CHAPTA 24
“Ga Korij!”
Paal get weh fahn peepl weh mi plan fi kil ahn, an ih gaahn fronta Govna Feeliks fi difen ihself
Dis chapta bays pahn Aks 23:11–24:27
1, 2. Wai Paal neva sopraiz dat ih mi wahn fays persikyooshan da Jeroosalem?
AGEN Paal deh da jayl afta dehn mi haftu reskyu ahn fahn wahn groop a peepl weh mi hayt ahn an weh mi beks bad. Bot dis neva sopraiz Paal non ataal! Hihn mi don geh wahn waanin dat hihn mi wahn haftu “fays chribyulayshan eena wan siti afta di neks ahn goh da prizn.” (Aks 20:22, 23) Hihn noh noa egzakli weh wahn hapm tu ahn da Jeroosalem, bot wan ting hihn noa fi shoar da dat hihn wahn kantinyu fi sofa sayka weh hihn da wan a Jeezas falowaz.—Aks 9:16.
2 Sohn prafit mi don tel Paal dat dehn mi wahn ares ahn an “han ahn oava tu di peepl fahn ada nayshanz.” (Aks 21:4, 10, 11) Noh tu lang agoa, wahn krowd a Jooish peepl mi chrai kil Paal. An if dat neva bad inof, lee wail afta dat di membaz a di Jooish Sopreem Koat mi nayli kil ahn tu. (Aks 21:31; 23:10) Now Paal da wahn prizna ahn di Roaman soaljaz di tek kayr a ahn. Ahn soon ih wahn fays lata koat kays. Disya poa lee man mi wahn need wahn lata inkorijment!
3. How wi geh di inkorijment weh wi need fi kantinyu preech?
3 Wi noa dat eena di laas dayz, “evribadi weh waahn wership Gaad wid aala dehn haat az wahn disaipl a Krais Jeezas wahn fays persikyooshan.” (2 Tim. 3:12) Sayka dat, wee wiself need wahn lata inkorijment fi kantinyu eena di preechin werk, jos laik how Paal mi need inkorijment. Soh di faytful ahn waiz slayv help wi chroo di poblikayshanz ahn meetinz. (Mach. 24:45) Wi ku ga kanfidens dat nobadi wahn ku stap di preechin werk er geh rid a Gaad peepl az wahn groop. Ahn dat da wahn pramis fahn Jehoava! (Isa. 54:17; Jer. 1:19) Bot now, mek wi goh bak tu Paal. Aldoa hihn mi-di goh chroo aal kaina chraiyalz, yu tink hihn mi geh di inkorijment weh ih mi need fi kantinyu gi wahn gud witnis? Mek wi si weh mi hapm neks.
Wahn Wikid Plan Weh Neva Werk Owt (Aks 23:11-34)
4, 5. How Paal mi geh di inkorijment weh ih need, ahn wai dat da-mi di karek taimin?
4 Now dat Paal deh da jayl afta aal weh mi don hapm tu ahn, hihn get di inkorijment weh ih mi reeli need. Jeezas apyaa tu ahn an tel ahn: “Ga korij! Kaaz jos laik how yu di witnis bowt mi da Jeroosalem, yu wahn witnis bowt mi da Roam tu.” (Aks 23:11) Dehndeh werdz mosi mi onli bil Paal rait bak op! Bikaaz a di inkorijment weh Jeezas mi gi ahn, Paal mi noa dat ih mi wahn mek it da Roam fi mek ih ku preech deh tu.
“Moa dan 40 man di lay-wayt ahn.”—Aks 23:21
5 Dis inkorijment weh Paal mi geh kohn da di karek taim, kaaz di neks day moa dan 40 Jooish man “mek wahn vow dat dehn noh wahn eet er jrink notn til dehn kil ahn.” Dis vow weh dehnya wikid man mi mek shoa how bad dehn mi waahn kil Paal. (Aks 23:12-15) Soh how dis plan mi gwehn? Dehnya man mi don geh permishan fahn di cheef prees ahn di rilijos leedaz fi mek Paal goh bak da di Sopreem Koat. Dehn mi wahn mek ih luk laik dehn jos waahn aks Paal moa kweschanz bowt ih kays. Bot wail Paal mi deh pan ih way tu di Sopreem Koat, dehn mi wahn di laywayt ahn fi kil ahn.
6. How Paal mi fain owt dat dehn mi waahn kil ahn? How yong peepl ku kapi Paal nefyu egzampl?
6 Bot Paal nefyu geh fi hyaa bowt weh dehn wikid man mi-di plan fi du. Soh Paal nefyu gaahn tel ahn bowt it, den Paal tel ih nefyu fi ripoat it tu di aami komanda weh naym Klaadiyos Lisiyas. (Aks 23:16-22) Wi ku bee shoar dat Jehoava lov yong peepl hoo da jos laik Paal nefyu. Dehn kay moa bowt Gaad peepl dan dehnself ahn dehn wilin fi put di Kingdom fers eena dehn laif.
7, 8. Weh aal Klaadiyos Lisiyas mi du fi protek Paal fahn di Jooz weh mi waahn kil ahn?
7 Wen Klaadiyos Lisiyas mi fain owt bowt di plan fi kil Paal, hihn mi araynj fi mek Paal chravl tu Seezareeya. Lisiyas da-mi wahn komanda eena di aami. Bowt 1,000 man mi deh anda fi hihn atariti. Da nait hihn put 470 soaljaz fi protek Paal soh dat ih reech sayf da Seezareeya. Ahn dehn mi wahn han ahn oava tu Govna Feeliks wen dehn reech deh. a Wahn Roaman ofishal mi rool oava Judeeya fahn Seezareeya. An eevn doa moas a di peepl weh mi liv da Seezareeya da neva Joo, dehn stil mi ga wahn gud amonk a Jooz di liv deh. Aalso, dis da-mi wan a di hedkwaataz fi di Roaman aami da Judeeya. Da Seezareeya tingz mi kaam ahn peesful. Bot da Jeroosalem tingz mi difrent. Big raiyat mi-di goh aan da Jeroosalem sayka weh di Jooz neva laik peepl weh neva bilang tu dehn rilijan. Di Jooz mi eevn chreet dehn bad.
8 Lisiyas mi fala di Roaman laa ahn rait wahn leta tu Feeliks di tel ahn bowt Paal kays. Eena di leta, ih tel Feeliks ih fain owt dat Paal da-mi wahn Roaman sitizn, ahn hihn mi sayv Paal fahn sohn Jooz weh “mi waahn kil ahn.” Ih mi lisn tu weh di Jooz mi ga fi seh bowt Paal, ahn tu hihn, Paal neva du “eniting weh ih dizerv fi ded fa er goh da prizn fa.” Bot hihn mi-di han oava Paal tu Feeliks bikaaz di Jooz mi waahn kil ahn. Soh now Govna Feeliks mi wahn ga di chaans fi hyaa di kays ahn disaid weh ih wahn du wid Paal. —Aks 23:25-30.
9. (a) Weh shoa dat Lisiyas neva rispek Paal rait az wahn Roaman sitizn? (b) Wai wi shuda yooz wi raits az wahn sitizn a di konchri wehpaat wi liv?
9 Ih luk laik Lisiyas mi onli waahn luk gud fronta Feeliks. Soh ih neva tel di hoal chroot wen ih mi rait Feeliks. How wi noa dis? Wel, ih lai wen ih seh dat ih mi sayv Paal bikaaz ih mi fain owt dat Paal da-mi wahn Roaman sitizn. An ih neva tel Feeliks dat ih mi aada di soaljaz fi chayn op Paal, ahn dat laytaraan ih mi eevn aada di soaljaz fi “beet Paal til [Paal] tel dehn weh ih du.” (Aks 21:30-34; 22:24-29) Soh wi ku si dat Lisiyas neva rispek Paal rait az wahn Roaman sitizn. Saytan yooz peepl weh onli lov dehn rilijan fi persikyoot wi ahn chrai tek weh wi freedom fi wership Jehoava. How wi ku fala Paal egzampl? Wel, wi waahn yooz wi raits az wahn sitizn a di konchri wehpaat wi liv fi protek wi freedom fi kantinyu wership Jehoava.
“Ah Hapi fi Difen Miself Fronta Yu” (Aks 23:35–24:21)
10. Weh seeryos chaajiz dehn mi bring op gens Paal?
10 Now Paal mi deh da Seezareeya di wayt pahn di Jooz weh mi-di akyooz ahn. Wail ih mi-di wayt, ih da-mi “wahn prizna eena Herod palis.” (Aks 23:35) Faiv dayz layta, dehn mi fainali reech. Dis groop mi inklood di hai prees Ananaiyas, wahn laaya weh naym Tertolos, ahn som a di Jooish leedaz. Tertolos mi staat taak. Ahn di tingz weh ih mi-di seh da-mi fi swel op Feeliks hed fi mek ih laik dehn. b Soh ih mi-di prayz op Feeliks fi di werk weh ih mi-di du fi di Jooz. Den Tertolos get dong tu bizniz, ahn dis da weh ih seh bowt Paal: “Dis man da wahn chroblmayka, an ih ster op di Jooz aal oava di ert fi ribel gens di govament, ahn hihn da wan a di leeda a wahn rilijos groop weh naym di Nazareen dehn. Ih mi eevn chrai fi disrispek wi templ, soh wi ares ahn.” Now di res a di Jooz weh mi deh wid Tertolos mi “jomp een ahn staat tu akyooz Paal tu. Dehn mi agree dat dehnya tingz da chroo.”(Aks 24:5, 6, 9) Soh dehn mi akyooz Paal a sohn seeryos tingz: Fi ribel gens di govament, fi bee wan a di leeda a wahn daynjaros rilijos groop, ahn fi disrispek di templ. Dehnya da chaajiz weh ku mek wahn persn geh sentens tu det.
11, 12. Eksplayn how Paal mi difen ihself.
11 Dehn mi fainali alow Paal fi taak. Hihn staat aaf di seh tu di govna: “Ah hapi fi difen miself fronta yu.” Hihn mi mek ih noa dat aala di tingz dehn mi-di akyooz ahn fa da neva chroo. Hihn neva ribel gens di govament ner disrispek di templ. Ahn hihn gaan wan bai wan di eksplayn wai hihn seh dat. Fos, hihn neva eevn deh da Jeroosalem fi “lata yaaz.” Sekant, hihn mi kohn fi “bring moni fi help [ih] peepl.” Dis lee moni mi wahn help dehn fi geh weh dehn need fi eet ahn fi deel wid di bad persikyooshan weh dehn mi fays. Terd, hihn mi mek ih noa playn ahn schrayt dat eevn bifoa hihn gaan eena di templ hihn mek shoar ih mi kleen akaadn tu di Laa. Hihn mi du dat bikaaz hihn mi “aalwayz werk haad fi ga wahn kleen kanshans fronta Gaad ahn man.”—Aks 24:10-13, 16-18.
12 Paal mi admit dat hihn mi serv di Gaad a ih ansestaz “akaadn tu wat dehn kaal ‘wahn nyoo rilijan.ʼ” Bot hihn mi mek it klyaa dat hihn mi “bileev aala di tingz weh rait dong eena di Laa ahn di buks a di Prafit Dehn.” Ahn jos laik som a dehn saym man weh mi deh rait deh, hihn mi bileev “dat Gaad wahn rayz op bak fahn di ded di peepl weh mi raichos ahn di peepl weh neva raichos.” Den Paal taak tu dehn wan weh di akyooz ahn, an ih seh: “Mek di man dehn weh mi joj mi da di Jooish Sopreem Koat seh weh kraim Ah mi komit. Di onli akyoozayshan weh dehn ku ga gens mi da weh Ah mi seh wail Ah mi-di stan op fronta dehn; Ah mi seh: ‘Ah di geh joj fronta unu bikaaz Ah bileev eena di rezorekshan a di ded!ʼ”—Aks 24:14, 15, 20, 21.
13-15. How Paal gud egzampl teech wi fi ga korij wen wi need fi difen di chroot?
13 Tudeh, dehn mait kehr wi fronta hai ofishalz an akyooz wi a aal kaina ting bikaaz wi wership Jehoava. Dehn mait akyooz wi dat wi di goh gens di govament er dat wi da paat a wahn “daynjaros set a peepl.” Bot if wi eva goh chroo dis, Paal set wahn gud egzampl fi wee. Fi egzampl, wen Paal mi difen ihself ih mi kaam, kool, ahn kalektid. Ih mi shoa rispek ahn seh di chroot. Pahn tap a dat, da di “Jooz fahn di dischrik a Aysha” mi akyooz ahn dat ih neva rispek di templ. Soh Paal mi seh dat bai laa, di Jooz shuda mi dehdeh fi mek hihn hyaa weh dehn ga fi seh.—Aks 24:18, 19.
14 Paal mi ga lata korij! Hihn neva hoal bak fahn taak bowt weh ih bileev. An agen, Paal mi taak bowt di rezorekshan, eevn doa dis da di saym ting weh ster op aants nes di laas taim ih mi deh da di Sopreem Koat. (Aks 23:6-10) Wai Paal mi kip aan di taak bowt di rezorekshan? Bikaaz Paal mi-di preech di chroot bowt Jeezas an ih rezorekshan. Dehn wan weh mi deh gens ahn mi rifyooz fi aksep dat. (Aks 26:6-8, 22, 23) Soh now wi si wat da di reel ishu. Dat da wai Paal mi deh pahn chraiyal eena di fos plays. Hihn mi bileev eena di rezorekshan—di rezorekshan a Jeezas.
15 Jos laik Paal, wi waahn ga korij ahn noh hoal bak fahn preech di gud nyooz. Noatis weh Jeezas seh fi inkorij aala ih disaiplz: “Peepl wahn hayt unu bikaaz unu da mai falowaz. Bot di wan weh stay faytful tu di en a dis sistem a tingz wahn geh sayv.” Bot wat if wi noh noa weh fi seh wen da taim fi difen di chroot? Noatis weh Jeezas seh neks fi help wi fi ga kanfidens. Ih seh: “Wen dehn di han unu oava tu di koat dehn, noh wori bowt weh fi seh; kaaz da noh unu wahn di taak, bot da di hoali spirit wahn di taak fi unu.”—Maak 13:9-13.
“Feeliks Geh Fraitn” (Aks 24:22-27)
16, 17. (a) How Feeliks mi handl Paal kays? (b) Da wai Feeliks geh fraitn? Bot wai ih mi kantinyu sen fi Paal?
16 Dis da neva di fos taim Govna Feeliks mi hyaa bowt weh Kristyanz bileev. Ahn wi noa dis bikaaz di akonk seh: “Feeliks mi noa gud bowt dis nyoo way a wership, soh ih sen dehn weh ahn seh: ‘Weneva di aami komanda Lisiyas get ya, Ah wahn disaid di kays.ʼ Soh Feeliks aada di aami aafisa fi kip Paal anda ares bot fi giv ahn sohn freedom soh dat ih bradaz ku vizit ahn an tek kayr a ih needz.”—Aks 24:22, 23.
17 Sohn dayz layta, Feeliks an ih waif Jrusila sen fi Paal, ahn dehn “lisn az Paal eksplayn weh ih meen fi bileev eena Krais Jeezas.” (Aks 24:24) Bot wen Paal staat taak bowt “raichosnis ahn self-kanchroal ahn bowt di jojment weh wahn kom, Feeliks geh fraitn.” Soh Feeliks kanshans staat bada ahn, bikaaz ih memba aal di badnis ih du chroo ih laif. Afta dat ih tel Paal: “Goh fahn ya fi now, bot wen Ah geh wahn nada chaans Ah wahn sen fi yu.” Lata taim afta dat Feeliks mi sen fi Paal. Bot da neva fi hyaa di gud nyooz, ih mi-di hoap dat ih ku geh wahn lee moni fahn Paal.—Aks 24:25, 26.
18. Wai Paal mi taak tu Feeliks an ih waif bowt “raichosnis ahn self-kanchroal ahn bowt di jojment weh wahn kom”?
18 Wai Paal mi taak tu Feeliks an ih waif bowt “raichosnis ahn self-kanchroal ahn bowt di jojment weh wahn kom”? Paal mi noa weh kaina peepl dehn. Dehn mi wikid, liv wahn loos laif, ahn dehn neva fyaa wid peepl. Ahn memba, da dehn mi waahn noa weh ih meen fi “bileev eena Krais Jeezas.” Soh Paal mi-di mek dehn noa playn ahn schrayt weh dehn mi need fi du fi bee wan a Jeezas falowaz. Soh dehn kuda mi si klyaa-wan di difrens bitween di way dehn mi-di liv ahn Jehoava standadz. Aala dis mi help dehn fi andastan dat dehn neva need fi wori bowt weh dehn mi wahn du wid Paal, dehn mi need fi wori bowt how Gaad mi wahn joj dehn. Bikaaz da Gaad wahn joj evribadi fi weh dehn tink, seh, ahn du. Noh wanda di man “geh fraitn”!
19, 20. (a) Wen wi goh preech, how wi shuda deel wid peepl weh onli di lisn tu wi fi dehn oan selfish reezn? (b) How wi noa dat Feeliks da neva Paal fren non ataal?
19 Wen wi goh preech, wi wahn meet peepl weh goh aan laik Feeliks, soh wi need fi bee kyaaful. Dehn mait ak laik dehn reeli inchrestid eena di chroot, bot dehn ga dehn oan selfish reezn wai dehn di lisn. Stilyet, wi waahn bee laik Paal ahn shayr wid dehn wat da Jehoava standadz. Wi neva noa how di mesij ku toch dehn haat. Bot if wi si dat dehn noh reeli di mek no seeryos chaynj eena dehn laif, wi jos haftu chaynj wi foakos. Wi waahn luk fi dehn wan weh reeli waahn laan moa bowt Jehoava ahn fi hihn standadz.
20 Wi kuda mi si deep dong dat Feeliks neva waahn ga notn fi du wid di chroot, bikaaz di akonk tel wi: “Afta too yaaz paas, Porshos Festos mi tek oava az govna afta Feeliks. Now Paal mi deh eena jayl dis hoal taim kaaz Feeliks mi waahn stay frenz wid di Jooz.” (Aks 24:27) Hihn mi wel ahn noa dat dehn wan weh fala “Di Way” neva ribel gens di govament. (Aks 19:23) Pahn tap a dat, hihn mi noa dat Paal neva brok no Roaman laa. Bot hihn stil lef Paal da jayl jos soh hihn kuda “stay frenz wid di Jooz.” Feeliks da neva Paal fren non ataal!
21. Weh mi hapm tu Paal afta Porshos Festos tek oava az govna? Ahn fahn weh Paal mi geh di schrent weh ih mi need?
21 Laik weh di laas vers eena Aks chapta 24 shoa wi, Paal mi stil deh da jayl wen Porshos Festos tek oava az govna. Afta dat da mi koat kays afta koat kays fi Paal. Dehn mi sen ahn fahn wan ofishal tu di neks. Soh da chroo weh di skripcha seh, ih mi deh “fronta di king ahn govna dehn.” (Look 21:12) Layta, wi wahn si how Paal giv wahn gud witnis tu di moas powaful roola eena fi hihn taim. Bot chroo aala dat, ih mi kip ih fayt schrang. Ahn wen Jeezas mi tel Paal fi “ga korij,” wi ku onli imajin how dehndeh werdz mi kantinyu fi giv Paal di schrent weh ih mi need.
a Reed di baks weh naym “ Feeliks—Di Govna a Judeeya.”
b Tertolos mi tank Feeliks fi di “lata pees” weh di Jooz mi injai da Judeeya. Bot weh Tertolos mi seh da neva chroo, bikaaz joorin di taim weh Feeliks mi rool, dehn mi ga lat moa vailens dan eni ada govna weh mi rool bifoa hihn. Ahn Tertolos mi seh dat di Jooz mi “veri graytful” fi di lata gud tingz weh mi-di tek plays bikaaz Feeliks da-mi govna. Bot dis da-mi loan lai. Moas a di Jooz neva laik Feeliks bikaaz ih da-mi wahn bad roola, an ih mi rof op enibadi weh mi chrai goh gens ahn.—Aks 24:2, 3.
