Kele vôm ô ne lañe de

Kele tep

AVAL Ô NE DAÑE MAM MA TYELÉ WO NLEME YÔP

Aval avé bi ne dañe mam ma tyelé bia minleme yôp?

Aval avé bi ne dañe mam ma tyelé bia minleme yôp?

Asu na ô dañe mam ma tyelé wo nleme yôp, wo yiane fas mam ma dañe wo mfi ane mvo’é ya minsône jôé, avale wo nyiñ a bôte bevok, minsôñane miôé a mam wo telé ôsu ényiñe jôé. Nlô ajô wu, bia zu yene miñye’elane miziñ mi ne volô wo na, ô dañe mam ma tyelé wo nleme yôp, nge ke sé’é me.

Môs ôse ô bili nju’u wé

‘Te tyelane minleme yôp ajô mam me aye boban akiti: amu mame ya mi atyelé me minleme yôp asu akiti, me aye boban akiti.’​—MATTHIEU 6:34.

Jôm nalé a tinan: Ényiñ é ne njalan a minjuk. Ve te nyoñe minju’u y’akiti, ô zu ba’a mie mi ya den. Jeñe’e na ô leñ ve mame ya môse wua.

  • Môt a tyelé nleme yôp a ne kom ése éyôé éyôé. Tame ve’ele mam ma: Jam ôsu, yeme’ na, ô bete ô sisi, jam éziñ da ye tyelé wo nleme yôp. Nge wo ko woñ asu mam ô se ngule ya sa’ale, nlem wo ye tyebe wo yôp abui. Jame baa, yeme’e na jam wo ko woñe den, é ne su’ulan aval afe akiti.

Te bo mam ma lôte wo nkôñ

“Fe’e je aso yôp, nje jame ya ôsu e ne na . . . [évôvoé nlem].”​—JACQUES 3:17.

Jôm nalé a tinan: Te yange na mam mese me bo ve nkone nkon. Te tyelé mfek vôm ô vo’o to’é, nge ve bôte bevok adit mbe’e.

  • Yeme’e minné miôé, te bo mam ma lôte wo nkôñ, yeme’e fe na bôte bevok be bili minné. Nge ô bo nalé, womien a bôte ba bômane wo mia ye ke beta dañe tyelé minleme yôp, a mia ye yene tyi’ibi ya tôé minsoñan mienan. Nde fe, bo’o ô bo fianga. Éyoñe wo woé, to’o éyoñe jam éziñ da ndeñele, nlem wo vobô wo, asu dôé da faé fe.

Yemela’ane mam ma tyelé wo nleme yôp

“Nyô a ne évôvoé nlem a ne môte ya fek.”​—MINKANA 17:27.

Jôm nalé a tinan: Ôlun ô ne bo na ô kate yene mam avale da yian. Ajô te, bôé nleme si.

  • Yemela’ane mam ma tyelé wo nleme yôp, a aval ô wô’ô bo. Éyoñ jam éziñ da tyelé wo nleme yôp, jeñe’ na ô yem avale wo wô’ôtan, jam wo simesan a avale ô wô’ô bo; ô ne tili mam mete mese afep. Nge wo tu’a yemelane jam da tyelé wo nleme yôp, ô ne yem aval ô ne dañ nju’u ôte éyoñ éfe. Nde fe, jeñe’e na ô vaa mam mese ma tyelé wo nleme yôp. Nge nalé a se ngule ya boban, sé’é me; éko éziñ ô ne fas aval ô ne yeme bo ésaé éziñ, nge ke bo mbamba nta’ane mam.

  • Jeñe’e na ô yene mam aval afe. Jam da tyelé wo nleme yôp é ne bo te tyele môte mbok nleme yôp amu mia yene ki mam avale da. Tame tôñe melebe melal ma:

    1. Te ji’a tyi’i môt ajô. Môt a ne vañe zu tebe wo ôsu éyoñ ô tele nnoñ. Nge ô simesane na a vañe bo nkpwala, wo ye ji’a wô’ô ôlun. Jô’ô womiene na a bili mbamba amu ya bo de. Wo ye liti valé na ô ne mbamba môt.

    2. Te yene mam ve abé abé. Ô ne yene tyi’ibi ya yange dokita, nge ke avion nge wo belan éyoñ éte na ô lañ, ô sôndô ésaé éziñ nge ke tili be e-mail.

    3. Bi mbamba ñyenane mam. Sili’i womiene na, ‘Ye jame di da ye su’ulane soo ma mbia jam akiti nge sondô a zu?’ Yeme’e bo nsela’ane zañe bone be mam be ne ji’a lôt a beta minjuk.

Bo’o ngômôtô

“Ve mam mese me boba’an ane da yian a ngômôtô.”​—1 BECORINTHIEN 14:40, Mfefé Nkôñelan.

Jôm nalé a tinan: Jeñe’e na ô bo ngômôtô.

  • Bia nye’e éyoñ mam me ne mbamba nta’an. Nge bi teke bo mam éyoñe ja yian, bia ye ke bo ngômôtô, nlem wo ye fe tyebe bia yôp; asu’ulan y’été, bisaé bi nto bia ane anyui ya mo. Tame ve’ele melebe mebaé ma:

    1. Bo’o mbamba nta’ane mam, tôñe fe wô.

    2. Yemela’an a sa’ale jam ése é ne bo na ô kate bo ésaé jôé éyoñe ja yian.

Yeme’e na jam ése é bili éyoñ

“Doé jôme da, a fulan évôvoé, e ne mvaé, a dañe mo mebaé, a fulan ésaé a njeñane ya évuñulu.”​—ÉCCLÉSIASTE 4:6.

Jôm nalé a tinan: Bôt be ne alo bisaé be ne viane bo te bu’uban ésaé ya ‘mo map.’ Be ne bo te bi éyoñ a ngule ya yene mvaé ya ésaé be nga mane wu a je.

  • Telé’é ésaé a moné été ja yiane bie. Sa ke amu ô bili abui moné nde wo ye dañe bo mevak, nge bo te dañe tyelé nleme yôp. Jam ete da soo soo minju’u mife. Kalate Écclésiaste 5:12 a jô na “njaéane bidi ya nkukum w’ aye bo te suu nye a ke ôyo.” Nde, yeme’e nyiñ a abime ô bili.

  • Nyoñe’ éyoñe ya vôman. Nlem wo vobô wo éyoñe wo bo mam wo nye’e. Ve éyoñ ô to si afôla da, ane éyoñe wo yene télé, nalé a volô ke wo jôm éziñ.

  • Te bo ôlo ya technologie. Te lôt ngume nté ényiñ na wo lôme be e-mail, be message, nge ke beréseau sociaux. Nge jam éziñ é nji tindi wo na ô bo de, te ke wo lañ be e-mail ya ésaé nge ésaé é maneya.

Nyoñe’e ngap a mvo’é ya minsône jôé

“Mfô’ane nyôl w’avolô abim éziñ.”​—1 TIMOTHÉE 4:8, Nkôñelane Matthias Meye.

Jôm nalé a tinan: Sport a volô na bi bo mvo’é minsôn.

  • Bo’o mam me ne mvo’é asu nyule jôé. Sport a ne bo na asu dôé é faé, a na ô bo te dañe tyelé nleme yôp. Ja’a mbamba bidi mewolo ma yian. Jeñe’e fe na ô kôme wo’an.

  • Sa’ale’ mbia be mam ane nyuane ta’a, banga a mbia nyuane meyok. Amu, mam mete ma viane bo na ô dañe tyelé nleme yôp, ô kon nge jañele abui moné.

  • Kele’e yene dokita nge nlem ô tyele wo yôp awolo ese. E jeñe mvolan be bedokita a nji tinane na ô ne ntetek.

Yemela’ane mam ma dañe mfi

“Nalé ate, mi aye yemelane mam me adañ [mfi].”​—BEPHILIPPIEN 1:10.

Jôm nalé a tinan: Kôme’e yemelan mam ma dañe mfi.

  • Ta’a bisaé wo yiane bo môs, ô taté’é bi bia dañe mfi. Nalé a ye volô wo na, ô yem ésaé ja dañe mfi, ji ô nji bo ntindane ya bo été été, ji ô ne ve môte mfe, nge ke ji ô ne telé.

  • Tili’i mam ô wô’ô bo sondô ase. Mvuse ya valé, jeñe’ aval ô ne tu’a yeme belan éyoñe jôé. Éyoñe wo yeme belan éyoñe jôé, wo dañe ke tyelé nleme yôp.

  • Nyoñe’ éyoñe ya vôman. To’o a ne ve asu étun éyoñ, wo ye bi mvolan a wo ye ke dañe beta tyelé nleme yôp.

Sili’i mvolan

“Biyebe ya nleme môt bia tya’a nye, ve mbamba éfia a ve nye mevak.” ​—MINKANA 12:25, Mfefé Nkôñelan.

Jôm nalé a tinan: Bôte be ne jô wo mbamba bifia bi ne volô wo.

  • Laan a môt a ne yeme tebe été jôé. A ne volô wo na, ô yene mam aval afe, nge ke na ô dañe nju’u wôé. Nleme wo bômbô wo si éyoñe wo yooé môt nleme wôé.

  • Jeñe’e mvolan. Ye ô ne ve môt mfe ésaé éte, nge kate môt mfe na a volô wo je bo?

  • Nge môt mia nye mia saé a taa wo nlô, jeñe’ aval ô ne kôm ajô te. Éko éziñ, ô ne kate môt ate évôvoé été avale wo wô’ôtan éyoñ a bo jame si jame ka. (Minkana 17:27) Nge ajô é teke kômban, ye ô ne jeñe mezene ya sa’ale nye?

Jalé’é miñyiane miôé ya nsisim

“Mvom a bôt be ne azoé e minsisime miap été.”​—MATTHIEU 5:3, Mfefé Nkôñelan.

Jôm nalé a tinan: Môt a yiane di, a yiane bi biyé ya jaé a vôm ya tabe. Ve a bili fe miñyiane ya nsisim. Asu na bi bo mevak, bia yiane yeme na bi ne azoé nsisim, bi jeñe fe na bi jalé ñyian ôte.

  • Meye’elan me ne beta mvolô. Zambe a jô bia na bi ‘ve nye mam mese me atyelé bia minleme yôp, amu nnye a ba’ale bia.’ (1 Pierre 5:7) Nlem wo bômbô bia si éyoñe bia ye’elan a bindi mam ma ve ngule nyul.​—Bephilippien 4:6, 7.

  • Lañe’ mam ma wônô wo nsisim. Miñye’elan bia te nyoñe kalate mefoé nyi mia so Bible; a nga tiliban mfa’a ya jalé miñyiane miangan ya nsisim. A ve fe bia “ñyemane mam a nya fe’e.” (Minkana 3:21) Nga ô ne nyoñe ntyi’an ya lañe Bible? Ô ne taté kalate Minkana.