1, 2. Hoo di chravl fahn Filipai tu Tesalonaika, ahn weh dehn di tink bowt?

 IMAJIN dis: Paal, Sailas, ahn Timoti di chravl pahn wahn road weh sohn man fahn Roam mi mek. Yu ku hyaa di dongki dehn, di chariyat weel dehn di nak pahn di stoan, ahn di naiz fahn di vizitaz, sohn soalja, ahn bizniz peepl tu. Now Paal an ih too frenz chravl fi moa dan 80 mailz pahn dis rof road, fahn Filipai tu Tesalonaika. Dis chrip neva eezi fi dehn, espeshali fi Paal ahn Sailas, kaaz dehn stil mi deh eena payn afta di beetn weh dehn mi geh da Filipai.—Aks 16:22, 23.

² Weh yoo tink mi help dehn fi noh feel da 80 mail chrip? Dehn mosi mi ga sohn nais kanvasayshan weh neva mek di chrip feel soh lang. Dehn mosi stil mi-di tink bowt di taim wen di jayla an ih hoal famili ton Kristyanz da Filipai. Da ekspeeryens mi moov dehn fi waahn du eevn moa eena di preechin werk. Az dehn geh kloasa tu Tesalonaika, dehn praabli staat tu wanda how di Jooz fahn deh mi wahn chreet dehn. Dehn mi wahn atak dehn er eevn beet dehn jos laik weh mi hapm da Filipai?

 3. How wi ku bee laik Paal ahn geh di korij fi preech?

³ Wahn lee wail layta, Paal mi rait tu di Kristyan kangrigayshan da Tesalonaika, an ih mi tel dehn: “Unu noa dat eevn doa wi mi sofa bikaaz peepl mi chreet wi bad da Filipai, Gaad mi gi wi di korij fi tel unu di gud nyooz, eevn doa adaz mi deh gens wi.” (1 Tes. 2:2) Paal mi-di wori bowt goh da Tesalonaika bikaaz a weh mi hapm tu hihn da Filipai. Yoo ku andastan how Paal mi feel? Wen wi stodi Paal egzampl, ih wahn help wi fi pen pahn Jehoava fi gi wi di schrent ahn korij weh wi need.—1 Kor. 4:16.

 4. How wee noa dat Paal neva jos spen chree weeks da Tesalonaika?

⁴ Eena di buk a Aks, ih tel wi dat wail Paal mi deh da Tesalonaika,  hihn mi preech eena di sinagag fi chree Sabat. Bot dat noh meenz dat hihn mi stay da Tesalonaika fi jos chree weeks, kaaz wen hihn mi reech Tesalonaika hihn neva gaahn schrayt da di sinagag. How wi noa dis? Bikaaz eena ih leta, Paal tel wi dat wail hihn an ih frenz mi deh da Tesalonaika, dehn mi werk haad day ahn nait fi tek kayr a dehn needz. (1 Tes. 2:9; 2 Tes. 3:7, 8) Pahn tap a dat, wail Paal mi deh da Tesalonaika, di bradaz fahn Filipai mi sen ahn tingz weh ih mi need too taimz. (Fil. 4:16) Soh hihn mi praabli deh da Tesalonaika fi moa dan chree weeks.

 5. Weh Paal mi du fi kanvins di peepl bowt weh hihn mi-di teech dehn?

⁵ Paal mi bil op korij an ih mi staat tu preech tu di wanz da di sinagag. Jos laik weh ih yoostu aalwayz du, “ih help di peepl fi andastan di Skripchaz. Hihn mi yooz wahn lata vers fahn di Skripchaz fi eksplayn tu dehn dat ih mi nesiseri fi mek di Krais sofa ahn den rayz op bak fahn di ded; ih seh: ‘Jeezas da di Krais, ahn hihn da di wan weh Ah di tel unu bowt.ʼ” (Aks 17:2, 3) Paal mi noa dat di peepl mi noa ahn rispek di Skripchaz, bot dehn jos neva andastan it. Soh hihn neva mi-di chrai toch di peepl dehn haat wid weh hihn mi-di seh, bot ih mi reeli waahn dehn stap ahn tink bowt weh dehn mi don noa. Hihn mi yooz di Skripchaz fi proov dat Jeezas fahn Nazaret da-mi di Mesaiya, er Krais, weh di Skripchaz prafesai bowt.

 6. How Jeezas mi help di peepl fi andastan di Skripchaz, ahn wat da-mi di rizolt?

⁶ Paal mi kapi Jeezas egzampl. Evriting weh hihn mi teech da-mi fahn owta di Skripchaz. Fi egzampl, Jeezas yoostu aalwayz yooz di Skripchaz fi shoa dat di Son a man mi wahn sofa, ded, ahn geh rezorek. (Mach. 16:21) Afta Jeezas geh rezorek an ih disaiplz mi si ahn, dis mi proov tu dehn dat hihn neva mi-di lai. Bot Jeezas mi waahn mek dehn ga moa chros eena di Werd a Gaad. Noatis weh di Baibl seh bowt how ih mi teech som a ih disaipl dehn: “Hihn mi eksplayn evriting weh di Skripchaz seh bowt ahn. Ih mi staat wid weh Moaziz mi seh ahn weh aala di prafit dehn mi seh.” Ahn di way how Jeezas mi teech dehn mi soh amayzin dat dehn seh: “Noh wanda weh ih mi-di seh pahn di road mi toch wi haat ahn mek wi feel soh eksaitid. Ih mi-di eksplayn di Skripchaz tu wi!”—Look 24:13, 27, 32.

 7. Wai ih impoatant fi yooz di Baibl wen wi teech?

⁷ Di mesij weh deh eena di Baibl ga lata powa. (Heeb. 4:12) Soh tudeh wen wi preech, wi yooz di Baibl jos laik Jeezas, Paal, ahn di ada apasl dehn. Ahn wen wi du dat, wi shoa peepl dat weh wi di teech dehn noh di kohn fahn wee, bot da fahn Gaad. Da way deh soh, dehn wahn ku chros Gaad Werd eevn moa. Dat noh gi yu lata korij fi preech jos laik di apasl Paal?

8-10. (a) How di peepl da Tesalonaika mi rispan tu di Kingdom mesij? (b) Wai som a di Jooz mi jelos Paal? (c) How som a di Jooz mi ak kaaz dehn neva hapi wid Paal mesij?

⁸ Sins Paal mi don gaahn chroo persikyooshan, hihn mi andastan weh Jeezas mi meen wen ih seh: “Wahn slayv noh moa impoatant dan ih maasta. Soh if dehn mi persikyoot mee, dehn wahn persikyoot unu tu. If dehn lisn tu weh Ai seh, dehn wahn lisn tu weh unu seh tu.” (Jan 15:20) Da Tesalonaika, Paal mi meet peepl weh mi aksep weh hihn mi-di preech tu dehn an som weh neva aksep, jos laik weh Jeezas mi seh. Ahn dis da weh Look mi seh bowt di wan dehn weh mi aksep di mesij: “Som a dehn [di Jooz] staat tu bileev [ton Kristyanz] ahn jain op wid Paal ahn Sailas. Ahn wahn big krowd a Greek peepl weh mi wership Gaad lang wid wahn lata di impoatant uman dehn mi jain dehn tu.” (Aks 17:4) Dis mi mek di nyoo Kristyanz feel dat now dehn kuda mi andastan di Skripchaz.

⁹ Bot noh evribadi mi hapi wid weh Paal mi-di teech; som a dehn geh bloo beks. Som a di Jooz fahn Tesalonaika eevn staat jelos Paal bikaaz “wahn big krowd a Greek peepl,” staat wership Gaad. Da dehndeh saym Jooz mi-di chrai fi mek Greek peepl jain di Jooish rilijan, ahn dehn mi-di teech dehn di Heebroo Skripchaz. Sayka dat, di Jooz mi feel laik dehn mi oan dehn. Now aal af a sodn, Paal kom ahn di Jooz mi feel laik Paal mi-di tek weh aala di Greek peepl, ahn rait da di sinagag tu! Di Jooz neva laik dat non ataal.

¹⁰ Di apasl Look tel wi weh mi hapm aftawodz: “Di Jooz dehn geh jelos, soh dehn gyada tugeda sohn wikid man weh mi deh da di maakit plays di aidl op dehnself fi mek dehn staat wahn raiyat, ahn dehn kaaz rokshan eena di hoal siti. Dehn gaan da Jaysn hows ahn brok dong di doa fi si if Paal ahn Sailas mi dehdeh, kaaz dehn mi waahn di krowd kehr dehn. Wen dehn kudn fain dehn, dehn jreg owt Jaysn ahn som a di bradaz ahn kehr dehn tu di roolaz a di siti; dehn hala: ‘Dehnya man kaaz chrobl evriway weh dehn goh, ahn now dehn kohn da fi wee siti, ahn Jaysn welkom dehn az fi hihn ges. Dehnya man di ribel gens Seeza ahn dehn di seh dat wahn nada king deh, sombadi weh naym Jeezas.ʼ” (Aks 17:5-7) Weh dis groop a vailent ahn wikid peepl mi wahn du tu Paal an ih frenz?

11. Weh di Jooz mi akyooz Paal ahn di bradaz fa, ahn weh laa dehn mi yooz gens dehn? (Koment pahn di futnoat.)

¹¹ Wen wahn groop a peepl weh beks bad get tugeda fi staat wahn raiyat, dat da chrobl, kaaz ih ku geh daynjaros soh faas. Da jos laik wahn riva weh di oavafloa ahn weh yu kyaahn kanchroal. Dat da egzakli weh di Jooz mi du wen dehn kaaz wahn rokshan eena di siti. Dehn chrai yooz wahn set a beks ahn wikid peepl fi goh gens Paal ahn Sailas ahn  fi geh rid a dehn. Pahn tap a dat, dehn mi chrai kanvins di roolaz a di siti dat Paal an ih frenz mi du wahn terabl ting ahn dat dehn mi need fi geh ponish. How dehn du dat? Fers, dehn mi klaym seh dat Paal ahn di ada bradaz mi-di “kaaz chrobl evriway weh dehn goh,” bot Paal an ih frenz da neva di wanz weh mi kaaz chrobl da Tesalonaika. Di sekant ting weh dehn geh akyooz fa mi wosa yet. Di Jooz mi-di klaym seh dat Paal an ih frenz mi-di preech bowt wahn nada King, Jeezas. Soh dat meenz dat dehn mi-di brok di laa dehn weh di empera mi set. a

12. How wi noa dat di akyoozayshan weh dehn mi-di mek gens di Kristyanz da Tesalonaika kuda mi bee veri daynjaros fi dehn?

¹² Maybi yu memba dat di skraib ahn Farisee dehn mi akyooz Jeezas fi sohnting laik dat tu. Ahn Pailat praabli mi frayd dat di Roaman Empera mi wahn tink dat hihn di sopoat wahn nada king. Soh ih mi aada fi mek dehn kil Jeezas, kaaz di peepl mi-di seh dat Jeezas mi-di “chrai ster op [di] peepl gens di govament . . . an ih seh dat hihn da di Krais, wahn king.” (Look 23:2) Sayhn way soh, di akyoozayshan weh dehn mi-di mek gens di bradaz fahn Tesalonaika kuda mi put fi dehn laif eena daynja tu. Wahn buk weh eksplayn weh deh eena di buk a Aks seh: “Dis da-mi wahn seeryos akyoozayshan, kaaz ‘if dehn mi eevn hyaa dat sohnbadi mi-di chrai bichray eni empera, dehn mi wahn kil dehn.ʼ” Yu tink dat dis eevl plan mi wahn werk owt fi dehn?

13, 14. (a) Wai di groop a beks peepl kudn stap di preechin werk? (b) Laik Jeezas, how Paal mi shoa dat hihn da neva wahn kyaalis persn?

¹³ Di groop a beks peepl kudn stap di preechin werk da Tesalonaika. Wai? Wan reezn da-mi bikaaz dehn mi kyaahn fain Paal ahn Sailas no way. Pahn tap a dat, di roolaz a di siti neva kanvins bowt weh dehn mi-di akyooz dehn fa. Soh, afta Jaysn ahn di bradaz “pay bayl,” dehn mi let dehn goh. (Aks 17:8, 9) Paal mi fala Jeezas kongsl weh seh wi fi “aalwayz stay alert laik wahn snayk ahn saym taim . . . bee inosent laik wahn dov,” an ih mi kip weh fahn daynja soh dat ih kuda mi kantinyu preech. (Mach. 10:16) Ih klayr fi si dat jos bikaaz Paal mi ga korij dat neva meenz dat hihn da-mi wahn kyaalis persn. How Kristyanz tudeh ku bee laik Paal?

¹⁴ Tudeh, cherch leedaz set op groops a beks peepl fi deh gens Jehoava Witnisiz. Dehnya peepl klaym seh dat Jehoava Witnisiz noh fala di govament roolz an eevn bichray dehn konchri. Soh dehn yooz dat fi kanvins di palitishanz fi persikyoot Jehoava Witnisiz. Da jos laik weh mi  hapm joorin Paal dayz; di peepl weh deh gens wi tudeh jelos kaaz moa ahn moa peepl di jain Jehoava peepl. Bot az Kristyanz, wi noh waahn mes rong wid dehndeh kaina sichuwayshan, kaaz ih ku bee daynjaros. Wans peepl beks, wi noh wahn stay ahn preech tu dehn, kaaz aal dehn waahn du da aagyu ahn wi waahn kip di pees. Soh ih mait beta fi goh bak wen di sichuwayshan kaam dong.

15. How di peepl da Bereeya mi rispan wen dehn mi hyaa di gud nyooz?

¹⁵ Di bradaz sen Paal ahn Sailas da Bereeya, weh mi deh bowt 40 mailz away fahn Tesalonaika, soh dat dehn ku bee sayf. Az dehn reech da Bereeya, Paal mi gaahn schrayt da di sinagag ahn staat tu taak tu evribadi weh mi dehdeh. Dehn mosi mi onli hapi fi taak tu peepl weh mi wilin fi hyaa di gud nyooz! Dis da weh Look mi rait bowt di Jooz da Bereeya: “Di peepl da Bereeya mi moa wilin fi laan dan di peepl da Tesalonaika. Dehn mi aksep di werd a Gaad wid eeganis, an evri day dehn wuda stodi di Skripchaz fi si if weh dehn mi-di hyaa da-mi chroo.” (Aks 17:10, 11) Yu tink dis meen dat di peepl fahn Tesalonaika hoo mi aksep di chroot neva ga wahn gud atichood? Non ataal! Wi noa dis bikaaz dis da weh Paal mi rait bowt dehn laytaraan: “Dat da wai wi neva stap tank Gaad, bikaaz wen unu mi hyaa Gaad werd fahn wi, unu neva aksep it az di werd a man, bot reeli, az di werd a Gaad, weh di werk eena unu.” (1 Tes. 2:13) Weh mi mek di Jooz da Bereeya soh wilin fi laan?

16. Wai wi ku seh dat di peepl fahn Bereeya mi “wilin fi laan”?

¹⁶ Eevn doa di mesij weh di peepl fahn Bereeya mi-di hyaa mi nyoo tu dehn,  dehn neva sospishos a Paal ner di mesij, ahn dehn neva chrai fain faalt wid di mesij needa. Dis noh meenz dat ih mi eezi fi fool di peepl, kaaz di fers ting weh dehn du da lisn tu weh Paal mi-di seh. Den, dehn mi chek di Skripchaz fi mek shoar dat weh Paal mi-di tel dehn mi karek ahn dat dehn mi andastan di meenin a di nyoo tingz weh dehn mi-di laan. Dehn neva jos stodi Gaad Werd pahn di Sabat, bot evri day, ahn dehn mi du dis “wid eeganis.” Ahn “wahn lata dehn staat tu bileev” bikaaz dehn mi hombl ahn wilin fi mek chaynjiz. (Aks 17:12) Now wi ku si wai Look mi seh dat dehn mi “wilin fi laan”!

17. Wai wi waahn kapi di egzampl a di peepl fahn Bereeya, ahn how wi ku du dat eevn doa wi baptaiz fi wahn lang taim?

¹⁷ Di peepl fahn Bereeya neva ga no aidyaa dat dehn gud atichood tuwaadz di gud nyooz mi wahn geh menshan eena di Baibl ahn dat ih mi wahn bee wahn gud egzampl fi wee tudeh. Di peepl fahn Bereeya mi du egzakli weh Paal mi hoap dehn du an egzakli weh Jehoava mi waahn dehn du. Wee inkorij peepl fi ga da saym atichood ahn fi stodi di Baibl fi mek shoar dat dehn fayt bays pahn Gaad Werd. Afta wi ton wahn Kristyan, wi need fi kantinyu shoa di saym atichood laik di peepl fahn Bereeya. In fak, az taim paas ih eevn moa impoatant dat wi eega fi laan fahn Jehoava ahn put tu praktis fi hihn teechinz. Da way deh, wi alow Jehoava fi chaynj wi ahn chrayn wi fi bee di kaina persn weh hihn waahn wi bee. (Isa. 64:8) Soh Jehoava wahn ku yooz wi ahn wi wahn mek hihn hapi.

18, 19. (a) Wai Paal mi haftu moov owt fahn Bereeya? Bot weh hihn neva stap du ahn how wi ku kapi fi hihn egzampl? (b) Hoo Paal mi wahn preech tu ahn wehpaat?

¹⁸ Paal neva stay fi wahn lang taim da Bereeya. Di akonk tel wi: “Wen di Jooz fahn Tesalonaika geh fi hyaa dat Paal mi-di preech di werd a Gaad da Bereeya tu, dehn kom ahn ster op di krowd gens ahn. Den rait away di bradaz sen Paal dong di koas, bot Sailas ahn Timoti mi stay deh. Ahn som a di bradaz gaahn wid Paal az faar az Atenz, ahn den dehn ton bak fahn deh. Den Paal tel dehn fi sen Sailas ahn Timoti tu hihn az soon az dehn kud.” (Aks 17:13-15) Dehn wan weh mi hayt di preechin werk mi rifyooz fi stap kaaz prablemz fi di bradaz. Ih neva inof fi jraiv Paal owta Tesalonaika, dehn mi eevn gaan aal di way da Bereeya fi kaaz chrobl. Bot da mi loan ways a taim! Di apasl Paal mi noa dat hihn ga wahn big teritori, soh hihn mi gaahn sohnweh els fi goh preech. Tudeh, wi noh waahn alow nobadi fi stap wi fahn preech bowt Gaad Kingdom!

¹⁹ Afta Paal mi gi wahn gud gud witnis tu di Jooz da Tesalonaika ahn Bereeya. Dis mi help ahn fi andastan eevn moa how impoatant ih impoatant fi preech wid korij ahn help peepl fi andastan di Skripchaz. Ahn wee laan di saym ting, noh chroo? Now, pan ih ada chrip, Paal mi wahn meet wahn difrent set a peepl—peepl fahn Atenz. How dehn peepl mi wahn rispan tu di Kingdom mesij? Eena di neks chapta, wi wahn fain owt.