô [ne] édima mise mam, a [ma semé wo], a me nye’eya wo.” (És. 43:4) Teke môt a ne kamane Yéhôva na a nye’e bia, Yéhôva a vo’o koñe bia môs éziñ. (És. 54:10) Bia bi ngule nyul éyoñ bia yen abim a nye’e bia, a aval a ba’ale élat a bia. A ye kamane bia, aval a nga kamane mvôé jé Abram (Abraham) melu mvus. Yéhôva a nga jô nye na: “Te ko woñ, a Abram: me ne ébene jôé.”​—Met. 15:1.

Yéhôva a ne volô bia na bi dañ minju’u mi ne ane asôé, a meve’ele me ne ane nkaba’a nduan (Fombô’ abeñ 5-6) *

5-6. (a) Jé ja liti na Yéhôva a kômbô volô bia éyoñ bia tôbane meve’ele? (b) Jé nkañete Yoshiko wo ye’ele bia?

5 Bia yeme fe na Yéhôva a nyoñe ngab a bia, a na a volô bia éyoñ bia tôbane minjuk a zene ya ngaka’a nyi: “Éyoñ wo lôte mendim été, ma ye tabe be wo; a asôé été, d’aye bo te yandane wo: éyoñ wo wulu nduan été, wo ye bo te dik, nalé fe nkaba’a nduan wo ye bo te kabe be wo.” (És. 43:2) Mejô mete ma tinan aya?

6 Yéhôva a kômbô ki jô na bia ye ke beta tôbane minjuk, ve na a ye ke ve’ele kañese na, minju’u mi ne ane “asôé,” nge ke meve’ele me ne ane “nkaba’a nduan” me te’elane bia aval é ne na, bi kate beta ke ôsu a bo nye ésaé. Nde a bo de aya? Éyoñe woñ wo kômbô bia bi, Yéhôva a bôône bia nleme si ne mieññ, asu na bi bo teke feñelan to’o awu nde é tele bia ôsu. (És. 41:13) Nkañete Yoshiko wo yemete jam ete. Ngo jé ja jô na: “Bi mbe fe’e ne vema éyoñ bi mbe bi yene’ Mema. A nji be a tyelé’é nleme yôp, ane bi nga yeme na Yéhôva émien nnye a ve nye mvo’é Jé. Akekui môs a nga wu, Mema a nga ke ôsu a kañete bedokita a minkôkone mivok.” Jé nkañete Yoshiko wo ye’ele bia? Nge bi too ndi na ‘Yéhôva a ne be bia,’ bia fe bia ye bi fulu azômbô éyoñ bi tele meve’ele.

“ME NE ZAMBE WÔÉ”

7-8. (a) Ngaka’a baa bia zu yen é ne fé, a ja tinan aya? (b) Amu jé Yéhôva a nga jô Bejuif be mbe minkôme na ‘te ba fombô beyéye’? (c) Mejô mevé ya kalate Ésaïe 46:3, 4 me nga yiane bôône Bejuif be mbe minkôme nleme si?

7 Ngaka’a baa nyi: “Te fombô beyéye, amu me ne Zambe wôé.” Mejô mete ma tinan aya? Éfia be nga kôñelan éfuse ji na “e fombô beyéye,” ja tinane na, môt a fombô mvus kom ése amu a ko woñ na mbia jam a ne kui nye, nge ke na môt a kute kam éyoñ ése a wô’ô mon éduñ.

8 Amu jé Yéhôva a nga jô Bejuif be mbe na ba ke minkôme Babylone na be bo “te fombô beyéye”? Amu a mbe a yeme’e na woñe wo ye bi bôte ya nlam ôte. Jé é mbe ve bo na be ko woñ? Amu memane me mbu 70, beta nkane bita ya Médo-Perse a mbe a yiane zu jiane Babylone. Yéhôva a nga ye belane nkane bita ôte na a kôté ayoñe dé minkôm. (És. 41:2-4) Éyoñ bôte ya Babylone, a ba ya meyoñe me mbe me bôma’ane Babylone be nga yene na besiñe bap be ntoo bebé, môt ase a nga jeñe na a ve nyô mbo’o ngule nyul a jô’ô na: “Bo’ ayo’o nlem.” Be nga taté fe na ba kôm abui bengulemelan, be buni’i na ba ye ba’ale be. (És. 41:5-7) Nté ôte ôse, Yéhôva a mbe a volô’ô Bejuif minlem a mejô ma: “Ve wo, Israël, [ô ne] mbo ésaé wom . . . Te fombô beyéye, amu me ne Zambe wôé.” (És. 41:8-10) Éyoñe Yéhôva a jô na: “Me ne Zambe wôé,” a kômbô liti na a vo’o vuane benya bebo bisaé bé, a na a ye ke ôsu a bo Zambe wop, be’e fe ba ye ke ôsu a bo bôte bé. A nga jô be na: “Ma ye be’e mia . . . a ma ye nyii [mia].” Teke bisô na mejô mete me nga ve Bejuif be mbe minkôme ngule nyul.​—Lañe’ Ésaïe 46:3, 4.

9-10. Amu jé bi nji yiane ko jôm éziñe woñ? Nyoñe’ éve’an.

9 Bôte ba bômane bia ba tyelé minleme yôp, éyoñ ba yen aval émo ji é ne ve tu’a ndaman, minlem mia kumetane be angôndô. Mam mete ma ndeñele fo’o fe bia. Ve bi nji yiane ko woñ. Yéhôva a jô na: “Me ne Zambe wôé.” Nga mejô mete ma bôône bia nleme si?

10 Bi tame nyoñ mon éve’an: Bôte bebaé, Jim ba Ben be bete avion, beta ôkôs ve taté na a bo na avion a su’usan. Nté avion a su’usane nalé, tyiñe ve so, é yôta’ane na: “Ka’atané beceinture de sécurité benan. Okôse wo ye ndeñele bia mone nté.” Jim ve taté na a ko mbia woñ. Éyoñ éte tyiñ ja beta jô na: “Te tyelané minleme yôp. Ma, ndutu avion wônan, ma ma kobô mia.” Jim ve zu fias a jô na: “Nnye a ne za na a bo bia avale ngaka’a di?” Ve Ben nnye a ne ne séé, teke ko woñ. Ane Jim a sili nye na: “Amu jé wo som ô too ne séé ana?” Ben ve muñ a jô nye na: “Amu ma kôme yeme ndutu avion ate. A ne ésaa wom!” A nga ke ôsu a jô Jim na: “Nge ô mbe ô yeme’ avale ndutu avion ésaa wom a né, ve wo fe ô ne ne mieññ.”

11. Éve’ane Ben ba Jim ja ye’ele bia jé?

11 Jé éve’ane ji ja ye’ele bia. Aval ane Ben, nlem ô bôô bia si ne mieññ amu bia yem Ésaa wongane Yéhôva nya ñyemane. Bia yeme na, to’o bia tôbane meve’ele me ne ane ôkôs, a ne ngule ya volô bia na bi dañe me. (És. 35:4) Mbôle bi too Yéhôva ndi, bi nji tyelé minleme yôp ane bôte ba bômane bia. (És. 30:15) Aval ane Ben, bia kate fe bôte bevok amu jé bi too ndi a Yéhôva. Ndemben be’e fe ba tabe ndi na Yéhôva a ye volô be éyoñe ya meve’ele.

“MA YE VE WO NGUL [A] MA YE VOLÔ WO”

12. (a) Ngaka’a lale é ne fé? (b) Bifia ‘wo Yéhôva’ bia tinan aya?

12 Bi tame zu dip a ngaka’a lale: “Ma ye ve wo ngul; yaa, ma ye volô wo.” Valé Ésaïe a tatéya kate Bejuif aval avé Yéhôva a ye su’u be, a nga jô be na: “[Yéhôva] a zu a ngul ése, a wo wé wo [ye] dañ.” (És. 40:10, Mfefé Nkôñelan) Bible a wô’ô belan éfia “wo” éyoñ a kobô ajô ngul. Nde éyoñ éfus éte ja jô na “wo wé wo ye dañ,” nalé a tinane na Yéhôva a ne ngungule Njôô. A nga belan éwôlô wo jé na a su’u bebo bisaé bé melu mvus, a ke fe ôsu a belane ngule jé dene na a su’u ba bese be too nye mebun.​—Dt. 1:30, 31; És. 43:10.

Teke étyé mewosan éziñ é ne dañ éwôlô wo Yéhôva (Fombô’ô abeñ 12-16) *

13. (a) Éyoñ évé nje Yéhôva a dañe tôé ngaka’a jé ya ve bia ngul? (b) Ngaka’a fé ja ve bia ngul a yemete ndi nleme jangan?

13 Éyoñ besiñe bangan ba tibili bia, éyoñ ete nje ñhe Yéhôva a wô’ô dañe tôé ngaka’a jé nyi: “Ma ye ve wo ngul.” Abui mesi, besiñe bangan ba kômbô telé ésaé nkañete jangan, ba bevo’o ki ba tyi-tyili je. Ve to’o nalé, bia fombô ki beyéye. Yéhôva a ve bia ngul, a yemete fe ndi nleme jangan. A ka’ale bia na: “Teke étyé mewosan ba kôme na be wosane wo ja ye bo jôm.” (És. 54:17) Mejô mete ma ye’ele bia beta be mam bela.

14. Amu jé bia vembe ki éyoñ bia tôban étibela’a?

14 Jam ôsu, mbôle bi ne beyé’é be Yésus, bia yeme na ba ye vini bia. (Mt. 10:22) Yésus émien a nga jô na beyé’é bé ba ye tôbane mbia mewosan. (Mt. 24:9; Jean 15:20) Jame baa, Ésaïe a liti na besiñe bangan ba ye ke su’u ve na ba vini bia, ba ye fe belane “bityé” mevale meva na be wosane bia. Be ne belane medu’an, be ne bôte bia mejô, nge ke bo na bi tôban étibela’a é ne ngul. (Mt. 5:11) Yéhôva a ye ke kamane besiñe bangan na be wosane bia a bityé bite. (Beép. 6:12; Nli. 12:17) Ve bi nji yiane ko woñ. Amu jé?

15-16. (a) Jam lale avé bia yiane kôme ba’ale, a aval avé Ésaïe 25:4, 5 a yemete de? (b) Ésaïe 41:11, 12 a jô na besiñe bangan bé su’ulan aya?

15 Jame lale, Yéhôva a jô na “teke étyé” ba ye belane je na be wosane bia “ja ye bo jôm.” Fo’o ve ane aka’a da ba’ale bia éyoñ beta ôkôs a vuñ, aval ete fe, Yéhôva a ba’ale bia éyoñ “beangôndô be bôt” ba wosane bia. (Lañe’ Ésaïe 25:4, 5.) To’o besiñe bangan ba bo bia mbia jam mbé, Yéhôva é kôme jam ete.​—És. 65:17.

16 Yéhôva a yemete fe ndi nleme jangan amu a kôme kate bia asu’ulane ya bôte ba wosane bia. (Lañe’ Ésaïe 41:11, 12.) Bi kusa tôbane mewosan aya, bia yeme na besiñe bangan bese ba ye su’ulane ve “momo, a ba ye jañ.”

AVAL AVÉ BI NE YEMETE NDI NLEME JANGAN

Bia yemete ndi nleme jangan be Yéhôva éyoñ bia bo mbane ya lañe Bible (Fombô’ô abeñ 17-18) *

17-18. (a) Aval avé nlañane Bible wo yemete ndi nleme jangan? Va’a éve’an. (b) Nge wo bindi éfuse ya mbu 2019, mvolan ôvé wo ye bi?

17 Bia yemete ndi nleme jangan éyoñe bia jeñe na bi tu’a yeme Yéhôva. Bi ne kui na bi kôme yeme Yéhôva fo’o ve nge bia nyoñ éyoñe ya yé’é Bible a bindi mam bia yé’é. Abui minkañete ya Bible da liti bia na Yéhôva a jaéya zu a ba’ale bebo bisaé bé ya melu mvus. Minkañete mite mia yemete fe ndi nleme jangane na Yéhôva a ye fe ba’ale bia.

18 Tame yene mbamba éve’ane nkulu mejô Ésaïe a nyoñ asu na a liti bia abim avé Yéhôva a kamane bia. A jô na Yéhôva a ne ane mba’ale mintômba, bebo bisaé bé ki be ne ane mintômba. Ésaïe a kobô ajô Yéhôva a jô’ô na: “Aval ane mba’ale mintômba, a ye kôane bone mintômba mo mé, a be’e be tôé.” (És. 40:11) Éyoñ bia wô’ôtane na bi ne bibubute bi mo bi Yéhôva été, teke jam éziñ é ne bo na bi ko woñ. Tin ékôan é nga tob Ésaïe 41:10 ane éfuse ya mbu 2019 mfa’a ya volô bia na bi bo teke ko woñ éyoñ bia tôbane meve’ele. Éfus éte ja jô na: “Te fombô beyéye, amu me ne Zambe wôé.” Bindi’i mejô mete. Ma ye ve wo ngule ya dañe meve’ele wo tôbane me den, a ma ma yange wo melu ma zu.

JIA 38 A ye tômôlô wo

^ É.N. 5 Éfuse ya mbu 2019 ja kate bia mam melal me ne volô bia na bi tabe ne mieññ to’o mbia be mam ba boban émo, nge ke ényiñe jangan. Ayé’é di da zu liti bia mam mete, da ye fe volô bia na bi bo teke dañe tyelé nleme yôp, a na bi tu’a futi ndi nleme jangan be Yéhôva. Tuka’a bindi éfuse ya mbu. Jeñe’ na ô ba’ale je nlô. Nalé é volô wo na ô dañe minju’u ô ne tôbane mie melu ma zu.

^ É.N. 3 ASU NA BI TU’A WÔK: Bi ne tabe ndi na bengaka’a be Yéhôva bese ba ye tôéban teke selan. Nalé a nga volô bia na bi bo teke dañe tyelé minleme yôp éyoñ bia tôbane minjuk.

^ É.N. 4 AYEMÉ: Bia koone bifia “Te ko woñ” biyoñ bilale kalate Ésaïe 41:10, 13, a 14. Ésaïe a belane fe éfia “Me” nge ke “Ma” abui biyoñ bifuse bite éyoñ a kobô señe Yéhôva. Amu jé? Na a tu’a liti bia na, nlem ô ne bômbô bia si ne mieññ éyoñ bi tele minju’ été, vengevenge ve nge bia futi ndi nleme jangan ése be Yéhôva.

^ É.N. 52 FÔTÔ: Bibu’a ya nda bôte bia tôbane meve’ele mevale meval: mewosane nda bisaé, ôkon, ba bene vô’ôlô be nkañete, ékpwe’ela sikôlô.

^ É.N. 54 FÔTÔ: Bezimbi ba zu ndeñele Bekristen ba bo ésulane nda mojañ éziñ, ve bobejañ ba fô’ôbane ki.

^ É.N. 56 FÔTÔ: Ayé’é ya nda bôte da ve bia ngule ya jibi meve’ele.