BENYA MEJÔÔ BA TYENDÉ BINYIÑ
Beta ma’ane me nga bi
MBU A NGA BIALÉ 1967
SI JÉ FINLANDE
FATAN ÉNYIÑ A MBE A NYIÑI’I BETA NLÉ TENNIS
ÉNYIÑE JAME YA ATATA’A
Me nga bialé abeñe mone vôm e mbe évôvoé be lo’one na Tampere, e Finlande. Nda bôte jangan é nji be fo’o é dañe buni Zambe, ve mame me mbe me dañe mfi me mbe sikolô a mbamba mefulu. Mema a mbe ngone ya si Jaman, a éyoñe me mbe mongô, me mbe me kele’e Allemagne de l’Ouest, vôme bimvame biam bi mbe bi nyiñi’i.
Aso mongô, ma nye’e sport. Me nga bo avale besport ese, ve éyoñe me nga bi mimbu 14, me nga tyi’i na ma zu ve ngule jam ése e tennis. Éyoñe me nga bi mimbu 16, me mbe me kômesa’ane bivôé biyoñ bibaé nge bilal môs; biyoñe bibaé a môt a mbe a yañele’e ma, mame ngo’é méziñ ki étam. Me mbe me nye’e jam ése é mbe é tyii a sport ate; tennis a mbe a va’a ma fane ya dañe minné miam mfa’a ya minsôn a mfasan. Me mbe fe me nye’e me tabe a bemvôé bam, a nyu mone bia abime da yiane; teke môs éziñ me nga bi ajô é tii a meyok nge ke banga. Ényiñe jam é mbe fo’o ve tennis, nnye me be me télé ôsu.
Me nga taté na ma ke be tournois ya ATP éyoñ me nga bi mimbu 17. * Éyoñe me dañeya abui be tournois, bôte be nga taté na ba yeme ma abui e Finlande. Éyoñe me nga bi mimbu 22, me mbe me nto môte wua ya bôte 50 ba dañe yeme lé tennis.
E zañ abui mimbu me nga ke minlame minlam, a lé tennis a beta belé tennis ya si ése. Me nga ke ma yene mbamba mefôla ya si, ve ñyeman ôte ô nga bo na me tu’a yem abim avé si nyu é ne njalan a minjuk, aval ane mewôé me bôt, mam me tyii a banga, a mbia évuñulu. Éyoñe bi nga ke si ya Amelka, be nga jô bia na bi bo te ke bevôme béziñ, amu ba wôé bôte wôé. Mame mete mese me mbe me ndeñele’e ma. Ja’a fo’o me mbe me nye’e tennis, ve nlem wom été me mbe teke benya meva’a.
AVALE BIBLE A NGA TYENDÉ MA
Ébone jam, Sanna, a nga taté na a yé’é Bible a Bengaa be Yéhôva. Me mbe me kpwe’ele’e nye amu a mbe a futi’i nye’e Bible, ve me nji be me kama’ane nye na a bo de. Bi nga lat alu’u dangane mbu 1990, mbu ô nga tôé valé Sanna a nga duban a bo Ngaa Yéhôva. Ja’a fo’o me mbe me yeme’e na Zambe a ne, me nji be me yene’e mamien ane môt a buni Zambe. Me ngenane me simesa’an évame jam é mbe si Jaman é mbe é lañe’e Bible abui, a nga ye’ele ma avale ba ye’elan.
Môs éziñ, bia Sanna bi nga ke jome belu’u béziñ, be mbe Bengaa, ane Kari, nnôm a nga liti ma nkulan ajô ya Bible a lat a “melu me asu’ulan.” (2 Timothée 3:1-5) Jam ete e nga nambe ma aval é ne na, me nga taté na ma wô’ô amu jé mam me ne ve abé abé émo ji. Môs ôte, bi nji dañe kobô ajô ya ñyebe. Ve a mbe mbamba jam asu bia Kari amu bi nga taté laan abui minlañ a lat a Bible, a mam mese me mbe me yé’é me mbe me wô’é ma melo ne sañesañ. E nji be tyi’ibi na bi yenane mban amu ésaé jam é mbe é nyoñe’ ma abui éyoñ, me mbe fe me kele’e mulu éyoñ ése, ve Kari a nji sili mo si. A mbe a tili’i ma bekalate asu na a ve ma biyalane ya minsili me be me sili’i nye éyoñ bia bo ayé’é. Beta minsili mise me mbe me sili’ a lat a ényiñ, mi mbe mi bili biyalane Bible été, ôte’ete’e ôte’etek, me nga taté na ma yene ntene nlô ajô ya Bible: Éjôé Zambe nje j’aye tôé nsôñane Zambe a lat a si. Me nga too fe’e ne vema éyoñe me nga yeme na Zambe a ne jôé na Yéhôva, a mam mese a boya asu dangan. (Besam 83:18) Ve jam e nga dañe ma nambe e mbe na, a nga ve atyi’i Mone dé metuna’a asu dangan, a nji be ane a jalé abendé, nge ke na a ya’ane toya, ve a mbe beta nye’an a nga kômbô liti bia. (Jean 3:16) Me nga yé’é fe na, me ne bo mvôé Zambe, a nyiñe mvo’é été e paradis nnôm éto. (Jacques 4:8) Ane ñhe me nga taté na ma sili mamiene na, “Aval avé me ne ve Yéhôva akiba?”
Me nga nyoñ éyoñe ya fase ényiñe jam. Bible a nga ye’ele ma na, a nyô a ve a nyô a nyoñ, nyô a ve nnye a dañe bi mevak, ane me nga kômbô kate bôte bevo’o mam mese me mbe me yé’é. (Mam Minlôman 20:35) Ésaé jam é mbe é nyoñe’e ma abui éyoñ, me mbe me kele’ be tournois melu 200 mbu. Ényiñe ya nda bôte jangan é mbe fo’o ve ma ma, besisia bam, nta’ane mam wom, ésaé jam. Me nga tu’a yene na ma yiane tyendé.
Me mbe me yeme’e na abui bôt da ye ke tu’a wôk amu jé ma jô’é mfañ ésaé wom asu benya mejôô. Ve fane ya kôme yeme Yéhôva a bi ényiñe ya nnôm éto é mbe beta mfi mise mam a lôte ma’ane me nga ye bi nge me nga ye ke ôsu a lé tennis; ntyi’an ôte ô nji be tyi’ibi. Me nga nyoñe ntyi’ane na ma ye ke vô’ôlô bijôjôô; ntyi’an ôte ô mbe ô fombô’ô ve ma. Éfuse ya Bible é nga dañe ve ma ngule nyul na me tebe ne bip é mbe Besam 118:6, ja jô na: “Yéhôva a ne me ngam; m’aye bo te ko woñ. Môt a ne ngule ya bo me jé?”
Mvuse ya valé, be sponsor be nga kômbô beta ve ma fane ya san afep e mbe e volô’ na me ke ôsu a lé tennis, a bi abui moné tañ abui mimbu. Ve me mbe me nyoñeya ntyi’an nlem été, me nga bene sane afep ete, me telé fe be tournois ya ATP. Me nga ke ôsu a yé’é Bible, Ngone zangbwale é too melu 2 ya mbu 1994 me nga duban a bo Ngaa Yéhôva.
MA’AN ME NGA BI AMU ME NGA TYENDÉ
Mfa’a wom, sa ke mbia jam éziñ nye a nga dutu ma be Zambe. Me nji jeñe jeñe benyaa mejôô. Me mbe me nyiñe’e mvo’é, teke jembane jôm éziñ. Benyaa mejôô be nga zu koone ma me teke bunan, nde me nga yene na ényiñ é bili édo’o nsôñan, ényiñe jam é ne nya mvo’é éyoñ ji a dañ abime me mbe ve simesan! Nda bôte jangan é yeme ne seññ, é ne fe nlatan éyoñe ji. Me ne mevak abui amu bobefam bam belale ba vu ma, ba bo Yéhôva ésaé, be nji kômbô bo beta belé tennis.
Ma nye’e ma lé tennis éyoñ ése. Mimbu mi nga tôé valé, asu na me toñe nda bôte jam me nga bo bisaé bi tii a tennis, aval ane e yañele belé tennis nge ke wulu nsamba belé tennis. Ve me nji beta telé sport ôsu ényiñe jam. Sondô ase me mbe me nyoñe’ abui éyoñ asu ya na me bo môt a dañe lé tennis. Éyoñe ji me ne nkpwa’a mefan, me ne meva’a ya belane éyoñe jam na me volô bôte bevo’o na, be yem a tôñe memvinda ya Bible me nga tyendé ényiñe jam. Jam da dañe ma ve mevak e ne éyoñe ma telé élate jam a Yéhôva ôsu, a kañete bôte bevo’o ndi nlem me bili a lat a mbamba ényiñe asu melu ma zu.—1 Timothée 6:19
^ É.N. 3 ATP a ne Ékôane beta beléé tennis. ATP a ta’a bivôé befam be ne beta belé tennis. Bôte ba dañe bivôé bite, ba bi abui moné a tebe nnoñe bôte ba dañe yeme lé. Asu ya na môt a tebe nnoñ ôte, a yiane lôte môt ase ba nye ba lé. Abime biken wo tôkane be tournois nde da bo na ô tebe ôsu.