CHAPTA 7
Preech “di Gud Nyooz Bowt Jeezas”
Filip set wahn gud egzampl az wahn preecha a di gud nyooz
Dis chapta bays pahn Aks 8:4-40
1, 2. Weh mi hapm wen wikid peepl chrai stap di preechin a di gud nyooz eena di fers senchri?
DI PERSIKYOOSHAN gens di Kristyanz mi geh wers sodn-wan, ahn Saal mi staat op wahn vailent “atak gens” di kangrigayshan. (Aks 8:3) Di disaiplz mi ron weh fahn Jeroosalem, ahn dat mi mek ih luk laik Saal plan fi geh rid a aal Kristyanz ahn stap dehn preechin mi wahn werk owt. Bot wen di Kristyanz mi ron weh ahn geh skyata aal bowt di plays, sohnting weh dehn neva ekspek mi hapm. Mek wi fain owt.
2 Di disaiplz weh geh skyata staat tu “preech di gud nyooz a di werd a Gaad” eena di difrent plays wehpaat dehn mi en op. (Aks 8:4) Tink bowt dis. Dis vailent persikyooshan neva stap Gaad peepl fahn preech di gud nyooz; ih mi akchwali help spred di mesij. Dat amayzin, noh chroo? Dehn wikid peepl eevl plan mi ton gens dehn! Insteda stap di Kristyanz fahn preech, widowt dehn eevn noa it, dehn akchwali mi mek it pasabl fi lat moa peepl eena difrent ayrya fi hyaa di gud nyooz. Wi wahn si how sohnting simila hapm eena fi wee taim.
“Di Disaipl Dehn Weh Mi Skyata” (Aks 8:4-8)
3. (a) Hoo da-mi Filip? (b) Wai moas peepl da Samayrya neva hyaa di gud nyooz yet? (c) Weh Jeezas mi seh mi wahn hapm tu Samayrya?
3 Filip mi lef Jeroosalem ahn hihn da-mi wan a di disaipl dehn “weh mi skyata.” a (Aks 8:4; reed di baks weh naym “ Filip ‘Da-Mi Wahn Preecha a di Gud Nyooz.ʼ”) Hihn gaahn da Samayrya, wahn siti wehpaat moas peepl neva hyaa di gud nyooz yet, bikaaz Jeezas mi koman di apasl dehn: “Noh goh tu di peepl weh da noh Joo, ner goh da wahn Samaritan siti needa; bot goh onli tu di nayshan a Izrel, bikaaz dehn da laik sheep weh laas.” (Mach. 10:5, 6) Bot Jeezas mi noa dat di peepl a Samayrya mi wahn geh di apachooniti fi hyaa di gud nyooz. In fak, bifoa ih gaahn bak da hevn, hihn mi seh: “Unu wahn gi wahn witnis bowt mee da Jeroosalem, eena aala Judeeya ahn Samayrya, an aal oava di ert.”—Aks 1:8.
4. Weh di Samaritanz mi du wen Filip preech tu dehn, ahn weh mi mek dehn rispan da way?
4 Wen Filip mi reech Samayrya, ih mi si dat ih mi “raip ahn redi fi reep.” (Jan 4:35) Di mesij weh Filip mi-di preech da-mi laik wahn kop a fresh waata fi di peepl da Samayrya. How soh? Wel, di Jooz neva waahn ga notn fi du wid di Samaritanz ahn som a dehn mi eevn hayt dehn. Bot Filip da neva laik di Farisee dehn weh mi prejudis ahn tink dat dehn beta dan adaz. Insted, hihn mi preech di gud nyooz tu di Samaritanz an ih neva shoa fayvritizm, soh dehn mi andastan dat di gud nyooz da fi evribadi. Dat da di reezn wai dehn mi soh hapi fi lisn ahn “pay kloas atenshan tu Filip.”—Aks 8:6.
5-7. Yooz di egzampl dehn eena di paragraaf dehn fi shoa how eevn wen Kristyanz geh foas fi moov tu wahn neks plays dehn kantinyu spred di gud nyooz.
5 Jos laik eena di fers senchri, peepl weh deh gens Gaad servants tudeh kyaahn stap dehn fahn preech di gud nyooz. Ahn bikaaz Kristyanz geh foas fi moov fahn wan plays tu di ada er geh chroa eena prizn, dis mek it eeziya fi mek dehn help moa peepl hyaa di gud nyooz. Fi egzampl, joorin Werl Waar II, Jehoava Witnisiz kuda mi gi wahn gud witnis eena di Nazi kansenchrayshan kyamp dehn. Wahn Joo weh mi meet di Witnisiz da wan a dehndeh kyamp seh: “Di korij weh di Witnisiz mi shoa eena prizn mi kanvins mi dat fi dehn fayt bays pahn di Baibl, ahn dis mi help mi fi bee wahn Witnis tu.”
6 Ahn sohntaim, eevn peepl weh deh gens di Witnisiz geh fi aksep di gud nyooz. Fi egzampl, wen di aafisaz mi moov Brada Franz Desch tu di Gusen kansenchrayshan kyamp da Austria, hihn mi geh fi staat wahn stodi wid wan a di aafisa dehn. Jos imajin how hapi di brada mi feel wen ih meet di aafisa da wahn kanvenshan ahn fain owt dat hihn mi-di preech di gud nyooz tu ahn dat ih da wahn brada!
7 Sohnting simila hapm wen Kristyanz haftu ron tu wahn neks konchri kaaz a persikyooshan. Dis da weh mi hapm wen Witnisiz fahn Malawi mi haftu ron tu Mozambique eena 1970. Dehndeh Kristyanz mi help gi wahn gud witnis deh, an eevn yaaz layta wen persikyooshan mi reech Mozambique, notn mi stap di preechin werk. Brada Francisco Coana seh: “Da chroo, dehn mi ares som a wi ahn kehr wi da prizn bikaaz wi mi-di preech. Bot wen wi mi si how lata peepl rispan tu di gud nyooz, wi mi shoar dat Gaad mi-di help wi, jos laik how ih mi help di Kristyanz eena di fers senchri.”
8. How waar ahn moni prablemz gi moa peepl di apachooniti fi hyaa di gud nyooz?
8 Af koars, da noh onli persikyooshan mek peepl rispan tu di gud nyooz. Fi sohn yaaz now, waar ahn moni prablemz mek lata peepl haftu moov fahn konchri tu konchri. Dis help dehn fi geh di apachooniti fi hyaa di gud nyooz ahn staat stodi di Baibl wehpaat dehn deh. Sins lata peepl goh az refyujee da ada konchri, bradaz ahn sistaz ga di apachooniti fi preech tu dehn eena dehn oan langwij. Yoo di chrai yu bes eena yu teritori fi preech tu peepl “fahn owta aala di nayshan dehn ahn chraib ahn rays ahn peepl weh taak difrent langwij”?—Rev. 7:9.
“Gi Mi Dis Kaina Powa Tu” (Aks 8:9-25)
9. Hoo da-mi Saiman, ahn wai hihn mi impres wid weh Filip mi du?
9 Filip mi perfaam lata sainz ahn miraklz da Samayrya. Fi egzampl, hihn mi kyoar peepl weh mi ga wahn disabiliti an ih mi eevn tek owt deemon. (Aks 8:6-8) Dehn mi ga wahn man weh naym Saiman weh du majik, hihn mi reeli impres wid evriting weh Filip kuda mi du. Peepl mi admaiya hihn soh moch dat dehn yoostu seh: “Di grayt powa a Gaad deh eena dis man.” Bot wen Saiman mi si Filip perfaam dehndeh mirakl, Saiman kuda reeli si di grayt powa a Gaad di gaid Filip. Soh Saiman staat tu bileev an ih geh baptaiz. Bot wai hihn mi waahn bee wahn Kristyan? Mek wi fain owt.—Aks 8:9-13.
10. (a) Weh Peeta ahn Jan mi du da Samayrya? (b) Weh Saiman mi du wen hihn si dat di nyoo disaiplz mi geh di hoali spirit wen Peeta ahn Jan mi lay dehn han pahn dehn?
10 Di apasl dehn mi sen Peeta ahn Jan da Samayrya wen dehn hyaa dat lata peepl mi-di aksep di gud nyooz ahn geh baptaiz. (Reed di baks weh naym “ Peeta Yooz ‘di Keez fi di Kingdomʼ”) Wen di too apasl dehn reech Samayrya, dehn mi lay dehn han pahn di nyoo disaiplz ahn den eech wan mi geh di hoali spirit. b Wen Saiman mi si dis, hihn mi veri inchrestid eena weh di apasl dehn kuda mi du; ih tel dehn: “Gi mi dis kaina powa tu, soh dat enibadi weh Ai lay mi han pan ku geh di hoali spirit.” Saiman mi tink hihn kuda mi bai da saykrid privilij, soh hihn mi aafa fi pay fi ga da saym kain powa!—Aks 8:14-19.
11. How Peeta mi kongsl Saiman, ahn how Saiman mi rispan?
11 Peeta mi gi Saiman sohn schrang kongsl. Ih mi seh: “Yoo ahn yu moni wahn geh dischrai, kaaz yoo tink dat yu ku bai weh Gaad don gi wee fi free. Yoo noh ga no paat ner eni shayr eena dis minischri, kaaz Gaad si dat eena yu haat, yu noh aanis.” Peeta mi koman Saiman fi ripent ahn pray tu Gaad fi fergivnis. Ih mi tel ahn: “Pray tu Jehoava ahn bayg ahn fi pleez fergiv di wikid dizaiya weh yu gat eena yu haat.” Wi noa dat Saiman da neva wahn wikid persn; hihn mi waahn du weh rait. Bot dis taim hihn mi gaahn hed ahn fala di wikid dizaiya weh mi deh eena ih haat. Dat da wai hihn mi bayg di apasl dehn: “Pleez pray tu Jehoava fi mi ahn bayg ahn dat non a dehndeh tingz weh unu jos seh hapm tu mi.”—Aks 8:20-24.
12. Akaadn tu di paragraaf, wat da sohnting kaman weh faals Kristyanz yoostu du fi geh sertn pozishan?
12 Di schrang kongsl weh Peeta mi gi Saiman serv az wahn waanin fi Kristyanz tudeh. Ih teech wi dat da wahn sin fi bai er sel difrent privilij er pozishan eena di kangrigayshan. Bot dis da sohnting kaman weh faals Kristyanz du. Fi egzampl, The Encyclopædia Britannica fahn 1878 seh dat wen dehn yoostu ilek wahn poap, ih luk laik hihn wuda pay moni fi bai di pozishan. Lata dehn neva shaym fi du dis, ahn dehn neva eevn chrai haid it.
13. How Kristyanz ku avoid di sin weh da fi bai ahn sel pozishan eena di kangrigayshan?
13 How Kristyanz shoa dat dehn deh gens di sin fi bai ahn sel pozishan eena di kangrigayshan? Fi egzampl, wi noh waahn giv ekspensiv gif er tu moch prayz tu bradaz weh ga atariti eena di kangrigayshan. Aalso, dehn saym bradaz need fi bee kyaaful tu. Wai? Sins dehn ga lata rispansabiliti an atariti eena di kangrigayshan, dehn shuda avoid fi shoa fayvritizm, espeshali tu dehn wan weh ga lata moni. If wi noh kyaaful, eeda sichuwayshan wuda mek wi faal intu da sin. In fak, aala Gaad servants need fi stay hombl ahn si dehnself az “di lees impoatant,” ahn wayt fi mek Jehoava hoali spirit gi enibadi di privilij fi geh apointid fi serv di kangrigayshan. (Look 9:48) Dehn noh ga plays fi nobadi weh di luk fi “ih oan gloari” eena di kangrigayshan.—Prov. 25:27.
“Yoo Akchwali Andastan Weh Yoo Di Reed?” (Aks 8:26-40)
14, 15. (a) Hoo da-mi di Eetiyopyan man, ahn wehpaat Filip mi meet ahn? (b) How di Eetiyopyan man mi rispan tu weh Filip mi tel ahn? (c) How wi noa dat hihn neva jos gaahn hed ahn geh baptaiz widowt ih eevn redi? (Koment pahn di futnoat.)
14 Jehoava aynjel mi taak tu Filip ahn tel ahn fi goh dong di road weh goh fahn Jeroosalem tu Gaza. If Filip mi-di wanda wai da aynjel mi tel ahn fi goh deh, hihn neva need fi wanda nohmoh kaaz lee bit afta, ih meet wahn man fahn Eetiyopya weh “mi-di reed owt lowd fahn di raitinz a di prafit Aizaiya.” (Reed di baks weh naym “ Hoo Da-Mi di ” pahn payj 57.) Jehoava hoali spirit tel Filip fi ron ahn chrai kech op tu di Eetiyopyan man chariyat. Filip kech aan, an ih staat tu ron langsaid di chariyat. Den ih aks di man: “Yoo akchwali andastan weh yoo di reed?” Di man tel ahn: “How Ai wahn andastan if nobadi noh teech mi?”— Eetiyopyan Man Weh Filip Mi Baptaiz?Aks 8:26-31.
15 Di Eetiyopyan man mi invait Filip fi sidong eena ih chariyat. Jos imajin di eksaitin kanvasayshan dehn mi gat! Fi honjridz a yaaz wen peepl yoostu reed Aizaiya prafesi, ih da-mi laik wahn seekrit bikaaz haadli enibadi mi noa hoo da-mi di “sheep,” er “servant,” eena da prafesi. (Isa. 53:1-12) Bot az dehn mi-di chravl pahn di road, Filip eksplayn dat di “sheep,” er “servant,” eena da prafesi mi-di rifaa tu Jeezas Krais. Laik di disaiplz weh mi geh baptaiz da Pentikaas 33 C.E., di Eetiyopyan man, weh da-mi wahn memba a di Jooish rilijan, mi riyalaiz weh ih need fi du. Hihn mi tel Filip: “Si waata deh; wai Ai kyaahn geh baptaiz now?” Soh, Filip gaahn hed ahn baptaiz di Eetiyopyan man. c (Reed di baks weh naym “ Wi Need ‘Lata Waataʼ fi Geh Baptaiz.”) Afta dat, Jehoava spirit mi leed Filip tu wahn nyoo asainment da wahn nada plays weh naym Ashdod. Rait deh hihn mi kantinyu preech di gud nyooz.—Aks 8:32-40.
16, 17. How di aynjelz di tek paat eena di preechin werk?
16 Tudeh, Kristyanz ga da saym privilij an aana fi tek paat eena di werk weh Filip mi du. Wen wi fain peepl eena di minischri weh waahn hyaa di gud nyooz, wi noa dat ih noh hapm jos laik dat. Di Baibl tel wi dat di aynjel dehn ga wahn impoatant roal weh da fi tek di leed eena dis preechin werk soh dat ih reech “evri nayshan ahn chraib, ahn tu peepl fahn difrent rays, ahn tu peepl weh taak aal difrent kaina langwij.” (Rev. 14:6) Ahn Jeezas mi prafesai dat dis da egzakli weh mi wahn hapm. Eena di iloschrayshan weh Jeezas gi bowt di weet ahn di weed, Jeezas mi seh dat joorin di haavis taim, weh da joorin di en a dis sistem a tingz, “di werkaz da di aynjel dehn.” Hihn mi aalso seh dat dehnya aynjel wahn “tek owt fahn fi hihn Kingdom enibadi weh di kaaz adaz fi sin ahn peepl hoo praktis eevl tingz.” (Mach. 13:37-41) Ahn saym taim, Jehoava wahn yooz ih aynjel dehn fi gyada dehn wan weh ga di hoap fi rool da hevn, ahn di “big krowd a peepl” a “ada sheep” fi bee paat a Fi Hihn peepl.—Rev. 7:9; Jan 6:44, 65; 10:16.
17 Weh ada proof wi ga dat di aynjelz di tek paat eena di preechin werk? Di fak dat wi meet peepl eena di minischri weh seh dat dehn mi-di pray fi Gaad help proov dat di aynjelz di tek di leed eena dis werk. Fi egzampl, wan day too Witnisiz mi-di preech wid wahn lee bwai ahn di too Witnisiz mi redi fi goh hoam, bot di lee bwai neva redi goh hoam yet. Insted, ih mi eega fi goh tu di neks hows. In fak, hihn mi gaahn bai ihself ahn nak pahn di doa. Wen di laydi oapm di doa, di too Witnisiz gaahn taak tu di laydi. Dehn fain owt dat di laydi mi jos pray fi mek sohnbadi kohn help ahn andastan di Baibl. Da soh dehn en op di staat wahn stodi wid di laydi.
18. Wai wi shuda neva stap cherish wi minischri?
18 Az paat a di Kristyan kangrigayshan, yoo ga di aana fi werk lang wid di aynjel dehn az di preechin werk reech moa peepl dan eva bifoa. Neva stap cherish da privilij. Soh kip di preech wid zeel, ahn yu wahn bee soh hapi az yu kantinyu tel adaz bowt “di gud nyooz bowt Jeezas.”—Aks 8:35.
a Filip da-mi wan a di “sevn man” weh di disaipl dehn rekomen fi shayr owt di food monks di wido dehn weh taak Greek ahn di wido dehn weh taak Heebroo da Jeroosalem. (Aks 6:1-6) Hihn da noh di apasl Filip.
b Rong dehn taim, di disaiplz mi geh anointid er geh di hoali spirit az soon az dehn geh baptaiz. Dis mi mek it pasabl fi mek dehn ga di hoap fi rool az king ahn prees wid Jeezas da hevn. (2 Kor. 1:21, 22; Rev. 5:9, 10; 20:6) Bot eena dis kays, di Samaritanz neva geh di hoali spirit az dehn geh baptaiz. Insted, dehn mi geh anointid ahn geh di gif dehn fi du mirakl onli afta Peeta ahn Jan lay dehn han pan dehn.
c Di Eetiyopyan man neva geh baptaiz widowt ih akchwali andastan weh ih mi-di du. Sins hihn da-mi wahn memba a di Jooish rilijan, hihn mi don ga nalij a di Skripchaz, inkloodin di prafesi dehn weh ga fi du wid di Mesaiya. Soh, sins hihn mi andastan Jeezas roal eena Jehoava perpos, hihn kuda mi geh baptaiz rait away.