CHAPTA 25
“Ai Waahn Goh tu Seeza!”
Di apasl Paal shoa wi how fi difen di gud nyooz
Dis chapta bays pahn Aks 25:1–26:32
1, 2. (a) Weh di hapm tu Paal now? (b) Afta Paal aks fi goh da Seeza, weh wi mait aks wiself?
PAAL stil mi deh da Seezareeya wid di soalja dehn weh mi-di protek ahn. Da don too yaaz paas sins ih gaahn bak da Judeeya. Wen ih mi get deh, di Jooz mi chrai kil ahn bowt chree taimz. (Aks 21:27-36; 23:10, 12-15, 27) An op tu now, dehn stil deh aata ahn. Dehn noh mi wahn giv op! Soh wen Paal riyalaiz weh mait hapm if ih enimi dehn get dehn han pan ahn, hihn disaid fi tel Govna Festos: “Ai waahn goh tu Seeza!”—Aks 25:11.
2 Yu tink Jehoava mi aarait wid Paal disizhan fi goh tu Seeza? Wee need fi noa di ansa tu da kweschan. Wai? Bikaaz wee ga di rispansabiliti fi gi wahn gud witnis bowt Gaad Kingdom joorin dehnya laas dayz. Soh wi need fi andastan how Paal egzampl ku help wee fi “difen di gud nyooz ahn yooz di laa fi geh di rait fi preech.”—Fil. 1:7.
“Ai Di Stan Op Fronta di Persn Weh Reprizent Seeza” (Aks 25:1-12)
3, 4. (a) Wai di Jooz mi waahn mek dehn kehr Paal da Jeroosalem, bot weh Festos tel dehn? (b) How Jehoava schrentn ih servant dehn tudeh?
3 Jos chree dayz afta Festos mi ton govna a Judeeya, ih mi en op di goh da Jeroosalem. a Rait deh, di cheef prees dehn ahn di impoatant man dehn fahn monks di Jooz mi akyooz Paal a sohn seeryos kraim, ahn Festos mi hyaa weh dehn mi ga fi seh. Dehnya man mi noa dat di Roaman govament mi waahn mek Festos kip di pees wid aala di Jooz. Soh dehn aks Festos fi bring Paal fahn Seezareeya tu Jeroosalem ahn joj ahn deh. Bot dehnya wikid man mi-di plan fi kil Paal pan ih way tu Jeroosalem. Festos tel dehn: “If da chroo dis man mi du eniting rang, mek fi unu leedaz goh wid mi [da Seezareeya] an akyooz ahn deh.” (Aks 25:5) Soh Paal get weh agen!
4 Jehoava mi yooz Jeezas Krais fi schrentn Paal eena aal weh ih mi gaahn chroo. Memba weh Jeezas mi tel Paal eena wahn vizhan? Ih mi tel ahn: “Ga korij!” (Aks 23:11) Tudeh, Jehoava peepl goh chroo aal kaina chraiyalz, ahn peepl eevn persikyoot wi. Jehoava noh stap dehndeh tingz fahn hapm tu wi. Bot hihn gi wi di wizdom ahn di schrent weh wi need fi bayr op. Jehoava lov wi soh moch, soh wi ku aalwayz pen pan ahn fi gi wi “powa weh hyoomanz noh naamali gat.”—2 Kor. 4:7.
5. How Festos mi deel wid Paal?
5 Sohn dayz layta, Paal ahn dehn wan weh mi-di akyooz ahn gaahn fronta Festos “jojment seet” da Seezareeya fi prizent dehn kays. b Dehn mi-di tel aal kaina lai bowt Paal, soh fi difen ihself Paal seh: “Ah neva du eniting rang gens di Laa a di Jooz, er gens di templ, er gens Seeza.” Soh weh Festos mi wahn du? Festos mi waahn mek di Jooz bee hapi wid ahn, soh ih aks Paal: “Yoo wuda waahn geh joj fronta mee bowt dehnya tingz da Jeroosalem insted?” (Aks 25:6-9) Dat da-mi wahn schupid aidyaa, noh chroo? Kaaz if Paal mi en op di goh da Jeroosalem, di Jooz weh mi-di akyooz ahn mi wahn kil ahn fi shoar. Festos neva fyaa wid Paal, bikaaz hihn mi prifaa fi ga di peepl sopoat insteda bee wahn fyaa joj. Ponchos Pailat mi du di saym ting wid Jeezas. (Jan 19:12-16) Ahn tudeh, wahn lata joj mek disizhanz weh noh fyaa jos fi pleez peepl. Soh ih noh sopraiz wi wen dehn chreet Gaad peepl bad, aldoa dehn ga proof dat wi noh du notn rang.
6, 7. Wai Paal mi waahn Seeza joj ahn, an how wee kuda fala Paal egzampl?
6 Paal kuda mi looz ih laif jos bikaaz Festos mi waahn pleez di Jooz. Soh Paal neva ways no taim; ih yooz ih raits az wahn Roaman sitizn. Ih tel Festos: “Ai di stan op fronta di persn weh reprizent Seeza, wehpaat Ah sopoas tu geh joj. Yu don noa dat Ai neva du eniting rang tu di Jooz dehn. . . . Ai waahn goh tu Seeza!” Wans wahn persn mi aks fi goh da Seeza, ih kudn tek it bak. Soh Festos tel ahn: “Wel, if da Seeza yu waahn goh tu, den da Seeza wahn joj yu.” (Aks 25:10-12) If wee en op eena wahn simila sichuwayshan, Paal set wahn gud egzampl fi mek wi fala. Wen peepl weh di persikyoot wi chrai “yooz di laa fi kaaz prablemz,” wee az Jehoava Witnisiz waahn yooz wateva raits wi gat soh dat wi ku kantinyu preech di gud nyooz. c—Saa. 94:20.
7 Afta ih mi deh eena jayl fi hoal a too yaaz fi wahn kraim weh ih neva eevn komit, Paal fainali geh di chaans fi goh da Roam fi prizent ih kays. Bot bifoa ih gaan, King Agripa mi waahn si ahn.
Wen wahn joj mek wahn disizhan weh goh gens wi, wi kehr wi kays tu wahn haiya koat
“Ah Mi Obay” (Aks 25:13–26:23)
8, 9. Wai King Agripa mi gaahn vizit Seezareeya?
8 Sohn dayz afta Paal tel Festos dat ih waahn prizent ih kays tu Seeza, King Agripa an ih sista Bernees gaahn hayl Festos. d Bak eena dehn dayz, ih mi kaman fi wahn ofishal goh vizit wahn nyoo govna. Ahn wen Agripa mi gaahn big op Festos fi di nyoo pozishan weh ih mi gat, Agripa mi-di chrai staat op wahn frenship weh kuda mi benifit hihn eena di fyoocha.—Aks 25:13.
9 Festos tel Agripa bowt Paal kays. Agripa mi waahn hyaa moa. Soh di neks day, Paal gaahn fronta di too roolaz. Yu kuda tel dat dehn too man mi ga lata powa. Bot di tingz weh Paal mi seh neks mi mek aala dat luk laik notn.—Aks 25:22-27.
10, 11. How Paal mi shoa Agripa rispek, ahn weh Paal tel ahn bowt how ih yoostu chreet di Kristyanz?
10 Wen Paal mi taak tu King Agripa, ih mi rispekful an ih mi eevn tel ahn tanks fi di chaans fi tel ih stoari ahn difen ihself. An ih eevn tel di king dat ih noatis dat ih da-mi wahn ekspert wen ih kohn tu di Jooz dehn kostomz an aala di prablemz weh dehn fays. Paal staat aaf di taak bowt ih laif bifoa ih mi ton wahn Kristyan; ih seh: “Ai yoostu bee wahn Farisee, ahn di Farisee dehn moa schrik dan di ada Jooz wen ih kohn tu how wi obay di laa.” (Aks 26:5) Wail Paal da-mi wahn Farisee, hihn mi-di wayt fi di Mesaiya weh Gaad mi pramis. Ahn dehn saym wan weh mi-di akyooz ahn mi bileev eena dis pramis tu. Bot now dat hihn da wahn Kristyan, hihn mi brayv an ih mi preech dat Jeezas Krais da di Mesaiya weh Gaad mi pramis ih ansestaz. Ahn hihn mi menshan dat da wai dehn mi-di joj ahn. Sayka dis, Agripa mi waahn noa moa. e
11 Den Paal staat taak bowt how ih yoostu goh aan bad wid di Kristyanz. Hihn seh: “Ai mi bileev dat Ah shuda du evriting Ah kud fi goh gens di naym a Jeezas di Nazareen. . . . Ah eevn gaan da ada sitiz fi persikyoot dehn [Krais falowaz] bikaaz Ah mi hayt dehn soh bad.” (Aks 26:9-11) Ahn wahn lata peepl mi noa bowt di terabl tingz ih yoostu du tu di Kristyanz. Soh Paal neva mi-di egzajarayt ataal. (Gal. 1:13, 23) Bot now, Paal da-mi wahn kompleetli difrent persn. Soh Agripa mosi mi wanda, ‘Da weh gaan aan fi mek hihn mek da chaynj deh?ʼ
12, 13. (a) Weh mi mek Paal chaynj ih laif? (b) How Paal mi-di “fait gens” Jeezas?
12 Paal mi eksplayn tu ahn egzakli how da chaynj mi hapm. Ih seh: “Wahn taim, Ah mi-di goh da Damaskos bikaaz di cheef prees dehn gi mi atariti fi goh du di saym ting deh. Yu Majesti, wail Ah mi deh pahn di road, Ah si wahn brait lait rong mid-day. Ih mi braita dan di son an ih flash aal rong mee ahn di man dehn weh mi-di chravl wid mi. Ahn wen aala wi jrap dong, Ah hyaa wahn vais seh tu mi eena Heebroo: ‘Saal, Saal, da wai yu di persikyoot mi? Yu di hert yu oanself wen yu fait gens mi.ʼ Bot Ai seh: ‘Da hoo yoo, Laad?ʼ Hihn tel mi: ‘Ai da Jeezas; Ai da di wan weh yoo di persikyoot.ʼ” f—Aks 26:12-15.
13 Wai Jeezas tel Paal dat ih mi-di hert ih oanself wen ih mi-di fait gens ahn? Wel bikaaz Paal mi-di goh gens Gaad wil, dat mi hert ih rilayshanship wid Jehoava. Bot Paal mi tink dat ih mi-di du di rait ting. Soh wen Jeezas apyaa tu ahn pahn di road ih help ahn fi chaynj di way how ih mi-di tink.—Jan 16:1, 2.
14, 15. Weh chaynjiz Paal mi mek eena ih laif?
14 Paal mi mek sohn big chaynjiz eena ih laif fi chroo. Ih tel Agripa: “Ah mi obay weh Jeezas mi koman wen ih mi apyaa tu mi fahn hevn. Fers, Ah gaahn preech tu di peepl dehn da Damaskos ahn den tu di peepl da Jeroosalem, den Ah gaan aal oava di konchri a Judeeya, ahn tu di peepl fahn ada nayshanz. Ah preech tu dehn fi ripent, ahn fi wership Gaad, ahn fi du tingz weh shoa dat dehn ripent.” (Aks 26:19, 20) Fi yaaz, Paal mi-di du weh Jeezas mi koman ahn fi du. Sayka dat, ih mi geh fi help wahn lata peepl weh mi aksep di gud nyooz. Fi egzampl, wahn lata di wan dehn weh yoostu liv wahn loos laif ahn weh neva aanis, mi ripent ahn ton Kristyanz. Dehnya peepl mi laan fi rispek di laa ahn bee gud sitizn.
15 Bot di Jooz weh mi-di persikyoot Paal neva kay bowt non a di gud weh mi kohn fahn Paal preechin. Paal kantinyu fi seh: “Dat da wai di Jooz mi ares mi eena di templ ahn chrai fi kil mi. Bot wid Gaad help, dong tu dis day Ah di preech tu di smaal wan dehn ahn tu di grayt wan dehn.”—Aks 26:21, 22.
16. How wi ku kapi Paal egzampl wen wi di taak tu peepl eena atariti bowt wi bileef dehn?
16 Az chroo Kristyanz, wi haftu “aalwayz bee redi fi difen” wi fayt. (1 Peet. 3:15) If wi eva get eena wahn sichuwayshan weh wi haftu taak tu peepl eena atariti, wi waahn kapi di egzampl weh Paal mi set wen ih mi-di taak tu Agripa ahn Festos. Wi waahn bee rispekful jos laik Paal ahn help dehn fi si how Baibl prinsiplz mi help wee an ada peepl weh wi preech tu fi ga wahn beta laif. If wi du dat, wi neva noa how dis mesij ku toch fi dehn haat fi waahn du di saym ting laik wee ahn serv Jehoava.
“Yu Wuda Kanvins Mee fi Bee Wahn Kristyan” (Aks 26:24-32)
17. How Festos mi ak wen Paal mi-di difen ihself, ahn how peepl feel bowt wee tudeh?
17 Noatis weh hapm wen Paal mi-di difen ihself fronta Festos an Agripa. Festos hala aata ahn an seh: “Yoo di geh krayzi, Paal! Yu stodi soh moch dat ih di mek yu geh krayzi!” (Aks 26:24) Dat da di saym way how peepl feel bowt wee tudeh. Jos bikaaz wi preech di chroot fahn di Baibl, peepl wuda luk dong pahn wi ahn seh dat wi krayzi. Fi egzampl, di rezorekshan hoap da sohnting weh peepl fain haad fi aksep, espeshali peepl weh ga lata ejukayshan.
18. Weh Paal mi tel Festos, ahn weh Agripa mi tink bowt weh Paal seh?
18 Bot Paal neva kip kwaiyet wen di govna tel ahn dat ih di goh krayzi. Dis da weh Paal tel ahn: “Ai noh krayzi, Yu Ekselensi Festos, kaaz weh Ai di seh da chroo an ih mek sens. Soh Ah noh hoal bak fahn taak tu di king bowt dehnya tingz bikaaz hihn noa bowt dehnya tingz gud gud.” Den Paal aks King Agripa: “Yoo bileev di prafit dehn? Ai noa yu bileev weh di prafit dehn seh.” Ahn dis da weh King Agripa seh tu Paal: “Yu noa how fi kanvins peepl; wahn lee wail moa ahn yu wuda kanvins mee fi bee wahn Kristyan.” (Aks 26:25-28) Wi noh noa weda er nat King Agripa mi reeli meen weh ih seh, bot fi shoar weh Paal mi seh mi mek dehn too man stap ahn tink.
19. How Festos an Agripa mi feel bowt Paal?
19 Wen Agripa ahn Festos get op fahn dehn seet, Paal mi noa dat di meetin mi kohn tu wahn en. Az di too man dehn mi-di waak weh, dehn seh tu wan anada: “‘Dis man neva du notn fi dizerv fi ded er fi goh da prizn.ʼ Den Agripa tel Festos: ‘Dis man kuda mi geh ih freedom if ih neva aks fi goh tu Seeza.ʼ” (Aks 26:31, 32) Dehn mi noa dat Paal mi inosent. Soh maybi dis mi wahn help dehn fi chreet ada Kristyanz beta.
20. Ih mi mek sens fi mek Paal prizent ih kays tu King Agripa ahn Govna Festos?
20 King Agripa ner Govna Festos mi aksep di gud nyooz bowt Gaad Kingdom. Soh yu tink ih mi mek sens fi mek Paal prizent ih kays tu dehn man? Af koars! Kaaz ih haad fi preech tu peepl eena atariti, bot now di king ahn govna dehn eena di Roaman govament da Judeeya kuda mi geh fi hyaa di gud nyooz bikaaz Paal mi geh di apachooniti fi preech tu dehn. (Look 21:12, 13) Ahn noh onli dat, Paal ekspeeryens kuda mi aalso inkorij ih bradaz ahn sistaz soh dat fi dehn fayt ku geh schranga.—Fil. 1:12-14.
21. Weh gud rizolts wi ku get wen wi kip aan di preech?
21 Wee ku ga di saym gud rizolts wen wi kip di preech eevn wen peepl persikyoot wi er goh gens wi. Fi egzampl, wi mait geh di apachooniti fi preech tu peepl eena atariti. Ahn moas a di taim, ih haad fi reech peepl laik dat. Ahn wen wee bayr op, ih ku inkorij wi bradaz ahn sistaz ahn help dehn fi ga korij ahn noh stap preech bowt Gaad Kingdom.
a Reed di baks weh naym “ Di Roaman Govna Porshos Festos.”
b Di “jojment seet” da-mi wahn smaal stayj weh mi ga wahn chyaa weh di ofishal dehn yoostu sidong pan. Bikaaz di joj mi deh op pahn wahn hai stayj, dis mi mek di peepl feel laik fi hihn fainal disizhan mi seeryos ahn kyaahn eva chaynj. Pailat mi joj Jeezas pahn wahn jojment seet tu.
c Reed di baks weh naym “ Wi Geh Help Fahn di Haiya Koat Dehn fi Protek Wi Raits fi Preech.”
d Reed di baks weh naym “ King Herod Agripa II.”
e Bikaaz Paal da-mi wahn Kristyan now ahn hihn mi aksep Jeezas az di Mesaiya, di Jooz weh mi rijek Jeezas mi si Paal az wahn apastayt.—Aks 21:21, 27, 28.
f Wahn persn weh stodi Baibl hischri mi seh dat bak den peepl neva chravl joorin mid-day anles dehn mi haftu hori reech wehpaat dehn mi gwehn, kaaz joorin da taim ih mi soh hat. Dis shoa wi dat Paal mi reeli eega fi persikyoot di Kristyanz.
