“Nge wo kômbô fo’o yeme Zambe, kabeta’ane Bengaa be Yéhôva.” Bifia bite bi nga bo ma na me kam. Éyoñe me nga wô’ô bie, me mbe me yé’é Bible a Ngaa Yéhôva éziñ. Ve asu na mi kôme wôk amu jé me nga kam, ma zu tame kañete mia ényiñe jam abim éziñ.

Me nga bialé Quezaltepeque, tisone ya El Salvador. Bebiaé bam be nga biaé bone 15, me ne mone 6. Be nga ve ngule ya ye’ele bia mfi ya bo zôsôô a semé metiñ. Leonardo a Bengaa be Yéhôva befe be mbe be za’a ye’ele bia Mejô me Zambe. Ve me nji be me nyeke’e mame me mbe me yé’é, nde me mbe me nyoñe’e ve mbia mintyi’an. Éyoñe me nga bi mimbu 14, ane me nga taté na ma nyu meyok, me nyoñe fe banga a bemvôé bame ya sikôlô. Be nga taté na ba bene sikôlô a ke nyiine nsabma beze mimfaka, ma fe me nga bo ane be. Bi mbe bi nyiñe ve minjoñe minjoñ, bi ja’é bôte moné, bi wube’e fe moné na bi kuse banga.

Nsamba beze mimfaka ôte ñwô ô mbe ô ntoo nda bôte jam. Me mbe be buni’i na me nji yiane lume be mvus môs éziñ. Môs éziñ, môte wua ya nsamba ôte a nga juan a môte a mbe a nyiñe nda é mbe fefel énjam. Nté be mbe be ju’an môt ate a nga loone bezimbi. Ane me nga wô’ô jam éte mbia ôlun, nde me nga ke bôé metua wé asu na a jô’é mvoé jam. Môte a mbe a nyiñe nda é mbe fefel énjam a nga ye’elane ma na me bo teke ndamane metua wé, ve me nji vô’ôlô nye.

Éyoñe me nga bi mimbu 18, nsamba beze mimfaka me mbe ô nga juan a bezimbi. Me nga kômbô wua bezimbi bombe, nde a nga bôlé ma mo, mamien me nji yeme jôm é nga bo. Jam ma simesan é ne na, me nga tem wo ô ntoo ma ntya’an ntya’an, ane me nga jañele fek. Me nga ke wômô nda biañ, dokita a nga kate ma na wo wome ya mbô nnôm ô nga tyi’i, na m’aye ke beta wôk a alo ya mbo nnôm, a na dise dame ya mbo nnôm d’aye ke fe beta yen.

Akusa bo nalé, nné ane me nga kôlô nda biañ, me nga beta ke yen bôte ya nsamba beze mimfaka wom. Mvuse ya valé, bezimbi be nga bi ma a wua ma nda mimbôk. Éyoñ éte nje minkañe miam a nsamba beze mimfaka mi nga tyi’i. Bi mbe bi bo’o mame mese nsamba, étyamakak, nyuane banga, akekui bia ke bômbô si.

Éyoñe me mbe nda mimbôk, Leonardo a nga zu jome ma. Nté bi mbe bi la’an, nde a nga liti ma tatouage me mbe me bili mbo nnôm. Ane a nga sili ma na, “Ye wo yem atinane ya tatouage nyi?” Nde me nga yalane nye na: “Ôwé ma yem,” a tinane na: “Mame bisôk, banga, a rock and roll.” Nde a nga jô ma na: “Teké’é a tinane na nda biañ, nda mimbôk a soñ; ô soya nda biañ, den ô ne nda mimbôk, womien wo yem jam da tôé valé.”

Minlañe mite mi nga nambe ma abui. Leonardo a mbe a bele’e, mamien me mbe me fa’a soñe jam. A nga jô ma na bia nye bi yé’é Bible, ane me nga kañese. Mame me nga yé’é été me nga tindi ma na me tyendé. Éve’an é ne na, Bible a jô na “Mbia mewoso ma ndamane mbamba mefulu.” (1 Becorinthien 15:33, Mfefé Nkôñelan) Nde, jam ôsu me nga yiane bo e mbe na, me jeñe bemvôé befe. Ane me nga tyi bisulane beze mimfaka be mbe be bo’o, me taté na ma ke bisulan a Bengaa be Yéhôva ya nda mimbôk. Bisulane bite bi nga bo na bia Andrés bi yenan, Andrés a nga dubane nda mimbôk été. A nga jô ma na me ke nyoñ étyamakak a nye. Ataté môs ôte, me nji beta nyu banga. Tyé ése, bia Andrés bi mbe bi laan a zene ya éfuse éziñe ya Bible.

Beze mimfaka bevok be nga yeme na me tyendéya. Ane ntebe ôsu wua ya be be a nga zu laan a ma. Me mbe fo’o me koo mbia woñ. Me nji be me yeme’e jame a ye bo ma éyoñe ma ye kate nye na ma kôlô nsamba wop, e mbe étyi ya kôlô nsamba ôte. A nga sili ma na: “Ô ne teke beta tabe bisulane biangan, wo viane ke bisulane Bengaa be Yéhôva. Ôvañe wôé ô ne ôvé?” Nde me nga yalane na, ma kômbô ke ôsu a a yé’é Bible, ma kômbô tyendé fatane ényiñe jam. Me nga kam éyoñ a nga jô ma na, beze mimfaka bevok ba ye semé ma nge ma liti fo’o be na, ma kômbô bo Ngaa Yéhôva. Ane a nga beta jô na: “Nge wo kômbô fo’o yeme Zambe, kabeta’ane Bengaa be Yéhôva. Bi too ndi na wo ye ke beta bo mbia be mam. Ma se’e wo. Ô tobeya mbamba zen. Bengaa be Yéhôva be ne fo’o volô wo. Me nga yé’é a be Amelka, bibu’a biziñe ya nda bôte jam bi ne Bengaa be Yéhôva. Te koo woñ. Kele’e nalé ôsu.” Me nga ke fo’o ôsu a koo woñ, me wô’ô fe benya meva’a. Me nga ye’elane nleme wom été, a ve Yéhôva akéva. Me nga wô’ôtane ve ane ba te tii mvu, éyoñ éte nje me nga kôme wô’ô mejô me Yésus ma: ‘Mia ye yeme benya mejôô, a benya mejôô ba ye ve mia éto fili.’​—Jean 8:​32.

Minnôme bemvôé bam be nga ve’ele ma, a ve ma benga. Biyoñe biziñ, me mbe fo’o me kañese’e. Ve ane éyoñ é nga lôt, meye’elane me nga volô ma na me jô’é mbia mefulu mam.​—Besam 51:10, 11.

Éyoñe me nga kui mimbôk, bôt abui be nga buni na ma zu beta ke nyiine nsamba beze mimfaka, ve me nji de bo. Me mbe me kele’e nda mimbôk na ma ke kañete bôte bia be be bi mbe wôé mame me nga yé’é Bible. Nalé a nga volô minnôme bemvôé bame na be yeme na me tyendéya fo’o. Ve bôte bia be be bi mbe bi siñan be nji kañese na me tyendéya.

Môs éziñ, bia mojañ éziñ bi too nkañete, nsamba beze mimfaka bi mbe bi wosa’ane wô be nga bômane bia a kômbô wôé ma. A ayok ése, mojañ bia nye bi mbe nsamba a nga kate be évôvoé été na, me nji beta bo nsamba beze mimfaka ôte. Ma ke me nga ve ngule ya jôé mamien. Ane be nga mane bôme ma, a jô ma na me bo teke beta tyi’i ngoto jap môs éziñ, nde be nga suu bia. Bible a nga bo fo’o na me tyendé. Nge me mbe avale môt me nga too ôteñ, me nga ye jeñe na me kune mamien. Ve den ma tôñe melebe ma so kalate 1 Bethéssalonicien 5:​15 ma: “Mi tuka’a fombô na, môt a bo te [bulane] môt éziñ abé ba abé; ve biyoñe bise tobane mam me ne mvaé wua mfa’a nyu mbok a mfa’a ya bese.”

Nté ane me nga bo Ngaa Yéhôva, ma ve ngule ya bo zôsôô. E nji be tyi’ibi ya tyendé. Ve a ngule Yéhôva Zambe, melebe ma so Bible, a mvolane bemvôé bame ya éyoñe ji, me nga tyendé. Me nji kômbô bulane mvus môs éziñ.​—2 Pierre 2:​22.

Me mbe njejet a évô. Ma tu’a yeme na, nge me nga ye ke nalé ôsu, ve me nji beta nyiñe den. Mame me nga yé’é Bible été me nga bo na me tyendé a bo môt mfe. Me nga mane vaa mbia mefulu mam. Me nga ve ngule ya nyiñe mvo’é a bôte me mbe me siñe. (Luc 6:​27) Den, me bili mbamba bemvôé ba volô ma na me bi mbamba mefulu. (Minkana 13:20) Ényiñe jam é mbili nsôñan, e bo Zambe ésaé, Zambe a nga jamé ma mbia be mame bese me nga bo.​—Ésaïe 1:​18.

Mbu 2006, me nga ke sikôlô bobejañe be ne minkoé. Mvuse bone mimbu, me nga lu’u mbamba minga wom, bia nye bi bili mone wua. Den ma belan abui ya éyoñe jam na, me kañete bôte avale Bible a nga volô ma. Me ne fe mvendé akônda me né, ma ve ngule ya volô bisoé na bi sa’ale bikobe me nga bo éyoñe me mbe ôkala wop. Den ma fa’a ke fe soñe jam, ve ma ve ngule ya bi ényiñe ya melu mese Zambe a ka’a bia Bible été.