CHAPTA 13
Dehn “Get Eena Wahn Heetid Aagyument” fi Wahn Wail
Di govanin badi setl di ishu bowt weda wahn Kristyan shuda geh serkomsaiz er nat
Dis chapta bays pahn Aks 15:1-12
1-3. (a) Weh ishu mi kom op weh kuda mi brok di pees ahn yooniti eena di kangrigayshan? (b) Weh wi ku laan wen wi stodi bowt dis akonk eena di buk a Aks?
PAAL ahn Baarnabas mi jos gaahn bak da Siriya eena Antiyak afta dehn fers mishineri jerni. Dehn mi eksaitid kaaz Jehoava mi “oapm di way fi mek ada nayshanz aksep di fayt.” (Aks 14:26, 27) Di saym ting mi-di hapm da Antiyak; di gud nyooz mi-di geh preech “ahn wahn lata peepl” weh da neva Jooz mi-di ton Kristyanz.—Aks 11:20-26.
2 Da eksaitin nyooz mi reech Judeeya, bot noh aala di Kristyanz mi hapi bowt weh dehn mi-di hyaa. Som mi tink dat aal Kristyanz shuda geh serkomsaiz, wail adaz mi tink dat dehn neva haftu geh serkomsaiz. Bot how di Jooish Kristyanz ahn di Kristyanz weh da neva Joo mi sopoas tu chreet eech ada? Yu tink di Kristyanz weh da neva Joo mi haftu obay di Laa a Moaziz? Dis ishu mi staat wahn heetid aagyument weh mi chretn fi brok di pees ahn yooniti eena di kangrigayshan. Mek wi si how dehn mi setl dis ishu.
3 Az wi diskos dis akonk eena di buk a Aks, wi wahn laan wahn lata impoatant lesn weh wahn help wi fi ak eena wahn waiz way if wi eva haftu setl prablemz weh ku afek di pees ahn yooniti eena di kangrigayshan.
“Anles unu geh serkomsaiz” (Aks 15:1)
4. Weh sohn Jooish Kristyanz mi stil tink, ahn weh kweschan kom op?
4 Di disaipl Look mi rait: “Sohn man kohn dong [tu Antiyak] fahn Judeeya ahn staat tu teech di bradaz, dehn seh: ‘Anles unu geh serkomsaiz laik weh di Laa a Moaziz seh fi du, Gaad noh wahn sayv unu.ʼ” (Aks 15:1) Wi noh noa if dehnya man fahn Judeeya da-mi Farisee bifoa dehn ton Kristyan. Bot ih luk laik dehn mi stil tink laik di Farisee dehn hoo mi stik tu di Laa eena wahn schrik way. Ahn dehn mi praabli eevn seh dat weh dehn mi-di teech mi kohn fahn di apaslz an eldaz da Jeroosalem. (Aks 15:23, 24) Gaad mi don mek it klyaa tu di apasl Peeta 13 yaaz erliya dat ih mi aksep peepl weh da neva Joo fi bee paat a di Kristyan kangrigayshan. Soh, wai dehn Jooish Kristyanz mi stil tink dat serkomsizhan mi impoatant eevn afta dat? a—Aks 10:24-29, 44-48.
5, 6. (a) Wai sohn Jooish Kristyanz mi bileev dat serkomsizhan mi stil nesiseri? (b) Di kovenant bowt serkomsizhan da-mi paat a di kovenant weh Gaad mi mek wid Aybraham? Pleez eksplayn yu ansa. (Koment pahn di futnoat.)
5 Ih pasabl dat som a di Jooish Kristyanz mi bileev dat serkomsizhan mi stil nesiseri bikaaz Jehoava mi gi wahn koman fi mek di man dehn monks fi hihn peepl geh serkomsaiz. Serkomsizhan mi shoa dat wahn man mi ga wahn speshal rilayshanship wid Jehoava. Dis mi staat wen Gaad mi koman Aybraham an evribadi weh mi liv da ih hows fi geh serkomsaiz. Ahn Jehoava mi gi da saym koman tu di nayshan a Izrel. b (Lev. 12:2, 3) Di Laa weh Gaad gi Moaziz mi seh dat wahn farina mi haftu geh serkomsaiz bifoa ih kuda tek paat eena sertn aktiviti, laik di Paasoava. (Eks. 12:43, 44, 48, 49) Akaadn tu di Jooz, wahn man weh neva serkomsaiz neva kleen an ih kudn serv Gaad.—Isa. 52:1.
6 Jooz weh mi ton Kristyanz mi need fi bee hombl ahn ga fayt fi mek dehn ku tink di way Jehoava tink, sins di nyoo kovenant mi tek di plays a di Laa kovenant. Soh jos bikaaz wahn persn mi baan az wahn Joo, dat neva meenz dat ih da-mi paat a Gaad peepl. Ahn wahn lata Jooish Kristyanz mi stil liv monks Jooz, soh dehn mi need wahn lata korij fi aksep Jeezas az di Mesaiya ahn fi wership lang wid peepl weh neva serkomsaiz.—Jer. 31:31-33; Look 22:20.
7. Weh di man dehn weh mi kohn fahn Judeeya neva andastan?
7 Wi noa dat Gaad noh chaynj, ahn fi hihn standadz noh chaynj needa. How wi noa dis? Bikaaz di prinsipl dehn eena di Laa weh Gaad gi Moaziz mi stil deh eena di nyoo kovenant. (Mach 22:36-40) Fi egzampl, wen ih kohn tu serkomsizhan, Paal mi seh: “Sombadi da wahn reel Joo bays pahn wat deh eena ih haat, ahn di serkomsizhan weh ih gat da sohnting weh hapm eena ih haat. Di spirit du dis, da noh di Laa.” (Roam. 2:29; Deut. 10:16) Di man dehn weh mi kohn fahn Judeeya neva andastan dat, ahn dehn mi kantinyu bileev dat Gaad stil waahn ih peepl fi geh serkomsaiz. Yu tink dehn mi wahn wilin fi chaynj dehn tinkin?
“Wahn Heetid Aagyument” (Aks 15:2)
8. Wai dehn mi kehr di ishu bowt serkomsizhan tu di govanin badi da Jeroosalem?
8 Look mi seh: “Paal ahn Baarnabas get eena wahn heetid aagyument wid dehn [di man dehn weh “kohn dong fahn Judeeya”] fi wahn wail. Soh afta dat, di bradaz disaid fi sen Paal, Baarnabas, ahn som a di ada bradaz tu di apaslz an eldaz da Jeroosalem fi setl dis ishu.” c (Aks 15:2) Soh, bikaaz a di “heetid aagyument,” di bradaz fahn di kangrigayshan eena Antiyak staat tu aagyu wid wan anada. Dehn tek saidz ahn dehn kudn gree pahn di mata. Bot, fi kip di pees ahn yooniti, di eldaz fahn di Antiyak kangrigayshan mi disaid fi kehr di ishu “tu di apaslz an eldaz da Jeroosalem,” hoo mek op govanin badi. Weh wi ku laan fahn di eldaz da Antiyak?
9, 10. How Paal ahn di bradaz da Antiyak set wahn gud egzampl fi wi tudeh?
9 Wi laan dat wi need fi chros Gaad aaganaizayshan. Tink bowt dis. Di bradaz da Antiyak mi noa dat di membaz a di govanin badi da-mi Jooz. Bot stilyet, dehn mi chros dat dehndeh bradaz mi wahn yooz di Skripchaz fi setl di ishu bowt serkomsizhan. Wai? Bikaaz di kangrigayshan mi shoar dat Jehoava mi wahn gaid dehn chroo ih hoali spirit ahn Jeezas Krais. (Mach. 28:18, 20; Ifee. 1:22, 23) Wi ku kapi di egzampl a di bradaz ahn sistaz da Antiyak wen seeryos prablemz kom op eena di kangrigayshan. Wi need fi chros di Govanin Badi ahn Jehoava aaganaizayshan.
10 Dis akonk rimain wi dat ih impoatant fi bee hombl ahn ga payshens. Di hoali spirit mi sen Paal ahn Baarnabas fi goh preech tu di peepl a di nayshanz. Bot dat neva mek dehn tink dat dehn mi ga di atariti fi disaid pahn di ishu bowt serkomsizhan da Antiyak. (Aks 13:2, 3) Ahn laytaraan, Paal mi rait: “Ah gaahn bikaaz di Laad tel mi dat Ah shuda goh.” Dis mi shoa dat da mi reeli Gaad hoali spirit weh mi-di gaid ahn. (Gal. 2:2) An eldaz tudeh chrai fi bee payshent ahn hombl wen prablemz er kweschanz kom op weh ku brok di pees ahn yooniti eena di kangrigayshan. Insteda aagyu monks dehnself bowt dehnya tingz ahn tink dat fi dehn way karek, dehn chrai fain owt weh Jehoava tink. Soh, dehnya bradaz stodi di Baibl an aalso luk fi gaidans eena di infamayshan weh di faytful slayv provaid.—Fil. 2:2, 3.
11, 12. Wai ih impoatant fi mek wi wayt pahn Jehoava?
11 Sohntaim, wi need fi wayt fi mek Jehoava help wi andastan sertn mataz. Memba dat Kerneelyos mi geh anointid eena 36 C.E., bot di bradaz mi haftu wayt til 49 C.E. fi mek Jehoava mek it klyaa dat Kristyanz weh da neva Jooz noh need fi geh serkomsaiz. Wai Jehoava mi tek 13 yaaz fi du dat? Maybi ih mi waahn gi di Jooish Kristyanz nof taim fi adap tu da big chaynj. Aftaraal, fi 1,900 yaaz Gaad servants mi deh anda di serkomsizhan kovenant weh Jehoava mi mek wid Aybraham.—Jan 16:12.
12 Da wahn aana fi mek Jehoava teech wi eena wahn payshent ahn kain way, ahn fi help wi fi tink ahn feel moa laik hihn! Weh hihn teech wi da aalwayz fi wi oan gud. (Isa. 48:17, 18; 64:8) Soh wi noh waahn bee prowd ahn tink dat fi wee way da di bes. Ahn wi shuda neva kritisaiz di aaganaizayshan wen dehn mek chaynjiz er wen wi geh wahn ajosment tu wi andastandin. (Eccl. 7:8) Bot if yu eva staat feel laik dat, tink bowt di prinsiplz eena Aks chapta 15 an aks Jehoava fi help yu aplai weh yu laan. d
13. How wi ku kapi Jehoava payshens eena wi minischri?
13 Wi need fi kapi Jehoava payshens wen wi Baibl styoodents fain it haad fi chaynj dehn faals bileefs er fi stap praktis sertn rilijos chradishanz. Wi kantinyu fi bee payshent wid dehn wail wi wayt fi si if dehn wahn alow Gaad spirit fi help dehn chaynj. (1 Kor. 3:6, 7) Wi aalso need fi pray fi dehn. Ahn pahn di rait taim, Jehoava wahn help wi si di bes way how wi ku help dehn.—1 Jan 5:14.
“Dehn Mi-Di Tel di Bradaz Bowt Humoch Peepl” Ton tu Gaad (Aks 15:3-5)
14, 15. (a) How di Antiyak kangrigayshan mi shoa lov an aana tu Paal, Baarnabas, ahn di bradaz weh mi-di chravl wid dehn? (b) How Paal ahn di bradaz mi inkorij di Kristyanz weh dehn meet pahn dehn way tu Jeroosalem?
14 Dis da weh Look mi seh: “Afta di kangrigayshan gaahn wid dehn haafway, Paal, Baarnabas, ahn di ada bradaz kantinyu pahn dehn way tu Foneesha ahn Samayrya; dehn mi-di tel di bradaz bowt humoch peepl a di nayshanz ton tu Gaad, ahn di bradaz mi onli hapi fi hyaa dat.” (Aks 15:3) Di kangrigayshan mi shoa dat dehn lov an aana Paal, Baarnabas, ahn di ada bradaz wen dehn gaahn wid dehn haafway lang dehn jerni. Dehn mi shoa dat dehn mi waahn Gaad bles aal weh di bradaz du. Dat da wahn nada gud egzampl fi wee fahn di bradaz ahn sistaz da Antiyak! Yoo shoa aana tu yu Kristyan bradaz ahn sistaz, “espeshali di wan dehn [eldaz] weh werk haad fi taak bowt di werd a Gaad ahn teech it”?—1 Tim. 5:17.
15 Pahn dehn way tu Jeroosalem, Paal ahn di bradaz weh mi deh wid ahn mi inkorij di bradaz da Foneesha ahn Samayrya wen dehn tel dehn bowt humoch peepl fahn di ada nayshanz mi ton Kristyan. Ih pasabl dat som a di bradaz weh mi lisn tu dehn da-mi Jooish Kristyanz weh mi ron weh fahn Jeroosalem afta Steeven mi geh kil sayka ih fayt. Tudeh, wi hapi wen wi hyaa ripoats bowt how Jehoava bles di werk weh wi du fi mek disaiplz. An ih inkorijin wen wi hyaa bowt wi bradaz weh di stay faytful anda persikyooshan. Soh mek shoar yu noh mis dehnya inkorijin ripoats weh wi geh da wi meetin, asembli, ahn kanvenshan dehn. Ahn yu ku eevn reed difrent laif stoari eena wi poblikayshan dehn ahn pahn jw.org.
16. Weh shoa dat serkomsizhan da-mi wahn big prablem monks di bradaz?
16 Afta dehn chravl bowt 350 mailz, di bradaz weh mi kohn fahn Antiyak fainali reech Jeroosalem. Look tel wi: “Wen dehn reech Jeroosalem, dehn mi geh wahn waam welkom fahn di kangrigayshan, di apaslz, ahn di eldaz, ahn dehn tel dehn bowt aala di tingz weh Gaad mi du chroo dehn.” (Aks 15:4) Bot noh evribadi mi hapi fi hyaa weh dehn mi ga fi seh, ahn “som a di bradaz weh yoostu bee Farisee bifoa, bot weh da-mi bileevaz now, get op fahn dehn seet ahn seh: ‘Di bileeva dehn weh da noh Jooz haftu geh serkomsaiz, ahn dehn need fi fala di Laa a Moaziz.ʼ” (Aks 15:5) Ih klyaa dat serkomsizhan da-mi wahn big prablem an ih mi need fi geh solv kwik-wan.
“Di Apaslz ahn di Eldaz Gyada Tugeda” (Aks 15:6-12)
17. Da hoo mi mek op di govanin badi da Jeroosalem, ahn wai “di eldaz” mi serv lang wid dehn?
17 Proverbs 13:10 tel wi dat “wizdom bilangz tu dehn wan weh aks fi advais.” Dat da egzakli weh di apaslz ahn di eldaz mi du. Dehn “gyada tugeda fi diskos [di mata a serkomsizhan].” (Aks 15:6) Jos laik how di Govanin Badi du tudeh, “di apaslz ahn di eldaz” mi mek sertn disizhanz fi di hoal Kristyan kangrigayshan. Wai “di eldaz” mi serv lang wid di apaslz? Memba dat di apasl Jaymz mi geh kil ahn Peeta mi geh put eena jayl fi wahn lee wail. Soh if sohnting simila mi hapm tu di ada apasl dehn, ih mi impoatant dat dehn ga anointid bradaz hoo kuda mi help gaid di werk.
18, 19. Weh powaful werdz Peeta mi seh, ahn weh di peepl shuda mi tink wen dehn mi-di lisn tu ahn?
18 Look kantinyu fi seh: “Afta dehn si dat dehn kudn mek no hedway, Peeta get op ahn tel dehn: ‘Mi bradaz, unu wel ahn noa dat owta aala wee, Ai da-mi di fers wan weh Gaad chooz fi preech di gud nyooz tu peepl weh da noh Jooz soh dat dehn ku bileev. Ahn Gaad da di wan weh noa weh deh eena peepl haat, soh wen hihn gi dehn di hoali spirit jos laik how wee mi get it, ih shoa dehn dat hihn aksep dehn. Gaad noh si no difrens bitween wee ahn di peepl weh da noh Jooz, bot hihn kleen dehn haat bikaaz a dehn fayt.ʼ” (Aks 15:7-9) Eena vers 7, ih seh dat “dehn kudn mek no hedway.” Ahn dis onli mek sens bikaaz eech a dehn mi ga dehn oan opinyan. Bot dehn mi tek dis kanvasayshan veri seeryos; dehn mi-di aks kweschanz ahn reeli di luk intu dis mata. In fak, dat da di meenin a di Greek werd fi di frayz “dehn kudn mek no hedway.” Soh, eevn doa dehn mi ga difrent opinyan, dehn mi wilin fi diskos di mata ahn feel free fi ekspres di way how dehn tink ahn feel.
19 Peeta powaful werdz mi rimain evribadi dat hihn mi dehdeh wen di fers peepl weh neva serkomsaiz—Kerneelyos an evribadi eena ih hows—mi geh anointid wid hoali spirit eena 36 C.E. Soh, if tu Jehoava ih neva mata if wahn persn da-mi Joo er if ih da-mi wahn persn fahn di nayshanz, den wai hyoomanz mi feel laik dehn ga di rait fi disaid? Peeta mi aalso shoa dat Jehoava mi wahn aksep wahn persn wership, noh bikaaz ih mi obay di Laa weh hihn gi Moaziz, bot bikaaz ih mi shoa fayt eena Krais.—Gal. 2:16.
20. Wai Peeta mi seh dat dehn wan weh mi-di aagyu bowt serkomsizhan mi-di “tes Gaad”?
20 Bays pahn weh Gaad seh ahn di way how ih mi yooz ih hoali spirit, dis da weh Peeta mi seh: “Soh now, da wai unu di tes Gaad laik dis? Unu di chrai put wahn hevi berdn pahn di disaiplz. Memba dat noh eevn wee ner wi ansesta dehn kuda mi bak it. Pahn di ada han, wee weh da Jooz ga fayt dat wee di geh sayv chroo di grayt kainis a di Laad Jeezas jos laik di peepl weh da noh Jooz.” (Aks 15:10, 11) Peeta mi seh dat dehn wan weh mi-di aagyu bowt serkomsizhan akchwali mi-di “tes Gaad,” er da mi laik if dehn mi-di tes ih payshens. Dehn mi-di chrai foas di peepl weh da neva Joo fi obay di Laa. Bot nat eevn di Jooz kuda mi obay it, ahn bikaaz a dat, dehn mi kandem tu det. (Gal. 3:10) Soh dehndeh Jooz shuda mi tankful fi Gaad grayt kainis weh ih mi shoa chroo Jeezas.
21. How Baarnabas ahn Paal mi help di bradaz mek wahn gud disizhan?
21 Weh Peeta seh mi mek “evribadi geh kwaiyet” ahn staat tu tink. Soh den, Baarnabas ahn Paal staat tu “taak bowt how Gaad mi du aal kaina sain ahn miraklz chroo dehn fi di peepl weh da noh Jooz.” (Aks 15:12) Fainali, di apaslz ahn di eldaz kuda goh chroo aal di infamayshan ahn mek wahn gud disizhan bays pahn Gaad tinkin bowt serkomsizhan.
22-24. (a) How di Govanin Badi kapi di egzampl a di apaslz ahn di eldaz eena di fers senchri? (b) How di eldaz ku shoa dat dehn waahn du tingz di way Jehoava waahn?
22 Eevn op tu tudeh, wen di membaz a di Govanin Badi meet, dehn luk tu Gaad Werd fi dairekshan, ahn dehn aks ahn fi ih hoali spirit soh dat dehn disizhan ku bays pahn fi hihn tinkin. (Ps. 119:105; Mach. 7:7-11) Eech memba a di Govanin Badi geh wahn lis a di tingz weh dehn wahn diskos heda taim soh dat ih ku tink ahn pray bowt di mata. (Prov. 15:28) Da dehndeh meetin, dehnya anointid bradaz yooz di Baibl ahn feel free fi ekspres how dehn reeli tink ahn feel bowt di mata.
23 Di eldaz eena di kangrigayshan dehn shuda kapi di egzampl a dehndeh bradaz. An if di eldaz diskos wahn seeryos mata bot dehn stil noh noa how fi handl it, dehn ku aks dehn branch aafis er di serkit oavaseeya dehn. An, if nesiseri, di branch wuda rait tu di Govanin Badi.
24 Jehoava bles dehn wan weh fala dairekshan fahn di aaganaizayshan ahn fahn di kangrigayshan, an ih aalso bles dehn wan weh hombl, payshent, ahn laayal. Laik weh wi wahn si eena di neks chapta, wen wi du dat, Jehoava wahn mek wi ga pees, wi wahn bee yoonaitid, ahn di kangrigayshan wahn praspa.
a Si di baks weh naym “ Di Teechinz a di Faals Bradaz.”
b Di kovenant bowt serkomsizhan da neva paat a di kovenant weh Gaad mi mek wid Aybraham. Dis kovenant wid Aybraham (er Aybram) mi staat eena 1943 B.C.E., wen ih mi kraas di Yoofraytis Riva fi goh da Kaynan. Dis kovenant kantinyu op tu dis day. Aybraham mi 75 yaaz oal wen Jehoava mi mek da kovenant wid ahn. An eena 1919 B.C.E., wen hihn mi 99 yaaz oal, Gaad mi mek di kovenant bowt serkomsizhan wid ahn.—Jen. 12:1-8; 17:1, 9-14; Gal. 3:17.
c Taitos gaahn wid di bradaz da Jeroosalem. Hihn da-mi wahn Greek Kristyan hoo mi laytaraan werk wid di apasl Paal. (Gal. 2:1; Taitos 1:4) Taitos da-mi wahn gud egzampl bikaaz ih mi shoa dat eevn Kristyanz weh neva serkomsaiz kuda bee anointid wid hoali spirit.—Gal. 2:3.
d Reed di baks weh naym “ Jehoava Witnisiz Bays Dehn Bileef Pahn di Baibl.”