CHAPTA 6
“Gaad Mi Onli Pleez Wid Steeven, ahn Hihn Mi Giv Ahn Lata Powa”
Sohn lesn weh wi ku laan fahn di way how Steeven mi shoa korij fronta di Jooish Sopreem Koat
Dis chapta bays pahn Aks 6:8–8:3
1-3. (a) Weh terabl sichuwayshan Steeven mi deh eena, bot how hihn mi riyak? (b) Weh kweschanz wi wahn kansida eena dis chapta?
STEEVEN mi deh fronta di Jooish Sopreem Koat eena wahn room weh dehn joj peepl, praabli kloas tu di templ da Jeroosalem. Dis koat mi mek op a 71 membaz ahn dehn deh fronta Steeven. Di joj dehn da-mi sohn impoatant ahn powaful man, ahn moas a dehn neva ga no rispek fi Jeezas disaipl, Steeven. In fak, Kaiyafas da-mi di hai prees hoo mi in chaaj a di koat, di saym man weh mi in chaaj a di koat wen dehn mi kandem Jeezas tu det wahn fyoo monts erliya. Yu tink aala dat mi mek Steeven feel frayd?
2 Steeven fays neva luk laik hihn mi frayd ataal! Di joj dehn mi-di stayr pan ahn, an dehn noatis dat ih fays mi “luk az peesful az wahn aynjel fays.” (Aks 6:15) Aynjelz ku stay kaam ahn noh feel frayd sins dehn da Jehoava mesinjaz. Dis da egzakli how Steeven mi feel, an eevn dehndeh joj weh mi hayt hihn bad mi noatis it. Bot weh mi help hihn fi stay soh kaam?
3 Di ansa tu da kweschan impoatant fi wee tudeh. Bot az Kristyanz, wee aalso need fi noa weh mi mek Steeven deh eena dis terabl sichuwayshan eena di fers plays. How hihn mi difen ih fayt eena di paas? Ahn how wi ku kapi fi hihn egzampl?
“Dehn Kaaz Wahn Big Komoashan Monks di Peepl” (Aks 6:8-15)
4, 5. (a) Wat da sohn proof weh shoa dat Steeven mi help di nyoo kangrigayshan wahn lat? (b) Eena weh way “Gaad mi onli pleez wid Steeven” an Ih “mi giv ahn lata powa”?
4 Eena chapta faiv, wi mi laan dat Steeven mi help di nyoo Kristyan kangrigayshan wahn lat. Fi egzampl, wi mi si dat hihn da-mi wan a di sevn hombl bradaz weh mi aksep wahn speshal asainment fahn di apasl dehn. Hihn da wahn ekselent egzampl a hyoomiliti, espeshali wen wi tink bowt aala di blesin hihn mi geh fahn Jehoava. Eena Aks 6:8, wi laan dat Gaad mi giv ahn di powa fi “du sohn amayzin miraklz ahn wandaz,” jos laik weh som a di apasl dehn mi du. Wi aalso laan dat “Gaad mi onli pleez wid Steeven, ahn Hihn mi giv ahn lata powa.” Bot weh dat reeli meen?
5 Bikaaz Steeven mi chreet peepl eena wahn jentl ahn lovin way, peepl mi waahn deh rong ahn. Wen hihn mi taak, hihn mek di peepl weh mi-di lisn tu ahn noa fi shoar dat hihn di taak fan ih haat, ahn dat di chroots hihn mi teech da-mi fi fi dehn oan gud. Hihn mi ga lata powa bikaaz ih mi hombl an ih mi alow Jehoava hoali spirit fi gaid ih laif. Insteda mek di blesin er skilz weh hihn mi geh fahn Gaad swel op ih hed, hihn mi gi aal prayz tu Jehoava an ih mi shoa dat hihn mi kay bowt di peepl weh ih mi taak tu. Now wi ku andastan wai di peepl weh mi deh gens ahn mi si ahn az wahn chret weh kuda put fi dehn rilijan eena daynja!
6-8. (a) Weh too ting dehn mi-di akyooz Steeven fa, ahn wai? (b) Wai Steeven da wahn gud egzampl fi Kristyanz tudeh?
6 Lata man mi chrai aagyu wid Steeven, “bot dehn mi haftu stap aagyu wid ahn, bikaaz ih mi-di taak wid lata wizdom ahn bikaaz di hoali spirit mi-di help ahn.” a Dehn mi kyaahn proov dat dehn mi rait, soh “dehn put op sohn man” fi akyooz dis inosent disaipl a Krais. Dehn mi aalso “kaaz wahn big komoashan monks di peepl,” di Jooish rilijos leedaz, ahn di skraib dehn, soh dat dehn foas Steeven fronta di Jooish Sopreem Koat. (Aks 6:9-12) Di peepl weh mi deh gens ahn mi akyooz ahn fi insolt Gaad an insolt Moaziz.
7 Wai dehn mi akyooz dis faytful disaipl fi insolt Gaad? Akaadn tu dehn, hihn neva rispek Gaad bikaaz ih mi seh bad tingz bowt “di templ a Gaad” da Jeroosalem. (Aks 6:13) Ahn wai dehn mi akyooz ahn fi insolt Moaziz? Akaadn tu dehn, hihn mi-di chaynj op kostomz weh Moaziz mi don teech di peepl, ahn da way deh hihn mi-di taak gens di Laa weh Gaad gi Moaziz. Hihn mi ga sohn seeryos akyoozayshan gens ahn bikaaz tu di Jooz fahn dehndeh taim notn mi moa impoatant dan di templ, di Laa weh Gaad gi Moaziz, ahn di lata chradishan weh dehn mi ad tu di Laa. Soh di peepl weh mi deh gens Steeven akchwali mi-di seh dat hihn da wahn daynjaros man weh da-mi wahn chret tu dehn rilijan ahn weh dizerv fi ded.
8 Ih noh sopraiz wi wen rilijos peepl yooz dehndeh kaina akyoozayshan fi kaaz chrobl fi Jehoava peepl. Eevn op tu tudeh, dehndeh rilijos peepl weh deh gens Gaad servants put presha pahn di govament dehn fi persikyoot Jehoava Witnisiz. Weh wi shuda du wen peepl akyooz wi fi sohnting weh wi noh gilti fa? Steeven egzampl ku help wi.
Wid Korij, Hihn Mi Preech Bowt Gaad Gloari (Aks 7:1-53)
9, 10. How peepl kritisaiz Steeven speech fronta di Jooish Sopreem Koat, ahn weh wi need fi memba?
9 Laik weh wi mi si eena di biginin a dis chapta, Steeven fays mi luk az peesful az wahn aynjel fays wen ih mi-di hyaa weh dehn mi-di akyooz ahn fa. Den Kaiyafas ton rong an aks ahn: “Da chroo weh dehn di seh?” (Aks 7:1) Afta dat, da mi Steeven chaans fi taak. An ih mi taak wid lata korij!
10 Som peepl kritisaiz Steeven speech ahn klaym dat eevn doa ih mi seh wahn hoal lata ting, non a dat mi proov dat ih inosent. Bot Steeven da wahn veri gud egzampl weh ku help wi “fi difen” di gud nyooz. (1 Peet. 3:15) Memba dat dehn mi akyooz Steeven fi noh rispek Gaad wen ih mi taak gens di templ, ahn fi taak gens Moaziz wen ih neva shoa rispek fi di Laa weh Gaad gi Moaziz. Steeven mi mek shoar dat ih bring op sohn impoatant points fahn di chree difrent taim peeryad a di hischri a Izrel. Mek wi taak bowt dehndeh taim peeryad wan bai wan.
11, 12. (a) Wai Steeven mi disaid fi yooz Aybraham egzampl? (b) Wai Steeven speech mi inklood Joazef egzampl?
11 Di taim peeryad a di Izrelait famili hed dehn. (Aks 7:1-16) Steeven mi staat aaf di taak bowt Aybraham, wahn faytful man weh di Jooz mi ga lata rispek fa. Soh hihn mi mek shoar fi staat taak bowt sohnting weh hihn noa dehn agree pan. Ih mi seh dat Jehoava “Gaad . . . eena aala ih gloari” mi apyaa fers tu Aybraham wail ih mi deh da Mesopotaymya. (Aks 7:2) In fak, da man da-mi wahn farina eena di Pramis Lan. Sins hihn neva did ga wahn templ ner di Laa dehn weh Gaad gi Moaziz, nobadi kuda mi seh dat wahn persn need wahn templ er wahn set a laa fi stay faytful tu Gaad.
12 Di peepl weh mi-di lisn tu Steeven mi ga deep rispek fi Aybraham disendant Joazef. Bot, Steeven mi rimain dehn dat di peepl weh mi persikyoot Joazef ahn weh mi sel ahn az wahn slayv da-mi fi hihn oan breda dehn, di saym ansesta dehn a di chraib dehn a Izrel. Stilyet, doh, Gaad mi yooz Joazef fi sayv Izrel fahn famin. Fi shoar, Steeven mi si klyaa-waan how Jeezas Krais ahn Joazef ekspeeryens mi simila eena lata wayz. Bot hihn neva kompyaa Jeezas ahn Joazef wail hihn mi-di taak fronta di peepl, bikaaz hihn mi waahn dehn kantinyu lisn tu ahn az lang az pasabl.
13. (a) How di eksplanayshan weh Steeven mi gi bowt Moaziz mi proov dat di peepl weh deh gens Steeven mi rang? (b) Weh impoatant mata dis mi bring op?
13 Di taim peeryad a Moaziz. (Aks 7:17-43) Steeven mi taak wahn lat bowt Moaziz. Dat da-mi wahn waiz ting fi du sins lata di membaz a di Jooish Sopreem Koat da-mi Sadyusee ahn dehn mi onli bileev eena di buk dehn a di Baibl weh Moaziz mi rait. Ahn memba dat dehn mi akyooz Steeven fi shoa no kaina rispek fi Moaziz. Bikaaz Steeven mi du dat, hihn mi proov dat di peepl weh mi deh gens ahn mi rang sins hihn mi shoa dat ih mi ga lata rispek fi Moaziz ahn fi di Laa. (Aks 7:38) Hihn mi seh dat Moaziz breda dehn mi rijek Moaziz eevn doa hihn mi-di chrai sayv dehn. Az a mata a fak, di Izrelait dehn neva aksep di help weh hihn mi aafa dehn wen ih mi 40 yaaz oal. Ahn moa dan 40 yaaz layta, wen hihn da-mi dehn leeda, dehn mi ribel gens ahn lata taim. b Dis da how lee bit bai lee bit Steeven mi bring op wahn impoatant mata: Oava ahn oava agen, Gaad peepl mi rijek di man dehn weh Jehoava mi apoint fi tek di leed.
14. Weh impoatant ting Steeven mi proov wen ih mi yooz Moaziz egzampl eena ih speech?
14 Steeven mi rimain di peepl weh mi-di lisn dat Moaziz mi prafesai dat Gaad wuda mek wahn prafit laik Moaziz kohn fahn Izrel. Hoo wuda bee da prafit, ahn how dehn wuda welkom ahn? Steeven neva ansa dehndeh kweschan til wen ih mi aalmoas finish ih speech. Bot hihn mi menshan wahn nada impoatant ting: Moaziz mi andastan dat eni plays ku bee hoali, jos laik weh mi hapm tu di grong wehpaat di prikl bush weh mi-di bon wid faiya mi deh, wen Jehoava mi taak tu hihn. Yu tink dat wahn persn kuda mi onli wership Jehoava eena wahn spesifik bildin, laik da di templ da Jeroosalem? Mek wi si.
15, 16. (a) Wai ih mi impoatant dat Steeven mi taak bowt di tabernakl? (b) Weh Steeven mi seh bowt Salaman templ?
15 Di taim peeryad a di tabernakl ahn di templ. (Aks 7:44-50) Steeven mi rimain di koat dat bifoa dehn mi ga wahn templ da Jeroosalem, Gaad mi koman Moaziz fi bil wahn tabernakl, weh da-mi laik wahn tent weh yu ku moov rong, fi wership Jehoava. Sins Moaziz ihself mi wership Jehoava da di tabernakl, hoo wuda ga di nerv fi klaym seh dat di tabernakl neva az gud az di templ?
16 Laytaraan, wen Salaman mi bil di templ da Jeroosalem, Jehoava mi mek Salaman seh sohnting veri impoatant eena ih pryaa. Dis da how Steeven put it: “Di Moas Hai noh liv eena hows weh man mek.” (Aks 7:48; 2 Chron. 6:18) Da chroo, Jehoava mait yooz wahn templ fi mek ih perpos kohn chroo, bot hihn ku mek ih perpos kohn chroo widowt wahn templ. Soh, yu tink dat di peepl weh wership Jehoava shuda feel laik dehn onli ku wership hihn eena wahn bildin? Di laas ting weh Steeven mi seh da-mi fahn di buk a Isaiah. Ih mi seh: “Hevn da mai chroan, ahn di ert da mai futstool. Soh, da weh kaina hows unu wahn bil fi mee? Jehoava seh. Er eni plays deh weh Ai kuda liv? Da mee mek aala dehnya tingz, noh chroo?”—Aks 7:49, 50; Isa. 66:1, 2.
17. (a) How Steeven speech mi mek it klyaa dat di peepl weh deh gens ahn mi rang di hoal wail? (b) How fi hihn werdz mi proov dat hihn neva du notn rang?
17 Wen wi tink bowt evriting weh Steeven mi seh op tu now, wi noatis dat hihn mi mek it klyaa dat di peepl weh deh gens ahn mi rang di hoal wail. Hihn mi shoa dat Jehoava ku mek ih perpos kohn chroo eena difrent wayz. Notn ku stap hihn, nat eevn chradishanz. Di peepl weh mi-di lisn tu Steeven mi lov di byootiful templ eena Jeroosalem ahn di chradishanz weh dehn mi ad tu di Laa weh Gaad gi Moaziz. Bot dehn mi fayl fi andastan wai Jehoava mi gi dehn di Laa ahn wai hihn mi mek dehn bil di templ eena di fers plays! Steeven speech mi bring op wahn impoatant kweschan: Da noh wi obeedyans tu Jehoava shoa dat wi aana di Laa ahn di templ? Steeven werdz proov dat hihn neva du notn rang bikaaz hihn mi du ih bes fi obay Jehoava.
18. How wi ku kapi Steeven egzampl?
18 Weh wi ku laan fahn Steeven speech fronta di Jooish Sopreem Koat? Hihn mi noa di Skripchaz gud-wan. Saym way soh, wee need fi bee gud styoodents a Gaad Werd if wi waahn “teech di werd a di chroot eena di rait way.” (2 Tim. 2:15) Wi ku aalso laan fahn Steeven egzampl fi taak tu peepl eena wahn kain way widowt ofen dehn. Di peepl weh mi-di lisn tu hihn neva laik ahn non ataal! Bot, fi az lang az hihn mi kud, ih mi taak bowt tingz weh aala dehn mi agree pan bikaaz dehndeh ting mi veri impoatant tu dehn man. Ih mi aalso taak tu dehn wid rispek bikaaz ih mi kaal di oalda man dehn “faadaz.” (Aks 7:2) Saym way soh, wen wee di difen Gaad Werd, wi need “fi bee jentl ahn shoa deep rispek.”—1 Peet. 3:15.
19. How Steeven mi gi Jehoava jojment mesij tu di Jooish Sopreem Koat?
19 Notn shuda mek wi hoal bak fahn taak bowt di chroots a Gaad Werd, nat eevn if wi feel laik peepl wahn geh ofendid. Di chroot da di chroot ahn wi noh waata dong Jehoava jojment mesij fi pleez peepl. Eena dis kays Steeven da wahn gud egzampl tu. Hihn mi noatis dat aal di evidens weh hihn mi bring op neva did reech di joj dehn haat. Di hoali spirit mi help ahn fi taak wid korij ahn tel dehn dat dehn neva difrent fahn dehn ansestaz weh mi rijek Joazef, Moaziz, an aala di ada prafit dehn. (Aks 7:51-53) In fak, da mi dehn saym joj fahn di Jooish Sopreem Koat weh mi kil di Mesaiya, weh Moaziz an aal di ada prafit dehn mi prafesai mi wahn kom. Now, da hoo neva obay di Laa weh Gaad gi Moaziz? Da dehn saym wan!
“Jeezas Mi Laad, Ah Han Oava Mi Spirit tu Yoo” (Aks 7:54–8:3)
“Wen dehn hyaa aala dat, dehn geh soh beks dat dehn grain op dehn teet anaal.”—Aks 7:54
20, 21. (a) How di Jooish Sopreem Koat mi riyak tu Steeven werdz? (b) How Jehoava mi gi Steeven di schrent weh ih mi need?
20 Di joj dehn mi beks bad fi weh Steeven mi seh bikaaz dehn mi noa dat da mi di chroot. Dehn kudn stay kaam ahn dehn staat grain op dehn teet aata hihn. Steeven mi riyalaiz dat dehn neva mi wahn shoa hihn no kaina mersi, jos laik how dehn neva shoa ih Laad, Jeezas, no mersi eeda.
21 Fi mek Steeven indyoar weh mi wahn hapm neks, hihn mi wahn need korij. Jehoava mi giv ahn di inkorijment weh ih mi need wen ih mi giv ahn di vizhan. Steeven mi si Gaad eena aala ih gloari an ih mi si Jeezas di stan op pahn Jehoava rait han said! Az Steeven mi-di tel di joj dehn bowt di vizhan weh ih mi-di si, dehn kova dehn ayz. Wai dehn du dis? Memba, Jeezas mi tel da saym Jooish Sopreem Koat dat hihn da-mi di Mesaiya ahn dat soon hihn mi wahn sidong pahn di rait han said a ih Pa. (Maak 14:62) Dis vizhan proov dat Jeezas mi-di seh di chroot. Soh di Jooish Sopreem Koat mi akchwali bichray ahn kil di Mesaiya. Afta dehn mi chroa Steeven owta di siti, dehn stoan ahn tu det. c
22, 23. (a) Eena weh wayz Steeven mi ded laik Jeezas ih Laad? (b) How Kristyanz ku chros eena Jehoava, jos laik weh Steeven mi du?
22 Jos laik Jeezas ih Laad, wen Steeven mi ded ih haat mi ful a pees, ih mi ga kompleet chros eena Jehoava, an ih mi fergiv dehn wan weh kil ahn. Maybi bikaaz hihn stil mi-di si Jeezas eena di vizhan saida ih Pa, hihn mi seh: “Jeezas mi Laad, Ah han oava mi spirit tu yoo.” Fi shoar Steeven mi noa dehnya inkorijin werdz weh Jeezas mi seh: “Ai da di rezorekshan an Ai da di wan weh wahn gi peepl laif.” (Jan 11:25) Steeven mi pray tu Gaad eena wahn lowd vais an ih seh: “Jehoava, pleez noh ponish dehn fi dis sin.” Afta ih seh dis, ih mi ded.—Aks 7:59, 60.
23 Soh, Steeven da-mi di fers disaipl a Krais weh mi geh kil bikaaz ih mi witnis bowt hihn. (Reed di baks weh naym “ Dehn Mi Kil Steeven Bikaaz Hihn Da-Mi Wahn ‘Witnisʼ fi Jeezas.”) Sad fi seh, doh, hihn da neva di laas wan fi geh kil kaaz a ih fayt. Rait dong tu fi wee day, sohn faytful servants a Jehoava geh kil bai rilijos ahn politikal fanatiks an ada kruwil peepl weh deh gens wi. Bot jos laik Steeven, wi ku chros eena Jehoava. Jeezas di rool az King now, an ih ga aal di powa an atariti weh ih Pa giv ahn. Ahn notn wahn stap ahn fahn bring ih faytful servants bak tu laif.—Jan 5:28, 29.
24. Eena weh wayz Saal mi tek paat eena Steeven det, ahn wat da sohn pazitiv wayz how Steeven det help Kristyanz?
24 Wahn yong man weh naym Saal mi dehdeh wen dehn kil Steeven. Hihn mi agree fi mek dehn kil ahn, an ih eevn main di kloaz a di wan dehn weh mi-di stoan ahn tu det. Lee bit afta Steeven mi ded, Saal mi staat wahn vailent persikyooshan gens Jeezas disaiplz. Bot Steeven det wuda help Kristyanz eena di fyoocha. How? Fi hihn egzampl wuda help dehn ga moa fayt eena Jehoava eevn if dehn haftu ded. Soh da saym yong man, Saal, weh laytaraan dehn kaal Paal, mi reeli rigret fi tek paat eena Steeven det. (Aks 22:20) Eevn doa hihn mi agree fi mek dehn kil Steeven, laytaraan hihn mi seh: “Ah yoostu insolt Gaad, Ah yoostu persikyoot ih peepl, an Ai da-mi wahn ignarant man.” (1 Tim. 1:13) Fi shoar Paal neva ferget di powaful tingz Steeven mi seh fronta di Jooish Sopreem Koat. In fak, eena lata di tingz weh Paal mi seh ahn rait, hihn mi inklood som a di saym tapiks weh Steeven mi menshan eena ih speech. (Aks 7:48; 17:24; Heeb. 9:24) Az taim paas, Paal mi geh fi kapi Steeven egzampl a fayt ahn korij eena wahn perfek way. Dis da weh di Baibl seh bowt Steeven: “Gaad mi onli pleez wid Steeven, ahn Hihn mi giv ahn lata powa.” Wee waahn kapi Steeven egzampl tu!
a Som a di peepl weh mi deh gens Steeven da-mi membaz a di “Sinagag a di Free Slayv Dehn.” Praabli, dehn da-mi Jooz weh di Roamanz mi tek az priznaz ahn laytaraan set free, er ih pasabl dat dehn yoostu bee slayvz weh mi geh fi jain di Jooish rilijan afta dehn geh dehn freedom. Som a dehn da-mi fahn Silaisya, di ayrya weh Saal fahn Tarsos mi kohn fram. Bot di Baibl akonk noh seh if Saal da-mi wan a dehn peepl fahn Silaisya weh mi-di aagyu wid Steeven ahn weh kudn proov dat dehn mi rait.
b Steeven speech fronta di Jooish Sopreem Koat ga infamayshan weh wi kyaahn fain no way els eena di Baibl. Fi egzampl, wi fain faks bowt Moaziz ejukayshan da Eejip, how oal hihn wen ih mi fers lef Eejip, ahn how lang hihn mi stay da Midiyan.
