1, 2. Ke ze mbeʼyàm benntùn num mbem num ben tse bo yà khwù à?

NTSHUʼ NTSHUʼ benntùn ntùm ngô Afrika num nke mbem ndù nekhwù ke bʼà miegte yôg; là, a bʼà ndàʼ netùm ntùm mbwe yôg nèn tswe ntùm ngô ghwà. Mbeʼyàm num nkwate ndù mbwe tà tshob tse bo nàʼ ndja khwù là nàʼ ne tum ntùm yen ndjù li, nèn tsho ntùm ndjù ndjeme, ntum ntùm ndjù benntùnnyieṅtu nèn ntsho ntùm ndjù bà ywèle.

² Bo num mbem ndù tshen tà là tse bo nàʼ ndja khwù là, ywèt tshob num ntswe nke mbéb yôg mba tunndà tshobe, mbèn nke nghù ndù bo teʼ e nèn mbwe num nsitshàʼà. Num ndùlàlà, ywèt bà mbwetà ke mbʼà neta shun benntùn, ndù bo khuʼni neghù ndù nà ze bo dùʼ là fà jujù màyàme, nkhuʼni ne fà ntswemebwô mba neghù kà ngeʼ tsho sàm mèn. A be ze bo tswe ke ke nkwimte yub, ke ne tswe nke ndeṅte yub lo, mbà bo khuʼni ne yantù nkeg ngeʼ, ngokèt, bwoṅ, mba ne begte ndjù.

3. Tsemoʼ benntùn ke ghemte mbwetà tshob à ndùke?

³ Ben tse bo tswe ntùn nà ke mfiégte ba tshunu ntùm mat nu làʼ à num neghù nkhuʼni yi bà mbwetà tshobe, mba neghù ndù boa ywèt tshob be ntshu ntshùʼ. Bo num ndàʼte men mfiègte nu là ntùm mat ne tshoṅ fe mèn, mba mat neloʼ nghù vù se yi, ntùm mat làʼ mbà tshenni là: ne zi nsindà vù, ne làn vù mbèn ndjàb léʼ sa vù. Tsemoʼ mànndze ne loʼ nke nghemte bà mbwetà yi bèn mbe bwe màyàme. Tshù tàʼ mfiʼ netèt tshen mànndze là li; tsemoʼ benntùn num mbe nu neta nduʼ, mbwôgmbwe ntshet ntshu i nsi. A num mbèn mbe ndùse bo nà tsheṅ nà, mbà bo àʼ jù mfeṅ se bà mbwetà tun kheb, num ndù à be ze bà mbwetà tshob seʼ ndà là, kà bo bwoṅ meju ne jù.

4. Ke ze mbeʼyàm benntùn num mbem mfà num zwieg à?

⁴ Tsemoʼ benntùn num mbem ndù, ben tse bo tswe ntùn nà, ghù tàʼ zwieg zʼa keʼ be khwù ngeleṅ mbab ghwut mèn khwù là. Bo num nsoṅ mbe a be ze mèn be khwù ndù a nàʼ mbʼa mèn mebwô là, mbà zwieg se àʼ koʼ nèn mfe kamàyem, ke ntùm paradisi lo; là, a be zʼa be khwù ndù a nàʼ mbʼà tàʼ ngatshùegntù là, mbà zwieg se àʼ tsho tsha ntùm ndà mbwôg ne nkhù ke mi. Benntùn num mbwete men nkwate li bo à bà ghemte nsi neto. Tshù tàʼ mfiʼ li: ṅwàʼni zʼa num ntshwi nkhùn vù benntùn nà, num mbe moʼ yoṅ i num mèn zʼa khwù là, “bo khite ntùm bwe ndù a “tshùa nène”, a “tshi ke ndù a “nèn tèt ba mbwetà tse lo”. Ne ke mbem ndjoṅ tshen tshu li fa yiʼ tʼà num mbà benntùn num nkwate mbe zwieg ke ywèt mèn lo, num ntum ngeleṅ ze mbab ghwul i khwù là nène. Bibèl tshob à mbe ke mfà num men nkwate li à?

5, 6. Nsé num mbà bibèl tswite là, zwieg bʼà ke?

⁵ Bibèl num ntswite mbe zwieg keʼ bʼa tàʼ ju zʼa be ntùm ghwut mènntùn nà; zwieg bʼà khuàʼ koʼ tu ghwut mènntùn mbʼà be là. Tshù tàʼ mfiʼ li: ngeleṅ ze Nsi nàʼ nàbte Adam nà, “Mèn lo keṅ ntùʼ zwieg ntùn” (Netoʼte 2:7) Bo nàʼ ke ne fà  zwieg Adam: a bʼà tu ghwul i nàʼ mbèn mbe zwieg, tàʼ mènntùn miegte.

⁶ Ntôgte num ndulàlà, be num nsieṅ ndjuʼ mbe bo ke nebwe bà zwieg (Netoʼte 46:18) Bà khuʼni nejù ju ke ne tswe ndzikhuʼ lo. (Levitiko 7:20; Yobkwi 35:13) Bo num nkhwàʼà mbèn nke nghwù nu. (Yérémia 13:17; Yonas 2:7) A be bo ghom zwieg nfùn i, ntàʼ i a khù; mbèn nkwùl i bo nkhù tùne. (Nebwôgte 24:7; Yobkwi 7:5; 105:18) Tsemoʼ Bibèl ke ntsieṅ zwieg à be khùàʼ koʼ lén se mbà bo nàʼ ntoʼte nke nstsieṅ i là; ndàʼ ndù, tsemoʼ bà tote Bibèl lo be tote lén zwieg, mbate ndjàb “mènntùnnyieṅtu”, “mbom Nsi”, ke “mènntùn” no dùʼ zwieg. Ke mbà ndùlàlà, ndjoṅ men ndèn nà fa ke ndàʼtʼà be ju ntshùʼ.

7. Mit nkem ntshob bibèl bèn nke ndàʼte ndù à be zwieg khwù à?

⁷ Mbʼa be ndù zwiag bʼa ze tughwut mènntùm nà, a num mbe ngeleṅ tàʼ mèn khwù là mba zwieg bèn nkhwù. Ezekia 18:4 tshob ndù: “zwieg zʼa fàn nu là bèn khwù khuàʼ ze tughwut”. Mba Mfàʼ ghantum 3:23 tshob ndù: “mba zit zwieg lo zʼa ke nsi juʼ ntshu yen ngatshob ntshob Nsi là, mbà bo àʼ sô i netèt benntùn à matmat”. Ndùlàlà, zwieg keʼ bʼa tàʼ ke khwù ju zʼa num ntum num mén ngeleṅ mbab ghwul khwù là.

8. Ywèt bʼà ke ntùm ghwùt benntùnnyieṅtu à?

⁸ Ywèt keʼ bʼà ju ntshùʼ bo zwieg. Ywèt bʼà ju zʼa num mfà neta num benntùn kà bo nke mfàʼ là. Se fàʼ ywèt be num mènntùn à ndeṅndeṅ mbà se latré be num tshu fàʼ tsʼa num mfà neta neloʼ mfàʼ ju yi là. Latré num ntôg ntùm nkhù i nèn mfà neta ntùm màshin mbà zʼa num màʼte mfùeg, ke ze bo num ndéʼ tshu ntùm bwe à ke ṅwin neṅnwin no; latré num mfà yen neta nefàʼ yi là, ndàʼ ndù, ke khuʼni ne màʼte mfùeg ze tu, ke ne khuʼni nefà ṅwim ze tu lo. Be ndeṅndeṅ mbà latré num nghù là, ywèt num nghù be nke ndjen ndze, nke njuʼ nu mbèn nke nkwate nu. Là, zwieg keʼ khuʼni neghù ndjoṅ tshen tshu li fa mbà ntshùʼ ze tughwut ndùse mieg mèn, ntoṅ mèn mbà ndzeʼtu mèn lo mbe ke be bwe là. A bʼà num ndùlàlà ze Bibèl tshob nu mfà num ménntùn ndù: “zwieg se be ntume, a bènndjem ntùm tshàʼa; mi ntenu bi ze be sen leʼndjù là.”​—Yobkwi 146:4.

9. Ke zʼa be zwieg, mba ywèt ke khuʼni ne fàʼ à?

⁹ Nseʼ num mbà be juʼ ntùm bibèl là, à bʼà ndù: ke zwieg, ke ywèt lo; tàʼ i netèt bo keʼ be tum ntùnntùn num fe mèn, nèn nke ntswe ntùm ndjù bà ywèle.

10. Bibèl num ntswite ndù ba fe ben bʼà ndùke?

¹⁰ Feben ke mbʼà ndù ke? Mbʼa be ndù Yehôva nàʼ mbèn mbom ndzwit mènntùnnyieṅtu là, be ndàʼ yi bèn nkhuʼni ne soṅ be ju ze bo num nkhwù nkeṅ ntùʼ là. Ntshob mi num ntswite ndù yôg keʼ be ntùm fe ben, bo keʼ khuʼni nejuʼ nu, ke yen ndze, ke tshob ju, ke nekwate nu lo. Bibèl tshwèt ntshob ndù:

• “Fe ben . . . keʼ bèn nelèn sàm nu.”​—Nzenu 9:5.

• “Yub nkôni, yub nkembàn mba yub nelàn ju yà mi i.”​—Nzenu 9:6.

• “Sàm fàʼ, sàm ntàmtenu, [sàm zenu], keʼ be dùʼ zʼo tshwèt nèn nà.”​—Nzenu 9:10.

11. Ngeleṅ Adam nàʼ nfàn ntshùʼ là, Yehôva nàʼ ntshob yi à mbe ke?

¹¹ Kwimte ju ze bibèl tshwèt ntshob mfà num mbwetà be Adam nà. Jehôva lo loʼ “mbeb tshàʼ mbom Adam yi” (Netoʼte 2:7) Adam nàʼ ndze ntshùʼ Yehôva, mbʼa lo ghô num nsi tshàʼ ntswe bwe matmat ntùm tsieṅte. Là, Adam lo ke ze ntshùʼ Yehôva Nsi; num ndùlàlà, ntshoʼfàʼ sʼa nàʼ nghù là bʼà vùkob. Adam nàʼ khwù nèn à zit dùʼ à? Nsi lo tshob yi ndù: “o nsi bèn ndjem à be ntùm mbebe.”​—Netoʼte 3:19.

12. Adam lo khwù nkeṅ ndzi à ke?

¹² Adam nàʼ mbʼà yà kà Yehôva ndzi mbe loʼ mbeb tshàʼ bom i yi à? A lo ke be sàm dùʼ, ke be moʼju. Num ndùlàlà, a be ze Yehôva tshob mbe Adam nsi “bèn ndjem ntùm tshàʼ” là, mbʼa ke ntshob à mbe Adam nsi bèn keṅ tùʼ à ju bànbàn mbà mbeb tshàʼ là. Adam lo ke nèn à ntùm moʼ ngô bà ywèt tswe bwe ntùn. A lo ke ne yàʼ nèn tsho ntùm ndjù ywèt. A lo ke nèn à mfe kamànyem, ke ndà mbwôg lo. Là, a lo bèn ndjem ntùm ne be ke ghù yôg.

13. Benntùnnyieṅtu mba bà nyàm num nkhwù nkeṅ ndzi à ke?

¹³ Ndùlàlà bʼà be ju ntshùʼ num ndjoṅ benntùn fa ké? Ṅ, a bʼà be ju ntshùʼ: Bibèl tshwèt nke mbagte nsoṅ be ndù: “[Benntùnnyieṅtu mba ba nyàm], ndjoṅ yub fafa ke nèn à dùʼ ntshùʼ. Ndjoṅ yub fafa nàʼ ntum à ntùm mbeb tshàʼàʼ; ndjoṅ yub fafa nsi bèn ndjem à ntùm mbeb tshàʼà.”​—Nzenu 3:19, 20.

14. Zit nywinte ze be ghù num fe ben à?

 ¹⁴ Bibèl num mfà nkàʼni ndù Nsi nsi bem feben num vù, fà yôg bo ntùm paradisi num nsitshàʼà. (Yohané 5:28, 29; Mfàʼ ghantum 24:15) Là, yen ni nsi zi bumtʼà ndù màndjem. Num ndônni, fe ben bʼà ntùm mieglo vùkob nke ndzi. (Yohané 11:11-14) Be keʼ ghù ne ke mbwôg yube, ke ne fà ghemte bo lo; nummbe bo keʼ bèn nkhuʼni neywimte be ke ne loʼ ngeʼ ntsho be yi lo.

15, 16. Satan ke nkagtùn nghù à ndùke kà benntùn nke mbem ndù fe ben keʼ ke nkhwù à yoṅ ntshùʼ mi num nsitshàʼ à?

¹⁵ Neghù nkwate ndù be keʼ be khwù à khuaʼ nekhwù mi num nsitshàʼ yoṅ ntshùʼ, bʼà tàʼ tatte ze Satan, Diabolo sa ndjù là. Num neghù mbe benntùn ke mbem tattʼé, satan boa ba bebun num nkagtùn nefùte yub mbe, ywèt feben bèn nke nkeg ngokèt mba tsemoʼ ndzéndzé ntôtni. A bʼà nenùn ndù bà bebun bèn nke ndoʼ moʼ ndjoṅ ngeʼ ntèt be yi. A bèn mbʼà nenùn ndù be keʼ lèn dùʼ tsemoʼ ndjoṅ ngeʼ num mfe bwe là. Là, a keʼ bʼà nenùn ndù a be ntôtni be tsho be, mfe à ben tse bo yà nô nsi ntùm mieglo vùkob là.

¹⁶ Bà bebun bèn nghù moʼ mànndze ze bo num ntshùa bwe, nkagtùn nke nghù ndù benntùn, ke nga ju ze bibèl num ntshwite mfà num vùkob là. Bo num nfùte benntùn nghù bo nke nkhwate mbe bo yen, ke ne tshobte boa feben no. Ba bebun num ntshùà ndjem ne neyente, bà ndjem nezi, bà megni nsi, ke tsemoʼ mànndze tse ghuà lo. Ke mbà ndùlàlà, benntùn ke nèn bumtʼà boa bà bebune, ke bʼà boa bà feben, tse bà bebun num mfùte yub ntshob bo mbe, bo bʼà ben tse bo yà khwù là. Ndùlàlà bèn nghù kà Yehôva ndjàb neta ntshùʼ neloʼ mbiegte bà megni nsi boa ben tse bo num nseʼ bètte nu mfà num feben à.​—Nebwôgte 18:10-12; Sakaria 10:2.