Bia semé beta be mame science a bo, bia buni fe na mame bescientifique ba bo me ne été.

Dictionnaire éziñ a jô na: “Science a ne ayé’é ya biôme bi né, ayemé ya bitétéa a ñyemane biôme bite bise bia ve bia.” (Collins Cobuild Advanced Learner’s English Dictionary) Akusa bo na Bible a nji bo kalate science, ve a liti bôt mfi ya yé’é biôme ya émo minlañ, a mfi ya mame beyeme mam ba ye’ele. Tame yene bive’ela bi:

• Astronomie (Ayé’é ya biôme bise bi ne yôp été): “Beta’ane mise menane yôp, a yene nyô a nga té biôm bi, nyô a kuli nsamba ya été aval ane tañe jap é né; a loene bie bise jôé; amu anene ya éwôlô jé, amu fe na, a ne éyete mfa’a ya ngu, te ke jia j’ajemban.”​—Ésaïe 40:26.

• Biologie (Ayé’é ya biôme bia nyiñ): “A nga kobô ajô bilé, ataté cèdre a ne Liban akui hysope a faa aka’a mekok: a nga kobô fe ajô betit, a anon, a biôm bi anyi’itan, a kos.”​—1 Bejô Bôt 4:​33.

• Medicine (Ayé’é ya nyule môt a akon): “Ane Yésus a nga yalan a jô be na, Bôt be ne mvo’é be nji jeñ nsaé bôt, ve ba b’akon.”​—Luc 5:​31.

• Meteorologie (Ayé’é ya aval éyoñ é ne): “Ye wo ô nyiya nda ôbemene ya neige, Nge na, ye ô yeneya nda ôbemene ya meta’a . . . ? Nge évuñulu ya jôp d’atôô j’amialane si nyô aya?”​—Job 38:22-​24.

Bekalate bangan ba semé science, amu ba kobô ajô ya bitétéa a beta be mam beyeme mam ba bo. Bebiaé ba ye’ele bone bap mfi ya bo sikôlô a tu’a yem émo minlañ. Abui Bengaa be Yéhôva ba saé vôme ba fase mame ya ényiñ, bevo’o ba bo ​biochimie, mathematique, a physique.

Bi nji buni na science a ne yalane beta minsili ya ényiñ. * Éve’an é ne na begeologiste ba fase avale si é né, bebiologiste ke ba fase avale nyule môt ja wulu. Ve abui minsili mi bôô: Amu jé si é ne aval bamba nkômane di, a amu jé bibu’a bi nyul bia saé nsamba avale di?

E ne été na, beyeme mam be vo’o yalane minsili mite, bi bia yeme na Bible nnye étam a ne yalane mie avale da yian. (Besam 139:13-​16; Ésaïe 45:18) Nalé a bo na bi jô na nya ñyemane mame a ne na ô yé’é science a Bible bese bebaane.

Biyoñe biziñ, e ne yené v’ane science a wosane Bible. Ve bôte ba yene nalé be nji kôme wô’ô miñye’elane mia so Bible. Éve’ane jia é ne na, Bible a nji ye’ele vôm éziñe na Zambe a nga té si ve tañe mewolo me nkolo 24.​—Metata’a 1:1; 2:4.

Beyeme mam be nga ye’ele bôte mame méziñ, ve teke mam ma liti na miñye’elane mite mi ne été, beyeme mame bevok ba sôane fe mie. Bi tame nyoñ éve’an: éyoñe wo fombô biôme ya émo, wo yene na môt a ne fek nnye a nga bôndé bie, bi ne tyiñe jia a abui bebiologiste, bechimiste, a beyeme mam befe, mbe bete ba jô na biôme bia nyiñ bi nji so atemetem.